Fronda - Archiwum - Nr 02-03 TABLE.main {} TR.row {} TD.cell {} DIV.block {} DIV.paragraph {} .font0 { font:6.5pt "Arial", sans-serif; } .font1 { font:7.5pt "Arial", sans-serif; } .font2 { font:9.5pt "Arial", sans-serif; } .font3 { font:10.0pt "Arial", sans-serif; } .font4 { font:9.5pt "Times New Roman", serif; } .font5 { font:11.0pt "Times New Roman", serif; } #divMenu {font-family:sans-serif; font-size:10pt} #divMenu a{color:black;} #divMenu a:visited{color:#333333;} #divMenu a:hover{color:red;} self.name = 'dol' /******************************************************************************** Submitted with modifications by Jack Routledge (http://fastway.to/compute) to DynamicDrive.com Copyright (C) 1999 Thomas Brattli @ www.bratta.com This script is made by and copyrighted to Thomas Brattli This may be used freely as long as this msg is intact! This script has been featured on http://www.dynamicdrive.com ******************************************************************************** Browsercheck:*/ ie=document.all?1:0 n=document.layers?1:0 ns6=document.getElementById&&!document.all?1:0 var ltop; var tim=0; //Object constructor function makeMenu(obj,nest){ nest=(!nest) ? '':'document.'+nest+'.' if (n) this.css=eval(nest+'document.'+obj) else if (ns6) this.css=document.getElementById(obj).style else if (ie) this.css=eval(obj+'.style') this.state=1 this.go=0 if (n) this.width=this.css.document.width else if (ns6) this.width=document.getElementById(obj).offsetWidth else if (ie) this.width=eval(obj+'.offsetWidth') // this.left=b_getleft this.obj = obj + "Object"; eval(this.obj + "=this") } //Get's the top position. function b_getleft(){ if (n||ns6){ gleft=parseInt(this.css.left)} else if (ie){ gleft=eval(this.css.pixelLeft)} return gleft; } /******************************************************************************** Checking if the page is scrolled, if it is move the menu after ********************************************************************************/ function checkScrolled(){ if(!oMenu.go) { oMenu.css.top=eval(scrolled)+parseInt(ltop) oMenu.css.left=eval(scrollex)+parseInt(llef) } if(n||ns6) setTimeout('checkScrolled()',30) } /******************************************************************************** Inits the page, makes the menu object, moves it to the right place, show it ********************************************************************************/ function menuInit(){ oMenu=new makeMenu('divMenu') if (n||ns6) { scrolled="window.pageYOffset" ltop=oMenu.css.top scrollex="window.pageXOffset" llef=oMenu.css.left } else if (ie) { scrolled="document.body.scrollTop" ltop=oMenu.css.pixelTop scrollex="document.body.scrollLeft" llef=oMenu.css.pixelLeft } var sz = document.body.clientWidth; if(!sz) sz = window.innerWidth-20; oMenu.css.width=sz oMenu.css.visibility='visible' ie?window.onscroll=checkScrolled:checkScrolled(); } //Initing menu on pageload window.onload=menuInit; najgłębiej poznawali Boga i jego tajemnice wyrażone w Piśmie S." 121. Zdaje się jednak, iż działania Franka i jego wyznawców z góry były skazane na niepowodzenie, gdyż "Zawsze jednak w synagogach więcej mogli talmudystowie z tej przyczyny, że byli przełożeni w synagogach, w ich mocy było prawa stanowić, nieposłusznych wyklinać z synagogi i innymi sposobami karać. Kabalistowie zaś nie mogli się mieścić między niemi na urzędach jako przeciwnicy ich zdaniu." /3/. Frank musiał zjednać sobie sojusznika i to silniejszego niż grupa talmudystów; ostatecznie znalazł go w...Kościele katolickim (zbliżenie do chrześcijaństwa to główna różnica w stosunku do działań Sabbataja, który otworzył ruch żydowski na nauki Mahometa). Frankiści poprosili mianowicie biskupa kamienieckiego, Mikołaja