W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Awarie i katastrofy
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
21.4
www.skanska.pl/bhp,
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań związanych z postępowaniem w sytuacjach
awarii i katastrof.
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
i norm polskich
Awaria to zdarzenie zaistniałe w wyniku niekontrolowanego rozwoju sytuacji
oraz wewnętrznych
w trakcie eksploatacji materiałów, urządzeń lub instalacji, a także magazynowania
uregulowań Skanska S.A.
i transportu. Natychmiast lub z opóz
nieniem prowadzi ona do powstania na terenie
" jest obligatoryjny dla
jednostki organizacyjnej lub poza nią poważnego zagrożenia dla zdrowia ludzkiego
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
i/lub środowiska. Awaria może wiązać się także ze stanem niesprawności obiektu,
uniemożliwiającym jego prawidłowe funkcjonowanie. Moment wystąpienia awarii i jej
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne zasięg nie jest możliwy do przewidzenia, czasami jednak można zauważyć oznaki ją
praktyki podczas prac.
zapowiadające.
Katastrofa to nagłe i nieoczekiwane zdarzenie mające negatywne skutki w postaci strat
w ludziach i materialnych. Najczęściej pojęcie to odnosi się to do katastrof wywołanych
przez ludzi. Katastrofa budowlana lub ekologiczna to niezamierzone, gwałtowne
zniszczenie całego lub części obiektu budowlanego lub ekosystemu.
Niniejszy standard zawiera zasady zapobiegające awariom i katastrofom, łagodzące ich
skutki i ewentualne straty.
A. Wstęp 7. Kryzysy to nieoczekiwane i poważne
wydarzenia wpływające na bezpieczeństwo
1. Do najczęstszych przyczyn awarii należy ludzi, środowiska, a także na wizerunek
zaliczyć: firmy i jej kondycję finansową.
" błędy projektowe
" wady materiałowe i produkcyjne B. Gotowość reagowania na sytuacje
" niewłaściwą eksploatację awaryjne i wypadkowe
" zużycie, zestarzenie się materiałów
" wyjątkowe warunki otoczenia. 1. Każda jednostka organizacyjna Skanska S.A.
2. Planowe i zgodne z wymaganiami powinna być przygotowana na wystąpienie
dokumentacji techniczno-ruchowej sytuacji awaryjnych lub wypadkowych.
przeprowadzanie przeglądów okresowych, 2. Identyfikowanie sytuacji wypadkowych
konserwacji i napraw eksploatowanych i awaryjnych oraz odpowiednie planowanie
maszyn, sprzętu i urządzeń minimalizuje i przygotowanie na ewentualność ich
wystąpienie awarii. wystąpienia powinno być przeprowadzone
3. W przypadku urządzeń podlegających przed rozpoczęciem działalności jednostki
dozorowi technicznemu, przeglądy organizacyjnej.
i konserwacje należy przeprowadzać 3. Przygotowanie do sytuacji wypadkowych
zgodnie z wymaganiami Urzędu Dozoru i awaryjnych powinno być przeprowadzone
Technicznego dla danego urządzenia lub na etapie planowania budowy i sporządzania
sprzętu. Planu Bezpieczeństwa, Ochrony Zdrowia
4. Katastrofy naturalne nazywa się klęskami i Środowiska (Planu BOZiŚ).
żywiołowymi lub kataklizmami. 4. Przygotowanie to powinno dotyczyć
5. Katastrofa budowlana lub ekologiczna zarówno aspektów bezpieczeństwa pracy,
może prowadzić do zniszczenia jak i ochrony środowiska.
