Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
Nowoczesne systemy dystrybucji w
przemyśle i handlu
Efektywność systemów dystrybucji
dr Jana Pieriegud
PEA
NE WYKA
ADY ONLINE
WPROWADZENIE
Nie ma przedsiębiorstw efektywnych czy nieefektywnych;
są tylko firmy lepiej lub gorzej zarządzane.
Peter Drucker
Przedsiębiorstwa działające na rynku dążą do osiągnięcia wysokich wyników finansowych i wzrostu
efektywności, gdyż uważa się, że jest ona bezpośrednio związana z konkurencyjnością firmy oraz rozwojem
w przyszłości. Efektywność nie jest jednak pojęciem jednoznacznym i nie łatwo się ją mierzy. Do pomiaru
efektywności stosuje się różnego rodzaju kryteria i wskaz
niki. Jedno z pytań, na które należy odpowiedzieć,
brzmi: czy pojęcie efektywności finansowej i ekonomicznej jest równoznaczne z pojęciem efektywności systemu
dystrybucji?
Cel wykładu:
przybliżenie studentom podstawowych pojęć, kryteriów i narzędzi związanych z oceną i pomiarem
efektywności systemów dystrybucji oraz przygotowanie się do dyskusji na forum.
Plan wykładu:
1. Istota efektywności
2. Ocena efektywności systemu dystrybucji - dobór wskaz
ników
3. Efektywność firm transportowo-logistycznych
ISTOTA EFEKTYWNOŚCI
W teorii ekonomii i zarządzania istnieją różne definicje efektywności. Można mówić o efektywności
1 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
gospodarki, rynku, sektora, przedsiębiorstwa (organizacji) lub jego działań. W Słowniku języka polskiego
PWN efektywność definiowana jest jako pozytywny wynik, wydajność, skuteczność, sprawność, rezultat
działalności gospodarczej określony jako stosunek uzyskanego efektu do nakładu.
Porównania efektów z nakładami można dokonać w kontekście ekonomicznym i technicznym. Efektywność
ekonomiczna występuje wtedy, gdy dana wielkość produkcji jest osiągana przy najniższych możliwych
kosztach lub nakładach finansowych. Natomiast efektywność techniczna istnieje wówczas, kiedy osiąga się
najwyższą możliwą wielkość produkcji przy wykorzystaniu danych czynników wytwórczych. Efektywność
techniczna jest pojęciem szerszym niż efektywność ekonomiczna. Osiągnięcie efektywności technicznej nie
jest też równoznaczne z osiągnięciem efektywności ekonomicznej, ponieważ efektywność ekonomiczna
uwzględnia również ceny czynników wytwórczych, a nie tylko technologię procesu produkcyjnego.
W naukach o zarządzaniu efektywność oznacza zdolność do realizacji strategii przedsiębiorstwa i jest
ważnym narzędziem pomiaru skuteczności jego działania. Możemy więc mówić o efektywności w osiąganiu
postawionych celów lub po prostu o efektywności zarządzania. Ponieważ kategoria efektywności odnosi się
zazwyczaj do pojęcia ilościowego, efektywność zarządzania oznacza stosunek tego co jest, do tego, co
powinno być, czyli do pewnego wzorca (benchmarku). Wzorzec ten może być określony w ramach
organizacji lub może powstać w wyniku porównywania się do najlepszych organizacji w otoczeniu.
Efektywność zarządzania podlega również mniej lub bardziej subiektywnej i zwykle niesformalizowanej
ocenie klientów organizacji lub innych interesariuszy. Ocena efektywności zarządzania ma inny wymiar niż
ocena efektywności ekonomicznej i nie może być z nią utożsamiana.
Efektywność ekonomiczna i efektywność zarządzania mają więc zarówno wymiar wewnętrzny, koncentrujący
się na efektywności widzianej z perspektywy przedsiębiorstwa (nazywanej również efektywnością X,
efektywnością menedżerską lub techniczną), jak i wymiar zewnętrzny, uwzględniający opinie i satysfakcję
klientów (użytkowników) lub wciąż w nielicznych przypadkach ich koszty zewnętrzne (tzw. efektywność
alokacyjna lub społeczna).
Z punktu widzenia kryterium czasu wyodrębnia się efektywność funkcjonowania przedsiębiorstwa, badaną
na podstawie analizy wskaz
nikowej i rachunku kosztów, a także efektywność rozwoju (ocena ex ante),
rozumianą głównie jako rachunek efektywności inwestycji.
