Atlantycki Ocean
Atlantycki Ocean, Atlantyk, obszar wodny (drugi co do wielkości po Oceanie
Spokojnym), położony pomiędzy Europą i Afryką a Ameryką Północną i Ameryką
Południową. Powierzchnia Oceanu Atlantyckiego wynosi 106 463 tys km2. W jego skład
wchodzą: Morze Arktyczne, Morze Północne, Morze Bałtyckie, Morze Śródziemne,
Morze Czarne, Zatoka Meksykańska i Morze Karaibskie. Największe rzeki uchodzące do
Oceanu Atlantyckiego to: Nil, Amazonka, Missisipi-Missouri, Kongo.
Maksymalna głębokość - Rów Puerto Rico 9219 m, średnia głębokość wynosi 3332 m.
Ogólna powierzchnia wysp położonych na Oceanie Atlantyckim wynosi 8,6 mln km2.
Największe wyspy to Wyspy Brytyjskie, Grenlandia, Spitsbergen, Kuba, Islandia, Nowa
Fundlandia, Haiti.
Charakterystycznymi dla dna Oceanu Atlantyckiego są wzniesienia Grzbietu
Śródatlantyckiego rozciągające się przez środek dna. Głębia Romanche (7 758 m) dzieli
Grzbiet Śródatlantycki na Grzbiet Północnoatlantycki i Południowoatlantycki. Na wschód
od Grzbietu Śródatlantyckiego występują baseny oceaniczne - Hiszpański, Gwinejski,
Angolski, Kapski, Afrykańsko-Antarktyczny i Zielonego Przylądka, natomiast zachodnia
część Oceanu Atlantyckiego zawiera baseny - Gujański, Północnoamerykański,
Labradorski, Brazylijski i Argentyński.
Prądy powierzchniowe
Prądy powierzchniowe na Oceanie Atlantyckim przybierają kształt dwóch wielkich
kręgów, na półkuli północnej (poruszających się zgodnie z ruchem wskazówek zegara) i
południowej (poruszających się niezgodnie z ruchem wskazówek zegara).
Na półkuli południowej wzdłuż równika od zachodnich wybrzeży Afryki w kierunku
Ameryki Południowej płynie ciepły Prąd Południoworównikowy, w okolicach Przylądka
Branco, na wschodnim wybrzeżu Ameryki Południowej rozdziela się na Prąd Gujański
oraz na Prąd Brazylijski, który płynie na południe do ujścia rzeki La Platy, gdzie w
okolicach 40?S łączy się z zimnym Prądem Wiatrów Zachodnich i wraca jako zimny Prąd
Benguelski do zachodnich wybrzeży Afryki.
Na półkuli północnej wzdłuż równika od zachodnich wybrzeży Afryki w kierunku Ameryki
Południowej płynie ciepły Prąd Północnorównikowy, u zachodnich wybrzeży Ameryki
Południowej łączy się z Prądem Gujańskim i płynie w kierunku Zatoki Meksykańskiej, a
następnie wzdłuż wybrzeży Ameryki Północnej (przełęcz ciepłego Prądu Zatokowego -
Golfstromu), w okolicach 40?N skręca na wschód i płynie w kierunku Europy, gdzie
rozdziela się na ciepły Prąd Północnoatlantycki, płynący na północ w kierunku Półwyspu
1
Skandynawskiego, oraz na zimny Prąd Kanaryjski, który płynie na południe do
zachodnich wybrzeży Afryki, gdzie łączy się z ciepłym Prądem Północnorównikowym.
Prądy głębinowe
Prądy głębinowe Oceanu Atlantyckiego podzielone są na kilka warstw - najzimniejsze
wody antarktyczne, zajmują obszar w okolicach dna i płyną w kierunku równika, wody
północnoatlantyckie zajmują obszar pomiędzy 2000 a 3000 m i płyną na południe,
natomiast wody pochodzące z topnienia lodów płyną na głębokości 1000 m i kierują się
na północ.
Temperatura i zasolenie
Temperatura wody powierzchniowej kształtuje się w zimie od +27?C (w okolicy równika)
do -1?C (w okolicach biegunów), w lecie na poziomie od +26?C (wybrzeża Afryki) do -1?
C (przy biegunach), średnia temperatura wód powierzchniowych Oceanu Atlantyckiego
wynosi 16,9?C. Zasolenie wynosi od 37 (strefy zwrotnikowe) do 34 (okolice Antarktydy),
średnie zasolenie wód powierzchniowych wynosi 35,3.
Flora i fauna
Flora Oceanu Atlantyckiego jest mało urozmaicona, składa się z brunatnic(strefa
przybrzeżna Północnego Atlantyku), tasiemnic (przy ujściach rzek), zielenic(strefa
gorąca). Na plankton roślinny składają się okrzemki, bruzdnice, kokolitofory i sinice.
Faunę Oceanu Atlantyckiego tworzą ssaki morskie (uchatki i wieloryby), ptaki
oceaniczne, latające ryby, rurkopławy, krążkopławy, oraz niezliczone gatunki ryb. Ocean
Atlantycki, a w szczególności jego północna część stanowi ogromne łowisko rybne
(prawie 1/2 połowów światowych), łowi się tu głównie dorsze, makrele, śledzie, tuńczyki i
sardyny.
2