Collybia butyracea (pieniążek maślany)


www.grzyby.pl| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Tricholomataceae>Collybia
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |

Collybia butyracea (Bull.: Fr.) Kumm. - pieniążek maślany
w lesie mieszanymszara odmiana, w buczynieszara odmiana, na ściółce pod świerkamiszara odmiana, na ściółce pod świerkamiw lesie świerkowym, na ściółce
Kapelusz
  3 - 6(9) cm średnicy. Początkowo nieco wypukły, potem silnie spłaszczony. Dojrzałe mają brzeg zagięty ku górze tak, że widać blaszki. Higrofaniczny. Gdy wilgotny czerwono-, ciemnobrunatny, kasztanowobrązowy do prawie białego gdy suchy. Zazwyczaj brzeg jaśniejszy, ku środkowi barwa coraz intesywniejsza i ciemna. Powierzchnia gładka, jedwabista, często lśniąca. W dotyku sprawia wrażenie tłustej - stąd podobno pochodzi nazwa gatunkowa. Gdy kapelusz wilgotny to brzeg wyraźnie prążkowany.

Blaszki
  Białawe (kredowobiałe). Dość szerokie. Gęsto ustawione. Przy trzonie zaokrąglone lub wykrojone ząbkiem do wolnych. Ostrza drobno karbowane.

Trzon
  4 - 8 x 0.7 - 1.5 cm. Zabarwiony podobnie jak kapelusz ale jaśniejszy. Czasem lśniący. Delikatnie wzdłużnie włóknisto-prążkowany. Konsystencji chrząstkowatej, daje się zginać. Ku podstawie charakterystycznie rozdęty. Stary wewnątrz pusty. Podstawa pokryta filcowato białą grzybnią.

Miąższ
  Białawy. Niezmienny. Smak łagodny. Bez zapachu lub zapach określany jako słabo owocowy lub zjełczałego masła.

Zarodniki
  Wysyp biały do słabo różowego w masie. Rozmiar zarodników: 6 - 7 x 3 - 3.5 mim. Elipsoidalne. Gładkie. Bezbarwne.

Występowanie
  Bardzo pospolity. Od lipca do listopada, w czasie łagodnej zimy do stycznia. Masowo późną jesienią od końca września. W lasach liściastych i iglastych na ziemi. Na zakwaszonych glebach, na nizinach i w górach. Pojedynczo lub gromadnie.

Wartość
  Jadalny. Mało cenny, gdyż mdły i łykowaty. Nie warto zbierać. Jeśli jeść to tylko kapelusze.

Gatunki podobne
  Pieniążek ułomny (Collybia distortia). Rośnie w lasach iglastych. Ma nieregularnie powyginany kapelusz. Trzon nie zgrubiały u podstawy, powykręcany. Grubo ząbkowane blaszki, na starość silnie rdzawo plamiste.

Uwagi
  Wyróżnia się dwie odmiany szarobrązową (var. asema) o szarawym odcieniu u wilgotnych owocników i var. butyracea





| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Tricholomataceae>Collybia
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |