Małopolski Konkurs Geograficzny
dla gimnazjalistów
KG
Etap Wojewódzki  19 marca 2007 r.
Drogi MÅ‚ody Geografie!!!! Suma pkt.:
1. Zestaw zawiera 23 zadania, za poprawne rozwiÄ…zanie wszystkich
możesz uzyskać maksymalnie 55 punktów.
2. W zadaniach wpisz lub zakreśl prawidłową odpowiedz
.
3. Nie używaj korektora oraz czerwonego koloru długopisu. Jeżeli chcesz
dokonać korekty swojej odpowiedzi, błędnie wybraną przekreśl.
4. Podczas pracy nie korzystaj z kalkulatora.
5. Na rozwiązanie wszystkich zadań masz 120 minut.
6. Pracuj samodzielnie korzystając z własnej wiedzy i umiejętności!
Życzymy powodzenia!!!
1. W terenie powierzchnia Jeziora Nasera wynosi 5000 km2. Na której mapie powierzchnia
tego zbiornika będzie największa? Wskaż odpowiednią podziałkę.
a) 1 : 1 000 000 c) 1 : 30 000 000
b) 1 : 20 000 000 d) 1 : 40 000 000
1p.
2. Szott al Dżarid (Tunezja) zajmuje na mapie w skali 1 : 20 000 000 obszar 15 mm2.
Wybierz odpowiedz
, jakÄ… powierzchniÄ™ ma to solnisko w terenie:
a) 300 km2 c) 3000 km2
b) 600 km2 d) 6000 km2
1p.
3. Wpisz na rysunku odpowiednie wartości południków przechodzących przez środek stref
czasowych i odpowiedz na pytanie: Która godzina czasu strefowego jest w Melbourne
(145° E), gdy w Krakowie (20° E) jest godzina 8:00 czasu Å›rodkowoeuropejskiego?
0° 150°
Odp.: W Melbourne jest godzina & & & czasu strefowego.
2p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
1
Korzystając z zamieszczonej mapy konturowej świata, na której zaznaczono położenie
obiektów geograficznych: Chartum, Perth oraz pustyń  Gobi, Gibsona, Libijskiej i Atacama,
wykonaj zadania 4 i 5.
4. Napisz poniżej, w której z zaznaczonych na mapie miejscowości (Perth, Chartum)
21 marca można zaobserwować wcześniej zachód Słońca.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & 1p.
5. Spośród zaznaczonych na mapie pustyń wybierz tę, na której występuje największa roczna
amplituda temperatury powietrza. Uzasadnij krótko swój wybór.
a) Atacama c) Libijska
b) Gobi d) Gibsona
Uzasadnienie.
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & .
3p.
6. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Istnienie pustyń w Australii i w północnej Afryce spowodowane jest brakiem opadów
związanym głównie z występowaniem w tej strefie:
a) zwrotnikowych niżów barycznych c) zwrotnikowych wyżów barycznych
b) zwrotnikowego pasa ciszy d) monsunów
1p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
2
7. Rysunki przedstawiajÄ… wydmÄ™ parabolicznÄ… i barchan.
Wyjaśnij przyczynę odmiennego ułożenia ramion, przy zachowaniu tego samego
kierunku wiatru, w obu typach wydm.
A B
Barchan Wydma paraboliczna
Wyjaśnienie:
A& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
B& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2p.
8. Uzupełnij niżej zamieszczone zdania właściwym terminem geograficznym tak, aby
wyjaśnić jego znaczenie.
Skorzystaj z terminów: misa deflacyjna, bruk deflacyjny, jardangi, okapy skalne,
wydmy-echa
A. Formy w postaci ostrych grzebieni, które oddzielają bruzdy korazyjne, powstałe w
skutek szorującej działalności wiatru to : & & & & & & & & & & & . .
B. Warstwa okruchów skalnych i graniaków powstała jako pozostałość po wywianiu
drobnego materiału skalnego to: & & & & & & & & & & & & .. .
