1. Bakterie kumulujÄ…ce fosfor
W strefie beztlenowej obecne w ściekach bakterie fosforowe (np. Acinetobacter), które są
ścisłymi tlenowcami nie mogą oddychać w tych warunkach. Z drugiej strony obecność dużej
ilości pokarmu (szczególnie lotnych kwasów tłuszczowych - głównie octowego), ich
ulubionego pożywienia, jest tak atrakcyjna, ze zdobywają się na energię, aby je przyswoić i
zakumulować (w postaci polihydroksymaślanów lub poliwalerianianów) na "gorsze czasy",
gdy o pożywienie będzie trudniej.
2. Wiązania wodorowe i znaczenie ich dla organizmów
Wiązanie takie może się wytworzyć między atomem elektroujemnym i atomem wodoru
połączonym kowalencyjnie z tlenem lub azotem. Atomy biorące udział w wiązaniu
wodorowym mogą się znajdować w dwóch częściach tej samej
cząsteczki lub należeć do różnych cząsteczek. Wiązania wodorowe decydują w znacznym
stopniu o właściwościach wody.
3. Wydzielenie grupy að-aminowej od aminokwasu.
Głównym miejscem rozkÅ‚adu aminokwasów u ssaków jest wÄ…troba. Grupy að-aminowe z
wielu różnych aminokwasów sÄ… przenoszone na að-ketoglutaran, co prowadzi do otrzymania
glutaminianu. Ten z kolei ulega deaminacji oksydacyjnej, dajÄ…c NH4+. Przeniesienie grup að-
aminowych z að-aminowkasu na að-ketokwas katalizujÄ… aminotransferazy.
4. Kinetyka enzymów. Model Michaelisa-Mentena.
Kinetykę enzymów opisuje model M-M. Zasadniczym założeniem teorii MM jest
konieczność wytworzenia odwracalnego kompleksu miÄ™dzy enzymem, a substratem: E + SŹð
k1
®ð ES ®ðk3®ð E+P. Kompleks ten podlega przemianie nieodwracalnej do produktu P z
k2
uwolnieniem enzymu. Stężenie enzymu jest wielokrotnie mniejsze w porównaniu ze
stężeniem substratu i produktu, dlatego można przyjąć, że stężenie kompleksu ES jest stałe i
zależy od stężenia enzymów w strukturze. Im większe jest stężenie kompleksu ES, tym
więcej produktu powstanie.
5.Oksydacyjna deaminacja. (metabolizm aminokwasów)
W procesie deaminacji aminokwasu wydziela siÄ™ amoniak, w wyniku czego powstaje að-
ketokwas. Jednym z typów tego procesu jest deaminacja oksydacyjna. Enzymy mogą
współdziałać z NAD+ lub NADP+ względnie z FAD lub FMN. Najważniejszym przykładem
enzymów enzymów deaminujących, współdziałających z NAD+ jest dehydrogenaza
glutaminianowa. Enzym ten katalizuje przemianÄ™ kwasu glutaminowego do að-
ketoglutarowego i amoniaku. Podstawowe znaczenie dehydrogenazy glutaminianowej, przy
pełnej jej odwracalności, polega na wprowadzaniu amoniaku o związków organicznych oraz
na powiÄ…zaniu przemiany aminokwasów z cyklem kwasów trójkarboksylowych, w którym að-
ketoglutaran jest produktem pośrednim.
6.Rola transaminacji.
Transmicja, w której może uczestniczyć wiele naturalnych aminokwasów, ma ogromne
znaczenie w przemianie materii, gdyż pozwala organizmowi oszczędnie gospodarować
azotem i wytwarzać aminokwasy z odpowiadających im szkieletów węglowych. Przemiana
ta, katalizowana przez enzymy zwane aminotransferazami, polega na przeniesieniu grupy
aminowej z aminokwasu na að-ketokwas.
