SZCZEGÓA
OWY PROGRAM NAUCZANIA BIOCHEMII
DLA STUDENTÓW II ROKU WYDZIAA
U LEKARSKIEGO
SEMESTR I.
Peptydy. Białka
- synteza łańcucha polipeptydowego na rybosomie
1. Peptydy
(inicjacja, elongacja i terminacja)
- wiązanie peptydowe Utlenianie tkankowe, fosforylacja, cykl Krebsa.
1. Powstawanie acetylo-CoA z
- karnozyna, anseryna, glutation, kwas pantotenowy
węglowodanów, tłuszczów i białek.
2. Białka
2. Związki zawierające wiązania
- podziały białek
makroergiczne. ATP.
- białka proste i złożone
3. Fosforylacja substratowa i
- białka osocza krwi  (albuminy, globuliny,
oksydacyjna.
immunoglobuliny, białka ostrej fazy)
4. Utlenianie biologiczne
3. Biosynteza i budowa kolagenu
- enzymy i koenzymy łańcucha oddechowego
4. Układ krzepnięcia
- budowa mitochondrium
Enzymy.
- mechanizm transportu równoważników redukcyjnych
1. Enzymy
- miejsca fosforylacji w łańcuchu oddechowym
- budowa enzymów (apoenzym, koenzym, grupa
- mechanizm i teoria fosforylacji
prostetyczna)
- inhibitory łańcucha oddechowego
- mechanizm działania enzymów (centrum aktywne)
5. Mechanizmy wolnorodnikowe
- różnice i podobieństwa w działaniu enzymów i
(zmiatacze wolnych rodników)
katalizatorów nieorganicznych
6. Cykl Krebsa
- kinetyka reakcji katalizowanych przez enzymy
- dekarboksylacja oksydacyjna alfa-ketokwasów
- czynniki wpływające na szybkość reakcji
- rola cyklu Krebsa w metabolizmie komórki
enzymatycznych (pH, temperatura, stężenie enzymu,
- reakcje cyklu Krebsa - enzymy, substraty, produkty
siła jonowa, stężenie substratu, aktywatory,
- energetyka cyklu Krebsa
inhibitory  kompetycyjne, niekompetycyjne,
- reakcje anaplerotyczne
allosteryczne)
- łączność cyklu Krebsa z innymi przemianami
- stała Michaelisa i Lineweavera-Burka
- regulacje cyklu Krebsa
- specyficzność substratowa i specyficzność działania
enzymów
Metabolizm węglowodanów cz. I.
2. Enzymy allosteryczne
1. Węglowodany  budowa i rola
1. Izoenzymy i ich zastosowanie w diagnostyce klinicznej
2. Trawienie węglowodanów
2. Klasyfikacja i podział diagnostyczny enzymów
3. Wchłanianie, transport i fosforylacja monosacharydów
3. Jednostki aktywności enzymatycznej
4. Glikoliza i jej etapy
4. Zastosowanie enzymów w medycynie
- enzymy kluczowe i regulacja glikolizy
- glikoliza w warunkach tlenowych i beztlenowych
Metabolizm nukleotydów purynowych i pirymidynowych.
- cykle jałowe glikolizy
Kwasy nukleinowe.
- glikoliza w krwince czerwonej
5. Metabolizm nukleotydów purynowych i pirymidynowych
- łączność glikolizy z innymi przemianami
- biosynteza IMP, AMP i GMP
- losy kwasu mlekowego
- regulacja biosyntezy AMP i GMP
5. Glukoneogeneza i jej regulacja
- degradacja nukleotydów purynowych
6. Metabolizm glikogenu
6. Biosynteza nukleotydów pirymidynowych
(glikogenogeneza, glikogenoliza i ich
- regulacja biosyntezy nukleotydów pirymidynowych
regulacje)
- degradacja nukleotydów pirymidynowych 7. Rola hormonów w przemianach węglowodanów
- Układ enzymatyczny trioredoksyny
Metabolizm węglowodanów cz. 2. Metabolizm alkoholi.