C. Formy skalne, które są rezultatem erozji eolicznej przejawiającej się podcinaniem
dolnych części ścian skalnych przez wiatr niosący dużo ziaren piasku to:
& & & & & & & & & & & & & & & & & .
3p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
3
9. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Draa to:
a) rodzaj barchanu, c) bardzo długie i szerokie wały piaszczyste,
b) wydmy gwiaz
dziste, d) wydmy cienie.
1p.
10. Przyporządkuj podanym terminom (oznaczonymi literami A-D) właściwe im znaczenie
(oznaczone cyframi 1-6). W zaznaczone miejsca obok litery wpisz właściwą cyfrę.
A. creek 1. inaczej szott, okresowe jezioro słone na pustyni, po
B. miraż długotrwałej suszy zamieniające się w solnisko.
C. sebka 2. inaczej fatamorgana  zjawisko świetlne sprawiające
D. bolson wrażenie, że spostrzegamy przedmioty jakby odbite w
tafli wody.
3. obfita mgła na Atacamie
4. bezodpływowa kotlina na obszarze pustynnym
tektonicznego pochodzenia.
5. australijska nazwa rzeki epizodycznej.
6. rodzaj pustyni żwirowej
A. & & C. & &
4p.
B. & & D. & &
11. Wpisz literÄ™ P przy zdaniach zawierajÄ…cych prawdziwe informacje, natomiast literÄ… F
zaznacz zdania zawierające informacje fałszywe.
A. Dwie azjatyckie pustynie: Kara- Kum i Kyzył-Kum zaliczane są do pustyń żwirowych
& & & & .
B. Wszyscy syryjscy Beduini nadal prowadzą koczowniczy tryb życia. & & & ..
C. Na obszarze dzisiejszej Sahary kilka tysięcy lat temu występowała sawanna & & &
D. Problemem prawie wszystkich terenów nawadnianych położonych w strefie klimatu
gorÄ…cego suchego, jest zasolenie gleby. ... ... ...
4p.
12. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Wywiewane przez wiatr z obszarów pustyń pyły opadają na obszary przyległe i tworzą:
a) pokrywy gipsowe c) pokrywy lessowe
b) pokrywy wapienne d) pokrywy żwirowe
1p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
4
13. Uzupełnij tabelę wpisując, spośród podanych niżej, po dwie nazwy pustyń według
występujących w tabeli ich rodzajów. Każdą z nazw możesz użyć tylko raz.
Nazwy pustyń do wyboru: Simpsona, Wielka Pustynia Piaszczysta, Ahaggar, Wielki
Nefud, Gobi, Tibesti
Rodzaje
Pustynie
pustyń
A. hamada
B. erg
C. serir
6p.
14. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Pustynia Badain Jaran leży na terytorium:
a) Mongolii c) Chin
b) Rosji d) Kazachstanu
1p.
15. Wybierz właściwą odpowiedz
.
Osobliwością przyrodniczą Pustyni Badain Jaran są:
a) wydmy pyłowe i z
ródła Rzeki Żółtej
b) wydmy olbrzymy i słone jeziorka
c) zasypany las i dolina Rzeki Czarnej
d) żyjące na wolności wielbłądy jednogarbne i pola kukurydzy
1p.
16. Spośród podanych informacji wybierz dwie odpowiedzi, które określają przyrodnicze
warunki tworzenia się wydm olbrzymów na azjatyckiej pustyni.
a) silne wiatry, które wywiewają piasek na dużą wysokość
b) kształt ziaren piasku, dzięki czemu w przestrzeniach między nimi zatrzymują się
krople wody
c) etapowe wkraczanie roślinności przedzielane nawiewaniem kolejnych warstw piasku
d) położenie w dnach dolin, co ułatwia akumulację piasku.
2p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
5
17.Wymienionym w tabeli obiektom geograficznym przyporządkuj pustynię, na której
można je spotkać.
