Jerzy Kubicki, Andrzej Kuriata Problemy logistyczne w modelowaniu systemów transportowych, WKA
, Warszawa 2000, ISBN 83-
206-1347-7]
ZAA

CZONE MATERIAA
Y S
WYA

CZNIE DLA CELÓW DYDAKTYKI.
TYLKO DLA GRUP, Z KTÓRYMI MAM WYKA
ADY
NIE WOLNO ICH POWIELAĆ ANI ROZPOWSZECHNIAĆ!!!
Transport w ujęciu gałęziowym, cechy, środki transportu
Transport (T), na podstawie [5], [6], [7], w ujęciu semantycznym mo\
e
być rozumiany następująco:
T = T(TS,TK,TM ,TWS,TL,TP,TKO,TB,TMD) (1.1)
gdzie:
TS  transport samochodowy,
TK  transport kolejowy,
TM  transport morski,
TWS  transport wodny śródlądowy,
TL  transport lotniczy,
TP  transport przesyłowy,
TKO  transport kombinowany,
TB  transport bimodalny,
TMD  transport multimodalny.
Transport samochodowy (TS) mo\
na przedstawić w postaci:
T = TS(I,STS,INL, INP,TP,O) (1.2)
gdzie:
I  istota (atrybuty) transportu samochodowego [3]:
najlepsza dostępność przestrzenna wynikająca z największej
spośród wszystkich gałęzi transportu gęstości i spójności
sieci,
najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia
rynków zaopatrzenia i zbytu,
bardzo korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu,
będąca efektem stosunkowo du\
ej szybkości eksploatacyjnej
oraz najkorzystniejszej dostępności w czasie,
specjalistyczny tabor przystosowany do przewozu ładunków
o ró\
norodnej podatności transportowej,
najlepsze mo\
liwości dowozu do przewoz
ników innyh gałęzi
transportu,
stosunkowo wysokie koszty przemieszczania wynikające ze
słabej degresji kosztów jednostkowych;
zapotrzebowanie na energię (średnio) ok. 2800 kJ / 1 tkm
1
STS  środek transportu samochodowego [7]:
ciągniki samochodowe, samochody cię\
arowe,
maszyny i urządzenia robót ładunkowych (koparki,
ładowarki, suwnice, \
urawie, \
urawie samochodowe,
przenośniki, nośniki załadowcze, wywrotnice samochodowe
oraz podnośniki transportowe);
INL  infrastruktura liniowa [7]:
drogi krajowe, wojewódzkie, lokalne miejskie, gminne,
zakładowe,
drogi ogólnodostępne, ekspresowe oraz autostrady;
INP  infrastruktura punktowa [7]:
pasa\
erów: dworce autokarowe, przystanki dworcowe oraz
przystanki,
ładunków: wyładownie ogólnodostępne, stacje, place, punkty
przeładunkowe,
środków przewozowych transportu samochodowego: stacje
techniczne i stacje zaopatrzenia materiałowo  technicznego
samochodów;
TP  technologie przewozu ładunków [7]:
zunifikowane,
specjalizowane;
O  rodzaj opłat za [7]:
usługi przemieszczania,
pracę przewozową,
najem,
usługi ładunkowe.
Transport kolejowy (TK) ujmuje się jako:
TK = TK(I, KST,INL,INP,TP(PMO,PMN, PKM, PNN)FPA
,O) 1.3)
gdzie:
I  istota transportu kolejowego [3]:
zdolność do przewozów masowych,
relatywnie niskie stawki przewozowe przy dostawach na
średnie i du\
e odległości wynikające z silnej degresji
kosztów jednostkowych,
stosunkowo rozległa sieć połączeń krajowych dobrze
dostosowana do lokalizacji głównych rynków zaopatrzenia i
zbytu,
du\
a dostępność przestrzenna wynikająca ze znacznej
gęstości sieci dróg i punktów transportowych,
korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu, będąca
efektem wysokiej niezawodności przewozów kolejowych
2
oraz regularności, częstotliwości i rytmiczności oferowanych
połączeń,
specjalistyczny tabor przystosowany do przewozów
ładunków o zró\
nicowanej podatności transportowej,
mo\
liwość dostępu do przewoz
ników innych gałęzi
transportu,
relatywnie ni\
sze bezpieczeństwo przewozu ładunków
wra\
liwych na wstrząsy i przeładunki oraz du\
e
niebezpieczeństwo kradzie\
y;
zapotrzebowanie na energię (średnio) ok. 700 kJ / 1 tkm
KST  kolejowe środki transportu [7]:
kryte, odkryte, cysterny, garnkowe, zbiornikowe, specjalne,
techniczno-gospodarcze,
pojazdy trakcyjne (parowozy, lokomotywy spalinowe i
wagony motorowe, elektrowozy i zestawy elektryczne);
INL  infrastruktura liniowa [7]:
droga kolejowa (trakcja elektryczna, trakcja parowa i
spalinowa)
zbiorniki wraz z punktami do załadunku i poboru paliwa,
budowle in\
ynieryjne,
urządzenia zabezpieczenia ruchu kolejowego,
