Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Nowoczesne systemy dystrybucji w
przemyśle i handlu
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji
dr Jana Pieriegud
[*] Moduł fakultatywny dla studentów studiów niestacjonarnych
PEA
NE WYKA
ADY ONLINE
WPROWADZENIE
Do organizacji systemów dystrybucji wykorzystywane są coraz bardziej nowoczesne i doskonalsze środki
transportu, które różnią się zarówno parametrami techniczno-eksploatacyjnymi (ładowność /A
adowność-
maksymalna masa towarów deklarowana jako dopuszczalna przez właściwe władze państwa. Jeśli drogowy
pojazd transportu rzeczy jest zespołem złożonym z samochodu ciężarowego i przyczepy, ładowność zespołu
oznacza sumę ładowności samochodu ciężarowego i przyczepy./, wymiary itp.) jak i efektywnością
ekonomicznÄ….
Wykład ten ma pomóc Ci zapoznać się ze zróżnicowanymi środkami transportu oraz intermodalnymi
jednostakami Å‚adunkowymi wykorzystywanymi w logistyce dystrybucji.
ZRÓŻNICOWANIE ŚRODKÓW TRANSPORTU I INTERMODALNYCH JEDNOSTEK A
ADUNKOWYCH
Do organizacji systemów dystrybucji wykorzystywane są coraz bardziej nowoczesne i doskonalsze środki
transportu, które różnią się zarówno parametrami techniczno-eksploatacyjnymi (ładowność /A
adowność -
maksymalna masa towarów deklarowana jako dopuszczalna przez właściwe władze państwa. Jeśli drogowy
pojazd transportu rzeczy jest zespołem złożonym z samochodu ciężarowego i przyczepy, ładowność zespołu
oznacza sumę ładowności samochodu ciężarowego i przyczepy./, wymiary itp.), jak i efektywnością
ekonomicznÄ….
Podstawowymi środkami transportu w przewozach drogowych są samochody ciężarowe (ze skrzynią
ładunkową) oraz zespoły pojazdów drogowych:
ciągnik siodłowy /Ciągnik siodłowy - drogowy pojazd silnikowy przeznaczony wyłącznie lub głównie
do ciągnięcia innych pojazdów drogowych, które nie posiadają napędu własnego (przede wszystkim
naczep)./ z naczepą /Naczepa siodłowa - środek transportu bez silnika, wykorzystywany dla przewozu
towarów i przeznaczony do sprzęgania ze środkiem transportu samochodowego, w taki sposób, aby
zasadnicza część jej masy własnej i ładunku była podejmowana przez pojazd silnikowy./ (tzw. pojazd
członowy)
samochód ciężarowy ze skrzynią ładunkową z przyczepą /Przyczepa - drogowy pojazd do transportu
rzeczy, który jest ciągniony przez inne pojazdy drogowe./ (tzw. pociąg drogowy)
1 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
ciągnik balastowy z przyczepą, używany wyłącznie do przewozu ładunków ciężkich i
ponadgabarytowych.
A
adowność większości pojazdów w tej gałęzi transportu mieści się w przedziale od 1 do 40 ton.
Samochody i zestawy mogÄ… charakter uniwersalny (do przewozu wszelkiego rodzaju drobnicy) oraz
specjalistyczny: samochody-chłodnie, cysterny do przewozy ładunków płynnych, pojazdy do przewozu
samochodów osobowych itp.
Galeria zdjęć
Nowe samochody ciężarowe Mercedes-Benz Atego
Samochód ciężarowy ze skrzynią ładunkową i przyczepą
Pojazd ciężarowy przeznaczony dla transportu materiałów niebezpiecznych
y
ródło: http://www.mercedes-benz.pl/mb/ciezarowe/index.jsp
2 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Do najważniejszych standardów technicznych, które muszą spełniać konstrukcje pojazdów drogowych
należą:
długość, szerokość i wysokość pojazdu,
dopuszczalna masa całkowita pojazdu (DMC),
maksymalny dopuszczalny nacisk na oś /Maksymalny dopuszczalny nacisk na oś - maksymalny ciężar na
jedną obciążoną oś lub zestaw osi dopuszczony w ruchu krajowym lub międzynarodowym./.
Maksymalne wymiary poszczególnych pojazdów kołowych w ruchu krajowym i ponadgranicznym na
obszarze Wspólnoty oraz określenie maksymalnej masy całkowitej pojazdu w ruchu ponadgranicznym
reguluje Dyrektywa Rady nr 96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 r. Poniżej przedstawione są wybrane części z
załącznika 1 do tej Dyrektywy1. Zgodnie z zapisami Dyrektywy 96/53 maksymalna długość pojazdów
poruszających się po drogach w ruchu międzynarodowym na obszarze UE nie może przekroczyć 16,5 m,
szerokość 2,55 m, a wysokość 4 m. Dyrektywa nie dopuszcza żadnych odchyleń od przyjętych wielkości.
