11/03/2008 16:38
Przygoda z klasÄ… Klasa 3
SCENARIUSZ ZAJóå LEKTUROWYCH
z wykorzystaniem lektury  Akademia pana Kleksa Jana Brzechwy
(I semestr klasy III.)
Nazywam si´ AmbroÅ»y Kleks
Dzi´ki znakomitej baĘni Jana Brzechwy  Akademia pana Kleksa moÅ»emy przeprowadziç wiele ciekawych
zaj´ç o charakterze wychowawczym: zach´ciç uczniów do refleksji nad w"asnym i cudzym post´powaniem
oraz funkcjonowaniem zespo"u klasowego, moÅ»emy uwraÅ»liwiaç na krzywd´ innych stworzeÅ‚
, a takŻe przy-
pomnieç motywy z najbardziej znanych baĘni ze Ęwiatowego kanonu. Ta niezwyk"a baĘł
umoŻliwia nam re-
alizacj´ jednego z najwaÅ»niejszych celów edukacji: rozwijanie wyobraÄ™ni i twórczego myĘlenia dzieci.
Prezentowana propozycja moÅ»e byç zrealizowana w I semestrze trzeciej klasy. Wymaga ona samodzielnego
przeczytania przez dzieci ksiąŻki  Akademia pana Kleksa .
O koniecznoĘci samodzielnego przeczytania ksiÄ…Å»ki dzieci powinny wiedzieç odpowiednio wczeĘniej. Powin-
ny takÅ»e poznaç zagadnienia, na które naleÅ»a"oby zwróciç szczególnÄ… uwag´ w czasie czytania, np. jakie nie-
zwyk"e cechy mia" pan Kleks; jak zorganizowana by"a jego szko"a i czym róŻni"a si´ od naszej szko"y; która
z opisanych przygód by"a najciekawsza itp.
Cele modu"u i wskaÄ™niki przewidywanych osiÄ…gni´ç:
" stosowanie zasad opracowywania przeczytanego tekstu (1.2.c)
uczeł
: wyszukuje w tekĘcie odpowiednie fragmenty dla uzasadnienia swojego zdania
" znajdowanie przyjemnoĘci w czytaniu oraz wskazywanie na ulubione teksty do czytania (1.2.d)
uczeł
: prezentuje znane juÅ» utwory Jana Brzechwy
" przestrzeganie przyj´tych zasad pracy grupowej (3.3.c)
uczeł
: s"ucha, gdy mówią inni, czeka na swoją kolej zgodnie z regu"ami
" wyraÅ»anie w"asnych stanów emocjonalnych i wiedzy poprzez pos"ugiwanie si´ plastycznymi Ęrodkami wy-
razu (5.4.d)
uczeł
: na podstawie odszukanych w ksiąŻce opisów przedstawia bohatera baĘni w technice kolaŻu
" wybieranie, ocenianie i uzasadnianie wyborów dotyczÄ…cych dzie" sztuki, literatury pi´knej oraz dzie" sztu-
ki filmowej i telewizyjnej (6.3.c)
uczeł
: wybiera najciekawszÄ… przygod´ opisanÄ… w lekturze i uzasadnia swój wybór.
1. Witajcie w Ęwiecie baĘni!  rozmowa w kr´gu o znanych dzieciom baĘniach Przyk"adowy zapis w dzienniku:
Rozmowa w kr´gu o znanych
 o ich treĘci, myĘli przewodniej, bohaterach i ich cechach.
dzieciom baĘniach oraz o treĘci
Ch´tne dzieci mogÄ… pochwaliç si´ znajomoĘciÄ… utworów Jana Brzechwy, re-
baĘni J. Brzechwy  Akademia
cytujÄ…c wiersze tego autora.
pana Kleksa . Wybór najcie-
kawszej przygody i jego uza-
Sytuacja alternatywna i dodatkowa do sytuacji 1.: Uczymy dzieci piosenki
sadnienie. Wyszukiwanie frag-
 Witajcie w naszej bajce . Prezentujemy piosenk´, analizujemy jej treĘç.
