Cyprian Kamil Norwid (1821-83)
Fortepian Szopena
Chopin
La musuque est chose �ntrange!
Byron
L'art?... c'est l'art - et puis, voila tout.
B�renger
w poezji polskiej
I
Byłem u ciebie w te dni przedostatnie,
Antologia
Niedocieczonego wątku - -
- Pełne, jak Mit,
Blade, jak świt...
- Gdy \
ycia koniec szepce do początku:
,,N i e s t a r g a m C i ę j a  n i e! -
J a u w y d a t n i ę!..
II
Byłem u ciebie w te dni przedostatnie,
Gdy podobniałeś  co chwila  co chwila
Do upuszczonej przez Orfeja liry,
W której się rzutu moc z pieśnią przesila,
I rozmawiają z sobą struny czt�ry,
Trącając się
Po dwie  po dwie 
I szemrząc z cicha:
,,Z a c z ą ł \
e o n
U d e r z a ć w t o n?...
C z y t a k i M i s t r z!... \
e g r a...
c h o ć  o d p y c h a?...
III
Byłem u ciebie w te dni, Fryderyku!
Szkic do portretu Fryderyka Chopina - EugŁne'a Delacroix
Którego ręka... dla swojej białości
Alabastrowej  i wzięcia  i szyku 
I chwiejnych dotknięć, jak strusiowe pióro -
Mieszała mi się w oczach z klawiaturą
Wyboru wierszy dokonał Janusz Nowosad według własnej antologii  Muzyka
Z słoniowej kości...
płynąca z wierszy (zbiór najpiękniejszych wierszy o muzyce autorstwa pol-
I byłeś, jako owa postać, którą
skich poetów, od Jana Kochanowskiego do Jana Twardowskiego) wydawnictwa
Z marmurów łona,
Polihymnia.
1 2
Niz
li je kuto, VII
Odejma dłuto
Geniusz  wiecznego Pigmaliona! O Ty!  co jesteś Miłości  profilem,
Któremu na imię D o p e ł n i e n i e;
IV To  co w Sztuce mianują Stylem,
I\
przenika pieśń, kształci kamienie...
A w tym, coś grał  i co? zmówił ton  i co powie, O! Ty  co się w dziejach zowiesz E r ą
Choć inaczej się echa ustroją, Gdzie zaś ani historii zenit jest,
Ni\
, gdy błogosławiłeś sam ręką Swoją Zwiesz się razem D u c h e m i Li t e rą
Wszelkiemu akordowi  I ,,consummatum est  ...
A w tym, coś grał: taka była prostota O! Ty  Do s k o n a ł e  w y p e ł n e n i e,
Doskonałości Peryklejskiej, Jakikolwiek jest twój i gdzie... znak,
Jakby staro\
ytna która Cnota, Czy w F i d i a s u? D a w i d z i e?
W dom modrzewiowy wiejski Czy w S z o p e n i e?
Wchodząc, rzekła do siebie: Czy w E s c h y l e s o w e j scenie?...
,,O d r o d z i ł a m s i ę w N i e b i e, Zawsze  zemści się na tobie: BRAK!...
I s t a ł y m i s i ę a r f ą  w r o t a,  Piętnem globu tego - niedostatek:
W s t ę g ą  ś c i e \
k a... D o p e ł n i e n i e?... go boli!...
H o s t i ę  p r z e z b l a d e w i d z ę z b o \
e... On  r o z p o c z y n a ć woli
E m a n u e l j u \
m i e s z a I woli wyrzucać wcią\
przed się  zadatek!
N a T a b o r z e!  Kłos?... gdy dojrzał, jak złoty kometa,
Ledwo, \
e go wiew ruszy,
V Deszcz pszenicznych ziarn prószy,
Sama go doskonałość rozmieta...
I była w tym Polska, od zenitu
Wszechdoskonałości dziejów VIII
Wzięta, tęczą zachwytu 
Polska  p r z e m i e n i o n y c h k o ł o d z i e j ó w! Oto patrz, Fryderyku!...to - Warszawa:
Ta\
sama  zgoła, Pod rozpłomienioną gwiazdą
Złoto  pszczoła!... Dziwnie jaskrawa 
(Poznał  ci  \
ebym ją  na krańcach bytu!...)  Patrz, organy u Fary; patrz! Twoje gniazdo!
Ówdzie patrycjalne domy stare
VI Jak P o s p o l i t a  r z e c z,
Bruki placów głuche i szare,
I  oto - pieśń skończyłeś - ju\
więc�j I Zygmuntowy w chmurze miecz.
Nie oglądam Cię - jedno słyszę:
Coś?... jakby spór dziecięcy  IX
 A to jeszcze kłócą się klawisze
O nie dośpiewaną chęć: Patrz!... Z zaułków w zaułki
I trącając się z cicha, Kaukaskie się konie rwą
Po ośm  po pięć  Jak przed burzą jaskółki,
Szemrzą: ,,P o c z ą ł \
e g r a ć? Wyśmigając przed pułki,
C z y n a s o d p y c h a?... Po s t o  po s t o...
3 4
 Gmach zajął się ogniem, przygasł znów, Promethidion
Zapłonął znowu oto pod ścianą
(fragment)
Widzę czoła o\
ałobionych wdów
Kolbami pchane 
I znów widzę, acz dymem oślepian,
B o g u m i ł
Jak przed ganku kolumny
Sprzęt podobny do trumny
& Taka rozmowa była o Chopinie
Wydz
wigają... runął... runął... Twój f o r t e p i a n!
(Który naczelnym u nas jest artystą):
X
 Co do mnie, polski ja w nim zamach cenię,
Nie melancholię romantyczno-mglistą,
Ten!... co Polskę głosił, od zenitu
I  chocia\
małe mam wyobra\
enie
Wszechdoskonałości Dziejów
O sztuce  przecie\
wiem, co jest muzyka,
Wziętą, hymnem zachwytu 
I mo\
e lepiej wiem od grającego:
Polskę  przemienionych kołodziejów,
Jeśli mi serce bierze i odmyka,
Ten sam  runął  na bruki z granitu!
Jak ktoś do domu wchodzący własnego...
 I oto: jak zacna myśl człowieka,
Poterany jest gniewami ludzi,
Nekrolog Fryderyka Chopina
Lub j a k  o d w i e k a
(fragment)
W i e k ó w w s z y s t k o, c o z b u d z i!
