NAUKA I TECHNIKA
NAUKA I TECHNIKA
Odprowadzanie spalin
z urządzeń gazowych
i układów kogeneracyjnych
Przegląd współczesnych technik
Zbigniew A. Tałach
Instytut Górnictwa Naftowego i Gazownictwa, Kraków
Jan Budzynowski
Korporacja Kominiarzy Polskich, Opole
jednoczesnej produkcji energii elektrycz-
Rozwój techniki grzewczej zmierza w kierunku doskonalenia konstruk-
nej i cieplnej, przy wykorzystaniu gazo-
cji gazowych urządzeń grzewczych pod kątem poprawy bezpieczeń-
wych silników spalinowych lub turbin.
stwa ich użytkowania oraz zwiększenia efektywnoS
ci energetycznej.
Technika kogeneracyjna wykazuje dużą
W domowych gazowych urządzeniach grzewczych duży nacisk kładzie
efektywnoS
ć energetyczną, a także ma
się na poprawę bezpieczeństwa eksploatacji oraz zmniejszenie kosz- duże walory utylitarne, szczególnie w tych
obiektach użytecznoS
ci publicznej, gdzie
tów eksploatacyjnych tych urządzeń. W tym zakresie w ostatnim dwu-
utrzymanie stałego zasilania energią elek-
dziestoleciu powstały nowe rozwiązania, takie jak: kotły gazowe z zam-
tryczną jest niezbędne (szpitale, banki,
kniętą komora spalania, kotły kondensujące, wprowadzono także wie-
zakłady przemysłowe itd.).
lofunkcyjnoS
ć urządzeń grzewczych.
Wprowadzenie kogeneracji spowodo-
Przykładem takich rozwiązań mogą być kotły gazowe c.o. dwufunkcyj-
wało koniecznoS
ć opracowania nowych
technik odprowadzania spalin, uwzględ-
ne, które są wykorzystywane w systemach centralnego ogrzewania
niających rzeczywiste warunki eksploata-
i równoczeS
nie mogą być wykorzystywane do podgrzewania wody użyt-
cji układów, takie jak: drgania silnika lub
kowej.
turbiny, hałas oraz wysoka temperatura
spalin.
Wprowadzenie zmian w rozwiązaniach w nowoczesnym budownictwie, charakte-
konstrukcyjnych domowych urządzeń ryzującym się szczelnoS
cią stolarki bu-
Rys. 2 Urządzenia typu B
grzewczych spowodowało koniecznoS
ć dowlanej oraz nową techniką izolacji ter-
wprowadzenia zmian w technice odpro- micznej budynków.
wadzania spalin z tych urządzeń. Tak Drugim kierunkiem rozwoju techniki
powstały nowe systemy odprowadzania grzewczej jest coraz szersze stosowanie
spalin z urządzeń z zamkniętą komorą techniki kogeneracyjnej, polegającej na
spalania oraz systemy odprowadzania
spalin z kotłów kondensujących.
Rys. 1 Urządzenia typu A
Zmieniła się również funkcja systemów
spalinowych, które dotychczas były prze-
znaczone wyłącznie do odprowadzania
spalin do atmosfery. Obecnie systemy te
służą równoczeS
nie do odzysku ciepła
spalin i podgrzewania powietrza dostar-
czanego do spalania. Dzięki temu uzysku-
je się znaczącą poprawę efektywnoS
ci
energetycznej urządzenia, a także  co
jest najważniejsze  poprawę bezpieczeń-
stwa eksploatacji, poprzez wyeliminowa-
nie ewentualnej możliwoS
ci zatrucia pro-
duktami spalania. Urządzenia takie mają
bowiem zamknięte komory spalania od-
dzielone od pomieszczenia, w którym są
zamontowane. Jest to szczególnie ważne
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
52
NAUKA I TECHNIKA
Zasadniczo urzą-
Współczesne techniki
dzenia grupy C dzielą
odprowadzania spalin
się na dwa rodzaje
(rys. 4):
z domowych urządzeń
% urządzenia, w któ-
gazowych
rych doprowadze-
nie powietrza i od-
W Polsce jest ok. 10 mln użytkowni- prowadzenie spalin
ków urządzeń gazowych, a gaz jako pali- odbywa się kon-
wo stosowany jest od blisko 160 lat. centrycznym prze-
Niemniej jednak dotychczas brak było wodem,
usystematyzowanych rozwiązań w klasy- % urządzenia, w któ-
fikacji urządzeń gazowych pod kątem rych doprowadze-
doprowadzania powietrza do spalania nie powietrza i od-
i odprowadzania spalin. W związku z blis- prowadzenie spalin
kim terminem przystąpieniem Polski do odbywa się dwoma
Unii Europejskiej, podstawą w niniejszym niezależnymi prze-
artykule jest schemat klasyfikacji stoso- wodami.