urządzenia do przechowywania informacji o prowadzonym
ruchu kolejowym;
INP  infrastruktura punktowa: stacje, punkty (rejony) ładunkowe,
bocznice kolejowe:
ładunków: przewóz, przeładunek, składowanie,
magazynowanie, sortowanie, grupowanie;
TP  technologia przewozu ładunków [7]:
PMO  przewozy masowe do masowych odbiorców
(wyspecjalizowane przewozy węgla, materiałów
budowlanych, rud itp.; szerokie zastosowanie magazynów
specjalistycznych);
PMN  przewozy masowe do odbiorców niewielkich partii
ładunku realizowane przez zwarte składy pociągowe w
formie wahadeł;
PKM  przewozy kontenerowe i multimodalne wykonywane
specjalnymi wagonami wyposa\
onymi w urządzenia
mocujące kontener lub naczepy samochodowe;
PMN  przewozy niemasowe, nietypowe, wymagające w
swoich składach ró\
nych typów magazynów przerabianych
na stacjach rozrządowych;
FPA
 formy przewozu ładunków w transporcie kolejowym [7]:
3
 zwykłe,
wahadłowe,
marszrutowe;
O  określenie rodzaju opłaty z [7]:
mierników pracy ruchomej,
mierników pracy odprawczej,
mierników energetycznych,
urządzeń słu\
ących do rozrządu i prac manewrowych,
załadunek, wyładunek, wo\
enia,
kierowania ruchem kolejowym,
zajezdni.
Transport morski (TM) opisuje się w postaci:
TM = TM(I,STM(U, W,P),INL, INP,TPA
(D,M),O) (1.4)
I  istota transportu morskiego [3]:
zdolność do masowych przewozów ładunków o najszerszym
wachlarzu podatności przewozowej,
światowy zasięg obsługiwanych szlaków przewozowych,
najkorzystniejsze ceny przewozowe na du\
ych odległościach
będące efektem najsilniejszej degresji kosztów
jednostkowych,
niewielka prędkość eksploatacyjna statków oraz relatywnie
niska częstotliwość i punktualność połączeń morskich,
relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków wra\
liwych na
wilgoć, dłu\
ej trwający czas dostaw czy przeładunku,
konieczność wykorzystywania usług dowozowo-
odwozowych w związku ze stosunkowo niską dostępnością
przestrzenną portów morskich;
zapotrzebowanie na energię (średnio) ok. 400 kJ / 1 tkm
STM  statek morski:
U  uniwersalny,
W  wyspecjalizowany,
P  promy;
INL  infrastruktura liniowa [7]:
szlaki wodne;
INP  infrastruktura punktowa [7]:
akwarium portowe,
terytorium portowe,
portowa sieć dróg kolejowych, kołowych i stacje portowe,
portowe sieci instalacyjne;
4
TPA
 technologia przewozu ładunku [7]:
D  drobnicowe,
M  masowe;
O  określenie rodzaju opłat [7]:
obsługa ładunku i ruchu,
paliwa, olejów, smarów, wody,
portowych i handlowych,
specjalne rejsowe,
przeładunku,
przechowywania ładunków w magazynach portowych,
prace manipulacyjne i przewozy wewnątrz portowe,
holowanie, pilotowanie, cumowanie,
inne, ró\
ne usługi dotyczące statku morskiego.
Transport wodny śródlądowy (TWS) mo\
na przedstawić jako:
TWS = TWS(I,STWS, INL, INP,TPA
(D, M),O) (1.5)
gdzie:
I  istota transportu wodno śródlądowego [3]:
zdolność do masowych przewozów ładunków o niskiej
wartość
niskie ceny przewozowe wynikające z du\
ej degresji koszta
jednostkowych przy przewozach du\
ych partii ładunków na
du\
e i średnie odległości,
długi czas dostawy będący efektem małej szybkości
eksploatacyjnej i du\
ej nieregularności przewozów w wyniku
uzale\
nienia od warunków pogodowych i klimatycznych,
słaba dostępność przestrzenna związana z niedostosowaniem
sieci dróg wodnych do rozmieszczenia rynków zaopatrzeni i
zbytu,
relatywnie niskie bezpieczeństwo ładunków wra\
liwych na
wilgoć, dłu\
ej trwający czas dostaw czy przeładunku;
zapotrzebowanie na energię (średnio) ok. 400 kJ / 1 tkm
STWS  środek transportu wodno śródlądowego [7]:
statki rzeczne,
barki motorowe,
systemy pchane,
systemy  combi" (barka motorowa wraz z barką bez napędu);
INL  infrastruktura liniowa [7]:
układ dróg wodnych,
kanały \
eglugowe;
INP  infrastruktura punktowa [7]:
5
 porty rzeczne (akwarium, reda, baseny portowe, awanport),
terytorium (nabrze\
a, mola, place składowe, drogi
transportu),
przeładownie (urządzenia przeładunkowe);
TPA
 technologia przewozu ładunku [7]:
D  drobnicowe,
M  masowe.