I  oto  jak ciało Orfeja,
Rodem Warszawianin,
Tysiąc Pasyj rozdziera go w części;
sercem Polak,
A ka\
da wyje: ,,N i e j a!...
a talentem świata obywatel
N i e j a!  zębami chrzęści 
Fryderyk Chopin
& & & & & & & & & & & & & & & & & & .
zszedł z tego świata...
Lecz Ty?  lecz ja?  uderzmy w sądne pienie,
Nawołując: ,,C i e s z s i ę, p ó z
n y w n u k u!
J ę k ł y  g ł u c h e k a m i e n i e:
I d e a ł  s i ę g n ą ł b r u k u   
Fortepian Chopina to prawdziwe poetyckie arcydzieło. Wiersz ten powstał w 1865 roku. Zagęszcze-
nie metafor i głębia refleksji filozoficznych czyni go trudnym, wymagającym od czytelnika wnikliwe-
go zastanowienia. W wierszu odnajdujemy a\
trzy wątki: historyczny-otó\
24 września 1863 roku do
generała Berga oddano strzały z Pałacu Zamoyskich w Warszawie. W odwecie Moskale zdemolowali
pałac wyrzucając na bruk fortepian Chopina; wątek wspomnieniowy-dotyczy ostatnich chwil kompo-
zytora, którego Norwid odwiedził krótko przed zgonem. Poeta opisuje  alabastrową rękę , która deli-
katnie trącając klawisze wydobywa z nich zachwycające dz
więki. Oburzenie autora wywołuje wyrzu-
cenie instrumentu na bruk, stąd bolesna ironia w słowach  ideał sięgnął bruku . Dla carskich \
andar-
mów nie istnieje piękno muzyki, nie słyszeli o Chopinie, którego poeta stawia na równi
z największymi twórcami w dziejach ludzkości, jak Fidiasz czy Ajschylos; wątek filozoficzny-cechą
wszystkiego na ziemi jest brak. Sztuka jest dopełnieniem, jest kształtem miłości, a w dziełach naj-
większych twórców zbli\
a się do boskiej doskonałości. Nale\
y do nich i Chopin. Dz
wignięcie
i zrzucenie fortepianu łączy się w wierszu Norwida z męczeństwem Orfeusza. Nabiera symbolu ode-
pchnięcia sztuki przez współczesnych. Dopiero  póz
ny wnuk doczeka zmartwychwstania sztuki i
Polski.
5 6
Kornel Ujejski (1823-97) Maria Konopnicka (1842-1910)
Marsz pogrzebowy Gdy polonez chopinowski
(fragment)
Gdy polonez chopinowski
Tyle dzwonów! Gdzie te dzwony? Tajne struny serca ruszy,
Czy w mej głowie huczą? Zawsze wtedy mam widzenie
Kędy idą roje księ\
y z taką pieśnią kruczą? Narodowej, polskiej duszy.
Tu przede mną o dwa kroki czarny wóz się toczy 
Jak mi ciemno!  ten wóz czarny ściemnił moje oczy. Dusza ta mi się objawia
Nie w zamęcie, nie w wybuchu,
Gdzieś w powietrzu krzy\
jaśnieje; migają pochodnie, Ale w jakimś idealnym,
A prowadzą mnie pod ręce, idę tak wygodnie, Postępowym, wiecznym ruchu.
Same prawie się podnoszą zatrętwiałe nogi,
Dobrze, dobrze, \
e mnie wiodą  nie znam \
adnej drogi. Ruch ten wolnej chce przestrzeni,
By roztoczyć rytm wspaniały,
Idę, płynę niby śniący, bez myśli, bez woli, Jakichś ornych pól szerokich,
Tylko w głowie, tylko w sercu coś mnie strasznie boli, Jakichś pól ogromnych  chwały.
Coś zatapia w nich swe szpony, krzywe, ostre szpony,
A tu ciągle biją dzwony, a tu kraczą wrony... Rytm jej to nie rytm wesela,
Lecz powagi i zapału,
Ha! Muzykę jakąś słyszę  pięknie grają, pięknie... Gdy, natchniona, w przyszłość kroczy
śar mam w oczach, a po twarzy coś zimnego cieknie. W jasnych łunach ideału.
Patrzą na mnie, ale zbli\
yć nikt się nie odwa\
a,
Musi coś być w mojej twarzy, co ludzi przera\
a. Mija czasy i stulecia,
Próg jej \
aden nie zatrzyma,
A wóz ciągną cztery konie okryte \
ałobą, Idzie, jutrem zadumana,
A mnie ciągnie jakaś sitła, wlecze mnie za sobą.. Z utkwionymi w świat oczyma.
Wielki Bo\
e! To\
ta trumna wysuwa się ku mnie!
Tam zagadka mego bytu  w tej trumnie! w tej trumnie! Idzie cała w orlich szumach,
Z chorągwianym piór szelestem,
W jakąś wielką zorzę ludów
Idzie \
ywym manifestem.
W rocznicę Chopina
W obcej gdzieś krainie
Kamień twój grobowy,
Cudze niebo płynie
Nad snem twojej głowy;
Cudze niebo chmurne
Rankiem grób twój rosi,
Cudzy wiatr ci echo
Cudzej pieśni nosi...
7 8
Ani twej mogiły Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865-1940)
Nasza brzoza strze\
e, Cień Chopina
Ani świerk pochyły
Szepce tam pacierze, Na wiejskie gaje, na kwietne sady,
Ani wierzby nasze Na pola hen,
śałosnymi szumy Idzie nocami cień jego blady 
Budzą ciebie nocą Cichy, jak sen.
Z śmiertelnej zadumy...
Słucha jak szumią nad rzeką lasy
Kurhanu twojego Owite w mgły;
Bracia nie sypali, Jak brzęczą skrzypce, jak huczą basy.
Nasza złota zorza Z odległej wsi.
Tobie się nie pali;
Nie palą się Tobie Słucha jak szepcą dr\
ące osiny,
Nasze gwiazdy dr\
ące, Malwy i bez;
Grobu twego nasze I rozpłakanej słucha dziewczyny,
Nie srebrzą miesiące... Jej skarg, jej łez.
Oj, nie miała matka W wodnych wiklinach, w blasku księ\
yca,
Szczęścia w swoich progach, W północny chłód,
Oj, puściła synów Rusałka patrzy nań bladolica
Po rozstajnych drogach! Z przepastnych wód.
Oj, \
yły tam syny
W długiej poniewierce, Słucha jęczących dzwonów pogrzebnych,
Oj, oddały matce Ich wielkich łkań,
Swe pęknięte serce. I rozpłakanych kędyś podniebnych
Gwiazd błędnych drgań...