3 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
ZAA

CZNIK I (wybrane części) do Dyrektywy nr 96/53/WE
MAKSYMALNE MASA I WYMIARY ORAZ PODOBNE PARAMETRY POJAZDÓW
Maksymalnie dopuszczalne wymiary pojazdów
Maksymalna długość:
pojazdy mechaniczne 12,00 m.
przyczepy 12,00 m.
pojazdy przegubowe 16,50 m.
pociÄ…gi drogowe 18,75 m.
Maksymalna szerokość:
wszystkie pojazdy 2,55 m.
nadbudówki pojazdów klimatyzowanych 2,60 m.
Maksymalna wysokość (wszelkich pojazdów): 4,00 m.
Każdy pojazd mechaniczny lub kombinacja (zestaw) pojazdów, które są w dopuszczone do ruchu
muszą być zdolne do wykonania skrętu w okręgu o promieniu zewnętrznym 12,50 m oraz promieniu
wewnętrznym 5,30 m.
Maksymalna odległość pomiędzy osiami sworznia zawieszenia piątego koła a tyłem naczepy 12,00 m
Maksymalna odległość mierzona równolegle do osi podłużnej pociągu drogowego od skrajnego punktu
części ładunkowej za kabiną do najdalszego zewnętrznego punktu przyczepy kombinacji (zestawu)
minus odległość pomiędzy tyłem pojazdu ciągnącego a przodem przyczepy 15,65 m.
Maksymalna odległość mierzona równolegle do osi podłużnej pociągu drogowego od skrajnego punktu
części ładunkowej za kabiną do najdalszego zewnętrznego punktu przyczepy kombinacji (zestawu)
16,40m.
Maksymalna dopuszczalna masa całkowita pojazdu (w tonach):
Pojazdy tworzÄ…ce kombinacje (zestawy)
Przyczepy dwuosiowe 18 ton
Przyczepy trzyosiowe 24 tony
Kombinacje (zestawy) pojazdów:
Pociągi drogowe z pięcioma lub sześcioma osiami:
dwuosiowe pojazdy mechaniczne z przyczepami trzyosiowymi 40 ton
trzyosiowe pojazdy mechaniczne z przyczepami trzyosiowymi 40 ton
Pojazdy przegubowe pięcio- lub sześcioosiowe:
pojazdy mechaniczne dwuosiowe z naczepami trzyosiowymi 40 ton
trzyosiowe pojazdy mechaniczne z naczepami dwu - lub trzyosiowymi 40 ton
trójosiowe pojazdy mechaniczne z naczepami dwu- lub trzyosiowymi przewożące
kontenery wielkości 40 stóp według normy ISO jako przewóz w zespole
(kombinacji) pojazdów 44 tonyM
czteroosiowe pociągi drogowe składające się z pojazdu mechanicznego i przyczepy
dwuosiowej 36 ton.
4 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
W ruchu krajowym poszczególne kraje mogą stosować standardy, które nieco odbiegają od obowiązujących
w ruchu międzynarodowym. Tabela 1 zawiera dane o dopuszczalnych wymiarach, naciskach osiowych i
DMC pojazdów w wybranych krajach europejskich.
Naciski osiowe
Długość (m)
(t)
Wysokość Szerokość DMC
Państwo
(m) (m) (t)
pojazd pojazd pojazd
single tandem
silnikowy członowy drogowy
20,00 38,00
(a) Austria 4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00
(b) (c)
(AL)
4,00 2,60 12,00 (d) - 18,00 - - 40,00
Albania
(AZ)
4,00 2,50 12,00 - 18,00 10,00 18,00 -
Azerbejdżan
(B) Belgia 4,00 2,60 (e) 12,00 16,50 18,35 10,00 20,00 44,00
(BG)
4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 20,00 10,00 20,00 38,00
Bułgaria
(BY)
4,00 2,50 (a;f) - 20,00 20,00 10,00 18,00 36,00
Białoruś
(CH) 20,00
4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00 34,00
Szwajcaria (b)
(CY) Cypr 4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 6,00 18,00 31,00
(CZ) 20,00
4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00 48,00
Czechy (b)
20,00 40,00
(D) Niemcy 4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 10,00
(b) (h)
18,00
(DK) Dania 4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 10,00 48,00
(b)
(E) 18,00 40,00
4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 10,00
Hiszpania (b) (h)
(EST) 10,00 20,00 40,00
4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35
Estonia (i) (b) (h)
40,00
(F) Francja (j) 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 13,00 21,00
(h)
(FIN) 20,00
4,00 2,60 12,00 16,50 18,35 10,00 53,00
Finlandia (b)
(GB) Wlk. 10,17 20,00
(j) 2,55 (a) 12,00 16,50 18,35 38,00
Brytania (k) (b;l)
5 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
(GBZ)
4,10 2,50 11,00 15,50 15,50 10,00 16,00 32,00