1. Szlak pentozo-fosforanowy i jego rola
Biosynteza białka.
2. Biosynteza i rola kwasu glukuronowego
1. Kwasy nukleinowe  biosynteza, budowa i rola DNA.
3. Przemiany fruktozy, galaktozy i laktozy
2. Histony
4. Schorzenia metaboliczne związane z przemianą
3. Kod genetyczny i jego cechy
węglowodanów (cukrzyca, galaktozemia, fruktozemia,
4. Replikacja (inicjacja, elongacja i
glikogenozy)
terminacja)
5. Metabolizm alkoholi /etylowy, metylowy, glikol/
5. Antybiotyki a biosynteza białka
6. Skutki metaboliczne działania etanolu w organizmie.
6. Transkrypcja (mRNA, inicjacja,
7. Przemiany i zatrucie metanolem i glikolem
elongacja i terminacja transkrypcji,
etylenowym
dojrzewanie RNA)
7. Translacja
Metabolizm tłuszczów.
- budowa i rola tRNA
1. Tłuszcze  budowa i rola
- budowa i rola rybosomów (rRNA)
2. Trawienie lipidów
- aktywacja aminokwasu (aminoacylo-tRNA
3. Skład i rola żółci
syntetazy)
2
4. Wchłanianie i transport lipidów 1. Bilans azotowy ustroju. Wartość biologiczna białek.
5. Budowa i rola lipoprotein (chylomikrony, VLDL, IDL, Rezerwa białkowa
LDL, HDL) 2. Aminokwasy egzogenne i endogenne
6. Aktywacja kwasów tłuszczowych i rola karnityny. 3. Trawienie białek w przewodzie pokarmowym
7. Beta oksydacja kwasów tłuszczowych (nasyconych,
4. Wewnątrzkomórkowe trawienie białek (katepsyny,
parzystowęglowych, nieparzystowęglowych,
ubikwidyna, proteasom)
nienasyconych, rozgałęzionych
5. Czynniki regulujące metabolizm białkowy
8. Ketogeneza
6. Metabolizm aminokwasów i azotu
9. Biosynteza kwasów tłuszczowych nasyconych i
- Transaminacja
nienasyconych
- deaminacja oksydacyjna
10. Biosynteza triacylogliceroli (TG)
- transamidacja, deamidacja (dehydrogenaza
11. Kaskada kwasu arachidonowego
glutaminianowa)
12. Choroby metaboliczne.
- dekarboksylacja (aminy biogenne)
13. A
ączność przemian lipidowych z innymi przemianami
7. Synteza mocznika
14. Rola hormonów w przemianach lipidów
- synteza karbamoilo-P
- reakcje cyklu mocznikowego jego lokalizacja ,
Przemiany białek. Enzymy proteolityczne.
znaczenie i zaburzenia metaboliczne
-
3
SEMESTR II
Przemiany białek. Enzymy proteolityczne. czynniki wzrostu wyizolowane z płytek krwi, HGF -
8. Bilans azotowy ustroju. Wartość biologiczna białek. czynniki wzrostu komórek wątrobowych
Rezerwa białkowa 3. Czynniki hamujące wzrost komórek (chalony,
9. Aminokwasy egzogenne i endogenne antyneoplastony, deprimerony, inhibitor somatomedyn)
10. Trawienie białek w przewodzie pokarmowym 4. Polipeptydowe czynniki wzrostu wytwarzane przez
11. Wewnątrzkomórkowe trawienie białek (katepsyny, komórki stransformowane i nowotworowe
ubikwidyna, proteasom) 5. Interferony
12. Czynniki regulujące metabolizm białkowy 6. Interleukiny
13. Metabolizm aminokwasów i azotu 7. Czynniki nekrozy nowotworów
8. Receptory hormonów
- Transaminacja
Biochemiczne podstawy miażdżycy. Choroby cywilizacyjne.