Słucha jak serca w bólu się kruszą
I rwą bez sił 
Słucha wszystkiego co jego duszą
Było, gdy \
ył..
Mazurek Chopina
Panieneczka, panieneczka
Czesze złoty włos,
Śpiewa sobie: kogo zechcę,
Powiodę za nos!
Mam metodę doskonałą:
Uśmiecham się na początku,
Potem buzi dam, a potem
9 10
Co Świtezianka dzieciątku. Artur Oppman (Or-ot) (1867-1931)
Koncert Chopina
I tak dalej, i tak dalej...
Któ\
mi oprze się? Więc siedli emigranci, by słuchać Chopina.
Wprawdzie  brzydko mnie nazwali, Fortepian milczy jeszcze, jak senna syrena,
Lecz, czy tylko mnie?... Jeszcze w zmarłych melodyj zatopiony echa,
Smętną bielą klawiszy jakby się uśmiecha,
Gotów oddać się znowu tej słodkiej tyranii,
Która rwie go na błękit, zabija w otchłani,
Ka\
e mu być aniołem albo szaleć w walce 
I czeka na widmowe, pieszczotliwe palce.
Polski klub. Na fotelach samych gwiazd elita:
Mickiewicz i Słowacki, ksią\
ę Adam, świta,
Ostatnie senatory, posły, jenerały,
Dembiński i Dwernicki, Ursyn srebrnobiały,
Ksiądz Jełowicki obok księ\
ny Wirtemberskiej,
Nabielak w krwawych pąsach łuny belwederskiej
I chmurny, jak dz
więk jego pieśni ukraińskiej,
Brat ludu, wróg monarchów i ksią\
ąt, Goszczyński.
Chopin wszedł. W lamp półcieniu dziwny jak zjawisko,
Nad rebusem klawiszów pochylił się nisko,
Jakby wprzód, nim ich dotknie, nim w nich głos obudzi,
Chciał oczyma przemówić jak do tamtych ludzi,
Jakby sprzęgał swą duszę, czarem czy miłością,
Z tą czarną i z tą białą martwą, zimną kością,
I śmiertelną umowę zawierał tajemnie:
Ja wezmę twoje \
ycie, wez
moje ode mnie.
W niemą salę padł pierwszy dz
więk. Improwizuje.
On oczy ma zamknięte. Lecz nie gra. Maluje.
Przypomniał jakiś obraz: wieś w gruszkowych sadach,
Bose dzieci na progach, malwy na lewadach,
Roześmianą dziewczynę w kalinowym wianku,
Rozdrgany graniem dzwonek w ró\
owym poranku;
Barwy mu dnia i zmierzchu wią\
ą się pod ręką 
I widok, jakby wstą\
ką, owinął piosenką.
Dziwna piosenka, wszystkim słuchaczom przyjemna,
Ktoś myśli: to znad Ikwy, inny ktoś: znad Niemna,
Jeszcze komuś od Wisły gra echem znajomem,
Jakby ją dzieckiem słyszał pod rodzinnym domem:
11 12
A to tylko tak szumi liść na polskim drzewie, Dembiński i Dwernicki wstali, \
ar w ich oku,
A to tylko tak pluszcze polski deszcz w ulewie, Ręce dr\
ą, jakby broni szukały u boku,
A to tylko tak tęskni serce po tym wszystkiem: Z Goszczyńskim, z Nabielakiem kilku się zsunęło
Za kamieniem przydro\
nym  za niebem  za listkiem. Bli\
ej, ściślej: trzydziesty! to ich! to ich dzieło!
Z fortepianu powiało dumnie, butnie, swojsko 
Zatańczył pasa\
skoczny pod palcami mistrza  I krzyknięto od młodych:  Wiwat lud i wojsko!
I strzeliła z pasa\
u jakaś myśl ognistsza;
Wzbija się jak rakieta, po salonie krą\
y, Lecz wśród foteli gorycz wyciąga swe macki:
Jakby się z mściwym ludem zmawiał podchorą\
y, Z dłońmi na oczach siedzą Mickiewicz, Słowacki,
Jakby, długo tajone, rozgorzałe czucie Nie chcą odsłonić oczu; serce się sprę\
yło
Wytrysło krzykiem: wolność!  wpół urwanej nucie Krwią, \
rącą jak trucizna: tam! tam ich nie było!
I znów ścichło  na krótko!  pod chrapliwym tonem, I có\
, \
e z Jej świętego zrobili nazwiska
Co jak pędząca trójka przeleciał salonem. Wieczny  pacierz, co płacze, i piorun, co błyska ,
Kiedy widzą płomieniem nakreśloną wstęgę:
Pod ścianami, pod drzwiami cicho stoją młodzi;  Trudniej prze\
yć dzień pięknie ni\
napisać księgę.
Spłonęli rumieńcami: wiedzą, o co chodzi;
Jeszcze ów dz
więk chrapliwy duszę im przewierca, A Chopin, z drgającymi w powietrzu rękami,
Jeszcze go w nienawistnym czują biciu serca  Nie śmie dotknąć klawiszów, by nie trysły łzami,
Prędzej! Niech ju\
zamilknie! Niech ju\
ich nie pali! By się w krew nie rozlały z
ródliskiem czerwonem,
Jak niegdyś wzrok \
ołnierzy, przed którymi stali, Gdzie szar\
uje, jak w przepaść, szwadron za szwadronem,
Lub jak wyrzut w z
renicach tych ślicznych panienek, Gdzie stracone kompanie i działo za działem
Którym grywał do tańca młodziutki Szopenek. Runą z ostatnim:  Naprzód! , z ostatnim wystrzałem
I zatargną łoskotem odrętwiałe ludy
A on odjął na chwilę palce od klawiszy: Jak do miliona grobów walące się grudy.
Skupia się. Na coś czeka. Czegoś słucha w ciszy,
I nagle: podniósł ręce, jakby cios wymierzył, A jednak pcha te ręce niezmo\
ona siła 
I w zmartwiałe klawisze, jak burzą, uderzył, I jękiem rozpaczliwym struna uderzyła:
I wydarł z nich melodię tak straszliwej mocy, Biją dzwony pogrzebne od krańca do krańca,
Jak baterie piorunów bijących wśród nocy, Od Wołynia  od Litwy  od wolskiego Szańca,
I taka stal pod ręką zadz
więkła mu twarda, A z lamentu tych dzwonów jak śmierć się wywija
A\
się wzdrygnął i \
achnął fortepian Erarda. Taka straszna tęsknota... wszystkich  i niczyja!