7.Tetrahydrofolian
Bardzo uniwersalny nośnik aktywowanych fragmentów jednowęglowych, odgrywa ważną
rolę w metabolizmie aminokwasów i nukleotydów Koenzym ten przenosi fragmenty
jednowęglowe o trzech wzajemnie zamiennych stanach utlenienia; najbardziej
zredukowanym  grupę metylową; w stanie pośrednim  grupę metylenową; bardziej
utlenionym  grupę formylową, formiminową i metenylową. Składa się z 3 grup:
podstawowej pterydyny, p-aminobenzoesanu i glutaminianu.
8.Synteza  de novo pierścienia purynowego i pirymidynowego.
1
Ważnym etapem w syntezie nukleotydów purynowych de novo jest powstanie 5-
fosforybozyloaminy z PRPP i glutaminy. Grupa amidowa bocznego łańcucha glutaminy
wchodzi na miejsce grupy pirofosforanowej, związanej z C-1 PRPP, z odwróceniem
konfiguracji að do bð, charakterystycznÄ… dla normalnie wystÄ™pujÄ…cych nukleotydów. Z
fosforybozyloaminÄ… Å‚Ä…czy siÄ™ glicyna, dajÄ…c rybonukleotyd glicynoamidu. WiÄ…zanie
amidowe między grupą karboksylową glicyny i grupą aminową fosforybozyloaminy
powstaje kosztem ATP.
W syntezie nukleotydów pirymidynowych najpierw powstaje pierścień pirymidyny, który
następnie łączy się z rybozofosforanem tworząc nukleotyd pirymidynowy, odwrotnie niż w
sekwencji syntezy de novo nukleotydów purynowych. PRPP ponownie jest donorem reszty
rybozofosforanowej. Synteza pierścienia pirymidynowego zaczyna się od utworzenia
karbamoiloaparaginianu z karbamoilofosforanu i asparaginianu w reakcji katalizowanej przez
karbamoilotransferazÄ™ asparaginianowÄ….
9.Porównać inhibitory kompetencyjne i niekompetencyjne.
Ihibicja - unieczynnienie enzymu przez inhibitor. Inhibicja odwracalna:
kompetencyjna: inhibitor jest cząsteczką bardzo zbliżoną strukturalnie do właściwego
substratu, która pasuje do centrum aktywnego i wiąże się z enzymem. Nie jest na tyle
podobny do substratu, by go w pełni zastąpić. Nie dochodzi więc do reakcji i do wytworzenia
produktu. Enzym jest natomiast zablokowany dopóty, dopóki inhibitor pozostaje w miejscu
aktywnym.
niekompetencyjna: inhibitor i substrat mogą się równocześnie wiązać z cząsteczką enzymu.
Działanie inhibitora niekompetycyjnego polega na zmniejszeniu liczby obrotów enzymu, a
nie na zmniejszeniu liczby cząstek enzymu. na skutek tego czas reakcji, w której następuje
przemiana substratu, jak i szybkość wytworzenia produktu końcowego, znacznie się wydłuża.
10.Porównać fotosystem I i fotosystem II.
Chociaż równanie fotosyntezy pozornie jest bardzo proste: 6CO2 + 6H2O energia Å›wietlna ®ð
C6H12O6 + 6O2 to w rzeczywistości proces ten jest niezwykle złożony i wymaga
współdziałania 2 fotosystemów. Fotosystem I (fosforylacja cykliczna) wytwarza potencjał
redukujący w postaci NADPH, a w pewnych warunkach wytwarza też ATP. Fotosystem II
(fosforylacja niecykliczna) rozszczepia wodÄ…, produkuje wolny tlen i dostarcza reduktora.
11.Rola NAD+ i NADP+ w metabolizmie.