wany w krajach Unii Europejskiej. W urządzeniach ty-
Schemat europejskiej klasyfikacji obej- pu C stosuje się różne
muje trzy typy urządzeń gazowych: typ A, sposoby doprowadza-
typ B i typ C. Podstawą tej klasyfikacji są nia powietrza i odpro-
systemy dostarczania powietrza niezbęd- wadzania spalin:
nego do spalania w urządzeniu grzew- % doprowadzanie po-
czym oraz odprowadzania spalin. wietrza do spala-
Urządzenia typu A charakteryzują się nia i odprowadza- Rys. 3 Urządzenia typu C
tym, że odprowadzanie spalin i dostarcza- nie spalin przez
nie powietrza do spalania odbywa się S
cianę zewnętrzną
przez pomieszczenie, w którym usytuo- w tym samym zakresie ciS
nienia, mieszczenia, a spaliny odprowadzane są
wane jest urządzenie grzewcze  rys. 1. % przyłączenie do systemu powietrzno- szczelnym przewodem spalinowym poza
Urządzenia typu B są podłączone do spalinowego (z pojedynczym ciągiem), budynek.
systemu odprowadzenia spalin, a powiet- komin zbiorczy, Najbardziej efektywnym energetycznie
rze niezbędne do spalania dostarczane % doprowadzenie powietrza do spalania systemem odprowadzania spalin z kotłów
jest przez pomieszczenie, w którym znaj- i odprowadzanie spalin przez dach z zamkniętą komorą spalania jest system
dują się urządzenia grzewcze  rys. 2. w tym samym zakresie ciS
nienia, koncentryczny  rura w rurze . System kon-
Urządzenia typu C ogólnie można % przyłączenie do systemu powietrzno- centryczny polega na tym, że przewody
scharakteryzować jako urządzenia z zamk- spalinowego (z podwójnym ciągiem), spalinowe i powietrzne usytuowane są
niętą komorą spalania, gdzie spaliny od- komin zbiorczy, współS
rodkowo. Powietrze niezbędne do
prowadzane są na zewnątrz pomieszcze- % doprowadzenie powietrza do spalania spalania pobierane jest rurą zewnętrzną,
nia, a powietrze niezbędne do spalania i odprowadzanie spalin na zewnątrz a spaliny odprowadzane są rurą we-
pobierane jest z zewnątrz. Systemy te w różnych zakresach ciS
nienia, wnętrzną (rys. 5). W takim przypadku
często nazywane są systemami powietrz- % doprowadzenie powietrza do spalania system powietrzno-spalinowy staje się wy-
no-spalinowymi, w skrócie SPS  rys. 3. i odprowadzenie spalin przez osobne miennikiem ciepła, w którym powietrze
W Europie system ten nazywany jest LAS przewody powietrzno-spalinowe, płynące w przeciwprądzie ogrzewa się, po-
od niemieckiej nazwy Luft-Abgas-Schorn- % odprowadzenie spalin przez dach, wodując jednoczeS
nie ochłodzenie spalin.
stein. doprowadzenie powietrza do spalania Urządzenia z zamkniętą komorą spala-
Systemy A i B według europejskiej kla- przez poddasze, nia charakteryzują się zwartą budową,
syfikacji są znane i stosowane w Polsce, % przyłączenie spalin do instalacji do ich niewielkimi rozmiarami i hermetyczną
niestety są to systemy nie należące do odprowadzenia, komin zbiorczy (pod- obudową; wyposażone są w pełną auto-
najbezpieczniejszych. W pewnych przy- ciS
nienie), do-
padkach zaniedbań projektowych lub eks- prowadzenie po-
Rys. 4 Podział urządzeń grupy C
ploatacyjnych mogą one stanowić zagro- wietrza osobnym
żenie dla mieszkańców. przewodem.
