GWIAZDY
Wamp przy pracy

Pierwszy ekranowy wamp  Theda Bara (Właściwie Theodosia Goodman; córka żydowskiego krawca i
francuskiej Szwajcarki); Wykreowana przez wytwórnię Williama Foxa  Johny Goldfrap i Al Selig. Otrzymała
całkiem nowy życiorys i wzór życia publicznego. Rozpoczęła swoją karierę na równi z Marry Pickford i Lilian Gish.
Właściwie wszystko rozpoczęło się od Mauritza Stillera   Wampir, czyli niewolnik kobiety (1912)
Pierwszy film   Był sobie głupiec / A był on głupcem (1915); dalej:
 Sonata Kreutzerowska (według Tołstoja)
 Sprawa Clemanceau (według Dumasa)
 Dwie sieroty
 Grzech
 Carmen
 Niewolnica
Wszystko w roku 1915; Fox ustalił normę na 9 filmów rocznie.
Potem pojawiają się znacznie większe wymagania; oddz
więki społeczne, kulturowe, moralizatorstwo:
 Zniszczenie
 Wąż
 Złoto i kobieta
Potem Bara chce odejść od ról typowych wampów w stronę łagodniejszych femmes fatales.
Pojawia się jej pierwsza konkurentka  Beverly Bayne
Rozpoczyna współpracę z Gordonem Edwardsem  23 filmy !
Jej dorobek spowodował szerokie przemiany w kulturze i obyczajowości schyłkowego okresu wiktoriańskiego
 szczególnie w przypadku kobiet (styl noszenia się, ubierania, makijaże itd.). Wszystko to zostało wzmożone
poprzez ruchy emancypacyjne po wojnie.
 Kleopatra (1917)  oszołamiający sukces; jeden z najlepszych filmów w jej dorobku.
Po roku 1919 zaczęła się już powoli wypalać, w kolejnych filmach zaczynała stosować autoparodię, jej gwiazda
zgasła u początku lat  30.
 Krwawa róża (1917)  według scenariusza Polaka  Ryszarda Ordyńskiego
Wszystkie jej poczynania na ekranie stale wywoływały sprzeciwy cenzury.
Zakochała się i przestała kręcić filmy; potem próbowała powrócić  nie udało się; zmarła w 1955 w wieku 65 lat
 Myśmy stworzyli gwiazdy, a gwiazdy pomogły nam stworzyć filmowy business.  Adolph Zukor
STAR SYSTEM
Gwiazda nie musi być utalentowanym aktorem, musi tylko roztaczać  glamour (urok, czar)

Gwiazdę można sfabrykować za pomocą zabiegów organizacyjnych i technicznych; (charakteryzacja, dobór

ról, metody zdjęciowe, reklamę)
Gwiazda stanowi część kapitału wytwórni  musi być zawsze do jej dyspozycji

Gwiazda zawsze musi spełniać oczekiwania widza, za które płaci

Mitologia gwiazdy ma wpływ na jej popularność (ideał: mit i rzeczywiste życie jako jedno)

Dookoła mitu Rudolpha Valentino

Włoski emigrant, przybył do USA w 1917 roku, w wieku 23 lat. Swoją karierę rozpoczynał jako tancerz estradowy.
Od lat  20 w filmie. Nowy typ amanta  latin lover szybko zdystansował dotychczasowego idola  Douglasa
Fairbanksa wszystko oczywiście za sprawą kobiet. Nie wystarczało jedynie trafiać w gusty, trzeba je było
jeszcze wyprzedzać.
 Czterech jez
dz
ców apokalipsy ,  Dama Kameliowa ,  Krew na piasku  bez  happy endu
Rozpoczyna się jego zawrotna kariera; jednocześnie zaczynają się badania nad ekonomiczną stroną mitu (kto
ogląda ?, kiedy?, dlaczego ?, ile razy ?, co może jeszcze kupić w związku z idolem ?)
Natasha Rambova  jego żona; praktycznie nim władała, a on sam gubił się w swoich wewnętrznych kłopotach.
Wcielał się w egzotyczne role: szejk, torreador, rokokowy arystokrata, maharadża i inne.
 Syn szejka (1926)  Ostatni film, wcześniej opuszczony przez żonę.
Greta Garbo: magia fotogeniczności i technika gry