Wodory i elektrony odłączone od substancji przez odpowiednie dehydrogenazy w cyklu
Krebsa są przekazywane na główne akceptory elektronów, do których należy dwunukleotyd
nikotynamidoadeninowy NAD lub fosforan tego nukleotydu NADP. Większość
dehydrogenaz przekazująca elektrony na te właśnie przenośniki jest ściśle swoista i
współdziała z NAD lub NADP. Niektóre dehydrogenazy mogą przekazywać wodór i
elektrony na oba nukleotydy, jednak szybsze działanie wykazują zawsze we współdziałaniu
tylko z jednym z nich. Po przyjęciu H i elektronów od dehydrogenaz wymienione nukleotydy
redukujÄ… siÄ™ do NADH lub NADH+H wedÅ‚ug reakcji: NAD++H++2e-«ð NADH;
NADP+Źð+2H ®ð NADPH + H. NAD+ jest koenzymem oksydoreduktaz. PeÅ‚ni rolÄ™
 2H
przenośnika elektronów. Rola NADP polega na podobnej reakcji odwracalnej, przenoszenia
wodoru jak w przypadku NAD.
12.Synteza i rozkład glikogenu-przez adrenalinę przykład kaskady AMP.
Metabolizm glikogenu w znacznym stopniu podlega wpływowi kilku hormonów. Insulina
indukuje syntezę glikogenu. Glukagon i adrenalina wyzwalają rozkład glikogenu. Adrenalina
silnie stymuluje rozpad glikogenu w mięśniach i w mniejszym stopniu w wątrobie.
Adrenalina i glukagon wiążą się do receptorów w błonie komórkowej komórek docelowych i
wyzwalają aktywację białka pobudzającego, której podjednostka połączona z GTP aktywuje
cyklazę adenylanową, enzym transbłonowy, który katalizuje przemianę ATP w cykliczny
AMP.
2
ROZKA
AD GLIKOGENU (glikogeneza)
glikogen (n reszt) tPi «ðglikogen (n-1 reszt) + glukoza  1  fosforan
·ðfosforylaza glikozydowa  rozbija wiÄ…zania að-1,4-glikozydowe i usuwa kolejno reszty
glukozy z nieredukującego końca (koniec z wolną grupą n-OH cząst. glikogenu)
·ðenzym usuwajÄ…cy rozgaÅ‚Ä™zienia  usuwa wiÄ…zanie að -1,6-glikozydowe w miejscach
rozgałęzienia
glukozo-1-fosforanŹðfosfoglukomutaza®ðglukozo-6-fosforan  sam metabolizowany w szlaku
glikolizy w mięśniach (energia)
+ H2O + glukozo-6-fosfataza®ðglukoza + Pi: w wÄ…trobie ®ðglukoza dyfunduje do krwi,
utrzymuje się w możliwie stałym stężeniu.
SYNTEZA GLIKOGENU (GLIKOGENOGENAZA)
UTP+glukozo-1-fosforan «ð UDP-glukoza + PPi
PPi + H2O®ð2Pi + energia.
UTP = urydyno-trifosforan.
Syntaza glikogenowa przenosi reszty glikozylowe z UDP-glukozy do gup C4OH przy końcu
nieredukujÄ…cym czÄ…steczki glikogenu tworzÄ…c wiÄ…zania að-1,4-glikozydowe.
Gdy pewna liczba cząstek glukozy zostanie już połączona w prosty łańcuch, enzym
rozgaÅ‚Ä™ziajÄ…cy rozcina jedno wiÄ…zania að-1,4-glikozydowe i przenosi odcinek (ok. 7 reszt) do
bardziej wewnÄ™trznego miejsca czÄ…steczki i go przyÅ‚Ä…cza przez wiÄ…zania að-1,6-glikozydowe
Równoczesna synteza i degradacja glikogenu powoduje netto hydrolizę UTP.
13.Rozkład puryn i pirymidyn.
U człowieka puryny są rozkładane do moczanu i wydalany z moczem.
14.Glukoneogeneza (rola, przebieg, własności). Czy jest to proces odwrotny do
glikolizy?
