Kultura bez lichwy - Biznes w Onet.plSport| Wiadomości| Motoryzacja Poczta|
Onet.pl Onet.pl Biznes MenuRozwiń pasek narzędzi
Start
News
Giełda
Waluty
Fundusze
Emerytury
Banki
Ubezpieczenia
Firma
Podatki
Inne
Futures

Gra giełdowa

Barometr inwestora

Lista profili (walorów)

Wskaźniki

Tagi

Autorzy

Waszym Zdaniem

Konkursy

Pasaż finansowy
Start News Giełda Waluty Fundusze Emerytury Banki Ubezpieczenia Firma
Podatki Futures Gra giełdowa Barometr inwestora Lista profili (walorów)
Wskaźniki Tagi Autorzy Waszym Zdaniem Konkursy Pasaż finansowy Scroll upScroll
downNews Kraj Świat Prasa Agencyjne Branże Newsroom Komentarze Analizy
Raporty specjalne Onet Wiadomości Audio TV Fotoreportaże Kalendarium Scroll
upScroll downPrasa Polska The Times The Washington Post Forbes Polska Le
Monde Gazeta Finansowa Der Spiegel Bank The New York Times Nowy Przemysł
Przegląd prasy Nowe Życie Gospodarcze The Independent S�źddeutsche Zeitung
Gazeta Bankowa The Guardian Marketing&More Tygodnik Powszechny Praca i Życie
za Granicą Kariera Rynek Zdrowia Rynek Spożywczy The Daily Telegraph Golfmania
Praca i Zdrowie Scroll upScroll downWięcej Tagi: finanse, banki Odsłuchaj A A A

Kultura bez lichwy23 listopada 2009
Interesująca z punktu widzenia wyznawców proroka Mahometa alternatywa dla
nowoczesnej bankowości jest bankowość islamska.
Zobacz także
Podpisano umowę na dofinansowanie budowy nowej filharmonii
Marszałek województwa zachodniopomorskiego Władysław Husejko i wiceprezydent
Koszalina Andrzej Jakubowski podpisali w piątek umowę na dofinansowanie budowy
nowej siedziby... �
wczoraj, 20:57 | PAP
Europejskie banki osłabione przez zaangażowanie w greckie papiery dłużne