mentów opisujących bohatera
Dzieci mogÄ… naĘladowaç poszczególnych bohaterów piosenki, np. udajÄ…, Å»e
lektury  pana Kleksa. Praca pla-
grajÄ… na fujarce, gdy jest mowa o s"oniu grajÄ…cym na fujarce itd.
styczna (kolaÅ») pt.  Fotografia
pana Kleksa . åwiczenie p"yn-
2. O czym opowiada baĘł
pt.  Akademia pana Kleksa ?  swobodne wypo-
noĘci i gi´tkoĘci myĘlenia: wy-
wiedzi dzieci na temat treĘci lektury. Którą z przygód Adasia Niezgódki zapa-
myĘlanie zastosował
rzeczy
mi´taliĘcie najlepiej? Uzasadnijcie swój wybór.
z kieszeni pana Kleksa. åwicze-
nia w pami´ciowym mnoÅ»eniu
3. Kim jest pan AmbroŻy Kleks?  wyszukiwanie w ksiąŻce fragmentów po-
i dzieleniu liczb. åwiczenia orto-
twierdzajÄ…cych odpowiedÄ™.
graficzne i gramatyczne: zdrob-
nienia, prawid"owa pisownia
4. Jak wygląda pan Kleks?  wyszukiwanie w ksiąŻce i odczytywanie opisów
wyrazów z  ch (zasada wy-
wyglÄ…du zewn´trznego pana Kleksa.
miany  ch na  sz ) oraz z  Å»
(wymiana  Å» na  g ), pisow-
5. Jaki jest pan Kleks?  rozmowa o cechach charakteru pana Kleksa, od- nia  nie z przymiotnikami.
czytywanie odpowiednich fragmentów.
www.wsip.pl
18
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Pomoce:
P
o
m
o
c
e
:
6. Opis postaci pana Kleksa  uzupe"nianie luk w tekĘcie (karta pracy nr 1).
" przynajmniej po jednym
egzemplarzu na 2 osoby
7. Fotografia pana Kleksa  praca plastyczna z uŻyciem konfetti lub kó"eczek
baĘni  Akademia pana
zrobionych dziurkaczem (piegi), papieru kolorowego i papieru od pakowa-
Kleksa J. Brzechwy oraz
nia prezentów  wyklejanie konturów postaci. Wystawa prac i omawianie ich
inne ksiąŻki tego autora;
przez ch´tne dzieci. (Kontury postaci pana Kleksa  do kserowania, w za"Ä…-
" karty pracy 1, 2, 3 oraz
czeniu.)
kontury postaci pana Klek-
sa (ksero);.
8. Co Pan Kleks ma w kieszeniach? Do kieszeni kamizelki (spodni lub do
" pacynka, pluszak lub gu- zwyk"ej torby na zakupy) wk"adamy duŻo róŻnych, drobnych rzeczy. Wyzna-
mowa pi"eczka, którą
czone dzieci majÄ… za zadanie dotykiem po kszta"cie rozpoznaç te rzeczy.
otrzymuje osoba aktualnie
Rozpoznane rzeczy wyjmujemy na stó".
wypowiadajÄ…ca si´ w cza-
sie dyskusji w kr´gu;
9. Do czego to moÅ»e s"uÅ»yç?  wymyĘlamy jak najwi´cej zastosowaÅ‚
rzeczy
" spodnie, kamizelka lub Å»a- pana Kleksa, nie tylko dla tych wyj´tych z kamizelki w czasie poprzedniej za-
kiet (albo zwyk"a torba na
bawy, ale takÅ»e np. dla p"omyków Ęwiec. Nast´pnie uzupe"niamy kart´ pra-
zakupy) z drobnymi rzecza- cy nr 2.
mi (np. spinacze, tempe-
rówka, zakr´tka od napoju,
10. Zabawa w  czarne-czerwone . W kieszeni spodni pana Kleksa moŻna zna-
moneta, cieł
do powiek,
leÄ™ç powi´kszajÄ…cÄ… pompk´. Jej w"aĘciwoĘciÄ… jest to, Å»e dzia"a tylko wtedy, kie-
bateria R-20, chusteczka
dy chce si´ niÄ… coĘ powi´kszyç w dobrym celu. Nauczycielka opowiada róŻne
higieniczna, skuwka od
zdarzenia, a uczniowie podnoszÄ… czarnÄ… kredk´, gdy pompka zadzia"a,
d"ugopisu itp.);
a czerwonÄ…, gdy nie zadzia"a. MoÅ»emy przygotowaç opowieĘci o aktualnych,
" materia"y na prac´ pla- bieŻących problemach, konfliktach.