Taki \
al, który w serce jak w trumnę kołata,
Lecz on umie go zmusić. Palcami pomyka  Gdy się patrzy w najdro\
sze, co odeszło z świata.
I zagrała na trąbkach pułkowa muzyka,
Tryumfalnie, radośnie ulicami jedzie, A
oskot ciała na sali... Ktoś z młodych... A
zy bryzną...
A wśród trąbek, o dziwo! basetla na przedzie; I krzyk kobiecy:  Coście zrobili z Ojczyzną?! ...
Coś tam dudli wesoło, coś tam basem śpiewa, Polski klub. W lamp półcieniu blada twarz Chopina...
Biegnie w tłum, z nim się brata i porozumiewa, Na fotelach... ksiądz Robak... zmienna Telimena...
Od szczęśliwego miasta nabiera oddechu Wallenrod... Gustaw... Konrad z bazyliańskiej celi...
I śmiechem się zalewa, i pęka od śmiechu. Piast Dantyszek... Ksiądz Marek...Kordian i Anhelli...
Ktoś, jak z snu, przetarł oczy...
W fotelach szmer, na twarzach przedparyskie błyski, Drgnął szloch półdziecięcy...
Ściska dłoń Niemcewicza ksią\
ę Czartoryski, I głos krzyknął nerwowy:  Światła!  światła więcej! ...
13 14
Preludium Leopold Staff (1878-1957)
Zniszczenie pomnika Chopina
Chopinowska piosnka płynie
W księ\
ycową dal, Wyra\
ał ciebie nie brąz, lecz powietrze
Niby skarga płynie cicha, Dr\
ące dz
więkami, co od marzeń letsze
Niby łzy i \
al. Plotą się z sobą, jak aniołów ręce
W niebiańskich chórów harmonijne wieńce.
Na powietrza srebrnej fali, Choć cię wolnego ju\
, jak nas nie gniecie
Płacze, tęskni, dr\
y, Bezmiar podłości w ukochanym świecie,
Przywołuje z zapomnienia Tyś znał na ducha swego wysokości
Dawne widma, sny... Stokrotnie sro\
szą męczarnię boskości
I skromny spi\
twój taka kryła chwała,
Chopinowska piosnka płynie śe godnie tykać go jedynie śmiała
Spod dziewczęcych rąk, Muzyką blasków swych Ró\
anopalca.
A nad ziemią wstaje blady A\
się targnęła dzika dłoń zuchwalca
Księ\
ycowy krąg. Na twój majestat. Zbir, wściekłością ślepy
Rozbił twą niemą postać na czerepy.
Księ\
ycowy blask uroczy Rozkaz przedśmiertny obarczył mordercę:
W raj przetwarza świat,  Je\
eli umrę, przebijecie mi serce,
Słucha piosnkę ka\
de drzewo, Aby \
ywego mnie nie pogrzebano 
Słucha ka\
dy kwiat... Rzekłeś. I jesteś dzisiaj jedną raną.
Chopinowska piosnka płynie, Ostatnia wola twa się dokonała,
Z piosnką płynie czar, Bo twoim sercem jest twa ziemia cała,
I dziewczyna rozmarzona Którą przebito wskroś. I jesteś \
ywy,
Słyszy skrzydeł gwar. Niepogrzebany, w otchłani burzliwej
Chmur, gromów, grając  o bogom podobny!
Biorą białe anielice Nieszczęściu świata Wielki Marsz śałobny.
Ją w uściski swe,
I nad ziemią wzlata ona Nonsens
W upojenia mgle.
Nigdy czarowniejszą pieśnią
Chopinowska ścichła piosnka, Nie kusiła Odysa syrena...
Tylko echo dr\
y, Gdyby fiołki i konwalie
Tylko smętnie szumią drzewa, Zamiast pachnąć grać umiały,
Kwiaty ronią łzy. Byłaby to muzyka Szopena.
Zapomniała w śnie dziewczyna
Mieszczuch
śycia ból, łzy, pleśń,
We śnie cicho jej przygrywa
,,Nie lubię chłopskiej muzyki,
Chopinowska pieśń.
Z jej zawadiackim refrenem.
Rytm jej przera\
a mię dziki:
Boję się zostać C h o p i n e m .
15 16
Kornel Makuszyński (1884-1953) Jarosław Iwaszkiewicz (1894-1980)
Chopin do Ojczyzny wracający Chopin
(fragment)
Nachylony nad ziemią, schowany w krzak bzu,
... A za nim Chopin w roju cieniów kroczy... Słucha jak śpiewa słowik, jak dziewczyna nuci,
Duch, wiecznie \
ywy i tak roztęskniony, Zbiera z listka bzowego, krople zimnej rosy,
śe jak dwa węgle mu goreją oczy. By ją na ziemię zrzucić, gdy ziemię porzuci 
Gdy idzie, drzewa biją mu pokłony,
Śpiewają wszystkie skowronki w przez
roczy W salonie osłabiony ręce jak łabędzie
I wszystkie dzwonią mu w powietrzu dzwony, Opuszcza na klawisze, jak Bojan Igora,
A gdy jaskółcza nad nim śpiewa strzecha, I zdziwione damy bledną niby kwiaty,
To się szczęśliwy poprzez łzy uśmiecha. A ich mę\
owie mówią: ta muzyka chora
I on spał smutno na cmentarnej grzędzie, I dusząc się o sercu myśli: by umarłe
W paryskich murów ukrytej natłoku, Wróciło w tamte strony, gdzie burza za burzą
I smęcił sercem. A czasem usiądzie Niszczy drzewa, katedry, serca, poematy.
Na marmurowym swego grobu stoku, I wróciło to serce, i płonie  niby wieczór ró\
a.
Muzyczne z wichru uczyni narzędzie
I, na serdecznym je oparłszy boku,
Spotkanie
Gra, a umarłych wstaje zawierucha,
Na grobach siada i, płaczący, słucha.
Na ulicy na szarym rogu się spotkali.
Wiatr rozwiewał im ałdy włóczkowych szalików.
On ci jest bowiem, który uczył brzozy
Szopen miał ócz emalię na kształt medalików
Płakać i śpiewać nauczył skowronki,
Częstochowskich; pan Juliusz z
renice ze stali.