Koszty ochrony europejskich banków przed ryzykiem niewypłacalności osiągnęły w
piątek poziom nie widziany od... �
wczoraj, 16:41 | Reuters
Karty kredytowe - żyła złota, która zamieniła się w gwóźdź do trumny wczoraj,
07:21 | Bloomberg News
Milionowe nadużycia w Austriackim Komitecie Olimpijskim 6 maja, 22:45 | PAP
banki (1507) �
finanse (366) �Podstawą działania islamskich banków i innych instytucji
finansowych są zasady bezpośrednio wynikające z Koranu i prawa szariatu. Islam,
podobnie jak w początkowej fazie swego rozwoju czyniły to inne wielkie religie
monoteistyczne: judaizm i chrześcijaństwo, zakazuje pobierania wszelkiego
rodzaju odsetek od kapitału. Koran, święta księga muzułmanów, zachęca do
dokonywania transakcji i wymiany dóbr, głosząc �śBóg dozwolił handel, a zabronił
lichwy” (Koran 2, 275). O ile żydzi i chrześcijanie po długich i trudnych
rozważaniach zmienili zdanie na temat pobierania odsetek i dzisiaj nie mają
wyrzutów sumienia z powodu otrzymywania lub płacenia godziwych odsetek, to
muzułmanie nadal odrzucają oprocentowanie kapitału, nazywając je lichwą. W
kulturze muzułmańskiej lichwa należy do najgorszych form wyzysku.
Zasady i produkty
Chociaż lichwa w pełnym znaczeniu tego słowa jest zabroniona, muzułmańscy uczeni
na przestrzeni dziejów podejmowali próby złagodzenia tego zakazu. Już w
średniowieczu wypracowano rozwiązania prawne, które pozwalały obejść
obowiązujący zakaz pobierania odsetek. Dopuszczono mianowicie stosowanie tzw.
podwójnej sprzedaży. Polegało to na tym, że osoba X pragnąca zaciągnąć pożyczkę
od osoby Y, sprzedawała jej określony towar, za który otrzymywała potrzebną
gotówkę. Następnie zaraz po tej transakcji odkupywała ten sam towar po nieco
wyższej cenie, jednak nie płaciła od razu ustalonej sumy pieniędzy, lecz zapłata
następowała w ratach w późniejszym terminie. Przedmiot transakcji stawał się
przy tym zabezpieczeniem spłaty długu. Ta podwójna sprzedaż to nic innego jak
uzyskanie pożyczki spłacanej później wraz z odsetkami. Była ona akceptowana
przez prawo szariatu, ponieważ występowały w niej osoby, które były kupcami a
nie bankierami.
Również we współczesnych systemach bankowych, szczególnie w świecie
muzułmańskim, wypracowano wiele praktyk, które umożliwiają rezygnację z odsetek
bankowych i jednocześnie w końcowym rozrachunku pozwalają uzyskać wyniki podobne
do dochodów odsetkowych osiąganych przez tradycyjne banki. Należy przy tym
pamiętać, że chociaż banki islamskie działają zgodnie z zasadami Koranu, nie są
instytucjami religijnymi, lecz finansowymi nastawionymi na osiąganie zysków.
Koncepcja funkcjonowania banków zgodnie z prawem szariatu, a więc z pominięciem
transakcji spekulacyjnych i lichwiarskich oraz zakazem finansowania przemysłu
tytoniowego i spirytusowego, produkcji wieprzowiny, broni czy takich inwestycji
jak kluby nocne i kasyna gry, powstała w połowie XIX wieku, a rozwinięta została
w latach dwudziestych ostatniego stulecia.
Za pierwszy bank islamski na świecie uważa się utworzone w 1963 r. w Mit Ghmar
Egipskie Towarzystwo Oszczędnościowe, które w latach 70. połączyło się z
większym bankiem niestosującym odsetek – Nasser Social Bank. Towarzystwo jako
typowa instytucja wiejska przyjmowało na zasadzie bezodsetkowej depozyty od
rolników i drobnych przedsiębiorców, w oparciu o które udzielało kredytów na
finansowanie małych przedsiębiorstw produkcyjnych i handlowych. Kredyty rzecz
jasna również nie były oprocentowane. Towarzystwo partycypowało jedynie w
zyskach kredytobiorców, a w razie wystąpienia u nich strat, także w stratach.
Od lat siedemdziesiątych XX wieku banki islamskie zaczęto tworzyć w wielu
krajach arabskich oraz w Turcji, Pakistanie, Iranie, Bangladeszu, Malezji,
Indonezji, Singapurze, a później także w Rosji i krajach rozwiniętych, w których
występują większe enklawy ludności muzułmańskiej.
Generalnie banki islamskie są mniejsze niż tradycyjne banki, ale pod względem
wykonywanych funkcji zbytnio się od nich nie różnią, koncentrując się na
działalności depozytowej, finansowaniu przedsięwzięć prywatnych i komercyjnych
oraz na rozliczaniu transakcji. Natomiast duże różnice istnieją w palecie
oferowanych produktów i w organizacji przedsiębiorstwa bankowego.
2/3 środków udostępnianych przez banki islamskie kredytobiorcom trafia do nich
za pośrednictwem produktu o nazwie murabahah. Jest to szczególna forma kredytu
ratalnego, w której bank występuje jako pośrednik (zob. rys.).
Produkt murabahah polega na tym, że bank nabywa najpierw dobro, które chce kupić
nabywca, dokonując przy tym natychmiastowej płatności. Następnie bank sprzedaje
je klientowi według kosztu zakupu, powiększonego o swoją marżę. Marżę banku
ustala się na takim poziomie, aby pokrywała koszty administracyjne i koszty
ryzyka ponoszone przez bank i zapewniała mu zysk. Do czasu przekazania towaru
klientowi, bank ponosi zań pełną odpowiedzialność. Następnie klient zaczyna
dysponować dobrem, zobowiązując się do uregulowania w późniejszym terminie w
ratach lub jednorazowo swoich zobowiązań wobec banku. Ważne jest przy tym, aby
przedmiot transakcji istniał w momencie sprzedaży i był własnością
sprzedającego, a cena była definitywnie uzgodniona i nie podlegała zmianie.
Drugą popularną formą finansowania przez banki projektów inwestycyjnych klientów
(kapitałobiorców) jest mudarabah. Jest to kontrakt finansowy zawarty między
bankiem a kapitałobiorcą zarządzającym spółką. Bank zapewnia kapitał na