styczną dla kaŻdego dziec- Przyk"ady:
ka, np. papier kolorowy  Zosi bardzo chce si´ piç po zaj´ciach wychowania fizycznego. Dziewczynka
i zuŻyty papier do pako- przynios"a z domu sok w plastikowej butelce, ale juŻ przed wychowaniem fizycz-
wania prezentów w kratk´,
nym duÅ»o soku wypi"a. Zosta"o tylko pó" szklanki soku. Czy pompka powi´kszy
w paski itp., kolorowe kon- iloĘç soku?
fetti lub kó"eczka (wykona- Porozmawiajmy o niebezpieczeł
stwie zaraÅ»enia si´ róŻnymi chorobami (np.
ne za pomocÄ… biurowego
sepsa), jeĘli nie przestrzega si´ podstawowych zasad higieny. Czy Zosia po-
dziurkacza) oraz klej, no- winna pocz´stowaç koleÅ»anki tym sokiem? W jaki sposób moÅ»e to zrobiç bez-
Życzki, kartka z bloku.
piecznie?
Ewentualnie:
E
w
e
n
t
u
a
l
n
i
e
:
 Pod koniec przerwy Julian popchnÄ…" Miko"aja. Teraz Miko"aj obmyĘla zemst´.
" do zaj´ç ruchowych w sali
Chcia"by, aby jego si"´ powi´kszy"a pompka. Czy pompka powi´kszy"aby Miko"a-
gimnastycznej: przybory
jowi jego musku"y? A co mog"aby powi´kszyç Julianowi? Co jest potrzebne do w"a-
(skakanki, woreczki, pi"ki le- Ęciwego rozwiÄ…zania tego problemu? Do czego jest niezb´dna duÅ»a si"a fizyczna?
karskie itp.) oraz kilka pisa-
ków w róŻnych kolorach,
11. Pompka do zwi´kszania i zmniejszania liczb  çwiczenia w mnoÅ»eniu
szary papier pakowy;
w pami´ci.
" p"yta z piosenką  Witajcie  Pan Kleks mia" tylko 12 kolorowych szkie"ek dla swoich uczniów. Ile razy mu-
w naszej bajce z filmu
sia" zwi´kszyç t´ liczb´, aby wystarczy"o dla 24 uczniów?
 Akademia pana Kleksa  Pan Kleks mia" 21 piegów.
(reÅ»yseria Krzysztof Gra- Ilu uczniów móg" nagrodziç 4 piegami? Ile piegów mu zosta"o?
dowski);
O ile musia"by powi´kszyç liczb´ piegów, aby móc nagrodziç dwiema piegami
" kartki papieru najlepiej kre- wszystkich 24 uczniów? itp.
dowego, tusz kreĘlarski
Uzupe"nianie karty pracy nr 3.
i aplikator, np. od kropli do
Zwracamy uwag´ na zasady ortograficzne uwidocznione w çwiczeniach: za-
nosa.
sada wymiany  ch na  sz oraz  Å» na  g , "Ä…czna pisownia  nie z przy-
Dobra rada: Przed rozpocz´- miotnikami.
ciem zaj´ç przygotujmy wy-
stawk´ zgromadzonych przez
Sytuacje alternatywne lub dodatkowe:
dzieci ksiąŻek Jana Brzechwy.