O  określenie rodzaju opłat [7]:
materiały pędne,
nawigacyjne (śluzowe, brzegowe, kanałowe, pilota\
owe),
portowe,
wynajem taboru.
Transport lotniczy (TL) mo\
e być przedstawiony:
TL = TL(I,STL, INL, INP,TPA
,O) (1.6)
gdzie:
I  istota transportu lotniczego [3]:
zdolność do przewozu relatywnie niewielkich partii
produktów specyficznej podatności naturalnej, technicznej i
ekonomicznej,
najkorzystniejsza oferta czasowa, szczególnie na trasach
długich, wynikająca z największej oferowanej prędkości
eksploatacyjnej oraz du\
ego i wcią\
rosnącego stopnia
prędkości transportu lotniczego w czasie oraz jego
niezawodności,
bardzo wysokie bezpieczeństwo przemieszczania ładunków,
szczególnie produktów wra\
liwych na czas przewozu, wilgoć
czy wstrząsy,
konieczność wykorzystywania usług dowozowe 
odwozowych w związku ze stosunkowo niską dostępnością
przestrzenną portów lotniczych,
wysokie koszty przemieszczania przy bardzo du\
ej degresji
kosztów jednostkowych na dalszych odległościach;
zapotrzebowanie na energię (średnio) ok. 15 000 kJ / 1 tkm
STL  środek transportu lotniczego [7]:
samolot;
INL  przestrzenna infrastruktura liniowa [7]:
drogi lotnicze,
rejony kontrolowania lotnisk;
INP  infrastruktura punktowa [7]:
lądowiska,
lotniska,
6
 porty lotnicze,
międzynarodowe porty lotnicze;
TPA
 technologia przewozu ładunku [7]:
uzupełnienie zdolności przewozowej samolotu;
O  określenie rodzaju opłat [7]:
startów i lądowań,
usług obcych,
usług specjalnych,
obsługi technicznej,
handlowe.
Transport przesyłowy (TP) [3]:
zdolność do masowych przewozów produktów płynnych i gazowych,
niskie koszty przemieszczania,
bardzo korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu będąca
efektem ogromnej przepustowości rurociągów i gazociągów oraz du\
ej
niezawodności dostaw,
słaba dostępność przestrzenna będąca efektem stosunkowo rzadkiej oraz
niespójnej sieci rurociągów i gazociągów.
Transport kombinowany (TKO) [3]:
mo\
liwość zaproponowania kombinowanej oferty przewozowej łączącej
immanentne korzyści ró\
nych gałęzi transportu,
mo\
liwość obni\
enia kosztów przemieszczania przy zachowaniu
wymaganego profilu jakościowego usługi przewozowej,
mo\
liwość zredukowania szkód i strat oraz prac manipulacyjnych i
składowania, poprzez zastosowanie kontenerów i palet,
zwiększenie elastyczności dostaw poprzez zaoferowanie lepszej
dostępności czasowej i przestrzennej usług większej liczbie klientów.
zapotrzebowanie na energię zale\
ne do udziału pojazdów ró\
nych gałęzi
transportu
7
Transport bimodalny (TB) [5], [6]:
umo\
liwia przewo\
enie kontenerowych naczep siodłowych koleją,
stosując ich bezpośrednie ustawienie odpowiednio przystosowanych
wózkach wagonowych (eliminacja wagonu kolejowego),
samochodowa naczepa siodłowa stanowi element składu pociągu,
mogą być stosowane ró\
ne typy naczep (skrzyniowe zamknięte,
skrzyniowe otwarte, cysterny, chłodnie itp.),
mo\
liwość realizacji przewozów  od drzwi do drzwi przy wykorzysta
transportu szynowego i samochodowego.
zapotrzebowanie na energię zale\
ne do udziału pojazdów drogowych
i kolejowych
Transport multimodalny (TMD)
Na podstawie zaproponowanej przez UNCTAD definicja międzynarodowego
transportu multimodalnego jest przedstawiona w brzmieniu:
 przewóz ładunków przy u\
yciu co najmniej dwóch ró\
nych gałęzi
transportu na podstawie umowy o przewóz multimodalny, z miejsca poło\
onego
w jednym kraju, gdzie towar przejął w pieczę operator transportu
multimodalnego, do oznaczonego miejsca transportu w innym kraju .
2. Literatura
[1]. Abt St.: Systemy logistyczne w gospodarowaniu. Teoria i praktyka logistyki.
Wydawnictwo AE w Poznaniu. Poznań 1997.
[2]. Abt St.: Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie. PWE, Warszawa 1998.
[3]. Beier Fr.J.: Logistyka. SGH, Warszawa 1998.
Rutkowski K.:
[4]. Czubała A.: Dystrybucja produktów. PWE, Warszawa 1996.
[5]. Dwiliński I.: Wstęp do logistyki. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej,
Warszawa 1998.
[6]. Systemy logistyczne wojsk. Zeszyt 20. WAT, Warszawa 1995.
[7]. Transport. Rydzkowski W. i Wojewódzka  Król K -red..
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997.
8