Sprzęt Wspinaczkowy
" Przyrządy asekuracyjne i zjazdowe
" Przyrządy zaciskowe
" Uprzęże
" Liny
" Karabinki
" Inny Sprzęt
Przyrządy asekuracyjne i zjazdowe
Jest ich bardzo wiele, jednak najczęściej stosowanymi przyrządami w skałach są Ósemki (8), płytki Stichta oraz Kubek.
Jeżeli chodzi o dane techniczne opisane będą poniżej. Ósemka jest z reguły tańsza od płytki, lecz ma tendencje do
skręcania liny, co jest nie wygodne podczas asekuracji. Płytka moim zdaniem posiada taki minus, że trzeba pamiętać o
podpięciu w uprząż również krótkiego rapsznurka. Kubek lub płytka Stichta może zwiększyć miękkość lotu prawie o 20
cm.
Oprócz tych przyrządzików można jeszcze wyróżnić np. rolki, shunta, gri-gri i inne. Bardziej zaawansowane technicznie,
jednak zdecydowanie droższe. Nie można jednoznacznie określić, który z nich jest lepszy. Wybór zależy głównie od
preferencji.
Jednak w każdym przypadku należy pamiętać, że należy używać tylko ATESTOWANEGO sprzętu wspinaczkowego. Od
niego może zależeć Twoje życie.
Ósemka - wymyślona została jako przyrząd zjazdowy i jako taki lepiej ją traktować. Używanie ósemki do
asekuracji jest bardzo niewskazane. Ma ona zbyt małe siły hamowania oraz bardzo skręca linę. Ósemka
sprawdza się jednak w przypadku, gdy nasza lina jest bardzo sztywna (np. oblodzona lub statyczna).
Przepchnięcie takiej liny przez kubek często graniczy z cudem. Kwadratowy kształt ósemki Petzla
zmniejsza skręcanie liny. Można ją stosować na linach pojedynczych lub podwójnych, o średnicy 8 do 13
mm. Metodą godną polecenia jest sposób wpinania i transportu ósemki. Po prostu wpinamy ją za duże
ucho do karabinka transportowego. Zakładając zjazd - przekładamy linę przez duże ucho i wypinając
karabinek z dużego ucha wpinamy od razu w ucho małe. Przy zakończeniu zjazdu wypinamy karabinek z
małego ucha i wpinamy od razu do dużego i przyrząd dalej jest pod kontrolą - po prostu trudniej go
zgubić.
Pirana - jest przyrządem zjazdowym do canyoningu, przeznaczonym do lin pojedynczych i podwójnych.
Można go wpinać w linę na 3 sposoby różniące się siłą hamowania. Wybór zależy od ciężaru
użytkownika, średnicy liny i rodzaju terenu. 2 punkty dodatkowego hamowania pozwalają na regulację szybkości
podczas trwania zjazdu oraz na założenie skutecznej i bezpiecznej blokady. Karabinek łączący przyrząd z uprzężą
utrzymywany jest zawsze w optymalnej pozycji, blokowany specjalną gumową wkładką. Stosować karabinki zakręcane
typu HMS. Pirana może być używana do asekuracji prowadzącego. Przeznaczona do używania na linach 8  13 mm. 90 g
Płytaka Stichta i Kubek asekuracyjny
Są to najpopularniejsze przyrządy używane do asekuracji i zjazdów w
skałach i górach. Przyrządy te działają na podobnej zasadzie. Różnią się
tylko budową. Płytka Stichta wyposażona jest w sprężynę, która
zapobiega klinowaniu liny w przyrządzie. Do karabinka płytkę
doczepiamy za pomocą sznureczka. Patent ten jest trochę niewygodny, bo
sznurek lubi zaplątać się utrudniając przesuw liny w przyrządzie. Z
punktu widzenia funkcjonalności kubek jest znacznie wygodniejszy.
Płytki występują ze sprężyną lub bez. Sprężyna powoduje, że lina nie zakleszcza płytki na karabinku w razie
gwałtownego udaru lub szarpnięcia, pomaga bardziej miękko prowadzić linę w przyrządzie. Wadą płytek jest generalnie
duży kąt przegięcia liny w przyrządzie, co powoduje znaczne naprężenia krawędziowe w linie
Kubek posiada jedną niedogodność. A właściwie dwie. Przepychanie mokrej liny przez wnętrze kubka wyrabia nam
cierpliwość i siłę w palcach. Trudne do uniknięcia szarpanie w czasie zjazdu wystawia na próbę nasze punkty z których
założyliśmy zjazd. Poważnie mówiąc, początkującym dość trudno uzyskać płynne podawanie liny w czasie zjazdu.