Jest syntezą glukozy z prekursorów nie będących cukrowcami. Odgrywa on ważną rolę w
mózgu, dla którego glukoza stanowi podstawowy materiał energetyczny. Odgrywa również
ważną rolę podczas intensywnego wysiłku organizmu. Podczas glukoneogenezy pirogronian
przekształca się w glukozę. Niecukrowcowe prekursory wchodzą na szlak glukoneogenezy
głównie jako pirogronian, szczawiooctan i fosforan dihydroksyacetonu. Najważniejszymi
prekursorami niecukrowcowymi glukozy są mleczan, aminokwasy i glicerol. Głównym
miejscem glukoneogenezy jest wątroba i nerki. Utrzymują one stały poziom we krwi, skąd
cukier ten pobierają intensywnie metabolizujące go mięśnie i mózg.
15.Rola NAD+ i cytochromów w procesie oddychania.
Cytochromy są białkami transportującymi elektrony w łańcuchu oddechowym, które
zawierają hem jako grupę prostetyczną. Rola cytochromów w łańcuchu oddechowym polega
na utlenieniu zredukowanych koenzymów flawionowych.
NAD+ dinukleotyd nikotynoamidoadeninowy jest głównym akceptorem elektronów w
reakcjach utleniania substratów oddechowych. Reaktywną część NAD+ stanowi jego
pierścień nikotynoamidowy, pochodna pirydynowa. W reakcji utleniania substratu
nikotynoamidowy pierścień NAD+ przyjmuje jon wodorowy i dwa elektrony, które są
ekwiwalentem jonu hydroniowego.
16.Cykl mocznikowy w metabolizmie i procesie syntezy aminokwasów.
Część grup NH4+ powstających przez rozkład aminokwasów jest używana w biosyntezie
związków azotowych. U większości kręgowców nadmiar NH4+ jest przekształcany w
mocznik i wydalany. Ptaki i gady przed wydaleniem NH4+ przekształcają go w kwas
moczowy, a niektóre zwierzęta wydalają go bezpośrednio. Cykl mocznikowy jest tzw.
cyklicznym torem metabolicznym. W moczniku 1 atom azotu pochodzi z NH4+ a drugi z
asparaginianu. Atom węgla w moczniku pochodzi z CO2. Nośnikiem atomów węgla i azotu
wchodzących w cykl mocznikowy jest ornityna  aminokwas, który nie stanowi jednostki
budulcowej białek.
3
17.Wiązania kowalencyjne i jonowe. Porównać.
Atomy mogą uzyskać stabilniejszy układ elektronów w zewnętrznej powłoce elektronowej
przez oddziaływanie z innymi atomami. Gdy elektrony są przekazywane z jednego atomu na
drugi, tworzy się wiązanie jonowe. Wiązanie kowalencyjne powstaje, jeśli elektrony są
wspólnie użytkowane przez dwa atomy. Często tworzą się wiązania kowalencyjne, w których
elektrony są częściowo przesunięte w kierunku jednego z atomów (nierówny udział w
użytkowaniu elektronów), tworzy się wówczas wiązanie kowalencyjne spolaryzowane.
Atomy połączone dwoma lub więcej wiązaniami kowalencyjnymi nie mogą się swobodnie
obracać wokół osi wiązania.
18.Jakie produkty metaboliczne tłuszczy lipidów wpływają na metabolizm glikolizy?
TÅ‚uszcze stanowiÄ… wyjÄ…tkowo bogatÄ… w energiÄ™ i mogÄ…cÄ… ulec w miarÄ™ potrzeby szybkiemu
uruchomieniu rezerwę odkładaną w tkankach żywych organizmów.
19.Cykl pentozofosforanowy rola i przebieg
Reakcja sumaryczna przekształcania glukozy w pirogronian: glukoza + 2Pi + 2 ADP + 2
NAD+ ®ð 2 czÄ…steczki pirogronianu + 2 ATP + 2 NADH + 2H+ + 2 H2O. W ten sposób
podczas tego przekształcenia w dwie cząsteczki pirogronianu powstają dwie cząsteczki ATP.