- deaminacja oksydacyjna
1. Biochemiczne podstawy miażdżycy
- transamidacja, deamidacja (dehydrogenaza
- Rola śródbłonka w patogenezie miażdżycy i zaburzenia
glutaminianowa)
związane z jego dysfunkcją
- dekarboksylacja (aminy biogenne)
- Zaburzenia w kontrolowaniu napięcia naczyń
14. Synteza mocznika
- Stymulacja odpowiedzi zapalnej
- synteza karbamoilo-P
- reakcje cyklu mocznikowego jego lokalizacja, znaczenie i - Upośledzenie funkcji przeciwzakrzepowych śródbłonka
zaburzenia metaboliczne - Zaburzenia w prawidłowym funkcjonowaniu procesów
Przemiany białek i aminokwasów. oksydacyjno-antyoksydacyjnych
1. Wybrane przemiany łańcucha węglowego aminokwasów
- Czynniki biochemiczne ryzyka miażdżycy
2. Włączanie aminokwasów do cyklu Krebsa - Wskaz
niki przemiany lipidowej
3. Aminokwasy glukogenne i ketogenne
- Czynniki hemostatyczne
4. Przemiany glicyny, seryny, alaniny, treoniny
- Homocysteina
5. Przemiany fenyloalaniny, tyrozyny (biosynteza adrenaliny,
2. Biochemiczne aspekty zespołu metabolicznego
hormonów tarczycy, melanin)
3. Zaburzenia biochemiczne w cukrzycy i otyłości.
6. Przemiana tryptofanu (biosynteza NAD-u, serotoniny,
Hormony steroidowe, peptydowe i białkowe.
melatoniny)
1. Ogólne wiadomości dotyczące hormonów
7. Aminokwasy dostarczające fragmentów jednowęglowych
2. Definicja hormonów i ich budowa chemiczna (hormony
8. Przemiany aminokwasów siarkowych
peptydowe, białkowe, pochodne aminokwasów,
9. Przemiany argininy, biosynteza kreatyny i tlenku azotu
steroidowe)
10. Przemiana histydyny (histamina)
3. Podział hormonów (neurohormony, hormony gruczołowe
11. Przemiana kwasu glutaminowego i asparaginowego
i tkankowe)
12. Wybrane wady metaboliczne w metabolizmie aminokwasów 4. Zasada hierarchii działania gruczołów dokrewnych
5. Biosynteza i degradacja hormonów, pojęcie prehormonu
(fenyloketonuria, tyrozynoza i tyrozynemia, alkaptonuria,
6. Metody oznaczania hormonów (radio-immunologiczne,
albinizm, cystynuria, glicynuria, hiperoksaluria,
chemiczne, biologiczne)
homocystynuria, choroba z moczem o zapachu syropu
7. Oznaczanie metabolitów hormonów stosowane w
klonoweg, choroba Hartnupa)
diagnostyce
Metabolizm porfiryn, hemoglobiny i hemu.
8. Mechanizmy działania hormonów
1. Metabolizm porfiryn
- Aktywacja układu cyklazy adenylanowej
- biosynteza porfiryn
- Aktywacja układu cyklazy guanylowej
- metabolizm żelaza
- Poprzez jon wapniowy (kalmodulina)
- porfirie
- Poprzez fosfatydyloinozytydy
2. Hemoglobina i mioglobina
- Poprzez inne przekaz
niki śródkomórkowe
- budowa i funkcje
9. Kontrola aktywności genów
- efekt Bohra
10. Hormony peptydowe
3. Katabolizm hemu
11. Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej (ACTH,
- biosynteza i przemiany bilirubiny
melanotropina, lipotropina, enkefaliny, endorfiny,
- pobieranie bilirubiny przez wątrobę
oksytocyny i wazopresyna)
- sprzęganie bilirubiny
12. Hormony regulujące przemianę wapniową (kalcytonina,
- przemiana bilirubiny w jelitach
parathormon i kalcytriol)
4. Hiperbilirubinemia i diagnostyka biochemiczna
13. Hormony rdzenia nadnerczy (noradrenalina, adrenalina,
żółtaczek
dopamina)
Metabolizm cholesterolu. Steroidy.