Giblartar
20,00 40,00
(GR) Grecja 4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00
(m) (h)
(H) Węgry 4,00 2,50 12,00 16,50 18,35 10,00 16,00 40,00
(I) WÅ‚ochy 4,00 (o) 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 12,00 19,00 44,00
(KZ)
4,00 2,50 - 20,00 24,00 - 10,30 30,00
Kazachstan
(L)
4,00 2,60 (e) 12,00 16,50 18,35 10,00 20,00 44,00
Luksemburg
20,00 40,00
(LT) Litwa 4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00
(b) (h)
40,00
(LV) A
otwa 3,80 2,50 12,00 20,00 20,00 10,00 18,00
(g)
(MA)
4,00 2,50 (a) 11,00 16,50 18,00 13,00 21,00 38,00
Maroko
(MD)
4,00 2,50 - 20,00 20,00 10,00 16,00 36,00
Mołdawia
(MK)
4,00 2,50 12,00 16,50 18,00 10,00 16,00 40,00
Macedonia
(N)
(j) 2,55 (a) 12,40 17,00 18,50 10,00 20,00 50,00
Norwegia
(NL)
4,00 2,60 (e) 12,00 16,50 18,75 10,00 20,00 50,00
Holandia
(P) 40,00
4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00 20,00
Portugalia (h)
(PL) Polska 4,00 2,50 (a) 12,00 16,50 18,35 10,00 16,00 42,00
(RO) 10,00 16,00 40,00
4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75
Rumunia (g) (g) (g)
(RUS)
4,00 2,55 (a) 12,00 20,00 20,00 10,00 - 38,00
Rosja
(S) Szwecja (j) 2,60 24,00 24,00 24,00 10,00 19,00 60,00
(SK)
4,00 2,50 12,00 15,50 18,00 10,00 18,00 48,00
SÅ‚owacja
(SLO) 40,00
4,00 2,55 (a) 12,00 16,50 18,75 10,00 20,00
SÅ‚owenia (h)
6 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
(TN)
4,00 2,50 11,00 15,00 18,00 13,00 21,00 35,00
Tunezja
(TR) Turcja 4,00 2,50 (a) 12,00 (d) 16,00 18,00 13,00 19,00 42,00
(UA)
4,00 2,50 12,00 20,00 20,00 10,00 16,00 36,00
Ukraina
LEGENDA:
a - samochód chłodnia: 2,60 m
b - stosuje siÄ™ w przypadku przyczep lub naczep; pojazd silnikowy z zawieszeniem pneumatycznym: 19,00
t
c - transport kontenerowy: 42 t
d - w przypadku 3- lub więcej osiowych pojazdów silnikowych; w innych przypadkach przyjmuje się
mniejsze wartości nominalne
e - zastosowanie w przypadku pojazdów chłodni jak również dla pojazdów obciążonych ładunkiem
większym niż 10 t; dla innych pojazdów obciążonych ładunkiem 10 t lub mniejszym przyjmuje się
mniejsze wartości nominalne
f - pojazd silnikowy, typu Kraz: 2,63 m
g - zastosowanie w przypadku szczególnych kategorii dróg (np. międzynarodowe szlaki drogowe); gdzie
indziej - przyjmuje się mniejsze wartości nominalne
h - transport kontenerowy: 44 t
i - z bliz
niaczymi oponami
j - brak powszechnych ograniczeń
k - z bliz
niaczymi lub szerokimi oponami, w innych przypadkach 9,2 t
l - dla pojazdów zarejestrowanych w lub po 1 stycznia 1993 r.
m -stosuje siÄ™ w przypadku przyczep lub naczep; pojazd silnikowy z zawieszeniem pneumatycznym 18t
n - w przypadku 3- lub więcej osiowych przyczep; w innych przypadkach przyjmuje się mniejsze wartości
nominalne
o - dla transportu kontenerowego / żywych zwierząt 4,30 m
p - dla pojazdów zarejestrowanych od połowy 1985 r.
q - zależy od rozstawu osi.
y
ródło: http://www.psm.pl/informacje/wymiary.html
Kwestie związane z wymiarami pojazdów i ich DMC w polskim prawodawstwie reguluje Rozporządzenie
MTiGM z dnia 1 kwietnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich
niezbędnego wyposażenia - Dz. U. Nr 44, poz. 432 wraz z poz
n. zmianami. Jak widać z poniższego
zestawienia, normy unijne dopuszczają w wielu przypadkach większą masę całkowitą niż obowiązującą w
Polsce.
UE Polska
Przyczepa dwuosiowa i dwuosiowe pojazdy mechaniczne
18 ton 16 ton
Trzyosiowy pojazd mechaniczny
7 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
25 lub 26 ton 24 tony
Pojazd lub zespół złożony z pojazdu i przyczepy o liczbie osi nie większej niż cztery
36 ton 32 tony
W przypadku dozwolonych nacisków na osi standardy polskie jeszcze bardziej (w dół) odbiegają od
standardów unijnych.
W transporcie kolejowym wykorzystywane sÄ… pojazdy trakcyjne (lokomotywy spalinowe i elektryczne) oraz
wagony:
uniwersalne: kryte i odkryte (węglarki, platformy)
wagony specjalne: cysterny, chłodnie i inne.