Porównując z wydajnością utleniania cukru w cyklu pentozofosforanów, glikoliza łącznie z
dalszym utlenieniem pirogronianu do CO2 i H2O jest procesem bardziej wydajnym
energetycznie.
20.Rola dUMP (metylacji deoksyurydylanu).
Uracyl nie jest składnikiem DNA. Natomiast DNA zawiera tyminę, metylowany analog
uracylu. Deoksyurydylan (dUMP) jest metylowany do deoksytymidalanu (dTMP) w reakcji
katalizowanej przez syntazÄ™ tymidylanowÄ…. Donorem grupy metylowej w tej reakcji jest
pochodna tetrahydrofiolianu. Grupa metylowa wprowadzona jest do deoksyurydylanu jest
bardziej zredukowana niż grupa metylenowa.
21.Rola FAD i FMN. Jakie ma znaczenie w metabolizmie komórki?
Są to nukleotydy flawinowe. Są pierwszymi akceptorami wodoru w łańcuchu oddechowym.
Dinukleotyd flawinoadeninowy FAD jest syntezowany z ryboflawiny i dwóch cząsteczek
ATP. Ryboflawina ulega fosforylacji przez ATP do mononukleotydu flawinowego FMN.
Reaktywną częścią FAD jest jego pierścień izoalaksazynowy. FAD, podobnie jak NAD+
może przyjmować dwa elektrony. Czyniąc to FAD, w przeciwieństwie do NAD+, wiąże
proton tak samo, jak jon hydroniowy. FMN może przyjmować jeden elektron (albo FMNH2
może oddawać jeden elektron), tworząc pośrednią formę rodnika semichinonowego.
Ryboflawina jest składnikiem FMN i FAD.
22.Synteza kwasów tłuszczowych.
Synteza rozpoczyna siÄ™ od karboksylacji acetylo-CoA prowadzÄ…cej do malonylo-CoA. W
reakcji tej katalizowanej przez karboksylazę acetylo-CoA zawierającą biotynę jest zużywany
ATP. Intermediaty syntezy kwasów tłuszczowych są związane z białkowym nośnikiem grup
acetylowych (ACP) przez kowalencyjne wiÄ…zanie z siarkÄ… jego fosfopantoteinowej grupy
prostetycznej. Acetylo-ACP i malonylo-ACP kondensujÄ… tworzÄ…c acetoacetylo-ACP; reakcja
ta jest napędzana przez uwalnianie CO2 z aktywowanej jednostki malonylowej. Po tym etapie
następuje redukcja, dehydratacja i druga redukcja; reduktorem tutaj jest NADPH. Utworzony
w ten sposób butyrylo-ACP wchodzi w następny cykl elongacji, rozpoczynający się od
dołączenia jednostki dwuwęglowej, pochodzącej z cząsteczki malonylo-CoA. Siedem cykli
elongacji prowadzi do palmitoilo-ACP; jego hydroliza daje palmitynian.
23.IMP.
IMP jest inhibitorem (obok AMP i GMP) biosyntezy nukleotydów purynowych przez
sprzężenie zwrotne. Inozynian jest miejscem rozgałęzienia w syntezie AMP i GMP. Reakcje
prowadzące dalej z inozynianu są miejscami inhibicji przez sprzężenie zwrotne. AMP
4
hamuje przemianę inozynianu w adenylobursztynian, swój bezpośredni prekursor. Podobnie
GMP jest inhibitorem przejścia inozynianu w bezpośredni prekursor  ksantylan.
24.Synteza NAD, FAD, koenzymów kwasów nukleinowych.
Synteza NAD (dinukleotydu nikotynoamidoadeninowego) zaczyna siÄ™ od utworzenia
rybonukleotydu nikotynowego z nikotynianu i PRPP. Potem z ATP zostaje przeniesiona
reszta ANP na rybonukleotyd nikotynianu i tworzy się deamido-NAD+. Końcowym etapem
jest przeniesienie grupy amidowej glutaminy na grupÄ™ karboksylowÄ… nikotynianu i
utworzenie NAD+.