14. Hormony układu pokarmowego (insulina - budowa,
1. Steroidy  bodowa i podział
zakres działania, glukagon, gastryna, sekretyna,
2. Biosynteza cholesterolu
cholecystokinino-pankreozymina, polipeptyd trzustki -
3. Steroidy biologicznie czynne
hormon PP, wazoaktywny peptyd jelitowy (VIP) i inne)
4. Kwasy żółciowe
15. Angiotensyna
5. Krążenie wątrobowo-jelitowe
16. Bradykinina
6. Receptor LDL
17. Hormony steroidowe
Cytokiny. Receptory.
- Hormony /C21/ - glukokortykoidy,
1. Peptydy - regulatory komórkowego wzrostu
mineralokortykoidy
2. Czynniki stymulujące wzrost komórek
- Hormony / C19 , C18 / - androgeny, estrogeny
(somatomedyny, EGF - naskórkowy czynnik
- Regulacja hormonalna cyklu miesięcznego
wzrostu, NGF - czynnik wzrostu komórek
18. Hormony łożyska
nerwowych, FGF - czynnik wzrostu fibroblastów,
OGF - czynnik wzrostu komórek jajnika, PDGF -
4
Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach. - ubichinon
1. Witaminy  definicja, zapotrzebowanie, podział - koenzymy heminowe (katalaza, peroksydaza,
2. Koenzymy - definicja, podział cytochromy: a, b, c, P-450)
3. Witamina A (karoteny jako prowitaminy, biochemia - koenzymy nukleotydowe:
widzenia) - adeninowe  ATP,  aktywny siarczan i  aktywna
4. Witaminy D (prowitaminy, ergosterol, 7- metionina, cAMP
dehydrocholesterol, witamina D jako hormon) - guaninowe  GTP, cGMP
5. Witamina E - tokoferol - urydynowe  UTP,  aktywna glukoza- UDP-Glu
6. Witamina F - wielonienasycone kwasy tłuszczowe - cytydynowe  CTP,  aktywna cholina-CDP-cholina
7. Witaminy K  filochinony Podstawy żywienia.
8. Witamina B1  tiamina (koenzym tiaminowy  TPP) 1. Uzyskiwanie energii w katabolizmie:
9. Witamina B2 - ryboflawina (koenzymy flawinowe  - energetyka i zużycie tlenu podczas spalania kwasów
FMN i FAD) tłuszczowych i glukozy
10. Witamina B6 - prirydoksyna (fosfopirydoksal - PAL) - energia z 1 grama tłuszczów, węglowodanów i białek
Witaminy rozpuszczalne w wodzie. Koenzymy pochodne i - uzyskiwanie energii podczas cyklu Krebsa
nie pochodne witamin. 2. Zużycie energii w procesach anabolicznych
1. Witamina B12 - kobalamina (koenzymy - glukoneogeneza
kobamidowe) - biosynteza kwasów tłuszczowych i triacylogliceroli
2. Kwas foliowy i tetrahydrofoliowy 3. Energetyka cyklu mocznikowego
3. Witamina PP - niacyna (koenzymy NAD i NADP) 4. Skład prawidłowej diety człowieka:
4. Witamina B5 - Kwas pantotenowy - rola białek, węglowodanów i tłuszczy w żywieniu
5. Kwas para-aminobenzoesowy - zalecenia dietetyczne
6. Witamina B7 - biotyna - bilans energetyczny
7. Kwas liponowy i jego amid Regulacje metabolizmu w biochemii.
8. Witamina B15 - kwas pangamowy 1. Hormonalna regulacja metabolizmu węglowodanów
9. Koenzym A 2. Hormonalna regulacja metabolizmu tłuszczów
10. Inozytol 3. Hormonalna regulacja przemian związków azotowych
11. Witamina C - kwas askorbinowy 4. Regulacje metaboliczne (integracja metabolizmu)
12. Koenzymy nie będące pochodnymi witamin 5. Główne szlaki metaboliczne i miejsca ich kontroli
- glutation (enzymy regulatorowe)