Transport kolejowy cechuje duża różnorodność wykorzystywanych typów wagonów (patrz galerie zdjęć).
Wśród parametrów ograniczających masę ładunku możliwą do załadowania w wagon kolejowy, zasadnicze
znaczenie mają: tzw. granica obciążenia wagonu, dopuszczalny nacisk na oś wagonu oraz skrajnia
ładunkowa (wpływającą na maksymalne gabaryty taboru).
Nowoczesny tabor prywatny firmy Nordwagon
8 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Galeria zdjęć: nowoczesny tabor kolejowy - zdjęcia własne zrobione podczas targów "Transport
Logistics" w Monachium w 2003 i 2005 r.
Wagon kryty z suwanym dachem.
Wagon kryty z przesuwaną odsłoną.
9 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Wagon do przewozu samochodów osobowych.
Wagon otwarty do przewozu drewna.
10 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Wagon samowyładowczy do przewozu ładunków sypkich.
Wielosystemowa lokomotywa.
11 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Cysterny do przewozu ładunków ciekłych.
W transporcie wodnym śródlądowym tradycyjne zestawy (holowniki i barki) zostały już prawie całkowicie
zastąpione przez barki motorowe (z własnym napędem) oraz zestawy pchane (pchacz + barka). Polscy
armatorzy posiadają flotę o ładowności ok. 250 tys. ton, w tym 98 barek z napędem własnym, 236 pchaczy i
ok. 380 barek do pchania. Flota ta charakteryzuje się wysokim stopniem dekapitalizacji, gdyż np. 95%
ogólnej liczby barek z własnym napędem zbudowano przed 1970 r., 57% barek do pchania zbudowano w
latach 1970-1979 oraz kolejne 32% w latach 1980-1989.
Oprócz tego, stan techniczny istniejących dróg wodnych w Polsce stanowi istotne ograniczenie dla
zwiększenia przewozów przy wykorzystaniu barek o ładowności przekraczającej 300 lub 500 ton, gdy w
niektórych krajach UE są wykorzystywane zestawy pchane o ładowności nawet 5 000 ton.
Zestaw pchany na Wołdze w Rosji.
Poniższy rysunek ilustruje międzygałęziowe zróżnicowanie lądowych środków transportu (na podstawie
średniej ładowności).
Międzygałęziowe zróżnicowanie środków transportu
12 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
W przewozach międzykontynentalnych wykorzystywane są środki transportu lotniczego i morskiego.
W transporcie lotniczym ładunki przewożone są zarówno samolotami pasażerskimi jak i towarowymi.
Największym na świecie samolotami, które mogą zabierać na pokład do 120 ton ładunków, są samoloty
An-124-100 "Ruslan", należące do grupy "Volga-Dnepr" - światowego lidera na rynku przewozów
ładunków ciężkich i ponadgabarytowych. www.vda.com.ru
Galeria zdjęć An-124-100
13 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
y
ródło: Volga-Dnepr, http://www.vda.com.ru/eng/press/gallery/an124/
Obejrzyj film
14 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
W transporcie morskim najbardziej rozpowszechnione są następujące typy statków:
uniwersalne: masowce i drobnicowce;
specjalizowane: rudowce, zbiornikowce, samochodowce, chłodnicowce, kontenerowce itp.;
promy: kolejowe, samochodowe i inne.
Drobnicowce - posiadają jeden pokład, który przeznaczony do przewozu drobnicy o homogenicznym
charakterze.
15 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Statki specjalizowane (ro-ro) - samochodowce.
Wyładowanie i rozładowanie odbywa się przez drzwi/rampy z przodu lub tyłu statku na zasadzie wtaczania i
wytaczania (roll on-roll off).
Zdjęcia pochodzą ze strony armatora Maersk: http://www.maersk.com
/fleet_frontpage.asp?nav=7
1
Pełną treść dyrektywy można zobaczyć na stronie: http://www.ue.psm.pl/?k=au&pl=20
INTERMODALNE JEDNOSTKI A
ADUNKOWE
Jak już było zaznaczone w pierwszej części wykładu, we współczesnych systemach dystrybucji coraz
większą rolę odgrywają przewozy intermodalne, które obejmują przewozy kontenerowe, szynowo-drogowe
i przewozy przy użyciu nadwozi wymiennych.
Do najczęściej stosowanych intermodalnych jednostek transportowych (UTI) zaliczane są: kontenery,
nadwozia wymienne, naczepy właściwe dla transportu intermodalnego. Dla ułatwienia przemieszczenia UTI
różnymi gałęziami transportu wprowadzono ich unifikację. Podstawowe parametry istniejących jednostek
ładunkowych wpisują się w techniczne warunki przewozów poszczególnymi środkami transportu, a
szczególnie kolejowego i drogowego.
16 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Najczęściej stosowane UTI.
INTERMODALNE JEDNOSTKI A
ADUNKOWE
Kontenery
Wprowadzenie kontenera ponad czterdzieści lat temu było rewolucją w przewozach ładunków, zwłaszcza w
transporcie międzynarodowym na duże odległości. W porównaniu z konwencjonalnym przewozem
drobnicy, kontener w globalnej sieci logistycznej umożliwia znacznie większą produktywność, a tym
samym redukcję kosztów przewozu.