Efektywność systemu dystrybucji można postrzegać w dwóch podstawowych wymiarach:
1. jako jedną z funkcji przedsiębiorstwa realizującą określone jego cele, związane np. z wielkością
sprzedaży, udziałem w rynku, rentownością, ekspansją geograficzną działalności, satysfakcją klienta
itp., czyli odpowiadającą za skuteczność działania;
oraz
2. jako wyodrębniony podsystem przedsiębiorstwa, odpowiedzialny za sprawność działania.
W takim ujęciu ocena efektywności sprowadza się do oceny  CELE - NAKA
ADY - EFEKTY , które są
rozpatrywane pod względem kryteriów finansowych, logistycznych oraz marketingowych.
Do pomiaru efektywności stosuje się różnego rodzaju wskaz
niki działalności (Performance Indicators - PI).
Najważniejsze wskaz
niki określa się mianem kluczowych wskaz
ników działalności lub efektywności (Key
Performance Indicators - KPI).
OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU DYSTRYBUCJI - KRYTERIA I WSKAy
NIKI1
2 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
Ocenę efektywności systemu dystrybucji można przeprowadzić za pomocą trzech głównych grup kryteriów:
finansowych, logistycznych oraz marketingowych, które zostały omówione poniżej. Wskaz
niki szczegółowe
będą natomiast przedmiotem dyskusji podczas forum, przewidzianego pod koniec semestru.
Kryteria ekonomiczno-finansowe
Ocena efektywności zarówno przedsiębiorstw, jak i ich systemów dystrybucji, dokonywana jest zazwyczaj
w kategoriach finansowych, ujętych w jednostkach pieniężnych. Narzędziem umożliwiającym realizację tej
oceny jest rachunek ekonomiczny, który można zdefiniować jako sposób mierzenia nakładów i efektów
działalności gospodarczej. Głównymi kryteriami oceny efektywności funkcjonowania systemu dystrybucji
(zwłaszcza w krótkim okresie działalności) są:
zysk;
przychody ze sprzedaży wyrobów i usług (z uwzględnieniem wielkości, jakości i struktury
asortymentowej produkcji, oraz analiza odbiorców);
koszty własne sprzedaży (z określeniem wysokości, struktury, dynamiki oraz czynników
wpływających na kształtowanie się kosztów).
Analiza finansowa efektywności systemu dystrybucji może dotyczyć wybranych elementów aktywów
obrotowych (jak np. wskaz
nik rotacji zapasów) charakteryzujących politykę handlową przedsiębiorstwa.
Wśród wielowymiarowych narzędzi znanych z analizy ekonomiczno-finansowej przedsiębiorstwa i
stosowanych do oceny efektywności systemu dystrybucji wymienić należy następujące:
Strategiczny model zysku (SPM) wg L. Sterna,
Analiza wartości ekonomicznej (EVA),
Koncepcja dochodu rezydualnego - RI,
Rachunek kosztów działalności - ABC (Activity Based Costing),
Metoda kalkulacji kosztów łańcucha dostaw (Supply Chain Costing).
Kryteria logistyczne
Ocena efektywności działań logistycznych (przede wszystkim w ramach obsługi zamówień, zarządzania
zapasami, procesów magazynowych i transportowych) w systemach dystrybucji odbywa się za pomocą
trzech podstawowych kryteriów:
czasu wykonania usługi logistycznej,
3 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
jakości tej usługi,
kosztów logistycznych.
Do oceny stosowane są wskaz
niki ilościowe oraz wartościowe (bezwzględne i względne).
1
Opracowano na podstawie: M. Frankowska, M. Jedliński, Efektywność systemu dystrybucji, PWE, Warszawa 2011, rozdz. 4-5; M.
Nowicka-Skowron, Efektywność systemów logistycznych, PWE, Warszawa 2000, rozdz. 3.
OCENA EFEKTYWNOŚCI SYSTEMU DYSTRYBUCJI - KRYTERIA I WSKAy
NIKI
Kryteria marketingowe
Ocena marketingowa efektywności systemów dystrybucji jest związana z pomiarem efektów marketingowych
osiąganych w ramach danego systemu dystrybucji przedsiębiorstwa i pozwala odpowiedzieć na takie
pytania jak:
Czy zaprojektowany system dystrybucji dostarcza produkty, usługi i wartości docelowym klientom
przedsiębiorstwa?
Czy system dystrybucji zaspokaja potrzeby klientów, zarówno dostarczając produkty, jak i świadcząc
usługi posprzedażowe oraz kreując relacje z klientem?
Czy działania marketingowo-logistyczne są skoordynowane wewnątrz przedsiębiorstwa oraz z innymi
ogniwami dystrybucji na rzecz tworzenia łańcucha wartości?