FAD jest syntetyzowany z ryboflawiny i dwóch cząsteczek ATP. ryboflawina + ATP ->
ryboflawino-5-fosforan + ADP, ryboflawino-5-fosforan + ATP «ð dwunukleotyd
flawinoadeninowy + PPi.
Synteza koenzymu A zaczyna się fosforylacją pantotenianu za 4-fosfopantotenian, który
przyłącza grupę aminową z cysteiny i po odszczepieniu CO2 powstaje 4-fosfopantoteina.
Potem zostaje przniesiona z ATP reszta ANP tworząc defosfokoenzym A. Następuje
fosforylacja tego związku kosztem ATP, który przechodzi w ADP, co prowadzi do powstania
koenzymu A.
25.Fermentacja mleczanowa i alkoholowe - porównanie.
Organizmami zdolnymi do fermentacji alkoholowej są w pierwszym rzędzie drożdże oraz
niektóre pleśnie. Organizmy te zawierają komplet enzymów łańcucha glikolizy oraz
zasadnicze dla fermentacji alkoholowej enzymy: dekarboksylazÄ™ pirogronianowÄ… i
dehydrogenazÄ™ alkoholowÄ…. Enzymy te katalizujÄ… kolejno dekarboksylacjÄ™ pirogronianu do
aldehydu octowego i przeniesienie na ten związek atomów wodoru z NADH, powstałego
przez uwodorowanie NAD+ przy utlenianiu gliceraldehydo-3-fosforanu. Fermentacja
alkoholowa może być modyfikowana w celu innych niż alkohol etylowy produktów
końcowych.
Mleczanowa.
W mięśniach zwierząt wykonujących intensywną pracę tlenowy rozkład glikogenu, który
dostarcza energii musi być często, z powodu niedostatku tlenu, zastąpiony beztlenowym
procesem glikolizy  fermentacją mleczanową. W wyniku tego tworzy się pirogronian, który
w warunkach beztlenowych jest akceptorem atomów wodoru z NADH i po ich przyłączeniu
przechodzi w kwas mlekowy.
26.Rozkład palmitynianu. Obliczyć ilość ATP, jaka powstanie w wyniku jego
utlenienia?
Oblicza się ilość energii uzyskiwanej w procesie utleniania kwasu tłuszczowego. W każdym
cyklu reakcji łańcuch acylo-CoA ulega skróceniu o dwa atomy węgla i powstaje NADH,
FADH2 oraz acetylo-CoA.
Cnacylo-CoA+FAD+NAD++H2O+CoA®ðCn-2-acyloCoA+FADH2+NADH + acetylo-CoA +
H+. Degradacja palmitoilo-CoA wymaga siedmiu reakcji. (C16-acylo-CoA). Podczas
siódmego cyklu C4-ketoacylo-CoA ulega tiolizie do dwóch cząsteczek acetylo-CoA.
pamitoilo-CoA + 7FAD + 7NAD+ + 7CoA + 7H2O ®ð 8 acetylo-CoA + 7FADH2 + 2 NADH
+ 7H+. Podczas utleniania każdej cząsteczki NADH w łańcuchu oddechowym powstaje 2,5
cząsteczki ATP, a 1,5 cząsteczki ATP na skutek utleniania każdej cząsteczki FADH2,
ponieważ jej elektrony wchodzą do łańcucha oddechowego na poziomie ubichinonu.
Utlenienie acetylo-CoA w cyklu kwasu cytrynowego prowadzi do wytworzenia 10
cząsteczek ATP. Podczas całkowitego utlenienia pamitoilo-CoA powstaje zatem cząsteczek
ATP: 10,5 z siedmiu FADH2, 17,5 z siedmiu NADH i 80 z ośmiu cząsteczek acetylo-CoA, co
w sumie daje 108 czÄ…steczek ATP. W procesie aktywacji palmitynianu (wiÄ…zanie go z
koenzymem A_ zużywane są dwa wysokoenergetyczne wiązania fosforanowe. Więc zupełne
utlenienie pamitynianu dostarcza netto 106 czÄ…steczek ATP.