Skorzystaj z nazw pustyń: Pustynia Syryjska, Pustynia Pstra, Namib, Atacama, pustynie
górskie w Karakorum, Thar, Pustynia Monument Valley
Pustynie Obiekty
1. A. Skamieniały las.
B. Piaskowce ostańcowe o fantastycznych kształtach, którym
2. nadano różne nazwy, np.: Trzy Siostry, Słoniowate Ostańce,
Dwie Rękawiczki i inne.
C. Rysunki naskalne wykonane przez Indian na zboczach dolin
przedstawiające zwierzęta, ludzi i figury geometryczne.
3.
Największy z nich ma 120 m wysokości i znajduje się na
stoku wzgórza.
4. D. Wydmy żwirowe.
4p.
18. Do każdego z 3 podanych stwierdzeń (A, B, C) dobierz odpowiednie uzasadnienie
(oznaczone cyframi od 1 do 6) tak, aby przedstawiona w stwierdzeniu
zależność między elementami środowiska przyrodniczego pustyń była prawdziwa.
A. Na olbrzymich obszarach pustyń brak 1. & tam rzeki gromadzą lekkie, niezbyt
jest gleby, ponieważ ... dużej wielkości żwiry.
B. Wydmy żwirowe spotykane są rzadko, 2. & na pisakach nie może wytworzyć się
głównie w dolinach górskich i kotlinach gleba.
śródgórskich wysokich gór Azji,
ponieważ & 3. & stoki gór tworzą zaporę dla luz
nego
materiału skalnego.
C. W wysokich górach Azji najwięcej
wydm typu barchanów górskich 4. & rzeki wypływające z lodowców tworzą
występuje w wysoko położonych tam stożki napływowe, dostarczając
kotlinach śródgórskich oraz materiału do ich utworzenia.
rozszerzeniach dolinnych powstałych ze
skrzyżowania dolin, ponieważ & 5. & warstwa zwietrzeliny nie jest
przetworzona przez organizmy.
6. & występują tam wystarczająco silne i
porywiste wiatry, które mogą je utworzyć.
A B C
3p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
6
19. Zaznacz właściwą odpowiedz
.
Rdzennymi mieszkańcami zamieszkującymi północne rejony Pustyni Ałaszan są:
a) Chińczycy
b) Mongołowie
c) Kazachowie
d) Hindusi
1p.
20. Wybierz odpowiedz
, którego z drzew, według badań chińskich uczonych, dotyczy
poniższy opis:
Są odporne na wiatr, zasolone gleby i słone wody gruntowe. Nadają się na pustynie
i mogą być wiatrochronami spowalniającymi ruch wydm.
a) dęby c) kasztanowce
b) topole d) brzozy
1p.
21. Zamieszczony poniżej rysunek uzupełnij według poleceń w punktach a, b i c tak, aby
przedstawiał schemat występowania wód artezyjskich.
a) wpisz w odpowiednie miejsca na rysunku: skały nieprzepuszczalne, skały
przepuszczalne, warstwa wodonośna
b) przerywanymi, pionowymi liniami zaznacz strefÄ™, gdzie zasilane sÄ… wody artezyjskie i
wpisz: strefa zasilania
c) zaznacz na rysunku studnię artezyjską, w której woda może samoczynnie wypłynąć na
powierzchniÄ™.
6p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
7
22. Wykonaj potrzebne obliczenia i narysuj diagram przedstawiający strukturę użytkowania
gruntów w Algierii. Uzupełnij legendę.
Dane do wykresu Obliczenia
Pustynie: 80,0%
A
Ä…ki i pastwiska: 13,0%
Grunty orne: 3,0%
Lasy: 2,0%
Pozostałe: 2,0%
Legenda:
& & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & &
3p.
23. Istnienie pól uprawnych na obszarach pustynnych możliwe jest jedynie dzięki
nawadnianiu.
Napisz poniżej 3 argumenty, które świadczą o tym, że metoda nawadniania
kropelkowego, choć wymaga większych inwestycji, w ostatecznym rezultacie jest
bardziej opłacalna niż metoda tradycyjna  kanałami i rowami.
1. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
2. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3. & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
& & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & & &
3p.
Małopolski Konkurs Geograficzny_etap woj.2007
8