Dylematy moralne Konrada Wallenroda i Kordiana


Mickiewiczowski Konrad Wallenrod jest postacią tajemnicza, poznajemy jego
pogmatwane losy głównie dzięki opowieści wajdeloty. Akcja rozgrywa się w
średniowieczu za czasów walk krzyżacko
litewskich. Sytuacja tragiczna ma
miejsce wówczas, gdy bohater stoi przed koniecznością dokonania wyboru miedzy
dwoma racjami, które są równorzędna, lecz każda decyzja bohatera będzie zła

przyniesie negatywne skutki.
W sytuacji tragicznej znalazł się Konrad Wallenrod gdy zbliżała się wojna z
Krzyżakami. Musiał wybrać pomiędzy miłością do ojczyzny a miłością do ukochanej
Aldony. Postanawiając podstępnie zniszczyć Krzyżaków poświęcił swoje życie
prywatne i miłość ukochanej kobiety. Z kolei gdyby wybrał dobro prywatne

także nie byłby szczęśliwy. Nie pozwoliły by mu żyć spokojnie wyrzuty sumienia,
zresztą Krzyżacy szybko zwyciężyliby Litwę i zburzyli spokój jej mieszkańców.
Konflikt : życie prywatne a ojczyzna nie jest jedyna sprzecznością racji przed
jaką stoi Konrad Wallenrod. Sytuacja tragiczna rozgrywa się w jeszcze jednej
sferze : bohater musi wybrać pomiędzy honorem a zwycięstwem nad Krzyżakami.
Dzieje się bowiem tak że metoda jaką obiera Konrad jest jedynym sposobem walki
z Zakonem, lecz to metoda nie godna prawego rycerza. Wallenrod musi kłamać,
musi dokonać zdrady
a takie czyny nie mieszczą się w kodeksie rycerskim.
Gdyby jednak postępował etycznie, stanął do walki twarzą w twarz z Krzyżakami

poniósł by klęskę i zaprzepaścił przyszłość ojczyzny. Tak więc Konrad Wallenrod
poświęcił swój honor, a być może i zbawienie, gdyż był chrześcijaninem a
grzeszył
lecz nie mógł tego uniknąć, i e tym tkwi tragizm, mickiewiczowskiego
bohatera.
Najbardziej tragicznym momentem w życiu Kordiana
tytułowego bohatera utworu
J. Słowackiego
nie jest wcale, moment gdy Laura odtrąca jego miłość ani ta,
gdy strzela on do siebie, ani nawet gdy monologuje na Mont Blanc, czy jest
uwięziony z wyrokiem śmierci. Tragizm to sytuacja z której nie ma wyjścia,
trzeba podjąć decyzje i każda będzie miała złe skutki. Tragizm to zatem
wewnętrzne rozdarcie człowieka. W takiej sytuacji znajduje się Kordian, gdy
przemierza komnaty pałacu idąc zabić cara. Jego rozdarcie to wytwory jego
psychiki, znajdują nawet uosobienie w postaci Strachu i Imaginacji, w obrazach
jakie stawia mu przed oczami wrażliwa natura. Kordian bowiem zobowiązał się, że
zabije cara. Wierzy, że czyn ten będzie zbawienny dla ojczyzny. Powinien też
dotrzymać danego słowa
inaczej straci honor. Lecz jeśli cara zabije...
Popełni śmiertelny grzech zabójstwa i królobójstwa.
a taki czyn nie mieści
się w kodeksie rycerskim. Poza tym jest to grzech, który zaprzepaszcza
zbawienie człowieka nie mówiąc już o karze ziemskiej. To jest tragizm Kordiana
- presja, której jego psychika nie zniosła, dlatego zemdlał. Cara nie zabił
znalazł się w więzieniu. Właściwie trudno powiedzieć, że dokonał wyboru
jego
wrażliwa konstrukcja zadecydowała za niego.
Kordian jest osobą bardzo wrażliwą i delikatną, jest poetą
marzycielem, który
widzi świat przez pryzmat marzeń. Nie widzi sensu i celu swego życie, oraz
odczuwa nieudolność swojego działania. Podróżuje w poszukiwaniu wartości
życiowych, kulturalnych i politycznych. Konrad na Mont Blanc przeżywa
metamorfozę z romantycznego kochanka w wojownika o wolność. Jest postacią o
charakterze czystym i szlachetnym, dużo chce, ale miedzy chęcią a czynem jest
duża przepaść. Decyzja o samotnej walce Kordiana okazuje się szaleństwem,
ponieważ ma on słabą psychikę, nie potrafi przezwyciężyć strachu i
przeznaczenia.