konstrukcyjnych elementów rusztowań, 5. Przygotowania do sytuacji wypadkowych
elementów urządzeń formujących, ścianek i awaryjnych powinno być poprzedzone
szczelnych i obudowy wykopów. identyfikacją z
ródeł potencjalnych sytuacji
6. W związku z zaistnieniem awarii lub awaryjnych.
katastrofy może wystąpić sytuacja 6. Sposób postępowania w związku
kryzysowa. z przygotowaniem jednostek
Wersja 1.0
Standard 21.4 1
organizacyjnych do sytuacji awaryjnych 13. W sytuacji zaistnienia wypadku przy
i wypadkowych zawarty jest w procedurze pracy lub incydentu należy postępować
 Gotowość reagowania na wypadki zgodnie ze standardem szczegółowym
i awarie .  21.1 Wypadki, incydenty i zdarzenia
7. Przyjęte w jednostce organizacyjnej potencjalnie wypadkowe .
rozwiązania na wypadek wystąpienia 14. Pomoc przedmedyczną, ewakuację
sytuacji awaryjnych i wypadkowych oraz akcję przeciwpożarową należy
powinny być zawarte w opracowanych organizować w oparciu o zapisy
instrukcjach awaryjnych i planach standardów szczegółowych:  21.3 System
ewakuacji. pierwszej pomocy ,  21.5 Plan ewakuacji,
8. Dla każdego kontraktu kierownik instrukcje awaryjne ,  21.2 Pożary, ochrona
budowy musi ustalić indywidualne zasady przeciwpożarowa .
postępowania na wypadek sytuacji 15. Jeżeli zachodzi taka potrzeba, kierownik
awaryjnej lub wypadkowej, dostosowane jednostki organizacyjnej inicjuje szkolenia
do specyfiki projektu, uwarunkowań oraz ćwiczenia mające na celu sprawdzenie
realizacyjnych i lokalizacyjnych, skuteczności działań i postępowań
występujących zagrożeń, z uwzględnieniem w sytuacjach awaryjnych i wypadkowych.
najbliższego sąsiedztwa terenu, na którym 16. Gdy w jednostce organizacyjnej dojdzie
prowadzone są roboty itp. do zdarzenia wypadkowego, sytuacji
9. Instrukcje awaryjne i plany ewakuacji awaryjnej lub katastrofy, jej kierownik
powinny być opracowane w oparciu podejmuje działania przypisane instrukcjami
o zapisy standardu szczegółowego do danej sytuacji i sporządza odpowiednią
 21.5 Plan ewakuacji, instrukcje awaryjne . dokumentację.
10. Opracowane instrukcje i plany ewakuacji 17. W sytuacji kryzysowej należy stosować się
powinny być upublicznione i znane do  Instrukcji postępowania w sytuacjach
wszystkim pracownikom jednostki kryzysowych .
organizacyjnej, a także osobom 18. W przypadku katastrofy zakwalifikowanej
odwiedzającym jednostkę organizacyjną jako klęska żywiołowa powoływane
(budowę). są sztaby kryzysowe, organizujące
11. Rozwiązania przyjęte na wypadek sytuacji i koordynujące działania ratunkowe oraz
awaryjnej lub wypadkowej powinny: zabezpieczające ludzi i ich mienie.
" dostarczać niezbędnych informacji dla 19. W przypadku zdarzenia zakwalifikowanego
odpowiedniego skoordynowania działań jako katastrofa budowlana należy
zabezpieczających pracowników i inne powiadomić odpowiednią terytorialnie
osoby mogące znalez
ć się na miejscu jednostkę Państwowego Nadzoru
zdarzenia Budowlanego.
" określać zasady komunikacji 20. W przypadku zdarzenia zakwalifikowanego
wewnętrznej i zewnętrznej jako katastrofa ekologiczna należy
" ustalać zasady pomocy przedmedycznej, powiadomić odpowiednią terytorialnie
ewakuacji i akcji przeciwpożarowych jednostkę Państwowej Inspekcji Ochrony
" zapewniać szkolenia, ćwiczenia Środowiska.
i treningi dla pracowników na różnych 21. Katastrofy i inne niebezpieczne zdarzenia
poziomach zarządzania w zakresie wynikające z działalności budowlanej są
ustanowionych procedur zapobiegania, przedmiotem działań specjalistycznych
gotowości i reagowania na awarie lub komisji powoływanych przez kierownictwo
sytuacje wypadkowe. Skanska w oparciu o obowiązujące przepisy.