Według definicji Światowej Organizacji Standaryzacji (ISO), opracowanej jeszcze w 1968 r., kontener to
urzÄ…dzenie transportowe:
o charakterze trwałym i odpowiedniej wytrzymałości zapewniającej wielokrotne użytkowanie,
specjalnie zaprojektowane dla ułatwienia transportu towarów jednym lub wieloma środkami
transportu bez przeładowania towarów,
wyposażone w urządzenia, zapewniające łatwą i sprawną manipulację, szczególnie podczas
przeładunku (zarówno poziomego - tzw. ro-ro jak i pionowego - tzw. lo-lo) z jednego środka transportowego
na drugi,
skonstruowane w sposób pozwalający na łatwe napełnianie i opróżnianie,
mające pojemność nie mniejszą niż 1 m3.
Używane są kontenery uniwersalne, specjalizowane (np. z otwartym dachem, płytowe itp.) i specjalne (np.
chłodnicze i chłodzone, ogrzewane i izotermiczne, zbiornikowe).
Najbardziej popularne są kontenery wielkie o stopowości: 20' i 40' (występują też: 25', 30', 35', 40', 45', 53',
17 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
typu high cube - przekroczona skrajnia w wysokości). Dane dotyczące podstawowych standardów
kontenerów przedstawiono w tabeli 2. Stosowane też inne kontenery, w tym rozpowszechnione w Europie -
tzw. eurokontenery o wymiarach 6058 mm x 2500 mm x 2600 mm i ładowności 24 tony.
Tabela 2. Podstawowe wymiary kontenerów według standardów ISO
Wymiary w mm (max)
Masa brutto
Typy kontenerów
w t
Szerokość Wysokość Długość
a) istniejÄ…ce
8' x 8' x 20' 1C 10,16 2 438 2 438 6 058
8' x 8'6" x 20' 1CC 24,00 2 438 2 591 6 058
8' x 8' x 30' 1B 25,00 2 438 2 438 9 125
8' x 8'6" x 30' 1BB 25,00 2 438 2 591 9 125
8' x 8' x 40' 1A 30,48 2 438 2 438 12 192
8' x 8'6" x 40' 1AA 30,48 2 438 2 591 12 192
b) przyszłościowe
8' x 9'6" x 40' 1AAA 30,48 2 438 2 896 12 192
8'6" x 8'6" x 24'6" 24,00 2 591 2 591 7 450
8'6" x 8'6" x 49' 30,48 2 591 2 591 14 935
8'6" x 9'6" x 49' 30,48 2 591 2 896 14 935
y
ródło: materiały PKP
Cargo.
Kontener wielki jest zwykle przystosowany do piętrzenia (zwykle w 3-4 warstwach, a nawet w 9), co
umożliwia lepsze wykorzystanie placu składowego na terminalu transportu kombinowanego, a w aspekcie
użytych środków przewozowych, np. transportu morskiego czy wodnego śródlądowego, pozwala na
zwiększenie możliwości jednoczesnego przewozu określonej liczby kontenerów, dzięki czemu maleje
jednostkowy koszt transportu ładunków w przewożonych kontenerach. Kontener jest również wyposażony
w stałe elementy konstrukcyjne ułatwiające jego przeładunek pomiędzy różnymi gałęziami transportu.
18 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Kontenery na terminalu kontenerowym (spiętrzone w 7-warstwach) w porcie Antwerpia.
Zdjęcie własne.
Kontenery specjalne na terminalu intermodalnym firmy IFB pod AntwerpiÄ….
Zdjęcie własne.
Technologię obsługi kontenerów ilustruje kilka zdjęć, zrobionych na terminalu intermormodalnym IFB pod
AntwerpiÄ…:
19 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
20 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Przewozy kontenerowe w ostatnich latach zyskują na popularności, co potwierdzają np. statystyki o
zwiększeniu liczby uruchamianych pociągów kontenerowych, wzroście przeładunków w portach morskich
oraz zamówieniach na nowe - coraz większe (patrz rys. 1) - statki do przewozów kontenerów. W ostatnich
latach powstała kolejna generacja kontenerowców - Super Post Panamax.
W latach 2000 - 2004 pojemność (mierzona w TEU /TEU (Twenty Equivalent Unit) - standardowa
jednostka, odpowiadająca wymiarom kontenera 20-stopowego (o długości 6,10 m) i używana do
statystycznego pomiaru wielkości obrotów ładunkowych, zdolności przeładunkowej lub ładowności
środków transportu/) światowej floty kontenerowców corocznie rosła średnio o 10,6%, natomiast liczba
kontenerowców zwiększała się o 5,6%.
Generacje kontenerowców
21 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
y
ródło: Jean-Paul Rodrique, Transport Geography, Ch. 3 - Transportation Modes, Hofstra University, USA.
A
adowność największych kontenerowców eksploatowanych przez globalnych armatorów/operatorów - np.