Kleksografia stosowana  praca plastyczna
Dobra rada: Realizacja dwóch
 Kleksografia polega na tym, Å»e na arkuszu papieru robi si´ kilka duÅ»ych klek-
pierwszych sytuacji dydaktycz-
sów, po czym arkusz sk"ada si´ na pó" i kleksy rozmazujÄ… si´ po papierze, przy-
nych powinna odbywaç si´
bierajÄ…c kszta"ty rozmaitych figur, zwierzÄ…t i postaci. Niekiedy z rozgniecionych
w atmosferze swobodnej roz-
mowy pomi´dzy dzieçmi, naj- kleksów powstajÄ… ca"e obrazki, do których dopisujemy odpowiednie historyjki,
lepiej w kr´gu, bez konieczno- wymyĘlane przez pana Kleksa.  tak o lekcji kleksografii opowiada" AdaĘ Nie-
Ęci zg"aszania si´ do odpo- zgódka. Spróbujmy i my zrobiç takÄ… lekcj´ kleksografii.
wiedzi. Warto wpajaç uczniom Na kartk´ papieru (najlepiej kredowego) nakrapiamy za pomocÄ… aplikatora
podstawowÄ… zasad´ prowa- lub zwyk"ego p´dzelka kilka kropelek tuszu kreĘlarskiego. Dzieci sk"adajÄ…
19 www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
kartk´ na pó". Po roz"oÅ»eniu kartki dorysowujÄ… pisakami kilka elementów, dzenia kulturalnej dyskusji, Å»e
aby powsta" interesujÄ…cy obrazek, który stanie si´ ilustracjÄ… wymyĘlonej i za-  mówi jedna osoba . MoÅ»na
ustaliç regu"´ pracy w kr´gu,
pisanej na kartce historyjki. Wybrane (np. losowo) historyjki odczytujemy na
Że dziecko, które chce coĘ po-
forum klasy.
wiedzieç, musi wpierw wziÄ…ç
Po poprawieniu b"´dów, urzÄ…dzamy wystaw´ prac.
do rÄ…k pacynk´ lub mi´kkÄ… pi-
"eczk´. Nikt poza tym dziec-
Piegi pana Kleksa  zabawa ruchowa w sali gimnastycznej
kiem (i  przynajmniej na po-
Dzielimy dzieci na kilka grup. KaŻda z grup otrzymuje inny kolor pisaka.
czÄ…tku  poza nauczycielkÄ…)
Przed kaÅ»dÄ… grupÄ… ustawiamy tor przeszkód ze stanowiskami do çwiczeÅ‚
. Na
nie ma prawa nic powiedzieç.
koł
cu torów przeszkód znajduje si´ plansza z konturem twarzy pana Kleksa
(na papierze pakowym rysujemy duŻe ko"o, oczy, nos...).
Twarz pana Kleksa pokryta jest niezliczoną iloĘcią piegów, które kaŻdego ranka
pan Kleks przytwierdza sobie do buzi.
Wyznaczamy czas  kilka minut. Dzieci po kolei pokonują tor przeszkód (wy-
konujÄ… çwiczenia przy stanowiskach) i kaÅ»de w nagrod´ rysuje swoim kolo-
rem jednego piega na twarzy pana Kleksa. Wygrywa grupa, która w okreĘlo-
nym czasie najbardziej  upstrzy twarz pana Kleksa piegami w swoim
kolorze.
Przyk"adowe çwiczenia na torze przeszkód:
1) 10 razy skoczyç przez skakank´;
2) 2 razy wrzuciç pi"eczk´ lub woreczek do koszyka;
3) przejĘç po równowaÅ»ni (po odwróconej "aweczce);
4) wykonaç 10 przysiadów;
5) wykonaç przewrót do ty"u na materacu itp.
Szko"a idealna   analiza porównawcza .
Wspólnie ustalamy wed"ug ksiąŻki i zapisujemy w punktach na planszy lub
tablicy plan dnia w Akademii pana Kleksa oraz (na drugiej planszy) plan lek-
cji w naszej szkole. Porównujemy, a nast´pnie rozmawiamy o tym, czego
moÅ»na nauczyç si´ w szkole pana Kleksa, a czego w naszej szkole, jakie zwy-
czaje warto by"oby przenieĘç do naszej szko"y, jakie cechy i moÅ»liwoĘci mia"
pan Kleks i jego uczniowie, których nie mają nasi nauczyciele i uczniowie.
Wynikiem tej analizy moÅ»e byç praca domowa: Napisz plan dnia idealnej
szko"y.
Na koniec pracy z lekturÄ… proponujemy obejrzenie filmu  Akademia pana
Kleksa .
Przez ca"y czas dzieci powinny mieç dost´p do wczeĘniej zgromadzonych
ksiąŻek Jana Brzechwy.