W Europie kierunkiem rozwojowym
jest powszechne wprowadzanie urządzeń
Kotły z zamkniętą
gazowych typu C, które obecnie uznawa-
komorą spalania
ne są jako bardzo bezpieczne. Na wdro-
żenie urządzeń typu C miał wpływ rozwój Kotły z zamknię-
konstrukcji gazowych urządzeń grzew- tą komorą spalania
czych, do których można zaliczyć kotły nie pobierają po-
z zamkniętą komorą spalania oraz kotły wietrza potrzebne-
kondensujące (kondensacyjne). go do spalania z po-
Dotychczas w Polsce powszechnie sto- mieszczenia, w któ-
sowane były kotły z otwartą komorą spa- rym są zainstalowa-
lania, kwalifikowane jako urządzenia typu ne. Pobierają je
B. Dopiero z początkiem lat 90. pojawiły specjalnym przewo-
się na polskim rynku urządzenia z zamk- dem powietrznym
niętą komora spalania typu C. z zewnątrz po-
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
53
NAUKA I TECHNIKA
prowadzenie przewodów powietrzno-spa-
linowych przez S
cianę zewnętrzną budyn-
ku, jak również podłączenie kilku urzą-
dzeń do jednego szybu kominowego.
System SPS jest możliwy do zastoso-
wania w budownictwie jednorodzinnym,
a także w domach wielokondygnacyjnych.
Dzięki możliwoS
ci systemu doprowadze-
nia powietrza stosowanego w układach
SPS, można podłączyć nawet kilka kotłów
do jednego przewodu spalinowego. IloS
ć
palenisk, które mogą być podłączone
w systemie SPS do jednego przewodu
spalinowego, zależy od ich mocy, wyso-
koS
ci oraz przekroju poprzecznego prze-
wodu spalinowego.
Stosowanie urządzeń grzewczych
z zamkniętą komorą spalania wraz z SPS
poprawia w sposób znaczący bezpieczeń-
stwo użytkowania gazu, eliminując moż-
liwoS
ć zatrucia tlenkiem węgla, a także
może mieć wpływ na poprawę zdrowia
mieszkańców dzięki eliminacji czynników
alergotwórczych. Dodatkowo urządzenia
z zamkniętą komorą spalania wyposażo-
ne w koncentryczny system odprowadza-
nia spalin i doprowadzania powietrza ma-
ją wpływ na poprawę sprawnoS
ci energe-
tycznej urządzeń, która może wzrosnąć o
Rys. 6 Schemat konstrukcyjny urządzenia
z zamkniętą komorą spalania
2-5%.
Na rys. 7 przedstawiono różne sposo-
Rys. 5 Schemat działania SPS w układzie
koncentrycznym
by podłączania gazowych urządzeń
zapewnienia szczelnoS
ci ciągu spalino- grzewczych z zamkniętą komorą spalania
wego. do przewodów powietrzno-spalinowych.