Maersk-SL czy Evergreen Group - wynosi do 8 000 TEU. Na dzień 1 stycznia 2004 r. światowa flota
kontenerowców składała się z 3036 statków o całkowitej nośności 90,2 mln ton (6,4 mln TEU).
Kontenerowiec Evergreen w porcie Antwerpia.
Zdjęcie własne.
Na zdjęciach: przeładunek poziomy (ro-ro) na terminalu w porcie Zeebrugge (Belgia).
22 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
INTERMODALNE JEDNOSTKI A
ADUNKOWE
Nadwozia wymienne
Nadwozie wymienne - pojemnik z nogami podporowymi, nieprzystosowany do piętrzenia, przeznaczony do
kombinowanego kolejowo-drogowego przewozu towarów, którego specjalna konstrukcja umożliwia
używanie go jako zdejmowane nadwozie ciężarowego pojazdu drogowego lub jako jednostka transportowa.
Wspólną cechą nadwozi wymiennych jest to, że można je przewozić na naczepie samochodowej lub na
wagonie kolejowym.
Istnieje wiele rodzajów nadwozi wymiennych, a różnica między nimi i kontenerami polega przede
wszystkim na tym, iż nie mają słupów narożnych, górnych naroży, nie mogą być piętrzone, a ich szkielet
okryty jest plandeką. Niektóre nadwozia wymienne mają składane podpory ("nogi"), które umożliwiają
wygodniejsze składowanie. Spotyka się także nadwozia wymienne mające stalową ramę, co umożliwia ich
składowanie do wysokości 3 warstw.
Dolne okucia mocujące, które są rozmieszczone zgodnie z wymiarami ISO (20', 30' i 40'), umożliwiają
23 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
bezpieczne mocowanie tych jednostek na wagonach i naczepach przeznaczonych do przewozu kontenerów.
Specjalne wzmocnienia i rowki umożliwiają ich przeładunek pionowy za pomocą chwytaka kleszczowego.
Najbardziej popularne typy nadwozi wymiennych różnią się wymiarami od kontenerów ISO. Muszą one być
dostosowane przede wszystkim do przepisów drogowych. Najbardziej popularnym wymiarem długości
nadwozi jest 7,15 m i 12,3 m. Szerokość wszystkich typów nadwozi jest jednakowa i wynosi 2,5 m. Jeżeli
chodzi o wysokość, to charakterystyczną cechą konstrukcji nadwozi wymiennych jest to, że za pomocą
kilku nieskomplikowanych czynności można zmieniać ich wysokość od 2 670 mm do 2 720 mm, zależnie
od skrajni Å‚adunkowej, jaka obowiÄ…zuje na danym szlaku kolejowym1.
Tabela 3. Typy nadwozi wymiennych wg norm DIN EN 284 oraz DIN EN 452
Odległość między Odleglość
Wymiary (mm)
Maksymalna
okuciami między
Typ masa
wzmacniajÄ…cymi uchwytami
całkowita (t)
dł. maks. szer. wys.
(mm) (mm)
C 715 7150
5823 (=20')
C 745 7450 2500 / 2600 2670 16,0 4876
ISO-kontener
C 782 7820
A 1219 12192
11985 (=40')
A 1250 12500 2500 / 2600 2670 34,0 4876
ISO-kontener
A 1360 13600
Pionierem w zakresie eksploatowania nadwozi wymiennych C782 w Polsce była firma M&M Militzer &
Münch Polska Sp. z o.o.
24 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Case study - Wymienne nadwozie C782 w systemie dystrybucji M&Mnet
Od 2002 r. M&M eksploatuje w Polsce wymienne nadwozia C782 wyprodukowane przez
VIKSTRÖM & BETZ S.A. z zabudowÄ… typu chÅ‚odnia skonstruowanÄ… przez LAMBERET oraz z
agregatem chłodniczym THERMOKING. Wymienne nadwozia C782 ze względu na długość komory -
7 600 mm - pozwalają na umieszczenie w zestawie drogowym (samochód z przyczepą) 36 europalet w
jednym poziomie (po 18 europalet w każdym wymiennym nadwoziu). Wykorzystywanie do przewozu
samochodów i przyczep o obniżonej wysokości ramy daje możliwość budowania nadwozi
wymiennych, w których wewnętrzna wysokość dochodzi aż do 2.600 mm.
Najnowsze rozwiązania techniczne przynoszą efekty użytkownikom, jeśli zapewniona jest optymalna
organizacja procesów fizycznej dystrybucji towarów. Dla tego celu przygotowany był system
dystrybucji M&Mnet dla najbardziej wymagających przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych,
które chcą zapewnić najlepsze i efektywne rozwiązanie w zakresie dystrybucji żywności oraz innych
towarów wymagających zapewnienia kontrolowanej temperatury podczas magazynowania i przewozu.
y
ródło: Materiał udostępniony przez firmę M&M.