Dembowskiego o rozsądzenie sporu z talmudystami. Dysputa teologiczna z 1757 roku, zwana Lwowską, zakończyła się potępieniem Talmudu przez sąd biskupi oraz potwierdzeniem (co nie może dziwić w przypadku wyznawców Chrystusa!), iż "Proroctwa wszystkich proroków o przyjściu Mesjasza już się spełniły" /4A Był to jeden z siedmiu punktów, jakie Frank przedstawił rabinom do zaakceptowania (nie sprecyzował jednak, że za mesjasza, który zstąpił na ziemię, uważał nie Jezusa, ale siebie). Niewątpliwie niektóre z punktów były pisane katolicką ręką i musiały się wydać rabinom czystą herezją: w piątym np. mowa jest o Trójcy Przenajświętszej (choć nie chodzi tu o Trójcę chrześcijan), w szóstym - o chrzcie, w siódmym zaś Frank, wykorzystując ówczesne obiegowe poglądy, oskarżył talmudystów o rytualne mordowanie chrześcijańskich dzieci. Zwycięstwo Franka było połowiczne - za poparcie biskupów i list żelazny od Augusta III musiał się ochrzcić, a tym samym porzucić judaizm i poddać się prawom powszechnym (Żydzi podlegali specjalnej jurysdykcji, ich samorządy były de facto niezależne). Co Frank chciał osiągnąć, a co osiągnął? Chciał przede wszystkim pokonać dotychczasową elitę diaspory żydowskiej, a jednocześnie otworzyć ją na całe społeczeństwo. Polska, przy sporadycznych prześladowaniach, była rajem dla Żydów, ale do czasu, gdy okazało się, że jej struktura społeczna zaczęła ich ograniczać. Na zachodzie Europy, gdzie stan mieszczański rósł w siłę, diaspory zaczęły odgrywać kluczową rolę w bankierstwie, handlu czy transporcie, czynnie włączając się w życie społeczeństw. W Rzeczpospolitej "nie-szlachcic" wciąż znaczyło "obywatel drugiej kategorii". Żydzi byli z góry skazani na odgrywanie roli karczmarzy, owych "Jankielów" czujących że są gorszymi, nawet od tych, których trzymali w kieszeni. Frank dawał nadzieję biednym Żydom, czyli większości. Stał się mesjaszem, który walczy z bogatymi, czyli z rabinami oraz z "panami", czyli Polakami. Czegóż chcieć więcej? Paradoksalnie, największym wrogiem Franka okazała się sława - Kościół zaniepokojony jego mesjańskimi ambicjami skazał go w 1760 roku na odosobnienie na Jasnej Górze. Franka uwolniły dopiero trzynaście lat później wojska rosyjskie; Jakub Lejbowicz natychmiast przeniósł się z garstką wyznawców do Brna Morawskiego, a potem do Offenbachu, gdzie umarł w 1791 roku. Kim był Frank i jaki wywarł wpływ na polskie żydostwo? Zdaniem Jana Doktóra/5/, mógł zapoczątkować polski mesjanizm romantyczny (nie zapominajmy, że babka Mickiewicza była frankistką). Być może jak na swoje czasy Frank nie był nikim wyjątkowym, jeśli np. porównać jego nauki z teoriami prowincjała franciszkańskiego, Wojciecha Dembołęckiego, który pisał, iż "Pan Bóg powołał Polaków jako naród niegdyś machabejski do stłumienia złości heretyckiej"/6/. Czyż nauki Franka nie były po prostu projekcją sarmackiego mesjanizmu na żydowskich mieszkańców Sarmacji? Jedno jest pewne, Frank zainicjował żydowski ruch asymilacyjny, który rozwinął się w postaci haskali dopiero w Niemczech końca XVIIIwieku pod przewodnictwem Mosesa Mendelssohna. 'Trzeba iść w ciemność, bo dopiero z ciemności widzieć światło można"/?/ -mówił Frank, grzesząc i przez grzech idąc ku zbawieniu. Marcin Pieszczyk Przypisy: 1 - A.Kraushar- "Frank i frankiści polscy", t., Kraków 1895 2- G.Pikulski- "Złość żydowska, czyli wykład talmudu i sekt żydowskich", Lwów 1760 3-jw. 4-por.1 5-J.Doktór- "Jakub Frank i jego nauka", PAN, Warszawa 1991 6- W.Dembotęcki - "Wywód jedynowłasnego państwa świata...", Warszawa 1633 7 - "Księga Stów Pańskich w Brunnie mówionych", rękopis Biblbteki Jagiellońskiej. 280 FRONDA JESIEŃ / ZIMA 1994 FRONDA JESIEŃ / ZIMA 1994 281 « Poprzednie  [Spis treści]  Następne » _uacct = "UA-3447492-1"; urchinTracker();