matykę wraz z systemem zabezpieczeń Na polskim rynku rzadko występują Szerokie wprowadzenie urządzeń
(rys. 6). Cały proces spalania w tym urzą- urządzenia bez wentylatora  bardziej po- z zamkniętą komorą spalania napotyka
dzeniu jest więc odizolowany, przebiega pularne są kotły, nazywane kotłami  tur- w naszym kraju na duże trudnoS
ci, gdyż
niezależnie od pomieszczenia, w którym bo , w których zasysanie powietrza i od- nie ma odpowiednich uregulowań praw-
zamontowany jest kocioł. NajczęS
ciej kot- prowadzanie spalin wymuszane są przez nych w przepisach Prawa budowlanego,
ły tego typu współpracują ze współS
rod- wentylator. W wielu krajach (m.in. w Pol- dopuszczających w sposób jednoznaczny
kowym przewodem, składającym się sce) na drodze do wdrażania tego typu takie urządzenia do powszechnego użyt-
z dwóch rur o różnych S
rednicach. Wyróż- rozwiązań przeszkodą były ustawy, normy ku. Instytut Górnictwa Naftowego i Ga-
nia się konstrukcje kotłów z zamkniętą ko- i przepisy. I tak np. istniały postanowie- zownictwa oraz Korporacja Kominiarzy
morą spalania, w których odprowadzanie nia, które mówiły, że paleniska gazowe Polskich czynią starania dotyczące szyb-
spalin i pobieranie powietrza może być należy podłączać do indywidualnego ko- kiego wprowadzenia stosownych zmian
grawitacyjne  najczęS
ciej dla urządzeń mina, co w przypadku budynków wielo- w Prawie budowlanym, co dałoby szansę
małej mocy  lub wymuszone przez wen- rodzinnych staje się praktycznie niemoż- na poprawę stanu bezpieczeństwa eks-
tylator  dla kotłów o większych mocach liwe do zrealizowania. ploatacji urządzeń grzewczych. Prowa-
cieplnych. W kotłach wyposażonych Obecnie system SPS jest szeroko sto- dzone są również prace nad wdrożeniem
w wentylator pobór powietrza podłączony sowany w Niemczech, Austrii, Francji, norm europejskich do polskiego systemu
jest do króćca ssawnego wentylatora, Włoszech, i Holandii. W Polsce dopiero normalizacji w zakresie systemów komi-
a odprowadzanie spalin odbywa się króć- teraz  po nowelizacji Prawa budowlane- nowych. Z inicjatywy Korporacji Kominia-
cem tłocznym. W związku z tym w syste- go w 1997 r.  pojawiła się możliwoS
ć rzy Polskich i przy aktywnym udziale pol-
mie odprowadzania spalin zawsze wystę- zastosowania tak prostego rozwiązania, skich producentów systemów komino-
puje nadciS
nienie, co stawia wymagania jakim jest dla urządzeń małej mocy wy- wych wdrożono już Normę PN-EN 1443
Kominy. Wymagania ogólne.
Prowadzone są dalsze intensywne pra-
Rys. 7 Sposoby podłączenia gazowych urządzeń grzewczych z zamkniętą komorą spalania do
ce nad wdrażaniem kolejnych norm euro-
przewodów powietrzno-spalinowych
pejskich.
a) b) c) d) e)
Kotły kondensujące
Kotły kondensujące, zwane także kot-
łami kondensacyjnymi, są to urządzenia,
których wysoką sprawnoS
ć energetyczną
uzyskuje się głównie poprzez wykorzysta-
nie utajonego ciepła spalin. W celu opty-
malnego wykorzystania ciepła spalin, ich
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
54
NAUKA I TECHNIKA
ciepła spalania do warto- kiedy kocioł nie posiada odbioru kon-
S
ci opałowej, która dla densatu.
różnych rodzajów gazów Schematy porównawcze bilansów
wynosi ok. 1,09-1,13, cieplnych kotłów klasycznych i kotłów
w tym dla gazów ziem- kondensujących przedstawiono na rys. 8.
nych ok. 1,1. Konstrukcja kotłów kondensujących
SprawnoS
ć kotła konden- różni się od kotłów konwencjonalnych,
sacyjnego nie jest stała przede wszystkim tym, że powierzchnia
i zależy od temperatury stosowanego w nich wymiennika ciepła
wody dopływającej do jest dostosowana do ciągłej pracy w wa-
kotła, od niej bowiem za- runkach zawilgocenia. WiększoS
ć tych
leży strumień masy skrap- urządzeń wyposażona jest w dwa wy-
lającej się pary i iloS
ć do- mienniki. Rozwiązania te stosowane są
datkowego ciepła skrapla- najczęS
ciej w kotłach o dużych mocach
nia, które w użytecznej cieplnych. Pierwszy z nich schładza spa-
Rys. 8 Bilanse energetyczne kotłów niskotemperaturowego
i kondensacyjnego
formie może być przeka- liny, podobnie jak w kotłach tradycyjnych,
zane wodzie. Ze względu powyżej punktu rosy.