finansowanie projektu w zamian za udział w zyskach, ale w razie wystąpienia
straty musi ją pokryć z własnych środków.
Podobny charakter ma musharakah, z tą różnicą, że tutaj wszystkie zaangażowane w
projekcie podmioty stawiają do dyspozycji potrzebny kapitał i uczestniczą w
zarządzaniu. Wypracowany zysk następnie dzielą między siebie lub pokrywają
straty, jeśli także wystąpią, proporcjonalnie do wniesionego kapitału.
Znanym produktem banków islamskich jest również ijarah, który jest podobny do
leasingu operacyjnego i często stosowany do finansowania zakupu samochodów
osobowych. Ijarah polega na tym, że bank kupuje dany obiekt (np. samochód) i
oddaje go w użytkowanie leasingobiorcy w zamian za uiszczanie przez niego
uzgodnionych płatności ratalnych. Te w przeciwieństwie do musharakah mogą
zmieniać się w trakcie okresu eksploatacji.
O ile leasing operacyjny nie budzi zastrzeżeń natury religijnej u muzułmanów, to
leasing finansowy może być zaakceptowany dopiero po spełnieniu kilku warunków:
leasingodawca musi ponosić ryzyko związane z leasingiem jako rzeczywisty
właściciel przedmiotu, płatności leasingowe nie mogą się rozpocząć przed
wejściem w posiadanie przedmiotu przez leasingobiorcę i nie powinny wychodzić
poza możliwy okres eksploatacji przedmiotu przekazanego w leasing, za
wszystkie wady produkcyjne i uszkodzenia przedmiotu oddanego w leasing w
trakcie eksploatacji odpowiedzialność musi ponosić leasingodawca. Ijarah
stosuje się także przy finansowaniu nieruchomości mieszkaniowych. Transakcja
ta przebiega w następujący sposób: klient wybiera na rynku nieruchomość i
uzgadnia jej cenę; bank zakupuje wskazaną nieruchomość ze swoich środków i
oddaje ją w użytkowanie klientowi; klient spłaca bankowi przez 15 lub więcej
lat całą należność w stałych ratach; nieruchomość zapisana jest w księdze
wieczystej na nazwisko klienta i jest w niej wypis o prawie banku do niej jako
zastawie pożyczki; klient płaci bankowi czynsz za korzystanie z nieruchomości;
czynsz uwzględnia stopień spłaty kredytu zaciągniętego na nieruchomości;
klient może wykupić całą nieruchomość w dowolnym czasie. Instrumenty finansowe
oferowane przez banki islamskie mają charakter udziałowy i z natury rzeczy
obarczone są dużym ryzykiem. Przypominają one akcje oraz udziały w spółkach z
ograniczoną odpowiedzialnością bądź udziały w funduszach inwestycyjnych.
W krajach islamskich tworzone są też substytuty papierów dłużnych w postaci
sukuk, emitowanych także przez rządy krajów muzułmańskich.
Banki islamskie przyjmują depozyty, od których zgodnie z zasadą szariatu nie
wypłacają odsetek. Jedną z form oszczędzania w bankach islamskich jest amana. Są
to zwracane na żądanie klientów depozyty, które klienci przechowują w banku ze
względów bezpieczeństwa. Choć bank nie wypłaca od nich odsetek, może
wykorzystywać je do finansowania różnych projektów. W celu zachęcenia klientów
do przechowywania swoich środków w bankach islamskich instytucje te stosują
zachęty w postaci różnych nagród dla deponentów. Deponenci mogą też otrzymać od
banku krótkoterminowe nieoprocentowane pożyczki, pokrywając przy tym bankowi
jedynie koszty administracyjne związane z ich udzieleniem.
Osobom znajdującym się w bardzo trudnej sytuacji materialnej banki islamskie
mogą udzielać pożyczek praktycznie bez opłat (co najwyżej pobierane są drobne
opłaty na pokrycie kosztów administracyjnych). Chodzi tutaj o pożyczki osobiste,
zdrowotne i pożyczki na cele edukacyjne. Zwrot takiej pożyczki następuje dopiero
wtedy, gdy pożyczkobiorca jest w stanie ją spłacić.
Ekspansja
Bankowość islamska od kilkunastu lat odnotowuje wysoką dynamikę wzrostu. W
latach 1995-2007 aktywa wszystkich banków islamskich zwiększały się w tempie
10-15 proc. rocznie i w 2005 r. przekroczyły 300 mld dol. W 2005 r. we
wszystkich regionach świata, gdzie występują większe skupiska muzułmanów,
funkcjonowało ponad 300 banków islamskich oferujących produkty odpowiadające
zasadom określonym w Koranie i prawie szariatu. Banki islamskie zyskują coraz
większą akceptację i uznanie w krajach muzułmańskich. Wychodzą też ze swoją
ofertą na rynki krajów wysoko rozwiniętych, stając się integralną częścią
globalnego systemu finansowego.
W krajach muzułmańskich istnieją zarówno banki, które oferują wyłącznie produkty
bankowości islamskiej, jak i tradycyjne banki, które dodatkowo otworzyły
departamenty bankowości islamskiej. Trzecią grupę instytucji bankowych, mających
w swej ofercie produkty islamskie, tworzą spółki zależne wielkich światowych
koncernów finansowych, jak np. Citi Islamic Investment Bank czy HSBC Amannah
Finance.
Stosunkowo nowym zjawiskiem jest oferowanie produktów bankowości islamskiej w
Europie Zachodniej, przez banki arabskie lub duże światowe koncerny finansowe
mieszkającym tam wyznawcom Mahometa (szczególnie w Wielkiej Brytanii i
Szwajcarii). Banki te zatrudniają w swoich placówkach personel znający język
arabski i specjalistów od prawa szariatu.
Cechą charakterystyczną banków islamskich jest istnienie w nich Rady Nadzorczej
Szariatu, która stoi na straży przestrzegania przez te instytucje zasad
islamskiego prawa. Skupia ona uczonych w dziedzinie religii muzułmańskiej. Jest
w pełni niezależna i do jej kompetencji należy zatwierdzanie decyzji podjętych
przez najwyższe organy banku, w tym także dotyczących wprowadzenia na rynek
nowych produktów depozytowych lokacyjnych i instrumentów finansowania projektów
inwestycyjnych.
PROF. EUGENIUSZ GOSTOMSKI
Autor jest pracownikiem Uniwersytetu Gdańskiego