Rozpalił w śmierci oczach po\
ar grozy,
Srebrzyste głosy wlał w kościelne dzwonki,
Słowacki, \
e to wiatr mu wyrwał połę z ręki,
Albo w rycerskie nocą szedł obozy,
Zatrzymał się, płaszcz pragnąc naciągnąć na ramię,
Gdzie husarz szeptał przed śmiercią koronki,
I nagle go porwało wspomnienie  te dz
więki.
W płaczącą lutnię swoją godził grzmotem
I gnał ich w burzę z rumaków tupotem.
Szopen szukał nazwiska, czyli mu nie skłamie
O, wróć z tułaczki swej, aniele blady,
Pamięć, co mu się zdała jak starta paleta.
I słuchaj, jak jest Polska rozśpiewana,
Stali tak. Mo\
e nawet nie przeszła sekunda.
Jak sercem bije w twojej rytm ballady,
Jaką słodyczą głosów wielbi Pana,
Szopen sobie przypomniał: ach, to ten... Poeta
Jak twoim dz
więkiem szemrzą wód kaskady,
Bez talentu. Słowacki westchnął: moribunda.
Jak chórem świerszczów głośnym gra polana,
Który z nas pójdzie pierwszej... tam?  myśleli wieszcze.
I polska nawet śmierć, gdy duszę bierze,
I minęli się. Dzisiaj mijają się jeszcze.
Nie milczy, ale śpiewa swe pacierze.
17 18
Kazimierz Wierzyński (1894-1969) Kawalerię szkieletów, konie zmartwychwstałe,
Szopen Jak lecą, złe i mściwe, po śmierci i po chwałę,
Jak r\
ą do krwi, co jątrzy, krwi, co rzeką wali!
Anioły przy klawiszach stanęły milcząco
I nasłuchują palców niewidzialnym uchem,
Centaury moje, lećcie! Lećcie jak najdalej!
Nic tu ziemią nie zabrzmi, ka\
dy dz
więk wytrąca,
Jeśli błyśnie inaczej niz
li bo\
ym duchem.
Ju\
ich nie ma. Pognały. Omdlewa fortepian.
Wypłoszą nuty śpiące na liniach szeregiem,
Przy klawiszach sam stanął i słania się, tuła,
Czarny alfabet zgarną, na wiatry go zdmuchną:
Płaszcz narzuca na plecy, wiatr fałdów się czepia,
Płynąć trzeba tym drugim nadświatowym brzegiem,
Odchodzi w jesień chmurną. Ziemia jest nieczuła.
Nie w ludzki grzech się toczyć i kruszeć na próchno.
Śród liści pordzewiałych wygnańczo się włóczy,
Słucha nocnych \
urawi, jęku gęsich kluczy,
Jak\
e słodko pod świętą kołować opieką,
Idzie przez miasta, lustra, przez ciepłe salony.
W jezioro falujące rozkołysać wieko,
Mru\
y oczy pod światło.
Po szkle klawiszów skakać i biec jak po schodach.
Jak\
e jest zmęczony.
Po mgle, po pajęczynie, po srebrnych ogrodach,
I wtedy mu błękitnie zalśniły przy świecy
Anielską, lekką stopą, promieniem i smugą,
Czarne włosy i odblask padł rzęsy kobiecej,
Coraz wy\
ej i święciej...
Ręka pachnie przy ustach, dr\
y kruchym motylem
Ach, tylko jak długo?
I głowa nad nim chyli się ciemnym profilem,
Niskim głosem coś mówi i szepce do ucha,
Bo wiatr ju\
w liściach jęknąć, trącił oczerety,
śe to było, minęło jak zła zawierucha,
Anioły się zdziwiły, patrzą w twarz poety,
I śmieje się, i pyszni w miłości rozrzutnej.
Czemu ta mgła go ślepi, czemu lustro wody
Srebrny ogród pominęło w gęstwę niepogody,
 Jaki to dziwny wieczór! I jak bałamutny!
Czemu nad świętą nutą, ponad sercem prostym
Wez
tę dłoń, usta ciemne i głowę rozwianą,
Wieko rośnie straszliwym, cię\
kim wodorostem
Zbudz
się przy niej na wyspie i z domu wyjdz
rano,
I morze bije sztormem, huczy w głowie chorej 
Zamiast ptaków w powietrzu przelecą się ró\
e
Czemu tam przy klawiszach stanęły upiory?
I siądą, zadyszane zapachem, na murze,
Zamiast kwiatów sny wyjdą z ogrodu roślinne,
Jeśli grzechem jest wolność, a ludzie to próchno,
Struny wonne, poranne i coraz to inne,
Niech palce się połamią i struny ogłuchną,
Zamiast dz
więków świerszcz złoty do wiatru się wtuli,
Niech alfabet angielski, nuta w liniach święta,
Pawie wodne na łodziach Ofelii i Julii,
Powrozem niewolniczym rąk więcej nie pęta!
Dzban morza, a w dzbanach księ\
yce olbrzymie,
Po schodach zbiegnę na dół  świętość ju\
wychłódła 
Wszystko sny, wszystko miłość i wszystko jej imię.
Na samo dno huczące szalonego pudła,
W pustą noc, w ciemność zguby, w jej zmrok nierozumny
Durzy się kwiat pomarańczy, gorzknieje, cyprysi,
Rozwalać pięścią groby i rozbijać trumny,
Gęsta woń spalenizny nawiewa z dąbrowy,
Piszczelami bić w bęben, kością przez klawisze,
Korowodem z klasztoru prowadzą się mnisi
Wskrzeszać śpiących i pędzić!
I oleander kwitnie w kamieniach ró\
owy.
Jeszcze gdy palmy w koszach swe pióra rozpuszczą
Niech wtedy usłyszę
I gdy okna w obłoki popłyną na połów,
Nie rondo przez anielską potrącone stopę,
Ziemia zniknie, świat omgli nadziemską się puszczą
Lecz ziemię, gdy dr\
y zbita pod ostrym galopem,
I klawisze znowu klękną pod palce aniołów.
19 20
Seraficznie roztęsknią się w polu pastuchy Jak tu trzymać nadludzką samemu wcią\
wartę,
Zawodzące flamenco zgubione przez Maurów, Cały świat jak przerąbać do dna klawiatury,
Niebo spłynie w jej profil, a z ręki ci kruchej Biec do grobów i trupy wywlekać do góry,
Miłość rzuci na usta liści mirtów i laurów. Ponad ciemności, nad zgubę, nad mrok bezrozumny
I chwiać się, wlec bez siły, iść brzegiem swej trumny,
Tylko nagłe słów piski z poddasza po nocy, Gdy\
ju\
lecą, gdy widać, gdy słychać, jak dzwoni,
Tylko ostry, zwęglony w ugorach jałowiec, Jak krzyczy cała Polska:
Tylko ten tupot racic i smutny bek owiec   To oni! To oni!