Podstawowe zalety użytkowania wymiennych nadwozi to:
1. Możliwość pozostawienia wymiennego nadwozia u klienta, aby miał dużo czasu na rozładunek i
załadunek, a samochód i przyczepa w tym czasie wykonywały kolejną jazdę.
2. Możliwość pozostawienia wymiennego nadwozia w terminalu, aby nie zatrzymywać samochodu i
przyczepy podczas rozładunku i załadunku.
3. Zwiększenie przebiegu samochodu i przyczepy dzięki skróceniu czasu postojów w miejscach
załadunku i rozładunku do czasu trwania czynności wymiany nadwozi.
4. Możliwość wykorzystywania samochodu i przyczepy do wykonywania przewozów przy użyciu
wymiennych nadwozi o różnej konstrukcji, dostosowanych do indywidualnych wymagań klientów.
5. Możliwość wymieniania nadwozi między dwoma zestawami (samochód i przyczepa) w przewozach
"sztafetowych", gdy każdy z zestawów wyjeżdża z przeciwnego punktu załadunku i rozładunku i po
wymianie nadwozi wraca do punktu macierzystego.
6. Możliwość wykorzystywania wymiennych nadwozi do przewozów kombinowanych drogowo-
kolejowych typu Huckepack (w przypadku dostosowania wymiennych nadwozi do przeładunku
pionowego).
7. Możliwość użytkowania wymiennych nadwozi jako czasowego magazynu.
8. Wyższa cena zakupu taboru (samochodów i przyczep) przystosowanego do przewozu wymiennych
nadwozi niż cena zakupu taboru standardowego.
25 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
9. Konieczność zakupienia większej liczby wymiennych nadwozi niż liczby jednostek taborowych
(samochodów i przyczep), aby możliwa była wymiana nadwozi w punktach załadunku i rozładunku.
10. Zagrożenie uszkodzenia i okradzenia wymiennych nadwozi podczas ich postoju bez dozoru w
miejscach rozładunku i załadunku.
Szczególne wymagania przy stosowaniu wymiennych nadwozi:
1. Konieczność prowadzenia scentralizowanej dyspozycji taborem i monitorowania miejsc postoju
wymiennych nadwozi, aby zapewnić efektywne wykorzystanie taboru i wymiennych nadwozi.
2. Konieczność prowadzenia stałej kontroli stanu technicznego wymiennych nadwozi, aby zredukować
liczbę przypadków uszkadzania taboru podczas załadunku i rozładunku oraz zestawiania i wstawiania
na tabor przewozowy.
3. Konieczność wydłużenia czasu pracy terminali (spedytora lub operatora logistycznego), w których
wymienna nadwozia są wymieniane, rozładowywane i załadowywane, a także w których pozostają na
parkingu.
W przewozach intermodalnych wykorzystuje się dwie podstawowe techniki przewozów szynowo-drogowych:
"na barana" (niem. Huckepack, ang. Piggyback), tj. przewóz wagonami naczep siodłowych na
wagonach kieszeniowych /Wagon kieszeniowy - wagon kolejowy wyposażony w nisko usytuowaną
kieszeń do umieszczenia układu jezdnego naczepy siodłowej. Może być wykorzystany do przewozu
wielkich kontenerów i nadwozi wymiennych./ wagonach kieszeniowych i nadwozi wymiennych na
wagonach platformach;
Rollende Landstrasse - "ruchoma droga", tj. przewóz całych pojazdów drogowych na wagonach
niskopodwoziowych.
Przewóz "na barana" - naczepa na wagonie kieszeniowym.
Przewozy Ro-La.
26 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Wagon niskopodwoziowy.
y
ródło: PKP Cargo SA.
Naczepa siodłowa, wykorzystywana w przewozach kombinowanych, musi być przystosowana (przeładunku
pionowego). Jej długość wynosi od 1300 mm do 1520 mm, szerokość - 2500 mm do 2600 mm, wysokość
4000 mm oraz maksymalna masa brutto - 37 ton.
Więcej szczegółów dotyczących naczep siodłowych dostępnych na rynku polskim możesz znalez
ć w
artykule dostępnym na stronie:
http://www.logistykafirm.com/sa.php?aid=702&p=1&cat=31&
catname=Spedycja%20Transport%20Logistyka
1
J. Neider, D. Marciniak-Neider, Transport intermodalny, PWE, Warszawa 1997, s. 55-58.
PODSUMOWANIE
Do organizacji systemów dystrybucji wykorzystywane są coraz bardziej nowoczesne i doskonalsze
środki transportu oraz intermodalne jednostki ładunkowe.
Środki poszczególnych gałęzi transportu różnią się zasadniczo między sobą: wymiarami,
ładownością, stosowanymi technologiami przeładunku, efektywnością ekonomiczną.
W interesie właścicieli firm przewozowych, jak i załadowców jest wykorzystanie taboru, który
pozwala przewiez
ć jak największą ilość ładunku, dlatego dąży się do uzyskania coraz większej
pojemności środków transportu i jednostek ładunkowych.