Reverso - Przyrząd asekuracyjno - zjazdowy jest połączeniem płytki przewodnickiej
(tzw. kaloryfera) oraz zwykłego kubka. Ten bardzo uniwersalny przyrząd pozwala
na asekurację z uprzęży na stanowisku oddolnym, jak też komfortowe ubezpieczanie
z punktu centralnego na stanowisku odgórnym (zastępuje asekurację z półwyblinki).
Przyrząd hamuje wtedy samoczynnie, co bardzo wpływa na komfort asekuracji.
Pozwala na łatwe wybieranie i wydawanie luzu - lina nie blokuje się i nie stawia
oporu. Inne zastosowania: zjazdy, wychodzenie po linie (jako piersiowy przyrząd
zaciskowy). Stosuje się na podwójnych linach dynamicznych 8 - 9 mm albo
pojedynczych linach dynamicznych 10 - 11 mm.
więcej o reverso
Gri-Gri - Przyrząd asekuracyjno-zjazdowy, blokujący się automatycznie. W przypadku
odpadnięcia wspinacza przyrząd blokuje się automatycznie. Aby opuścić partnera "na
wędce" należy odblokować linę poprzez odciągnięcie plastikowej rączki. Prędkość
opuszczania reguluje się przez wolniejsze lub szybsze wydawanie liny. Gri - gri ma
jednak swoje wady. Po pierwsze łatwo się pomylić przy wpinaniu liny w przyrząd (złe
wpięcie powoduje, że przyrząd w ogóle nie pracuje). Po drugie, hamuje on niemal
zupełnie statycznie. Asekuracja dynamiczna przy użyciu gri-gri jest praktycznie
niemożliwa, co może stwarzać potencjalne niebezpieczeństwo szczególnie podczas
wspinaczek na własnej protekcji. Dodatkowo wagę, cenę i to że pracuje tylko na
pojedyńczej linie. Gri-gri nie jest zalecane dla osób początkujących, może z wyjątkiem asekuracji na wędkę na sztucznej
ścianie lub pracujący na robotach wysokościowych.
Tandem - podwójny bloczek o okładkach nieruchomych i
łożyskach samosmarujących. Dzięki umieszczeniu obu rolek w
jednej płaszczyz
nie ma lepszą stabilność Jest idealny do tyrolek
(wersja czerwona). Przystosowany do lin o maksymalnej
średnicy 13mm. 190 g. Również występuje jako bloczek o
rolkach ze stali nierdzewnej, wersja żółta. Przeznaczony do
tyrolek na linach stalowych.
Rolka - Przyrząd zjazdowy. Szybkość zjazdu reguluje się ręką, podobnie jak w Stopie, natomiast zablokowanie wymaga
oplecenia go liną. Aby wykonać zjazd, wystarczy trzymać linę jedną ręką, bez potrzeby obsługiwania przyrządu drugą
ręką. Jest to istotne zwłaszcza w wąskich studniach. Przeznaczony do lin pojedynczych o średnicy 9 do 12 mm. 240 g
Bloczek Fixe - nieruchome układy i łożyskach samosmarujących. Idealnie współpracuje z owalnymi
karabinkami i niektórymi przyrządami zaciskowymi. Stosowany powszechnie w układach do
wyciągania jako bloczek kierunkowy, a także na tyrolkach. Przystosowany do lin o maksymalnej
średnicy 13mm. 90 g.
Do góry
Przyrządy zaciskowe
Shunt - Przyrząd zaciskowy do autoasekuracji. Zwykle umieszczany nad
przyrządem zjazdowym, do zjazdów na podwójnej linie, by zapobiec jej skręcaniu, wpinany jest
pod ósemkę. Puszczony blokuje się samoczynnie, w dół zsuwa się trzymany lekko za obudowę
(nie za język!). Stosowany na linie pojedynczej (10 -11) mm lub podwójnej (8 - 11mm).
Basic - Lekki, wielofunkcyjny przyrząd zaciskowy. Stosowany jest w
układach do wyciągania, do napinania tyrolek, do autoasekuracji podczas
wspinaczki, do wychodzenia po linie jako przyrząd kostkowy, piersiowy
lub zamiast Poignee.
Używany na linie pojedynczej 8 - 13 mm.