Gazeta Bankowa

Dodaj do:
Ludzie.onet.plWykopFacebookdiggŚledzikTwitterDel.icio.usBlipGoogleBookmarksGoogleBuzzFlakerPingerWyślij
link Drukuj Zgłoś błąd
Reklamy Google«�Porównanie Banków
Oferty 25 banków w jednym miejscu !
www.OpenFinance.plPodatki, Prawo Pracy, VAT
Nowości, zawsze aktualne przepisy komentarze, zamówienia online
www.legis-wydawnictwo.plOddłużanie kredytów
Oddłużanie kredytów i pożyczek sprawdź bezpłatnie jak się oddłużyć
www.oddluzanie.org
Inne w kategorii: Prasa
IAR (przegląd prasy)
Dom Chopina czeka na turystów
Głównym punktem ekspozycji jest pokój, w którym urodził się kompozytor.
Jednak, jak podkreśla gazeta,... �
dziś, 06:15 PAP (przegląd prasy)
Boże, broń euro
Od półtora roku nie było też tak nerwowo na rynku złotego. Na światowych
giełdach walutowych napięcie... �
dziś, 06:13 PAP (przegląd prasy)
Gimnazjaliści startują do liceów
Gazeta zaznacza, że uzyskane przez gimnazjalistów wyniki sprawdzianu
humanistycznego i matematyczno-przyrodniczego... �
dziś, 06:12
Więcej wiadomości � REKLAMA
Najpopularniejsze artykuły z prasyPolskie złoża gazu to gwóźdź do trumny
Gazpromu? 5 maja, 10:18 | Polska The Times
Staną pociągi, wypłaty nie ruszą 6 maja, 06:19 | IAR (przegląd prasy)
Wypchane portfele władzy 4 maja, 06:25 | PAP (przegląd prasy)
Słaby złoty to wyższe raty kredytów i droższe wakacje 6 maja, 10:56 | Polska
The Times
więcej �
Najpopularniejsze wiadomości246251 Złoty gwałtownie tracił na wartości we
wtorek, m.in. z powodu sytuacji na giełdach 4 maja, 17:08 | ISB
226253 Zatwierdzono ugodę za 40 mln dol. w sprawie przeciw Wal-Martowi 30 kwi,
06:11 | Bloomberg News
167226 Moody's umieścił Portugalię na liście obserwacyjnej 5 maja, 15:27 | PAP

153466 Huebner: 6 lat Polski w UE to postęp cywilizacyjny 1 maja, 06:08 | IAR
więcej �
REKLAMA
Waszym zdaniemWszystkie tematy | Wasze artykuły | Na blogachSzukaj:
Forum (1) Opcje �
bez lichwy
banki muzułmanów są bardziej uczciwe niż w krajach wysoko ...
~twardy 2009-11-26 11:21:37

Piszą o tym na swoim blogu
Prezydencki splendor i władza
waldemar-mystkowski.blog.onet.pl, wczoraj, 18:57Olechowski: Państwo
kontra biznes
piersi-blondynki.blog.onet.pl, wczoraj, 17:55
więcej �

Dziennikarstwo Obywatelskie
Bądź opiniotwórczy! Zostań dziennikarzem obywatelskim i pokaż innym
własne spojrzenie na rzeczywistość!