temperatura na wylocie z kotła powinna na niską temperaturę spalin wylotowych Stosowane są przy tym różne rozwią-
być obniżona nawet do temperatury 20- oraz obudowę kotła, strata wylotowa zania rozmieszczenia wymienników i ich
40�C. Dopóki temperatura gazów w kana- zmniejszyła się z 11,5% do 5,5%, a stra- konstrukcji. Na rys. 9. przedstawiono
łach spalinowych kotła jest wyższa od ta do otoczenia z 2,5% do 0,5%, co da- podstawowe rozwiązania budowy kotłów
temperatury punktu rosy, dopóty para ło wzrost sprawnoS
ci z 86% do 105%. kondensacyjnych.
wodna zawarta w spalinach nie ulega W przeciwieństwie do kotłów kla- Na rys. 10 przedstawiono schemat
kondensacji. Nieskroplona para wodna sycznych, kotły kondensujące muszą być ideowy systemu odprowadzania spalin
unosi ze sobą utajone ciepło skraplania, traktowane jako całoS
ć, razem z instala- z kotła kondensującego wyposażonego
które stanowi różnicę pomiędzy ciepłem cją odprowadzania spalin i kondensa- w neutralizator kondensatu.
spalania i wartoS
cią opałową spalanego tu. Natomiast instalacja odprowadzania Analizując nowe rozwiązania technicz-
gazu. spalin musi odpowiadać nowym wy- ne domowych urządzeń grzewczych, za-
Przy odpowiedniej konstrukcji wymien- mogom: silanych olejem opałowym lub gazem,
nika i dostatecznie niskiej temperaturze % z uwagi na opadający kondensat oraz trzeba stwierdzić, że ich racjonalny rozwój
wody powracającej z układu grzewczego nadciS
nienie system kominowy musi jest możliwy jedynie wraz z rozwojem
i wpływającej do kotła, można uzyskać być szczelny i odporny na kapilarne za- techniki odprowadzania spalin.
częS
ciowe, a nawet prawie całkowite sysanie kondensatu w miejscach styku
wykroplenie pary wodnej ze spalin z rów- elementów długoS
ciowych systemu,
Rys. 10 Schemat ideowy systemu
noczesnym zwrotem utajonego ciepła % odprowadzanie kondensatu musi być
odprowadzania spalin z kotła
skraplania, które jako użyteczne zostaje tak wykonane i umiejscowione, aby
kondensującego wyposażonego
przekazane wodzie. W ten sposób spraw- uniemożliwić przedostawanie się kon- w neutralizator kondensatu
noS
ć cieplna kotła, odniesiona do warto- densatu zarówno z przewodu spalino-
S
ci opałowej paliwa może przekroczyć wego, jak i z przewodu łączącego ko-
i przekracza 100%. Wynika to z relacji cioł z kominem; dotyczy to przypadku,
Rys. 9 Podstawowe rozwiązania konstrukcyjne kotłów kondensacyjnych. 1  kocioł, 2  bezpoS
redni
wymiennik ciepła, 3  urządzenie zraszające, 4  zbiornik kondensatu, 5  zasilanie
ogrzewania, 6  powrót z ogrzewania, 7  wylot spalin, 8  odpływ kondensatu,
9  wlot powietrza na palnik, 10  wentylator spalin, 11  doprowadzenie gazu,
12  pierwszy wymiennik ciepła, 13  drugi wymiennik ciepła, 14  palnik ze wstępnym
mieszaniem, 15  zintegrowany wymiennik ciepła, 16  tłumik drgań, 17  komora
spalania, 18  poduszka gazowa, 19  dmuchawa rozruchowa
1  kocioł kondensacyjny
z bezpoS
rednim wodnym
wymiennikiem ciepła,
2  kocioł kondensacyjny
z dołaczonym
wymiennikiem ciepła,
3  kocioł kondensacyjny
ze zintegrowanym
wymiennikiem ciepła,
4  kocioł kondensacyjny
z palnikiem pulsacyjnym
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
55
NAUKA I TECHNIKA
Rys. 13 Schemat kompensatora drgań
żeń, natomiast przed konstruktorami ko-
minów postawiły nowe, dotychczas nie-
znane wymagania. Zagadnienia, które
należy uwzględnić przy projektowaniu ko-
minów to wysoka temperatura spalin, ich
duża prędkoS
ć, wysokie ciS
nienie spalin.