Ascension (Pałanieta) - Przyrząd zaciskowy. Wersja dla praworęcznych, kolor
niebieski. Ergonomiczny kształt uchwytu zapewnia wygodne oparcie dla ręki i
umożliwia obciążanie przyrządu zgodnie z kierunkiem przebiegu liny. Dla podniesienia komfortu i
uzyskania dobrej izolacji termicznej uchwyt pokryty jest warstwą elastomeru.
Do stosowania na linach pojedynczych 8 - 13 mm.
Croll - Piersiowy przyrząd zaciskowy. Odpowiedni kształt dolnego otworu oraz
wygięcie obudowy zapewnia dobre przyleganie do ciała. Górny otwór
przeznaczony jest do założenia szeleczek. Wygodę wpinania osiągnięto
dzięki zmodyfikowaniu bezpiecznika - bardziej ergonomiczny uchwyt na
kciuk i palec wskazujący.
Używa się na linie pojedynczej 8 - 13 mm.
Tibloc
- Niewielki, awaryjny przyrząd zaciskowy. Używa się go: w charakterze
bloczka -blokady w systemach do wyciągania, do asekuracji, do wychodzenia po linie. Stosowany na
linach pojedynczych 8 - 11 mm.
Do góry
Uprzęże
Budowa Uprzęży
1 - klamry bezpieczeństwa
2  szpejarka (uszka transportowe plastikowe lub linkowe)
3 - pas biodrowy
4 - pasy udowe
5 - łącznik uprzęży (łącząca pas biodrowy z pasami udowymi)
Istnieją trzy podstawowe rodzaje uprzęży: uprząż biodrowa, uprząż
piersiowa i uprząż kompletna. Każdy z tych rodzajów ma swoją historię, zakresy zastosowań oraz wady i zalety.
Uprząże biodrowe - Obecnie jest to najbardziej popularny rodzaj uprzęży wspinaczkowej. Stosowana jest przede wszystkim
podczas wspinaczki na sztucznej ścianie i w skałkach, a także w górach (bez ciężkiego plecaka). Uprzęże biodrowe
bywają z grubsza dzielone na uprzęże skałkowe i górskie. Uprząż skałkowa jest lżejsza, posiada zazwyczaj tylko jedną
klamrę w pasie biodrowym i nie ma regulowanych pasów udowych.
Uprzęże górskie posiadają najczęściej dwie klamry w pasie biodrowym oraz regulowane pasy udowe. Taka konstrukcja
zdecydowanie ułatwia odpowiednie dopasowanie uprzęży w zależności od ilości warstw ubrania, jakie ma na sobie
wspinacz - ma to istotne znaczenie zwłaszcza w zimie, kiedy tych warstw jest więcej. Oprócz tego w uprzężach górskich
istotne znaczenie ma komfort wiszenia, jaki zapewnia (bądz
nie) uprząż. Istotny wpływ na to ma zarówno większa
szerokość pasa biodrowego, jak i odpowiednie wyprofilowanie pasów udowych. Każdy, kto wisiał na stanowisku 2-3
godziny lub dłużej potrafi docenić zalety szerszego pasa biodrowego. Jeśli oprócz tego klamry na pasach udowych
pozwalają na całkowite ich rozpięcie, to ma to niebagatelne znaczenie podczas załatwiania czynności fizjologicznych
W bardzo wielu modelach uprzęży biodrowej należy przełożyć taśmę przez klamrę tam i z powrotem. Na klamrze pasa
biodrowego widnieje wówczas napis "danger". Po zapięciu uprzęży "z powrotem" napis nie może być widoczny a
końcówka taśmy wystająca z klamry powinna mieć długość przynajmniej 5 centymetrów.
Uprząż piersiową - Uprząż piersiową, czy też pas piersiowy, zaczęto stosować po "epoce wiązania się liną w pasie". Uprząż ta
zwiększała komfort w razie odpadnięcia, który jednakże nadal był niewystarczający podczas wolnego zwisu na linie.
Ponieważ uciskała ona mocno klatkę piersiową oraz tętnice pod pachami, nadal istniało niebezpieczeństwo uduszenia.
Obecnie uprząż piersiowa bywa stosowana niemalże wyłącznie w połączeniu z uprzężą biodrową np. podczas wspinaczki
z ciężkim plecakiem (zwłaszcza w zimie). W razie odpadnięcia kombinacja taka zapewnia większe bezpieczeństwo,
ponieważ punkt zaczepienia (przywiązania) liny znajduje się powyżej punktu ciężkości ciała wspinacza. W razie
odpadnięcia ciało wspinacza zostaje ustawione w pionie, a niezmuszone do tzw. "skłonu w tył", w wyniku, czego
najczęściej następuje uszkodzenie kręgosłupa.