Wszystko jak tam, jak u nas, w dalekiej Północy. Znak poduszek się podniósł, poznaje w agonii,
Có\
ta wyspa? Dzban szczęścia czy dno ciemnej urny, W oczach  niebo i tylko na wargach te laury
Gdzie wiatry proch podnoszą i sieją zły zamęt, Gorzkim sypią się smutkiem jak z urny popioły.
Czy kurhan, w którym huczą podziemne nokturny,
Stuka ślepy duch klęski i wieczny trwa lament? I przy trumnie zwycięskie klękają centaury.
Nadchodzą parne noce, nie mo\
e spać, słucha, I przy trumnie nieziemskiej śpiewają anioły.
Co go gnie, co zagnuśnia, co gnębi mu ducha,
A\
muzykę pod naród odległy podło\
ył:
To głodny nad skałami zakrakał mu orzeł
To okręt lampą rzucił w pomroce mu sygnał
I tętent porwał serce, i z piersi je wygnał,
Ogień wypadł spod palców!... Czy to ju\
się pali
Na czterech rogach świata święty znak z oddali?
Stąd z cyprysów, z pomarańcz, z tej skały, z klasztoru
Ostatni raz się wzbija spod guseł upiorów,
Na sztorc klawisze wygnę, pazurem niech błysną,
Sztyletem się naje\
ą, drapie\
ną ojczyzną,
Dzidami strzelę w globus, popruję granice,
A\
zawołam was i porwę. Na śmierć was zachwycę.
Alarm! Zbudz
cie się martwi! Do ręki piszczele!
Trąbić surmę ostatnią uzbroić kapele,
Anioły zakuć w pancerz, niech staną szwadronem,
Rekruci bóstw przy ludzkim nieszczęściu szalonym,
Z Bogiem lub mimo Boga! Podajcie im szpadę.
Otrąbić szturm! Ja wiodę. Ja jestem Konradem.
Rusza pochód straszliwy. Gra śmiercią pochmurną.
Fortepian  pełen czaszek i kurz popiołów,
Głuchy dobosz na przedzie potrząsa swą urną,
Bębni marsz po salonach, przelewa się ołów,
Czarna flota nad głową, noc czarna śród \
agli,
Koncert dudni pomorem po Szkocji, po Anglii,
Krzyczy gardło sczerniałe, grzmi wieko otwarte:
21 22
Władysław Broniewski (1897-1962) na starym fortepianie
Mazurek Szopena w pokoju, gdzie fotografia
dwóch braci rozstrzelanych.
W jerozolimskim zaułku
cyprysy błądzą i smutki. Bracia w czarnych czamarach
O, moja przyjaciółko, le\
ą w płockim ogrodzie,
wieczór otula ogródki, a babka niedawno zmarła
niespodzianie, gdzieś w drodze...
tchnące snem i legendą,
pełne ciszy biblijnej, Hucznie zatupią basy,
woniejące lawendą zapłacze trel w wiolinie,
i wonią melodyjne. i przez sosnowe lasy
serce Wisłą popłynie,
Srebrną świeci nam glorią
księ\
yc, płynąc jak czółno, pójdzie piaszczystym traktem,
Niedz
wiedzica i Orion pójdzie szlakiem tułaczym
Pokazują na północ, i wiolinowym taktem
jak mazurek zapłacze...
na północ wiatry wieją,
na północ lecą myśli Za głośno w starym zaułku
z rozpaczą i z nadzieją pianista smaga ciszę:
ku Warszawie, ku Wiśle po sercach, o przyjaciółko,
biją nas białe klawisze.
Cisza otula nas senna,
o, moja przyjaciółko...
I nagle!  mazurek Szopena
w jerozolimskim zaułku!
Gra dobrze nieznany pianista
melodię sercu znajomą,
nuta srebrzysta i czysta,
nuta z Kraju i z domu,
mazurska, kujawska nuta
wraca do nas, serdeczna,
ale dzisiaj zatruta 
i wczorajsza, i wieczna:
 o białej narzeczonej,
 i o koniusze biednym,
 o łące. o zielonej,
wcią\
o tym samym, o jednym.
A babka mi to grała
23 24
Stanisław Baliński (1899-1984) Konstanty Ildefons Gałczyński (1905-53)
Ojczyzna Szopena
Niobe
(fragment)
Có\
to była za dziwna, romantyczna Pani,
Wszyscy się w niej kochali, umierali dla niej.
Spotkanie z Chopinem
Wszyscy cierpieli za nią najdotkliwsze krzywdy,
Nawet ci, co jej oczu nie widzieli nigdy.
Dobry wieczór, monsieur Chopin.
Jak pan tutaj dostał się?
Z jej imieniem na ustach w Hiszpanii konali,
Ja przelotem z gwiazdki tej.
Marząc na złotych skałach o Mazowsza polach;
Być na ziemi to mi l\
ej:
Dla niej w czarnych płaszczach podró\
nych zje\
d\
ali
Do fosforycznych portów Konstantynopola.
Stary szpinet, stary dwór,
ja mam tutaj coś w C-dur,
Za nią tęsknili długo po nocach i rankach
(taką drobnostkę, proszę pana),
Na Dalekim Zachodzie w Ameryki preriach,
w starych nutach stary śpiew,
I pieśni o niej snuli i o jej kochankach
jesień, leci liście z drzew.
Zatraconych, zawianych śniegiem na Syberiach.
Pan odchodzi? Hm. To \
al.
Mówią im obcy ludzie:  po co cierpieć dla niej,
Matko Boska, w taką dal!
Tłumaczą:  \
e nie warto, \
e jak gwiazda pierzcha,
Rękawiczki. Merci bien.
Ale oni nie słyszą, na śmierć zakochani.
Bon soir, monsieur Chopin.
I dalej za nią gonią po lądach, po zmierzchach.
I dalej znoszą dla niej, pod niebem nieszczęścia.
śmiertelny chłód wygnania na mongolskich mrozach.
I w nowe idą piekło, zaciskając pięści,
Na dno upodleń ludzkich w niemieckich obozach.
