Collybia (pieniążek)


www.grzyby.pl| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Tricholomataceae
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |

Collybia - pieniążek

Budowa owocnika
  Owocniki małe lub średniej wielkości. Kapelusze nagie. U młodych owocników brzeg kapelusza podwinięty. Trzony chrząstkowato twarde lub giętkie. Blaszki przyrośnięte lub zatokowato wycięte. Wysyp zarodników biały, kremowy, ochrowy lub bladoróżowy. Nieamyloidalny. Zarodniki owalne, okrągławe lub przecinkowate. Gładkie.

Występowanie
  W Europie ok. 30 gatunków. Saprofity. Rosną na ziemi lub na drewnie.

Wartość
  Wiele gatunków niejadalnych lub słabo trujących. Są też jadalne ale mało wartościowe.


Klucz do rodzaju Collybia (pieniążek) i podobnychKlucz oparty o podział zaprezentowany w
Michael, Hennig, Kreisel, 1979-84, Handbuch fur Pilzfreunde.

Gatunekcechy charakterystyczneśr.kap. [mm]Siedlisko, podłożewystępowanie
1. Trzon na całej długości owłosiony lub omszony.
1.1. Kapelusz średnicy 5-15 mm, białawy. Często na rozkładających się kapeluszach innych grzybów.
cirrhata    
cookei    
tuberosa    
racemosa    
1.2. Średnica kapelusza 20 - 50 mm.
peronata (palący)  niezbyt gęste blaszki, cały owocnik czerwonawobrązowy; silnie piekący miąższ i filcowata, żółtawa grzybnia u podstawy30-60na ściółce w lasach liściastych i iglastychb. pospolitymasowo, w grupach7-11
hariolorum (cuchnący)blaszki gęste; cały owocnik bladobrązowawy do mięsnoczerwonawego; ma odrażający zapach gnijącej kapusty, smak łagodny, rzodkwi pojedynczo na drewnie bukowym 
confluens (pozrastany)  blaszki gęste, białawe; kapelusz białawy, mięsnoczerwonawy; trzon szarobrązowawy; smak łagodny; kapelusz daje oddzielić się od miąższu pozostawiając tarczkę u szczytu trzonu20-40lasy liściaste i iglaste, zwłaszcza w buczynach, na ściółceczęstyw wiązkach, licznie, tworzy szeregi6-10
2. Trzon jest owłosiony jedynie w dolnej połowie.
putilla    
fuscopurpurea    
obscura    
3. Trzon nagi i gładki. Co najwyżej z owłosioną podstawą.
dryophila (dębowy)  k. żółtobrązowy, rdzawy, mięsnoczerwonawy, żółtawy; trzon podobnej barwy, podstawa nieco rozdęta; blaszki białe20-40lasy liściaste i iglaste, na ściółcepospolitypojedynczo i w małych grupach5-11
acervatak. czerwonawobrązowy, płowiejący; trzon czerwonobrązowy, podstawa zwężona z czerwonawą grzybnią; blaszki gęste, czerwonawe w dużych wiązkach na drewnie iglastych w górach 
erythropusk. blado mięsnoczerwonawy do rdzawego; t. jaskrawożółty, pomarańczowy lub purpurowobrązowy, podstawa z czerwonawą grzybnią; blaszki dość rzadkie, żółte w wiązkach na drewnie liściastym 
luteifoliak. płowożółty, centrum rdzawe; t. rdzawy, zagłębiony w ziemi; blaszki jasnocytrynowożółte pojedynczo w lasach liściastych6-
4. Trzon nagi, wydłużony. Duże grzyby, średnica kapelusza 3 - 12 cm.
4.1. Trzon mniej lub bardziej korzeniasty. Blaszki różowawe do rdzawobrązowych, plamiste.
maculata (plamisty)  kapelusz biały w rdzawobrązowe plamy40- 100lasy liściaste i iglaste; na zagrzebanym drewniebardzo pospolityw licznych grupach i szeregach7-11
distortak. kasztanowobrązowy; t. żółtawy pojedynczo w lasach liściastych 
fusipes (wrzecionowaty)k. czerwonobrązowy, mięsnoróżowy, w rdzawoczerwone plamy; t. tak samo zabarwiony, zakończony wydłużoną częścią korzeniastą; blaszki rzadkie, grube w wiązkach 
4.2. Trzon nie zakończony korzeniasto. Blaszki nie plamiste.
butyracea (Bull.: Fr.) Kumm. (maślany)  Kapelusz rdzawy, czerwonobrązowy, sprawiający wrażenie tłustego (także w dotyku); trzon rozszerzony u podstawy, pusty na ściółce leśnej, zwłaszcza w iglastychbardzo pospolitymasowo w grupach
asema (maślany odmiana szara)Kapelusz rogowo-szary, silnie higrofaniczny, poza tym cechy jak u poprzedniego gatunku w lasach liściastych i iglastychbardzo pospolitymasowo w grupach

Oudemansiella mucida (monetka kleista)  powierzchnia kapelusz silnie śluzowata, lepka20-80na drewnie bukowymrzadkaw wiązkachod lata do jesieni
Xerula radicata (monetka korzeniasta)  powierzchnia kapelusza lepka, jamkowata; zwykle smukły i długi trzon korzeniasto zakończony30-100na ziemi, w lasach bukowychczęstapojedynczo lub po kilkaod lata do jesieni
Megacollybia platyphylla (pieniążnica szerokoblaszkowa)  trzon z silnymi białymi ryzomorfami; blaszki szerokie, białawe50- 120 (180)na silnie spróchniałym drewnie, zwykle liściastympospolitypojedynczo lub po kilka5-10
Flammulina velutipes (zimówka aksamitnotrzonowa)   na drewnie drzew liściastychczęstaw wiązkachod późnej jesieni do wczesnej wiosny
Macrocystidia cucumis (nicówka ogórkowa)  kapelusze z charakterystyczną jasną obwódką; miąższ o intensywnym zapachu świeżych ogórków lub śledzi niezbyt częstyw grupach i wiązkach po kilkanaście owocnikówod lata do jesieni






| Menu główne | Klucz do oznaczania grzybów >Agaricales>Tricholomataceae
| Grzybowy kalendarz pór roku | Grzyby jadalne warte polecenia | Słowniczek pojęć |