Uprząż kompletna - Jest to niejako połączenie uprzęży biodrowej i piersiowej. Uprząż taka składa się z części biodrowej i
udowej. Redukuje ona niebezpieczeństwo odwrócenia wspinacza głową w dół w razie odpadnięcia, a także
wspomnianego "skłonu w tył". Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, które mogą zaistnieć podczas wspinaczki z ciężkim
plecakiem.
Uprzęże te nie są zbyt popularne zwłaszcza ze względu na fakt, że bardziej krępują ruchy oraz są mniej wygodne podczas
zakładania i zdejmowania ubrania. Zamiast tego większość wspinaczy chętniej używa kombinacji: uprząż biodrowa + pas
piersiowy. Uprząż kompletna polecana jest dla małych dzieci (mniej więcej do 10-11 roku życia).
Należy pamiętać, aby po każdym założeniu uprzęży dopasować ją do ciała, aby było nam w
niej wygodniej podczas wspinaczki.
Tu sprawa jest prostsza. Przy wyborze należy zwrócić uwagę na wykonanie (a co za tym
idzie wygodę), jakość wykonania (nie radzę kupować uprzęży niewiadomego pochodzenia)
i stan "techniczny" (czy szwy są w porządku, klamra nie ma śladów pęknięć, itp.).
Dobre i tanie uprzęże robi Lhotse (już od 90 zł) i Milo (grupa Singing Rock). Do czołowych
producentów należą Edelweiss, Mammut, Petzl i tym podobne. Kupuj tylko uprzęże
atestowane!
Do góry
Rodzaje Lin
W skałach spotkacie się z dwoma rodzajami lin: statycznymi (czyli statolami) i
dynamicznymi (dynamolami), półdynamiczne oraz liny pomocnicze (repsznurki).
STATYCZNE - służą do asekuracji "na wędkę", nie są zbyt rozciągliwe i jak sama nazwa wskazuje nie nadają się do chodzenia
"z dołem". Wykorzystywane również do kolejek amerykańskich (tyrolek), mostów linowych i zjazdów pionowych np. z
budynku. Liny statyczne posiadają małe wydłużenie użytkowe, tj. przyrost długości liny po obciążeniu jej przez
grotołaza. Wielkość ta wyrażana jest w procentach i wynosi odpowiednio: około 1,5% dla lin statycznych; 2,5-3,9 % dla
lin półdynamicznych i 6-8% dla lin dynamicznych
DYNAMICZNE - to liny stworzone do wspinania "po ringach i spitach". Pierwszym, więc wyborem będzie właśnie ten.
Dynamol zaś można wykorzystać na chodzenie zarówno z dolną jak i górną asekuracją. Na większość polskich skał
wystarcza lina 50-60m.
PÓA
DYNAMICZNE - posiadają znacznie mniejszą zdolność pochłaniania energii upadku, dlatego nie nadają się do asekuracji
dynamicznej. Ten rodzaj lin używany jest podczas penetracji jaskiń i z tego powodu liny półdynamiczne nazywane są
często speleologicznymi.
POMOCNICZE (repsznurki) - znajdują zastosowanie podczas transportu sprzętu oraz jako pętle do przyrządów wspinaczkowych.
Produkowane są jako linki wielobarwne o średnicy 3-8 mm i nie posiadają atestu UIAA.
Budowa Liny
Znaczna większość współczesnych lin alpinistycznych produkowana jest z włókien poliamidowych, popularnie zwanych
nylonowymi. Konstrukcyjnie składają się one z koszulki i rdzenia. Koszulka w linach speleologicznych zwykle ma kolor
biały, a w linach dynamicznych jest wielobarwna. Zasadniczym elementem liny jest rdzeń, który przenosi większość
obciążeń. Wykonany jest on z dziesiątek, tysiecy cieniutkich, poskręcanych w pasemka, a następnie sploty i linewki,
włókien nylonowych. Koszulka wykonana ze splecionych włókien, zabezpiecza rdzeń przed uszkodzeniami oraz przenosi
pewną część całkowitego obciążenia.
Obecnie stosuje się liny o średnicy 8-11 mm. Wytrzymałość statyczna, (czyli siła zrywająca linę) wynosi od 1800 do
3200 kg (Radecki 1998).
Parametry liny
Liczba rwań (number of falls) - to parametr określający wytrzymałość dynamiczną liny. Im większa liczba rwań, tym
lina mocniejsza. Aby sznur uzyskał atest musi wytrzymać minimum 5 takich lotów manekina, które w praktyce się nie
zdarzają - test jest bardzo wyśrubowany. Liny mają ten parametr najczęściej powyżej 7 (często 11-12).