I dalej o nią walczą na Norwegii śniegach,
I na piaskach Egiptu w rozpalonym wietrze,
Umierają samotnie w galijskich szeregach,
I w Anglii, wiecznie wolnej, wznoszą się w powietrze.
Wszystko dla niej poświęcą i zniosą w milczeniu
Na przekór wielkim próbom, które los przynosi,
A ona, ranna w serce, bezbronna w cierpieniu,
Niczego od nich nie chce i o nic nie prosi.
Tylko czasami nocą, gdy rozpacz opada,
I gdy Szopen, jak widmo, gra im na pianinie,
Zjawia się, cała w czerni, staje przy nim blada,
I śpiewa do nich cicho  \
e jest, \
e nie zginie.
25 26
Marian Piechal (1905-89) Roman Brandstaetter (1906-87)
Nuty Chopina śelazowa Wola
Znów chodzę po tych samych pokojach,
Tu kraj nasz, przywołany wspomnieniem dalekiem,
Przystaję przed alkową,
tak samo jak wspomnienie z melodii wysnuty,
Przed obrazami,
przywalony jak trumną dziewiętnastym wiekiem,
Rękopisami,
spomiędzy strun wyjęty, przemieniony w nuty.
A potem krą\
ę po parku
I szukam wierzb nad Utratą.
Tu palcem spod klawiszy wydobyte \
ycie,
które w strunach milczących jak krew w \
yłach płynie,
Ziemia twojej muzyki.
uło\
one na wieczność w nutowym zeszycie
i zamknięte kluczami w basie i w wiolinie.
A muzyka?
Tu człowiek \
ywy  \
ywy jego trud
Nie wyobra\
am sobie bez niej Polski,
czeka, a\
sprawiedliwość z ciszy go odemknie,
Fryderyku.
a\
pod natchnieniem dzioby otworzą się nut
i zmartwychwstanie \
ycie, ocalone dz
więkiem.
Etiudy
Komponował ćwiczenia.
Wprawki.
Dla doskonalenia
Sprawności palców.
Ale te małe etiudy
Na przekór ich przeznaczeniu
Uczynił ró\
ą kosmosu.
Zamknął w niej moce śpiewające.
Anielskie,
Marzycielskie,
Gwałtowne.
Powiewne,
I demoniczne,
Jak księ\
ycowy krajobraz.
Przyłó\
ucho do ró\
y...
Usłyszysz płacz kosmosu...
Usłyszysz śpiew kosmosu...
27 28
Usłyszysz melancholię kosmosu... Konie ruszają z kopyta.
Jeszcze słyszy ich tętent.
Spójrz! Były to ostatnie chwile
Kosmiczna ró\
a wysoko na niebie. Jego ziemskiego postoju.
W zenicie!
Nie \
ył.
A to po prostu ćwiczenie.
A potem ktoś z palcem na ustach
Dla sprawności palców. Drzwi cicho otworzył
Do sąsiedniego pokoju.
Bardzo trudne.
Jak \
ycie.
Śmierć Chopina
W tę noc
Przyleciały do niego mazowieckie wierzby,
Płaczące anioły,
I uklękły pod ścianą,
Zmawiając chórem \
ałobną modlitwę.
Zaniósł się suchym i duszącym kaszlem.
Wszyscy wyszli do sąsiedniego pokoju,
Pozostały tylko wierzby klęczące pod ścianą,
I ksiądz,
I jeden przyjaciel,
I śmierć,
Która stąpając na palcach
Szła przez sypialnie.
Usiadła u jego wezgłowia,
A on głowę oparł
Na jej miłosiernym ramieniu.
Czy było to ramię matki?
 Ach, matko, matko moja...
A mo\
e Polski?
A mo\
e krzy\
a?
Przystanął na warszawskiej rogatce.
śegna się z przyjaciółmi.
Wsiada do dyli\
ansu.
29 30
Leopold Lewin (1910-95) Znajome drzewa szumią liśćmi zielonemi,
Mickiewicz słucha Chopina W Pary\
u kwitnie Baublis, noc gwiazdę zapala,
Znaną dobrze z dzieciństwa, i niemeńska fala
Gasną i zapalają się w półmroku twarze, Zaraz czule kamienny brzeg Sekwany liz
nie...
Pobladłe, zanurzone we wspomnień oparze,
Który zaciska serce i odurza zmysły,  Có\
to, płaczesz, Adamie?  Płacze. Jest w ojczyz
nie.
Zajaśniało w salonie  klawisze rozbłysły.
Fryderyk najpierw rękę do grania przegina 
Czy klaszcze o brzeg woda? Szeleści gęstwina?
Czy wystrzał belwederski zahuczał na sali?
Raduje się dz
więk jeden, a drugi się \
ali,
Słuchaczom w duszy gorzko, to znowu najsłodziej.
Co za muzykowanie! I co za czarodziej!
Skamienieli słuchacze. I Mickiewicz słucha,
Jak fruwa ptak z gałęzi, kaskada wybucha,,
Jak Panna Młoda z dru\
bą na weselu tańczy,
Jak broni się w okopie garnizon powstańczy...
Ze słuchaczy On jeden zakrył dłonią oczy 
Czy\
by się bał, \
e upiór spod wieka wyskoczy
I zatruje ich tchnieniem potępieńczych swarów?!
Głowę skrył w osłonięty zgięciem ręki parów
I rozrzewniony chciwie słucha, jak spod wieka
Wypływa błękitniejąc w zieloności rzeka,
Nad którą pierwsze wzloty i pierwsze upadki...
Słyszą głosy  kochanki, przyjaciela, matki,
Słyszy, jak dąb dębowi, jezioro jezioru
Przekazuje westchnienia litewskiego boru,
Widzi, jak wiatr popędza objuczone wzgórza,
Jak się wóz drabiniasty z u\
ątkiem wynurza...
Który jeszcze klawikord tyle mu opowie
O krainie, co była dla niego jak zdrowie!
Z udręką w szarych oczach, z huraganem w duszy,
We wrzawę paryskiego wieczoru wyruszy,
W romantyczne zaułki, zgiełkowe bulwary 
Czy wybiegły naprzeciw podkowieńskie jary?
Robaczki świętojańskie świecą czy latarnie?
I nagle bolesne olśnienie: Bezkarnie
Porzucać kraju ojców nie wolno nikomu!
Wszędzie dopadną głosy ojcowskiego domu,
Bezbronnego wspomnienia młodości osaczą
I zaszumią jak czarnym sztandarem  rozpaczą...
