GAW
DY O ZWIERZ
TACH
Skuteczna ochrona niedz
wiedzia polarnego, pozwalająca na wyprowadzenie go z Czerwonej Księgi
jako gatunku niezagrożonego wyginięciem, jest optymistycznym przykładem dla rządów i obrońców
przyrody: zagrożony gatunek można międzynarodowym wysiłkiem ocalić.
Wiosną 2004 roku przebywałam na Niedz
wiedzia polarnego, chociaż co nie i wówczas niedz
wiedz
, przebywając
Spitsbergenie - w krainie lodowców i białe- najmniej 1/3 życia spędza w wodzie, zgod- głównie na lądzie, żywi się korzonkami,
go niedz
wiedzia. Kiedy z grupą parlamenta- nie uznano za jednego z największych ziołami, jagodami, rybami, ptakami wod-
rzystów dotarliśmy do hotelu, ostrzeżono nas drapieżników lądowych. Potwierdzają to nymi, ich jajami. Poluje też na zające bie-
przed zdarzającymi się atakami niedz
wie- rozmiary jego ciała: długość tułowia z laki i lemingi. W badawczych stacjach
dzi. Kilkanaście dni przed naszym przyjaz- głową 1,8 - 2,5 m, wysokość w kłębie Kanady stwierdzono, że w czasie lata 70%
dem, w godzinach popołudniowych wyszły 1 - 1,6 m, ciężar ciała samca średnio 400 kg, pokarmu niedz
wiedzia stanowią ptaki.
na spacer dwie turystki i w pobliżu hotelu maksymalnie nawet do 1 000 kg. Samice Jeżeli ma on okazję, w tym okresie poluje
zostały zaatakowane przez niedz
wiedzie. są znacznie mniejsze i osiągają średni również na renifery i karibu.
Jedna zginęła na miejscu, a druga, ucieka- ciężar 300 kg.
jąc, spadła z dużej skalnej półki, odnosząc Niedz
wiedz
polarny nie jest wybredny Gody odbywają się w marcu, kwiet-
poważne obrażenia - ją uratowano. Po tym w wyborze pokarmu. Jego podstawowym niu i maju, i tylko w tym okresie osob-
wypadku każdego, kto chciał pójść podzi- pożywieniem w wodzie są foki, także ryby. niki przeciwnej płci interesują się sobą.
wiać urządzenia stacji polarnej, wyposaża- Na foki poluje szczególnie zimą, kiedy w Przez pozostałe miesiące pędzą samotni-
no w specjalny pistolet - rakietnicę, który celu zaczerpnięcia powietrza ukazują się cze życie.
stanowił wypróbowaną ochronę przed roz- one w rozpadlinach tafli lodowych. Niedz
-
zuchwalonymi polarnymi misiami. Więk- wiedz
, niczym kot przy mysiej norze, W okresie godowym
szość uczestników wyprawy zrezygnowała godzinami cierpliwie czatuje, aż ukaże samica pozostawia sygnały zapachowe,
oczywiście z samotnych spacerów. się foka. Wówczas błyskawicznym ude- dzięki którym samiec może ją odnalez
ć.
NIEDy
WIEDy

K
KRÓL LODOWYCH
R
Ó
L
Niedz
wiedz
polarny,
zwany również niedz
wiedziem białym,
zamieszkuje najbardziej na północ wysu-
nięte krańce kuli ziemskiej. Rejony jego
występowania uzależnione są od obec-
ności otwartych wód i obfitości fok, na
które głównie poluje.
Od pozostałych niedz
wiedzi zasadniczo
różni się trybem życia i budową ciała. Jego
tułów jest wydłużony, szyja również długa
i wyraz
nie zaznaczona, głowa wydłużo-
na i lżejsza. Palce wszystkich kończyn z
bardzo silnymi pazurami, od połowy swej
długości połączone są skórą, co ułatwia
niedz
wiedziowi pływanie. Owłosiona po-
deszwa stóp stanowi dobrą izolację przed
zimnem i ułatwia spacer po śliskich taf- rzeniem łapy ogłusza ją, wyciąga na lód Niekiedy można zobaczyć walki samców
lach lodu. i pożera. - rywali. Ruja u samicy trwa około trzech
tygodni i wówczas przebywa ona w to-
Białe niedz
wiedzie zamieszkują pół- W końcu długiej zimy, warzystwie tego samca, który pokonał
nocne rejony polarne, przede wszystkim kiedy foki gromadzą się na powierzchni konkurentów. Jest to luz
ny, jednorazo-
Alaskę, północną Kanadę, Grenlandię, lodu lub lodowca i tu rodzą swoje bez- wy związek i często samiec w tym samym
Spitzbergen i Syberię. Południową gra- bronne młode, dla niedz
wiedzia nastają sezonie przechodzi od jednej samicy do
nicą ich zasięgu jest tundra. Najchęt-  tłuste czasy - bez wysiłku morduje fo- kilku innych.
niej przebywają na dalekiej północy, częta, ale tylko tyle, ile może zjeść. W tej Do rozrodu przystępują samice w wieku
gdzie olbrzymie pola lodowe tworzą po- zimowej uczcie biorą udział również inni, 3 - 4 lat, samce w wieku 6 - 8 lat. Ciąża
między północnymi skrawkami Eura- mniejsi mięsożercy, a przede wszystkim trwa 200 - 265 dni.
zji, wyspami kanadyjskimi, Islandią lisy polarne, które przebywają razem z
i Grenlandią, pomosty połączone w niedz
wiedziami, zachowując oczywiście W drzemkę zimową zapadają tylko cię-
grube pokłady lodu w kierunku Biegu- od nich odpowiedni dystans i czekając na żarne samice, które już na początku zimy,
na Północnego. W tej krainie wiecznych resztki niezjedzone przez niedz
wiedzie. w paz
dzierniku, przygotowują sobie w
lodów są niepodzielnymi władcami. Z nastaniem lata trudniej jest o pożywie- śniegu odpowiednią  izbę porodową .
14 MARZEC 2005 NR 3 (140)
EKOLOGICZNY
PAPIER