12. Przyjęte w jednostce organizacyjnej 22. Powołana komisja powinna swoje
rozwiązania powinny być uwzględnione postępowanie zakończyć raportem.
w  Instrukcji postępowania w sytuacjach 23. W oparciu o wspomniany wyżej raport
kryzysowych . podejmowane są odpowiednie działania
profilaktyczne, zapobiegające wystąpieniu
podobnych sytuacji niebezpiecznych.
2
W przypadku pytań
lub wątpliwości skontaktuj
Plan ewakuacji,
się z najbliższym specjalistą
BHP lub wejdz
na:
21.5
www.skanska.pl/bhp,
instrukcje awaryjne
one.skanska/bhp
Standard pracy
Standard ten:
Standard ten zawiera minimum wymagań związanych z postępowaniem w razie
wystąpienia sytuacji awaryjnych, jak również z opracowaniem planu ewakuacji
" zawiera wymagania
wynikające z prawa
użytkowanego obiektu.
i norm polskich
oraz wewnętrznych
Sytuacji awaryjnych, takich jak np.: pożar, zagrożenie środowiskowe, katastrofa budowlana/
uregulowań Skanska S.A.
ekologiczna itp., nie zawsze można uniknąć. W momencie wystąpienia sytuacji awaryjnej
" jest obligatoryjny dla
należy ją jak najszybciej opanować, aby zminimalizować poważne zagrożenia dla zdrowia
wszystkich jednostek
Skanska S.A.
ludzkiego i/lub środowiska. Kluczowe jest także zapewnienie odpowiednich warunków
ewakuacji z każdego miejsca w obiekcie, przeznaczonego do przebywania ludzi.
" pomaga zapewnić
bezpieczne i skuteczne Wszystkie zdarzenia związane z awarią i ewakuacją podlegają postępowaniu zgodnie
praktyki podczas prac.
z procedurą  Gotowość reagowania na wypadki i awarie .
A. Awarie, instrukcje awaryjne szybkiego i bezpiecznego opuszczenia
przez ludzi strefy zagrożonej lub objętej
1. Awarie to zdarzenia powstałe w wyniku pożarem.
niekontrolowanego rozwoju sytuacji 2. Do celów ewakuacji ludzi służą:
w czasie eksploatacji materiałów, urządzeń " korytarze  poziome drogi ewakuacji
lub instalacji, a także magazynowania " klatki schodowe  pionowe drogi
i transportu, prowadzące do jej powstania ewakuacyjne, z których istnieje
natychmiast lub z opóz
nieniem, na terenie możliwość bezpośredniego wyjścia na
zakładu lub poza jego terenem. zewnątrz.
Rys. 1 Znaki ewakuacyjne:
2. Instrukcja awaryjna to sposób postępowania 3. W przypadku zaistnienia pożaru lub innego
Droga ewakuacyjna
w sytuacji wystąpienia awarii. zagrożenia budynku lub jego części osoby
3. Instrukcja awaryjna powinna zawierać niebiorące udziału w akcji ratowniczej
informacje dotyczące działań, jakie powinny opuścić strefę zagrożenia.
należy podjąć w celu wyeliminowania lub 4. Osoby opuszczające strefę zagrożenia
zminimalizowania skutków wystąpienia powinny kierować się do najbliższego
awarii, sposobów alarmowania oraz wyjścia służącego celom ewakuacji, zgodnie
Rys. 2 Znaki ewakuacyjne:
prowadzenia akcji ratowniczej. z oznakowaniem.
Wyjście ewakuacyjne
4. Sposoby postępowania w sytuacjach 5. Poza ewakuacją ludzi niejednokrotnie
wystąpienia typowych awarii zostały konieczna jest ewakuacji mienia.
opisane w procedurze P-11  Gotowość 6. Celem ewakuacji mienia jest zabezpieczenie
reagowania na wypadki i awarie . cennych przedmiotów oraz ważnych
5. W przypadku możliwości wystąpienia dokumentów przed zniszczeniem lub
nietypowych sytuacji awaryjnych sposoby uszkodzeniem w przypadku pożaru lub
postępowania należy zaplanować i opisać innego zagrożenia.
w Instrukcji Bezpiecznego Wykonywania 7. Działania ewakuacyjne muszą być
Robót (IBWR). prowadzone w sposób skoordynowany
6. Z instrukcjami awaryjnymi pracowników i niepowodujący utrudnień w innych
zapoznaje bezpośredni przełożony przed działaniach.
ich przystąpieniem do wykonania prac. 8. Kierujący działaniami powinien wstępnie
7. W przypadku wprowadzenia zmian określić pomieszczenia, z których należy
w procesie pracy lub w sytuacji wystąpienia wynieść mienie.