Oto  jak\
e daleko!  na francuskiej ziemi
31 32
Jan Twardowski (1915-2006) Jerzy Hordyński (1919-98)
to wszystko trwa jak Chopin Nokturn Fis-dur Chopina
Co będzie z ludzką sztuką Muzyka dopełnia wieczór,
przy strasznym końcu świata, oddala pamięć,
gdy trąba groz
nie zabrzmi weszliśmy w porę przeczuć
naprawdę sami.
Na przykład, co z Chopinem?
gdy ogień  uczeń dziki  Cokolwiek teraz się zdarzy,
popali jemu w nutach chwili nie stłumi,
krzy\
yki i bemole? zagaduję miękkość twej twarzy
po liści szumie.
Zagwi\
d\
ą po muzeach
\
ywiołów grzywy szumne, Wsłuchanych w oddech zieleni
upadnie mi z klęcznika miasto ominie,
Pan Jezus Frasobliwy. czekamy, a\
Bóg zamieni
nas w gieorginie.
Lecz myśli dzieł najprostsze,
zrodzone w męce ludzkiej
nie zginą. W Bogu trwają,
jak świateł pełne ręce.
To wcią\
niewyra\
one,
bez kształtu i bez słowa,
gdy pró\
no się trudziła
w po\
arach bólu głowa.
Choć piórem nie zapiszesz,
maszyną nie wystukasz 
To wszystko trwa jak Chopin,
którego Pan Bóg słucha.
33 34
Anna Kamieńska (1920-86) Wanda Chotomska (1929)
Chopin na bruku Preludium deszczowe
Byliśmy głusi długo. Choć kto nawet Najpierw były
zbudował zarys muzycznych domów, plakaty na mieście,
schodów rozpinał przełęcz lekką  sto pięćdziesiąt,
gruzy melodii sypały się zewsząd, mo\
e i dwieście,
powietrze stargane, w strzępach głos. na plakatach
litery metrowe:
Dziś Chopin słupów radiowych zmierzch odchyla. ,,Wielki koncert 
Widać przemienione miasto: Preludium Deszczowe .
śniegu biusty nagrobne zwiewa wiatr, Ludzie stali,
piołuny z ruin odsiewa, plakaty czytali,
betonem spętane szarpie się drzewko. nie pytali,
gdzie będzie ten koncert,
Tu kobieta kosz bułek o słup opiera, tylko biegli
chłopiec kręci się jak fryga. pod pomnik Chopina,
O, nie dla słuchaczy siedzących bez ruchu do A
azienek,
z głową przegiętą wstecz  gdzie wierzby płaczące.
to, co w muzyce prze ku górze, Pół Warszawy pobiegło do parku,
obala i roztrąca, więc ja tak\
e ruszyłam tą trasą,
skupia a \
e ka\
dy parasol miał w ręku,
rządzi  więc ja tak\
e przyniosłam parasol.
co w muzyce wzmaga się, ...Tak się właśnie to wszystko zaczęło 
działa, czyni  był pan Chopin na swoim cokole,
nie dla tych, a dokoła tłum ludzi ogromny
którym marzenie kaleczy dłoń. i wetknięte w ten tłum parasole.
Belkę niesie robotnik zza rogu, Fortepianu właściwie nie było.
kasjerki wracają dziobiąc krokiem bruk. Jeden pan nawet o to się czepiał,
Wszystko to mał\
onków uwagę ale dziecko, bo z dzieckiem przyszedł,
w zgodny wykrzywia grymas. powiedziało, \
e widzi fortepian.
Nagle począwszy od rogu ulicy  Widzisz?
zakwita ciemność i kwiatem się szerzy.  Widzę, klawisze grają.
 Słyszysz?
Puszczą się srebrne po rynnach strumyczki,  Słyszę, deszcz w liściach dzwoni.
bryzną potoki  kupcowa z bułkami Pod wierzbami w A
azienkach Chopin
ostro\
nie koszyk swój wy\
ej poniesie, krople deszczu kołysze w dłoni.
a chłopiec z śmiechem czuprynę nadstawia.
Parasole zakryły niebo,
A ten, co tęskni do ludzi, samotny, rozkwitają w jesiennym zmierzchu.
czy tylko smutny, spluwa płatek nieba.  Słyszysz?
35 36
  Słyszę Preludium Deszczowe. Jerzy Zajączkowski
 Widzisz? Zaczarowany fortepian
 Widzę początek deszczu...
Chcę Ci bajkę opowiedzieć
W śelazowej Woli ze wszystkich najprawdziwszą, kochanie 
o pewnym chłopcu i przyjacielu jego
W śelazowej Woli drzewa wysokie, zaczarowanym fortepianie.
w śelazowej Woli malwy u okien,
biały dworek stoi nad rzeczką. Właściwie był zupełnie zwyczajny
 Czy to tutaj? ten fortepian, o którym mowa,
 Tutaj, córeczko. dopóki go ów chłopiec genialny
Tu śpiewała lipowa kołyska, swymi palcami nie zaczarował.
tutaj wiatr grał piosenki na listkach,
tutaj malwy nuciły niebiesko. Fortepian stał w dworku małym
 Tak jak teraz? na Mazowszu wśród drzew i ciszy 
 Tak jak teraz, córeczko. Ręce pani Chopinowej na nim grały
W śelazowej Woli śpiewania takie, lekko dotykając klawiszy.
jakby cały ogród był jednym ptakiem,
a tutaj jeszcze grają Mały Frycek słuchał grania, a gdy podrósł
świerszcze nad rzeką, zaklął w klawisze śpiew 
a za woda w łąkach Wschody słońca, gwiazdy, szum boru,
bocianów klekot krople deszczu, rozmowy drzew.
i \
niwiarzy w pole woła przepiórka 
cała ziemia tutaj śpiewa mazurka. I fujarkę zaklął pastuszą,
Z śelazowej Woli za nutą nuta wiatr jesienny i świerszczy granie.
w świat z Chopinem poszły, I marzenie, i serce, i duszę,
by wrócić tutaj. i tęsknotę, i uśmiech i łkanie.
A wróciły nuty piękne nad podziw
do tej ziemi, gdzie się Chopin urodził. Wieczorami, gdy mrok zapadł
nad Mazowszem lasów i pól,
Chopin białym klawiszom opowiadał
całą Polskę i cały ból.
Fortepian grał zaczarowany
i melodie w świat wielki szły,
wyciskając z oczu zasłuchanych
łzy.
37 38