Konfederacja Spytka z Melsztyna...Ruch ideologiczny?? Husytyzm???
I
Husytyzm  ruch religijny i polityczny zapoczątkowany działalnością kaznodziejską praskiego
teologa Jana Husa.
Husytyzm początkowo miał znaczenie jedynie religijne i był próbą zwrócenia uwagi na potrzebę
reformy Kościoła rzymskokatolickiego w Europie. Po 1415 roku gdy stany czeskie wyraziły
publicznie swój protest wobec spalenia na stosie Jana Husa przybrał formę ruchu politycznego, stał się
powodem rewolty w Czechach, a następnie wojen husyckich, wymierzonych przeciwko władzy
dynastii Luksemburgów.
4 główne zasady doktryny husyckiej:
zwolnienie od kontroli kazań
przyjmowanie komunii pod 2 postaciami;
zakaz posiadania przez księży własności świeckiej;
publiczne sankcje przeciwko grzechom śmiertelnym, a zwłaszcza symonii; z pocz. zasady te zostały
przyjęte przez wszystkich zwolenników husytyzmu, którzy wkrótce jednak podzielili się na 2
skrzydła: umiarkowanych utrakwistów i radykalnych taborytów.
II
Spytek z Melsztyna (ur. 1398, zm. 6 maja 1439)  syn Spytka II i jego żony Elżbiety Węgierskiej,
kasztelan biecki.
W 1436 roku ufundował on gotycki kościół kościół parafialny w Jasieniu
Od 1437 r. związany był z husytami, był przeciwnikiem biskupa krakowskiego Zbigniewa
Oleśnickiego, który pozbawił go wpływów na rzecz rodów Oleśnickich i Odrowążów. Popierał
wyprawy Zygmunta Korybutowicza w celu objęcia tronu Czech.
Gdy biskup Oleśnicki zawiązał w Nowym Mieście Korczynie antyhusycką konfederację, Spytek
najechał miasto i 3 maja 1439 r. zawiązał konfederację polskich husytów. Opuszczony przez
większość sojuszników poniósł śmierć w bitwie pod Grotnikami nad Nidą dnia 6 maja tegoż roku.
Miał syna Spytka.
Śmierć Spytka
Jan Długosz tak opisuje śmierć Spytka:
 Spytek rzucał się na wielu z odwagą: ale okryty zewsząd strzałami, skłóty oszczepami i zwalony z
konia, ducha wkrótce wyzionął. (...) Potem ustanowiono sąd na Spytka z Melsztyna. Żałobę przeciw
niemu wnosił Warsz z Ostrowa kasztelan Lubelski. Trzykrotnem wołaniem pozywano dychającego
jeszcze winowajcę. Nakoniec, wyrokiem panów, a nawet zięcia jego Dobrogosta z Szamotuł,
kasztelana Poznańskiego, którego córkę miał Spytek za żonę, skazany został na śmierć jako zdrajca
ojczyzny. Ciało jego przez trzy dni, obnażono do naga, leżało w tem miejscu, gdzie go zabito, aż
wreszcie z rozkazu króla wydano je żonie Beatryxie, która się z płaczem o nie dopraszała, i
pochowano w kościele parochialnym wsi Piasek. 
 Jan Długosz, Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego, księga XII, s.572
Król Władysław III Warneńczyk wkrótce po tym skasował  wyrok takiego  sądu , przywracając
szlachectwo i majątek wdowie i rodzinie Spytka. Kierunek polityczny konfederacji Melsztyńskiego
odniósł jednak sukces po jego śmierci przez uznanie króla Kazimierza Jagiellończyka, uzyskanie
stanowisk przez jego stronników, a wreszcie starania o tron czeski dla Jagiellona, zakończone
koronacją na króla Czech Władysława syna Kazimierza Jagiellończyka. Do unii personalnej między
polską, a Czechami jednak nie doszło.
III
Skrajne poglądy na jego temat
* chciwy magnat, własnego wyniesienia, konfederacja tylko i wyłącznie dla osiągnięcia korzyści
osobistych
* ideolog średniej i drobnej szlachty w jej walce o udział w rządach i polepszenie sytuacji materialnej
( słowa historyka Mikrota)
* inspirowany przez dwór przed wszechwładzą Oleśnickiego
* ideolog husycki i czołowy działacz husycki w Polsce, walczący z Kościołem Katolickim ( historyk
Starczewski)
Główne z
ródło na ten temat  Jan Długosz
stronniczy,
zdecydowanie przeciw Spytkowi
niewiele wspomina o husytyz
mie Spytka
Dla ludzi XIX wieku :
Husytyzm niszczył bezpieczeństwo społeczne, groził zagładą wiary i porządku, był  chorobą
społeczną .
Lata Międzywojenne nt Spytka i husytyzmu
Zdecydowane potępienie wszelakich wystąpień przeciwko władzy królewskiej ( np. Dąbrowski)
Po wojnie, E. Maleczyńska o Spytku
Na początku przedstawiała go w złym świetle. Był człowiekiem egoistycznym i złym, myślącym
wyłącznie o własnych interesach.
Następnie zmieniła diametralnie zdanie i uznała go szczerym i uczciwym husytą, obrońcą idei.
J. Macek ( historyk czeski)
szlachta małopolska wypowiedziała wojnę władzom kościelnym
R. Grodecki przeciwko wariantowi husyckiemu
rozgrywka opozycji z wszechwładnym Oleśnickim
Spytek i jego ludzie chcieli przejąć władzę
Konfederacja nie zawierała żadnych idei husyckich
wykorzystany jedynie wariant husycki
idee husyckie wykorzystywane jedynie w celach propagandowych
IV
Konfederację podpisały osoby również o przekonaniach husyckich, ale nie miało to wpływu na sam
akt, słowa, cele i znaczenie konfederacji. Przykład takich ludzi to :
Jakób(celowa pisownia) Przekora z Morawian
Piotr Polak z Wiflina
Jan Kuropatwa
Mikołaj z Lanckorony
Pan Ścibor z Goszyc
Dzierysław z Rytwian
Jan z Pilczy
V
Wnioski
Konfederacja nie była husycka
Wykorzystała jedynie jej hasła dla celów tylko i wyłącznie propagandowych
Konfederacje podpisały osoby o pewnych husyckich przekonaniach, ale to była kwestia marginalna
Sam Spytek był luz
no powiązany z husytami i bez wątpienia nie był żadnym ideologiem husyckim,
największym bojownikiem z rycerstwa walczącym z Kościołem Katolickim itp.
Dwór odegrał niewielką rolę w akcie konfederacji
Konfederacja była walką dwóch obozów  Oleśnickiego( chcieli obalić jego władzę i sami mieć
wpływ na rządy) i Spytka z Melsztyna
Brała w niej udział tylko i wyłącznie szlachta, więc nie miało to charakteru ogólnospołecznego
Spytek walczył o interesy swoje, średniej i drobnej szlachty
Celowo przedstawiłem tylko wariant husycki, gdyż to było przedmiotem referatu. Pominąłem udział
dworu i inne sprawy.