 Co to jest fotogenia ? Rozumiem przez nią wszystkie aspekty przedmiotów żywych i martwych oraz duszy, które
dzięki reprodukcji kinematograficznej otrzymują bardziej ważki walor moralny.  Jean Epstein
Greta z domu Gustafsson; pochodziła z proletariackiej rodziny; luki w swojej edukacji nadrabiała pracą, zapałem
i zdyscyplinowaniem; była studentką Królewskiej Akademii Teatralnej w Sztokholmie; przedtem wystąpiła w kilku
filmach reklamowych; bardzo nieśmiała; całkowicie podporządkowała się Stillerowi. Jej wygląd kwalifikował ją do
poprzedniej epoki, ale wkrótce stał się jej największym atutem. Starannie wymodelowany wizerunek aktorski stał
się punktem wyjścia dla jej techniki gry.
Największa gwiazda przedwojennego kina i nieprzeciętna aktorka. W ten sposób nie wpisuje się do końca w
STAR SYSTEM. Jej twórczość i sposób gry ciągle pozostają dosyć słabo omówione.
Debiut: w wieku 18 lat  G�sta Berling Saga (1924) u Mauritza Stillera.
W 1925 przybywają do Berlina; zostaje zaangażowana przez G. W. Pabsta do  Zatraconej uliczki
Była bardzo nerwowa (podejście skrajnie emocjonalne); operator Guido Seeber zaczął stosować przy jej
filmowaniu technikę zdjęć zwolnionych  nerwowość rozpłynęła się w majestatyczności poruszeń i gestów.
Film bardzo dobrze przyjęty.
William Daniels  autor zdjęć do większości jej amerykańskich filmów. Zwracał uwagę na sposób filmowania oczu
i  animalizm ruchów.
 Słowik hiszpański pierwszy film amerykański.
Wraz z utwierdzeniem się w jej przypadku mitu kobiety fatalnej, heroicznej, udręczonej jej uroda zaczęła nabierać
podtekstów literackich, psychologicznych, charakterologicznych i w końcu filozoficznych.
Clarence Brown  znakomity hollywoodzki reżyser-rzemieślnik; nakręcił najwięcej filmów z Garbo.
Nieme:  Dama kameliowa  Dwulicowa kobieta  Pocałunek
Dz
więkowe:  Annie Christie  Romans  Natchnienie  Mata Hari
 Ludzie w hotelu  Zuzanna Lenox  Królowa Krystyna (1933)
 Malowana zasłona (1934) reż. Ryszard Bolesławski
Klęski:  Ninotchka (1939)  Dwulicowa kobieta (1941)
GWIAZDY STRAJKUJ


 Aktorzy to banda bękartów, których musimy tolerować tylko dlatego, że ludzie chcą ich oglądać i gotowi są za to
płacić Harry Cohn (szef Columbia Pictures)
Producenci zawsze zarabiali miliony a gwiazdy tylko tysiące. Wielu z nich chciało się uwolnić od producentów i
tworzyć niezależnie. Tak między innymi powstała United Artists.
Strajki polegały na pozostawaniu w domu i niestawianiu się na plan filmowy. (Garbo, Valentino inni)
Actors Equity Association (Stowarzyszenie Sprawiedliwości Aktorskiej)  od 1919 roku.
Rok 1927  powołanie Akademii (Academy of Motion Pictures Arts and Science); jednolita organizacja dla
wszystkich branż przemysłu filmowego: producentów, scenarzystów, reżyserów, aktorów, techników.
Klauzula usatysfakcjonowania  aktor mógł być zwolniony w każdej chwili, jeżeli nie zadowalał producenta.
Kryzys w 1933 roku  znaczne redukcje zatrudnienia w przemyśle, także filmowym.
12 lipca 1933 powstaje Gildia Aktorów Filmowych (Screen Actors Guild), zrzeszająca 18 członków; do
paz
dziernika liczyła już 54  reprezentowała interesy wszystkich; od wolnych strzelców aż po największe
gwiazdy. Rozpoczął się exodus aktorów z Akademii.
NIEZASPOKOJONE AMBICJE I SZTUKA REZYGNACJI