27.Rola kwasu cytrynowego
5
Większość intermediatów metabolicznych, które powstają podczas rozkładu aminokwasów,
może może być przekształcona do glukozy lub utleniana w cyklu kwasów cytrynowych. W
rezultacie część lub wszystkie atomy węgla rozkładanych 20 aminokwasów białkowych
można znalez
ć w zaledwie 7 rodzajach czÄ…steczek. SÄ… nimi: pirogronian, acetylo-CoA, að-
ketoglutaran, bursztynylo-CoA, fumaran i szczawiooctan. Aminokwasy, których rozkład
prowadzi do acetylo-CoA lub acetoacetylo-CoA, określa się jako ketogenne, gdyż powstają z
nich zwiÄ…zki (ciaÅ‚a) ketonowe. Aminokwasy ulegajÄ…ce rozkÅ‚adowi do pirogronianu, að-
ketoglutaranu, bursztynylo-CoA, fumuranu lub szczawiooctanu nazywa siÄ™ aminokwasami
glukogennymi. Synteza glukozy z tych aminokwasów jest możliwa dlatego, że intermediaty
cyklu kwasu cytrynowego i pirogronian mogą być przekształcone w fosfoeneolopirogronian,
a ten z kolei w glukozÄ™.
28.Rozpad i synteza hemu.
4 czÄ…steczki porfobilinogenu kondensujÄ… liniowo i w reakcji katalizowanej przez deaminazÄ™
porfobilinogenu powstaje łańcuchowy tetrapirol. Utworzenie każdego mostka metylowego
wiąże się z uwolnieniem jonu amonowego. A
ańcuchowy tetrapirol cyklizuje do
uroporfirynogenu III o asymetrycznym układzie łańcuchów bocznych. Reakcje te wymagają
obecności syntazy i kosyntazy. W obecności samej syntazy tworzy się uroporfirynogen I
symetryczny izomer niefizjologiczny. Uroporfirynogen III jest również kluczowym
związkiem pośrednim w syntezie witaminy B12 przez bakterie oraz chlorofilu przez bakterie
i rośliny.
Teraz tworzy się szkielet porfiryny. Dalsze reakcje przekształcają łańcuchy boczne i
zmieniają stopień nasycenia pierścienia porfirynowego.
29.Reakcje Endo i egzogeniczne.
ATP  adenozynotrójfosforan  jest przenośnikiem energii swobodnej (pełni rolę w
wymianie, transporcie, magazynowaniu energii). Jest on nukleotydem zbudowanym z
adeniny, rybozy i trójfosforanu. Jest cząsteczką bogatą w energię, gdyż jego składowa
trójfosforanowa zawiera 2 bezwodnikowe wiązania fosforanowe. Podczas hydrolizy ATP
uwalniana jest duża ilość energii swobodnej i powstaje ADP  adenozynodwufosforan i
ortofosforan. ATP + H2O ®ð ADP + ortofosforan. W wyniki tej egzoergicznej reakcji
uwalniane jest około 7,3 kcal energii z 1 mola ATP.
30.Wbudowanie grupy að-aminowej do aminokwasów.
Wbudowanie NH4+ do aminokwasów. W procesie tym kluczową rolę odgrywają glutaminian
i glutamina. Grupa að-aminowa w wiÄ™kszoÅ›cia aminokwasów pochodzi z grupy að-aminowej
glutaminianu, przenoszonej do nich w reakcji transaminacji. Glutamina, drugi ważny donor
azotu, dostarcza go z bocznego łańcucha do biosyntezy wielu ważnych związków.
Glutaminian jest syntetyzowany z NH4+ i að-ketoglutaranu, zwiÄ…zku poÅ›redniego w cyklu
kwasu cytrynowego z udziałem dehydrogenazy glutaminianowej. Jon amonowy zostaje
wprowadzony do glutaminy podczas działania syntetazy glutaminowej na glutaminian.