27 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Czynnikami ograniczającymi wprowadzenie nowych jednostek o większej ładowności są parametry
techniczno-eksploatacyjne infrastruktury transportowej: dróg kołowych, linii kolejowych, dróg
wodnych, nabrzeży portowych, terminali przeładunkowych itp.
Neider J., Marciniak-Neider D., Transport intermodalny, PWE , Warszawa 1997.
Międzynarodowe przewozy towarowe, praca zbiorowa pod red. J. Perenca i J. Godlewskiego, PWT,
Warszawa 2000, rozdz. 2 i 3.
SA
OWNIK POJ
Ć
Kontener - znormalizowana jednostka transportowa do przewozu Å‚adunku, odpowiednio
mocowana by mogła być wielokrotnie używana, podatna na piętrzenia i wyposażona w
przyrządy do przeładunku zarówno poziomego jak i pionowego.
Ro-ro (roll on - roll off) - przeładunek poziomy.
Lo-lo (lift on - lift off) - przeładunek pionowy.
A
adowność - maksymalna masa towarów deklarowana jako dopuszczalna przez
właściwe władze państwa. Kiedy drogowy pojazd transportu rzeczy jest zespołem
złożonym z samochodu ciężarowego i przyczepy, ładowność zespołu oznacza sumę
ładowności samochodu ciężarowego i przyczepy.
Ciągnik siodłowy - drogowy pojazd silnikowy przeznaczony wyłącznie lub głównie do
ciągnięcia innych pojazdów drogowych, które nie posiadają napędu własnego (przede
wszystkim naczep).
Przyczepa - drogowy pojazd do transportu rzeczy, który jest ciągniony przez inne
pojazdy drogowe.
Naczepa siodłowa - środek transportu bez silnika, wykorzystywany dla przewozu
towarów i przeznaczony do sprzęgania ze środkiem transportu samochodowego, w taki
sposób, aby zasadnicza część jej masy własnej i ładunku była podejmowana przez
pojazd silnikowy.
28 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
Maksymalny dopuszczalny nacisk na oś - maksymalny ciężar na jedną obciążoną oś
lub zestaw osi dopuszczony w ruchu krajowym lub międzynarodowym.
TEU - (Twenty Equivalent Unit) standardowa jednostka, odpowiadajÄ…ca wymiarom
kontenera 20-stopowego (o długości 6,10 m) i używana do statystycznego pomiaru
wielkości obrotów ładunkowych, zdolności przeładunkowej lub ładowności środków
transportu.
Wagon kieszeniowy - wagon kolejowy wyposażony w nisko usytuowaną kieszeń do
umieszczenia układu jezdnego naczepy siodłowej. Może być wykorzystany do przewozu
wielkich kontenerów i nadwozi wymiennych.
Nadwozie wymienne - pojemnik z nogami podporowymi, nieprzystosowany do
piętrzenia, przeznaczony do kombinowanego kolejowo-drogowego przewozu towarów,
którego specjalna konstrukcja umożliwia używanie go jako zdejmowane nadwozie
ciężarowego pojazdu drogowego lub jako jednostka transportowa.
SPRAWDy
SI

Zadanie 1
Uporządkuj środki transportu według ładowności (maksymalnie możliwej w każdej z gałęzi
transportu) malejÄ…co:
1. 2. 3. 4. 5.
barka samochód samolot statek wagon
rzeczna ciężarowy towarowy morski kolejowy
Zadanie 2
Maksymalna dopuszczalna masa całkowita dla trzyosiowego pojazdu mechanicznego w Polsce to:
a) 24 t
b) 25 t
29 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
c) 26 t
Zadanie 3
Przeładunek poziomy to:
a) Ro-ro
b) Ro-la
c) Lo-lo
Zadanie 4
TEU - standardowa jednostka, odpowiadająca długości:
a) 10'
b) 20'
c) 40'
Pytanie 5
Która z poniższych jednostek intermodalnych poddaje się piętrzeniu przy składowaniu i przewozie:
a) Kontener
b) Naczepa siodłowa
c) Wymienne nadwozie
Pytanie 6
Jakie są podstawowe różnice pomiędzy kontenerem, nadwoziem wymiennym i naczepą siodłową?
FILM
Porty morskie, będące ważnymi węzłami transportowymi, zlokalizowane są na granicy dwóch środowisk
naturalnych - wodnego i lÄ…dowego. Dlatego sÄ… one technicznie oraz organizacyjnie przystosowane do
obsługi różnych środków transportu: morskiego, kolejowego, samochodowego, żeglugi śródlądowej,
rurociągowego, które wykorzystywane są do przewozów ładunków w obrocie krajowym i
międzynarodowym. Spełnianie przez porty morskie takich funkcji jak - transportowe, gospodarcze,
regionotwórcze - umożliwia rozbudowana infrastruktura. Film o porcie Hamburg jest swego rodzaju
30 z 31 2014-01-20 21:24
Åšrodki transportu w systemach dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240105/do_druku.php?id_kursu=134937
graficzną formą podsumowania materiału zawartego w modułach 4 i 5.
Zachęcam do obejrzenia!
31 z 31 2014-01-20 21:24