I tak jednym z najważniejszych zadań do
rozwiązania stały się: szczelnoS
ć komina,
kompensacja wydłużeń termicznych, od-
pornoS
ć na wysokie ciS
nienie i tempera-
turę. Dodatkowo należało również rozwią-
zać tłumienie drgań i hałasu przenoszo-
Rys. 11 Schemat ideowy typowego układu kogeneracyjnego
nych przez komin od pracującego urzą-
dzenia oraz powstałych w wyniku tarcia
kowe, a w układach kogeneracyjnych spalin o S
cianę komina, spowodowane
Współczesne techniki
dużej mocy wykorzystuje się silniki wyso- wysoką prędkoS
cią ich wypływu.
odprowadzania spalin
koprężne lub turbiny gazowe. Schemat Na polskim rynku działają już wyspe-
układu turbogeneratora gazowego ze cjalizowane firmy produkujące pełną ga-
z układów kogeneracyjnych
wspomaganiem turbiną parową i kotłem mę akcesoriów do systemów spalinowych
przedstawiono na rys. 12. układów kogeneracyjnych, takich jak:
Typowy układ kogeneracyjny składa się Argumentem do stosowania układów kompensatory drgań, tłumiki drgań, odpo-
z silnika spalinowego lub turbiny, genera- kogeneracyjnych do produkcji energii sko- wiednie systemy mocowań, przeznaczone
tora energii elektrycznej oraz układu jarzonej jest: do urządzeń praktycznie każdej mocy.
odzyskania i magazynowania ciepła. % efektywne wykorzystanie energii pier-
SprawnoS
ć układów kogeneracyjnych wotnej na większą iloS
ć energii wtór-
Rys. 14
w zależnoS
ci od wielkoS
ci i konstrukcji nej w porównaniu z tradycyjnymi tech-
Schemat
sięga nawet 85% w porównaniu ze nikami grzewczymi,
tłumika
sprawnoS
cią energetyczną klasycznych % jednoczesna produkcja energii cieplnej
drgań
układów grzewczych, których sprawnoS
ć i elektrycznej,
nie przekracza 40%. Układy kogeneracyj- % minimalizacja strat energetycznych
ne znajdują zastosowanie do jednoczes- związanych z przesyłaniem energii,
nego zaopatrywania w energię elektrycz- % łatwoS
ć budowy układów nawet na te-
na i cieplną: renach gęsto zabudowanych,
% obiektów szpitalnych, % obniżenie emisji zanieczyszczeń.
% banków i instytucji finansowych, Układy kogeneracyjne nie są pozba-
% szkół i internatów, wione wad. Do nich należy głoS
na praca
% hoteli i restauracji, silników i turbin oraz drgania układu,
% oS
rodków sportowo-wypoczynkowych, a także wysokie wymagania techniczne
% budynków użytecznoS
ci publicznej. dotyczące systemów odprowadzania spa- Rys. 15 Schemat współpracy
układu kogeneracyjnego
Schemat ideowy typowego układu ko- lin.
z systemem
generacyjnego przedstawiono na rys. 11. Argumenty przedstawione powyżej tra-
odprowadzania spalin
Układy kogeneracyjne małej mocy (do fiły do projektantów i konstruktorów urzą-
z silnika
100 kW) oparte są o silniki gazowe tło- dzeń grzewczych bez większych zastrze-
Rys. 12 Schemat układu turbogeneratora gazowego ze wspomaganiem
turbiną parową i kotłem
wlot powietrza
para tłumik gazów
procesowa wylotowych i komin
sprzęgło
palniki
para
dopalania gazowego
z kotła
turbina parowa generator turbina gazowa kocioł odzysknicowy
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
56
para procesowa lub turbinowa
NAUKA I TECHNIKA
Schemat kompensatora drgań pokazano Są to różnego rodzaju klapy zamykają- dać budynki i ich usytuowanie, Dziennik
Ustaw nr 10.
na rys. 13, a schemat tłumika drgań ce i otwierające się w zależnoS
ci od przez-
5. Prawo budowlane, Ustawa z dnia
przedstawiono na rys. 14. naczenia i miejsca zamontowania, w wy-
7.07.1994  z póx
niejszymi zmianami.