Skuteczny marketingowo system dystrybucji przedsiębiorstwa to taki, który spośród wszystkich dostępnych
(możliwych) wariantów dystrybucji na rynku będzie najlepiej realizował cele rynkowe przedsiębiorstwa. Z
kolei marketingowa ocena sprawności systemów dystrybucji służy badaniu stopnia wykorzystania zasobów
przedsiębiorstwa w relacji do wyników osiąganych przez jego system dystrybucji.
Badania marketingowe systemu dystrybucji obejmują:
analizę funkcjonalną - związaną ze stopniem i efektywnością realizacji funkcji dystrybucji, m.in.:
sprzedaży, magazynowania, transportu, poziom obsługi;
analizę instytucjonalną - skoncentrowaną na podmiotach systemu dystrybucji, w tym: pośrednikach
handlowych (detalistach, hurtownikach), agentach (ajentach, brokerach, dealerach), przewoz
nikach
transportowych, operatorach logistycznych. Kryteriami w takiej analizie są: skuteczność handlowa,
efektywność finansowa, kompetencje pośrednika, satysfakcja klienta.
Badania wzajemnych relacji między głównymi kategoriami finansowo-marketingowymi (wielkością
sprzedaży, rentownością, liczbą klientów, obszarem geograficznym, asortymentem itp.) można dokonać za
pomocą:
analizy porównawczej poszczególnych kategorii,
4 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
analizy ABC,
analizy LCD (Liderzy - Wyzwania - Dylematy).
Do pomiaru satysfakcji klientów stosowane są następujące narzędzia:
monitorowanie wyników sprzedaży,
badanie  tajemniczy klient ,
analiza poziomu utraty klienta,
badanie satysfakcji klienta (CSR).
W praktyce efektywność dystrybucji jest podporządkowana przyjętym do realizacji celom strategicznym.
Przeczytaj artykuł:
S. Krzemiński, Jak budować efektywne systemy dystrybucji?
EFEKTYWNOŚĆ FIRM TRANSPORTOWO-LOGISTYCZNYCH
Firmy transporotowo-logistyczne, będąc uczestnikami procesów dystrybucji, mają istotny wpływ na
efektywność systemów dystrybucji w przemyśle i handlu.
Zapoznaj się z wynikami dwóch najnowszych rankingów:
TOP-500. Najbardziej efektywne
Operator logistyczny roku 2011
firmy logistyczne w Polsce
5 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
Zastanów się:
Jakie kryteria zostały zastosowane do oceny efektywności działalności firm TSL w tych rankingach?
Czy najbardziej efektywne ekonomicznie firmy TSL są również liderami pod względem satysfakcji klientów?
PODSUMOWANIE
Oceny efektywności systemu dystrybucji można dokonać, analizując wzajemne relacje  CELE -
NAKA
ADY - EFEKTY , stosując szereg kryteriów finansowych, logistycznych oraz
marketingowych.
Pomiar efektywności systemów dystrybucji odbywa się za pomocą różnego rodzaju wskaz
ników.
Obok analizy wyników finansowych bardzo ważnym miernikiem efektywności dystrybucji jest
poziom satysfakcji i lojalności klienta.
Sprawność działania poszczególnych uczestników procesu dystrybucji determinuje efektywność
funkcjonowania całego systemu dystrybucji przedsiębiorstwa.
Efektywność systemu dystrybucji można osiągnąć wówczas, kiedy traktuje się dystrybucję
całościowo, jako ciągły proces, obejmujący zarówno działania wewnątrz organizacji, jak i relacje
firmy z podwykonawcami i klientami.
LITERATURA
1. M. Frankowska, M. Jedliński, Efektywność systemu dystrybucji, PWE, Warszawa 2011.
2. M. Nowicka-Skowron, Efektywność systemów logistycznych, PWE, Warszawa 2000.
3. S. Krzemiński, Jak budować efektywne systemy dystrybucji?  Fresh & cool market 2010, nr 2.
SA
OWNIK
6 z 7 2014-01-20 21:33
Efektywność systemów dystrybucji - Wersja do druku http://www.e-sgh.pl/lms/content/9240111/do_druku.php?id_kursu=13...
Efektywność - wynik działalności gospodarczej
określony jako stosunek uzyskanego efektu do
nakładu.
Badanie satysfakcji klienta (CSR - Customer
Satisfaction Research) - metoda badawcza używana
do pomiaru stopnia zadowolenia klienta.
7 z 7 2014-01-20 21:33