Adresy z informacjÄ… o Janie Brzechwie:
http://wiem.onet.pl/wiem/00c7a4.html
http://www.albedo.art.pl/~adam/brzechwa/
http://www.albedo.art.pl/~adam/brzechwa/humoreski.php
20
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Kontur postaci pana Kleksa
21 www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 1  Nazywam si´ AmbroÅ»y Kleks.
1. Na podstawie odpowiednich fragmentów lektury pt.  Akademia pana Kleksa uzupe"-
nij opis postaci pana Kleksa.
Pan Kleks jest wzrostu, ale nie wiadomo,
czy jest , czy , bo ca"y to-
nie w swoim duŻym . Nosi spodnie,
które podczas wiatru przypominają ; niezwykle obszerny, d"ugi
koloru czekoladowego lub ; aksamitnÄ…
kamizelk´, zapinanÄ… na guziki wielkoĘci
; sztywny, ko"nierzyk oraz aksamitnÄ…
zamiast krawata. W swoim ubraniu pan Kleks ma niezliczonÄ…
iloĘç.......................... . Na przyk"ad w spodniach ma ich.................................... ,
a w kamizelce.................. .......................Jedyna kieszeł
surduta, umieszczona
................................. , przeznaczona jest dla................................. . . G"owa pana
Kleksa pokryta jest ogromnÄ….......................... mieniÄ…cÄ… si´ wszystkimi barwami
t´czy, i okolona jest bujnÄ… .......................... brodÄ…, czarnÄ… jak..
........................... . Nos zajmuje wi´kszÄ… cz´Ä˜ç twarzy pana Kleksa, jest ruchliwy
i przekrzywiony w prawo lub w lewo, w zaleŻnoĘci od.................................. .. Na nosie
pan Kleks nosi srebrne.................. , a pod nosem sterczÄ… sztywne wÄ…sy ko-
loru............................ . Oczy pana Kleksa sÄ… jak dwa . ................
22
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 2  Nazywam si´ AmbroÅ»y Kleks.
1. PomyĘl, do czego mog"aby s"uÅ»yç panu Kleksowi zakr´tka od p"ynu do zmywania
naczył
. Opisz krótko kilka pomys"ów.
2. Do czego móg"by s"uÅ»yç panu Kleksowi Å»arzÄ…cy si´ w´gielek?
3. Narysuj i opisz w taki sam sposób innÄ… rzecz, która mog"a znaleÄ™ç si´ w kieszeniach
kamizelki pana Kleksa.
4. Pokoloruj motyle, które lata"y nad "ąką pana Kleksa.
23
www.wsip.pl
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
11/03/2008 16:38
Karta pracy 3  Nazywam si´ AmbroÅ»y Kleks.
1. Pan Kleks uÅ»ywa powi´kszajÄ…cej pompki do powi´kszania róŻnych rzeczy. Powi´ksza
takŻe liczby i s"owa.
Powi´ksz kaÅ»dÄ… z tych liczb trzykrotnie.
2  ............ 7  ........ 20  ............. 70  ................
s
z
c
h
Powi´ksz wyrazy wed"ug wzoru: daszek  dach.
Å»
s
z
drąŻek  okruszek 
Å»
s
z
ksiąŻka  muszka 
Å»
s
z
wstąŻka  duszek 
2. Pompka potrafi takÅ»e zmniejszaç.
Zmniejsz czterokrotnie podane liczby.
16  ............. 4  ................... 36  .................... 28  ...................
Zmniejsz podane wyrazy.
bóg  krąg  mózg 
3. Pan Kleks ma równieÅ» specjalnÄ… link´, która wiÄ…Å»e NIE z przymiotnikami. Które wyrazy
linka zwiÄ…Å»e, a których nie? Narysuj link´ pomi´dzy zwiÄ…zanymi wyrazami.
weso"y duŻa Ępiewa biegali przyjemną wysokiego
nie
zdrowej gromadzi"y wychodzÄ… s"uchajcie
Przepisz zwiÄ…zane wyrazy.
24
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K
80%
40%
CM
CY
MY
CMY
C
80%
40%
M
80%
40%
Y
80%
40%
K