Rys. 15 przedstawia schemat współ- niku działania niekorzystnych zjawisk.
6. Poradnik Ogrzewanie + Klimatyzacja, Reck-
pracy układu kogeneracyjnego z syste- W przypadku powstania podciS
nienia
nagel, Srenger, H�nmann, Schramek EWFE
mem odprowadzania spalin z silnika. w czopuchu zestaw klap zamykających
Polonia, Gdańsk 1994.
Kolejnym problemem do rozwiązania się chroni komin przed zassaniem powiet-
7. Warunki techniczne wykonania i odbioru
jest dobór gruboS
ci S
ciany komina lub też rza i tym samym uniemożliwia napływ po-
kotłowni na paliwa gazowe i olejowe, Pol-
znalezienie zabezpieczeń przeciwdziałają- wietrza przez komin do silnika.
ska Korporacja Techniki Sanitarnej Grzew-
cych wysokiemu nadciS
nieniu lub podciS
- W przypadku dopalania się gazu
czej, Gazowej i Klimatyzacji, Warszawa
nieniu panującym w kominie. Można tu w czopuchu lub w kominie, klapy między 1995.
8. Podręcznik Ogrzewania i Wentylacji,
przyjąć, że w tzw. technice kominowej kominem i generatorem zamykają się po
Rietschel Arkady Warszawa 1963.
 złota zasada doboru gruboS
ci S
cianki ko- przekroczeniu granicznego ciS
nienia.
9. Abgasanlagen. Abgasf�hrung von Feuer-
mina , opracowana we francuskiej firmie W tym czasie klapy w kominie pozostają
st�tten und Brennwertger�ten, Posterieder
Beirens mówiąca, że  gruboS
ć S
cianki ko- otwarte, pozwalając na swobodne rozprę-
Erwin Schlee, Schlee Georg, Stuttgart,
mina nie może być mniejsza niż 1/500 je- żenie się gazów spalinowych.
Gentner 1992.
go S
rednicy , jest zasadą prawidłową,
10. Kotły gazowe centralnego ogrzewania,
niemniej jednak dla kominów o większych
wodne niskotemperaturowe, Czesław Ko-
Literatura:
S
rednicach konieczne stało się znalezienie
walski, WNT Warszawa 1992.
rozwiązań konstrukcyjnych stabilizują-
11. Materiały informacyjne firmy Raab, Te-
cych S
ciany komina i chroniących je przed dom, H. Cegielski.
1. PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spali-
odkształceniami.
nowe i wentylacyjne murowane z cegły. Wy-
Innym bardzo ważnym zagadnieniem magania techniczne i badania przy odbio-
do rozwiązania w kominach odprowadza- rze.
2. PN-64/B-03004 Kominy murowane i żelbe-
jących spaliny z silników i turbin jest
towe. Obliczenia statyczne i projektowanie.
Prenumerata Rynku Instalacyjnego:
problem ich zabezpieczeń przed dopala-
3. Pr PN EN 1443 Kominy. Wymagania
Piotr Wawer
niem się gazów w czopuchu lub w komi-
ogólne.
tel. [phone]
nie oraz przed zassaniem powietrza do sil-
4. Rozporządzenie Ministra Gospodarki Prze-
[e-mail]
nika. Wyspecjalizowane firmy kominowe
strzennej i Budownictwa z dnia 14.12.1994
www.rynekinstalacyjny.com.pl
rozwiązały ten problem, konstruując sze-
z póx
niejszymi zmianami, w sprawie warun-
reg odpowiednich zabezpieczeń.
ków technicznych jakim powinny odpowia-
Rynek Instalacyjny Lipiec/Sierpień 2002
57