 Wielki wytwórnie tworzą talenty po to, aby je niszczyć - Louise Brooks (jedna z najinteligentniejszych aktorek kina niemego)
Max Reinhardt w latach  30 wyemigrował do USA  na początku nie cieszył się tu zbyt wielkim powodzeniem;
założył więc szkołę aktorską, ale szybko okazała się nikomu niepotrzebna; zmarł w Nowym Yorku w 1943 roku.
Jego los poniosło także wielu innych znamienitych twórców lub osób próbujących wyłamywać się z
hollywoodzkich standardów;
Ałła Nazimova   Salome Oscara Wilde a
Charles Ray   chłopak z prowincji   Stara głębia  poetyckie przedstawienie wsi (z początku sukcesy)
Jednym z wyjść dla ambitnych twórców miała być ucieczka z Hollywood do Europy, ale i tak nie wszystkim
przynosiła ona pożądane efekty.
MANKAMENTY SYSTEMU, CZYLI WIELKA PRZEGRANA

 W filmowym businessie nikt nie jest niczego pewien - Samuel Goldwyn
Anna Sten  gwiazda pierwszej wielkości  z Rosji; wielkie sukcesy
 Dzieweczka z pudełeczkiem (1927) reż.: Boris Barnet, asystent Kuleszowa;
Komedia, która miała bawić i propagować państwową pożyczkę premiową.
 Żółty paszport
 Mój syn
 Handlarze sławą
 Złoty dziób W Rosji)
U Goldwyna:
 Nana według Zoli, reż. Rouben Momoulian
 Katiusza
 Noc weselna reż. King Vidor
Spełniała ona wszystkie warunki jak na gwiazdę, ale wszystkie filmy amerykańskie przynosiły klęski. Niestety
spaliła za sobą wszystkie mosty w Europie i nie miała dokąd powrócić, tak samo jak wiele jej podobnych kobiet.
W Niemczech w tym samym czasie panuje monopolistyczna UFA i kreuje swoje gwiazdy. Pytanie:  Jak to
wszystko działa ?
PISARZE I FILMOWCY
FILMOWA KOLONIA PISARZY  MITY I FAKTY

Hollywood posiada destrukcyjną siłę wobec wszelkich talentów  w tym do ludzi pióra.
(Np. wszelkiego typu adaptacje; kupowano wybitnych twórców dla potrzeb filmowych  scenariusze);
William Faulkner, Raymond Chandler, Francis Scott Fitzgerald i inni.
Nie dawało to jednak żadnych gwarancji na powodzenie filmu.
Twórcy z czasem popadali w szyderczy autotematyzm dokonując własnej mitologizacji.
PROCES ZA TRZY GROSZE

Bertolt Brecht i G. W. Pabst  19 lutego 1931
Nowe medium  film  jest nadużywane w stosunku do literatury.
Nawet Brecht zabrał się za pisanie scenariuszy; jednak większość z nich nie ujrzała światła dziennego.
Cały proces miał charakter polityczny i formę  eksperymentu socjologicznego .
KLASYCY W OBIEKTYWIE FILMOWCA

Grigorij Kozincew  światowa klasyka literacka i teatralna.
FEKS  Kozoncew, Trauberg   elektryfikacja Gogola
Różnego typu adaptacje Szekspira.