Wykład 24.03.2014 Pedagogika Specjalna

I. Niepełnosprawność intelektualna

Niepełnosprawność intelektualna- nazwa zwyczajowa i stosowana w ped. spec.

nazwa stosowana w medycynie- upośledzenie umysłowe- upośledzenie rozwoju intelektualnego

Def. Zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych.

Niepełnosprawnośćintelektualna wg klasyfikacji zaburzeń psychiatrycnych Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego:
(badanie poziomu inteligencji w skali Wechslera)

69-55 % -niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim
54-35 % -n.i. w stopniu umiarkowanym
34-20 % -n.i. w stopniu znacznym
20 i mniej -n.i. w stopniu głębokim

Większośćosób niepełnosprawnych intelektualnie (75%) to osoby w stopniu lekkim. Najmniej (2-1,5%)- w stopniu głębokim.
Wśród wszystkich niepełnosprawnych w Polsce 60% to osoby n.i. Wśród wszystkich dzieci w wieku szkolnym niepełnosprawne to 3,3%, z czego 2% to n.i.

6 elementów niepełnosprawności intelektualnej:
-niedojrzałość społeczna
-niska sprawnośćumysłowa
-charakter rozwojowy (opóźnienie rozwoju w okresie rozwojowym)
-niepełnosprawność nieprzemijająca w okresie dojrzewania
-ma pochodzenie konstytucjonalne (pochodzi z choroby lub urazu)
-nieodwracalność

N.i. to zjawisko dynamiczne. Zmiany są bardzo powolne i tylko w niektórych obszarach, które można aktywnić-kompensacyjne właściwości mózgu.

Pezyczyny n.i.:
-różnego typu zakażenia i zatrucia(np. zatrucie CO u matki w ciąży)
-urazy mózgu
-zaburzenia przemiany materii (np. fenyloketonuria- powoduje uszkodzenie mózgu płodu)
-choroby mózgu występujące również po urodzeniu
-choroby i zespoły genetyczne (np. Zespół Retta-dotyczy tylko dziewczynek o charakterystycznej cygańskiej urodzie, powiązane z niepełnosprawnością ruchową, Zespół Downa, Zespół łamliwego/kurczliwego chromosomu X, Zespół Kociego Krzyku, Mózgowe Porażenie Dziecięce)

U dzieci z n.i. występują też inne zaburzenia:
-wzroku, słuchu, narządu ruchu, rozwoju mowy- sprzężona niepełnospawność.


Tylko dzieci niepełnosprawne intelektualnie w st. głębokim mają inną podstawę programową.

Czego uczy się w szkołach specjalnych:
-czynności samoobsługowe
-kontakt/współpraca z ludźmi (praca w parach, grupach)
-zaradność życiowa- radzenie sobie w różnych trudnych sytuacjach, unikanie niebezieczeństw, kształcenie norm zachowania
-czynności z zakresu gospodarstwa domowego- szycie, gotowanie, warsztat-przysposobienie zawodowe

warsztaty terapii zajęciowej-osoby mogą przebywaćtam w ciągu dnia- pomagają im znaleźć cel i sens w życiu

metoda nauczania- metoda praktycznego działania
klasy 6-8 osobowe

Rozwój mowy:
-STOPIEŃ LEKKI
-pierwsze wyrazy pojawiają się ok. 3 r.ż.
-zdania- 5-6 rż
-wady artykulacyjne (wymowy)
-trudności z przyswajaniem zasad gramatycznych
-trudności z wypowiadaniem myśli-mały zasób słownictwa
-nie wykształca się myślenie abstrakcyjne

-ST UMIARKOWANY
-pierwsze wyrazy- 5 rż
-zdania- 7 rż
-liczne agramatyzmy
-zaburzenia artykulacji- mowa niezrozumiała dla otoczenia
-znacznie wybrakowany zasób słownictwa
-zdania proste

-ST ZNACZNY (możliwość odroczenia obowiązku szkolnego)
-wiek szkolny(7rż)-pierwsze wyrazy
-często nie budują zdań-niektórzy je opanowują
-bardzo mały zasób słownictwa (kilkadziesiąt słów)

-ST GŁĘBOKI
-mowa się nie wykształca
-część w ogóle nie rozumie mowy
-część rozumie kilka poleceń
-większość nie porozumiewa się mową

II. Dzieci przewlekle chore

Wśród dzieci w wieku szkolnym 10-15% to dzieci z chorobą przewlekłą- wymagającą długotrwałego leczenia i rehabilitacji.

Najwięcej dieci choruje na:
-organiczne uszkodzenie centralnego układu nerwowego (np. MPD)
-choroby alergiczne (alergie skórne, astma oskrzelowa)
-choroby narządu ruchu
-choroby układu krążenia (wady serca)
-zespoły złego wchłaniania (np. celiakia)
-choroby nowotworowe
-przewlekłe zakażenia różnych narządów

Wzrost liczby zachorowań jest spowodowany zanieczyszczeniem środoiska.

Współczesne tendencje w rehabilitacji dzieci przewlekle chorych:
-odchodzenie od długotrwałęj hospializacji (hosp. tylko w okresie intensywnego leczenia)
-dalsze leczenie odbywa się w ośodkach poradnictwa otwartego (poradnie specjalistyczne i ośrodki rehabilitacyjne)
-wczesne diagnozowanie i czesna interwencja (badania przesiewowe noworodków-grupa ryzyka->dalsze badania specjalistyczne)
-ośrodki wczesnej interwencji (dże szanse dla dziecka-dużo różnych specjalistów)
-intensywne włączanie rodziny w rehabilitcję(turnusy rehabilitacyjne-okazja dla rodziców, aby się dokształcić)
-tworzenie ośrodków rehabilitacyjno-wychowawczych (edukacja i rehabilitacja-ośrodki otwarte)

Skutki przewlekłej choroby:
-zmiany biologicze w organizmie- powodują ograniczenie czynności życiowych, diety, ograniczenie ogólnej wydajności organizmu-szybciej się męczy)
-ból
-zaburzenia łaknienia->złe odżywienie->organizm jest słabszy
-zaburzenia psychiatryczne- frustracja wynikająca z niemożności normalnego życia
-poczucie osamotnienia- brak kontaktu z rówieśnikami, izolacja
-izolacja-kiedy człowiek nie może opuścić mieszkania
-agresja-często skierowana na siebie(samookaleczenia, próby samobójcze)
-regresja rozwoju(również intelektualnego)- brak motywacji, rozwoju społecznego i kulturalnego
-rezynacja-bierność, apatia, brak celu w życiu
-projekcja- obwinianie otoczenia o swój stan- na ogół osób najbliższych

Wykształcenie 3 pozytywnych mechanizmów:

1.Racjonalizacja- obiektywna ocena włąsnej sytuacji życiowej- działanie na psychikę
2.Kompensacja- przejmowanie funkcji utraconego narządu przez inne narządy
3.Transformacja- zmiana celu życia- rezygnacja z celu niedostępnego i szukanie celu realnego, który można zrealizować.