Rys. 3 Znaki ewakuacyjne:
wypadków, incydentów lub zdarzeń 9. Czynności zabronione w czasie ewakuacji:
Miejsce zbiórki
potencjalnie wypadkowych instrukcje " dokonywanie jakichkolwiek czynności
awaryjne muszą być aktualizowane. mogących wywołać panikę
" przechodzenie w kierunku przeciwnym
B. Ewakuacja ludzi i mienia do kierunku ewakuacji
" zatrzymywanie się lub tamowanie ruchu
Wersja 1.0 1. Celem ewakuacji ludzi jest zapewnienie w inny sposób.
Standard 21.5 1
C.  Plan ewakuacji 6. Odpowiedzialność spoczywająca na
osobach wymienionych w punktach:
1.  Plan ewakuacji powinien składać się 4 i 5 regulowana jest odrębnymi przepisami
z części opisowej i graficznej. prawnymi.
2. Część opisowa  Planu ewakuacji powinna
zawierać informacje na temat: D. Oświetlenie i oznakowanie dróg
" obowiązków i uprawnień osób ewakuacyjnych
odpowiedzialnych za sprawny przebieg
ewakuacji 1. Droga ewakuacyjna to cały odcinek drogi
" osób odpowiedzialnych za ewakuację poziomej i pionowej, konieczny
z poszczególnych pomieszczeń, grup do przebycia z dowolnego punktu budynku
pomieszczeń lub kondygnacji do wyjścia końcowego na otwartą
" sposobów ogłaszania ewakuacji przestrzeń lub do innej strefy pożarowej.
" osób odpowiedzialnych za aktualizację 2. System oświetlenia i oznakowania dróg
 Planu ewakuacji oraz za regularne to kompilacja oświetlenia ewakuacyjnego
przeprowadzanie ćwiczeń, w tym i znaków ewakuacyjnych, umożliwiająca
częstotliwość i sposoby praktycznego szybką i bezpieczną ewakuację ludzi
sprawdzania warunków ewakuacji ludzi. z miejsca zagrożenia.
3. Część graficzna  Planu ewakuacji powinna 3. System oświetlenia i oznakowania dróg
zawierać: ewakuacyjnych polega na odpowiednim
" rzuty poszczególnych kondygnacji dobraniu sposobu oświetlenia drogi
z naniesionymi wyjściami ewakuacyjnej oraz rozmieszczenia znaków
ewakuacyjnymi z pomieszczeń, drogami ewakuacyjnych.
ewakuacji prowadzącymi na zewnątrz 4. System oświetlenia i oznakowania dróg
obiektu lub do innych bezpiecznych stref ewakuacyjnych powinien być dobrany
 wyznaczone miejsce zbiórki indywidualnie w zależności od obiektu,
" szczegółowe karty ewakuacji osób w jakim przebiega droga ewakuacyjna,
z poszczególnych pomieszczeń. stopnia niebezpieczeństwa, liczby osób
4. Odpowiedzialność za zapewnienie przebywających potencjalnie w danym
bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji obiekcie, rodzaju obiektu i innych
spoczywa na właścicielu, zarządcy lub warunków środowiskowych.
użytkowniku budynku, obiektu lub terenu. 5. W przypadku braku oświetlenia
5. Na właścicielu, zarządcy lub użytkowniku ewakuacyjnego należy stosować
budynku, obiektu lub terenu spoczywa dodatkowe oznakowanie dróg
również obowiązek przygotowania ewakuacyjnych.
budynku, obiektu lub terenu do 6. Szczegółowe wymagania dotyczące
prowadzenia akcji ratowniczej. oświetlenia i znaków ewakuacyjnych
regulują odrębne przepisy.
2