Poczytaj artykuły użytkownikówPoradnik jak pisać artykuły

Rankingi użytkowników
Najaktywniejsi z aktywnych - poznaj ich!
KomentatorzyBlogerzyFelietonisciFotoreporterzyamator732
pnp_2.7
matylda__
Cleofas_No_1
hans_kloss_
niewygodny_dla_wielu
Zobacz wszystkich �alme
Boguch13D
Cleofas_No_1
lowcapolszewikow
adamkuz
grejo1
porter3
Zobacz pełny rankingromanb4
zbuntowaniobywatele
yumiki
finansosfera
skora79
Zobacz pełny rankingjanekrosner
matias8
franio1
atener
maru_natolin
Zobacz pełny ranking

Waszym zdaniem: PomocZasady forum Publikowane komentarze są prywatnymi opiniami
użytkowników portalu. Onet.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.
Notowania: Notowania dynamiczne Akcje GPW Futures GPW NewConnect Indeksy świat
Waluty NBP Złotówka on-line Fundusze Narzędzia: Analiza techniczna Profile
Rekomendacje Wykresy Wskaźniki Kalendarium Gra giełdowa Kalkulatory Twój portfel
Dla Ciebie: Konta osobiste Kredyty mieszkaniowe Karty Lokaty Emerytura
Inwestycje Ubezpieczenia Porównywarka finansowa Dla firmy: Konta Kredyty
Windykacja Leasing Podatki dla firm Umowy Ewidencje podatkowe Deklaracje i druki
podatkowe Specjalne: Szybki PIT TVN CNBC Biznes TVN24.pl: Biznes KtoKogo.pl
Nieruchomości Praca Zumi.pl: Firmy na mapie W OnetLajt

Ciekawe:RandkiOgłoszeniaCzatMapa PolskiEuro 2012Katalog WWW
Copyright 1996 - 2010 Grupa Onet.pl SA - Wszystkie serwisy � Polityka
prywatności � Indeks Onetu �do góry

Logowanie
Zaloguj się, aby przejść do swoich ustawień


E-mailOnetHasło

Loguj się bezpiecznieZapomniałem hasła




AnulujZaloguj


Co oznaczają gwiazdki?



Zalogowani użytkownicy mają możliwość budowania własnej kariery na forum.
Pozytywna
aktywność forumowiczów jest nagradzana punktami. Žródłem punktów jest
zarówno ilość
komentarzy (i dopowiedzi do nich) jak i ich jakość (ilość otrzymanych
głosów).
Po zgromadzeniu odpowiedniej ilości punktów przy Twoim nicku pojawi się
kolejna
gwiazdka, a Ty otrzymasz dostęp do nowych funkcjonalności forum (np.
posiadanie
drugiej gwiazdki upoważnia Cię do ustawienia sobie awataru). Naruszanie
zasad forum
jest karane punktami ujemnymi i w konsekwencji może spowodować degradację
o niższy
poziom. Zalogowanyotrzymuje dostęp do ustawień
ogólnych swojego profiluKomentatorużytkownik, który już zdobył zaufanie
zarówno
moderatorów, jak i forumowiczów, ma możliwość
ustawienia awataruStarszy
komentatormoże ustawić sobie opis na stronie profilu oraz dodać stopkę
dołączaną do jego komentarzyEkspertużytkownik, który cieszy się
popularnością i uznaniem
innych forumowiczów. Jego posty są specjalnie
wyróżniane.Przynależność do elity odzwierciedla jego
pozycja w rankingu.


OK


Dodaj komentarz

Możesz się zalogować, aby zbierać gwiazdki za dobrze oceniane komentarze.
Nie bądź anonimowy. Daj się poznać jako Wielki Autor. dowiedz się więcej �

Bez logowania
Chcę dodać komentarz bez
logowania się na forum.
Loguję się
E-mail

OnetHasło

Loguj się bezpiecznie

Zapomniałem hasła



Anuluj