Amidacja jest zależna od hydrolizy ATP.
31.Beztlenowy rozkład glukozy
Zasadniczym szlakiem degradacji glukozy jest glikoliza  szlak EMP, w czasie której jest
ona przekształcana w duże trójwęglowe cząsteczki pirogronianu, cząsteczki ATP i NADH.
Umożliwia ona zapoczątkowanie i dalszy przebieg reakcji składających się na cykl Krebsa.
W ten sposób zdobywają energię bakterie tlenowe, mimo, że glikoliza przebiega bez udziału
tlenu. Pirogronian jest podstawowym metabolitem, od którego rozdzielają się drogi
oddychania tlenowego i fermentacji (oddychanie beztlenowe). Reakcje glikolizy zachodzÄ… w
cytoplazmie, natomiast dalsze przemiany pirogronianu  w matriks mitochondrium i
dostarczajÄ… one energii namagazynowanej w ATP.
32.Własności wody.
6
Dipolowy charakter cząsteczki wody stwarza możliwości przeprowadzenia do roztworu o
polarnym i jonowym charakterze, np. zasad organ i nieorgan., ich soli oraz pochodnych,
kwasów, sacharydów, itp.
Wiele niezwykłych właściwości wody, jak duże napięcie powierzchniowe, ciepło właściwe i
ciepÅ‚o parowania, wynika z kohezyjnego charakteru wody. Rola wody: ·ð powszechny
rozpuszczalnik zwiÄ…zków ustrojowych, ·ð jest czynnikiem umożliwiajÄ…cym wymianÄ™ cieplnÄ…
·ð zwiÄ…zek uczestniczÄ…cy w przebiegu wiÄ™kszoÅ›ci reakcji metabolicznych; ·ð Å›rodek transportu
wewnÄ…trzustrojowego; ·ð utrzymuje odpowiednie wymiary i ksztaÅ‚ty komórek, warunkuje
jÄ™drność komórki (turgor). ·ð uczestniczy w regulacji temp, ciÅ›nienia osmotycznego, pH.
33.Szlak ED.
Szlak ten funkcjonuje u wielu bakterii (m.in.: Pseudomonas, Acetobacter, Gluconobacter).
Rozpoczyna siÄ™ od degradacji glukozy pod wpÅ‚ywem heksokinazy (ATP®ðADP) i powstaje
glukozo-6-fosforan utleniony; dehydrogenaza przekształca go w 6-fosfoglukonian
(NADP+®ðNADPH+H+®ðsyntezy komórkowe). Na skutek dehydrotazy powstaje 2-keto-3-
deoksy-6-fosfoglukonian (KDPG). Wskutek rozszczepienia KDPG powstaje aldehyd 3-
fosfoglicerynowy i pirogronian. Szlak ten dostarcza komórce prekursorów do procesów
biosyntetycznych. Bilans: glukoza®ð2 pirogronian + 1NAD(P)H2 + 1 NADH2 + 1 ATP
34.Synteza aminokwasów aromatycznych.
Syntezę aminokwasów aromatycznych zapoczątkowuje reakcja kondensacji kwasu
fosfoenolopirogronowego, który jest jednym z produktów pośrednich łańcucha glikolizy oraz
erytrozo-4-fosforanu, który jest produktem pośrednim cyklu pentozofosforanów. Reakcja ta
jest katalizowana przez transaldolazÄ™, a jej produktem jest kwas 3-dezoksy-7-fosfo-
heptulozonowy. Związek ten  przez kwas dehydrochinowy  przekształca się do kwasu
szikimowego i następnie 5-fosf-szikimowego. Ten ostatni jest kluczowym produktem w
syntezie aminokwasów aromatycznych, następuje rozwidlenie dróg w kierunku tryptofanu
oraz fenyloalaniny i tyrozyny. Synteza aminokwasów aromatycznych jest ściśle powiązana z
przemianami cukrowców.
7