Siła graniczna (impact force) - jest to siła działająca na wspinacza odpadającego od ściany w trakcie hamowania jego
lotu. Po doświadczeniach na skoczkach spadochronowych stwierdzono, że człowiek jest w stanie wytrzymać siłę o
wielkości 12 KN czyli 1200 kg pod warunkiem, że działa ona na rozciąganie kręgosłupa i jedynie przez ułamek sekundy.
Lepiej nie myśleć, co by się stało z człowiekiem, któremu postawiono by na głowie ciężar o wadze 1000 kg. Im mniejsza
będzie siła graniczna, tym delikatniejsze i bardziej miękkie będzie hamowanie naszego lotu. W zasadzie wszystkie liny
produkowane obecnie mają siłę poniżej 10 KN, ale różnice bywają spore.
Poza tym podawane są również parametry użytkowe liny: średnica, waga, wydłużenie użytkowe, prześwit węzła
oczkowego i poślizg koszulki względem rdzenia.
Reasumując: wybierając linę zwracamy uwagę na kombinację parametrów podawanych przez producenta i staramy się
aby była ona jak najkorzystniejsza. Nie musimy bać się o bezpieczeństwo - wszystkie liny atestowane (tj. posiadające
znak CE lub UIAA) są bezpieczne.
Oprócz powyższych istnieje jeszcze kilka cech, które w sposób istotny będą decydować o wyborze. Są nimi: cena,
podatność na zużycie i wygoda użytkowania.
Przeznaczenie liny
Jak ze wszystkim, wcale nie jest tak, że wydając maksymalnie dużo na linę dostaniemy produkt, który najlepiej spełnia
nasze oczekiwania. Warto się zastanowić gdzie i jak będziemy użytkować naszą linę. Wiele firm, chcąc ułatwić nam
wybór, nazywa swoje liny wg ich przeznaczenia np. sport ropes, gym ropes, etc.
Wspinaczka sportowa / skałkowa
Nasza lina powinna być przede wszystkim lekka - przy prowadzeniu trudnych dróg odczujemy różnicę. Raczej nie
przyda nam się powłoka waterproof, bo z reguły w czasie deszczu będziemy się szybko ewakuować. Jeżeli będzie to
nasza jedyna lina, której będziemy też używać na wędkę to możemy sprawdzić, czy była testowana na ostrych
krawędziach (sharp-edge falls). Spokojnie wystarczy nam lina 10 mm. Dla celów sportowo-skałkowych nada się
spokojnie lina z dolnej półki cenowej.
Wspinaczka skalna / wielościanowa
Jeżeli wspinamy się głównie w skałach, ale tym co kręci nas najbardziej jest nie tyle trudność dróg co wysokość,
ekspozycja, zdobywanie szczytów itd. powinniśmy zainwestować w linę nieco solidniejszą. Przy wspinaczkach
wielkościanowych lina narażona jest na dużo więcej 'urazów' - moknięcie, tarcie o krawędzie, poważniejsze loty. Warto
przemyśleć powłokę waterproof i nieco większą średnicę liny.
Wspinaczka górska
Naprawdę warto zainwestować w linę podwójną. Widuje się wprawdzie osoby wspinające się w górach z liną
pojedynczą, ale ryzyko jest spore. Możliwość przecięcia liny w górach bardzo rośnie w porównaniu z innymi typami
wspinania. Spadające kamienie, niepewna asekuracja - w takich przypadkach druga żyła staje się bardzo wskazana.
Dobrze by było sprawdzić, czy nasza upatrzona lina nie ma tendencji do plątania i skręcania. Jest to ogromna
upierdliwość, szczególnie, jeśli musimy działać szybko.
Producenci lin
Zanim dokonamy wyboru warto przejrzeć ofertę kilku producentów. W sklepach dostępne są na ogół darmowe katalogi.
Dobrym i aktualnym z
ródłem informacji są także witryny internetowe producentów.
Wiodące firmy produkujące liny wspinaczkowe dostępne w Polsce to:
szwajcarski Mammut
amerykański Blue Water
austriacki Edelweiss
niemiecki Edelrid
francuski Beal
hiszpańska Roca
czeski Lanex
Co polecają wspinacze?
Opinie na temat używanych przez nas lin:
Mamut - świetne i bardzo trwałe liny. Używamy obecnie modelu Galaxy. Jedyna wada to zbyt duża sztywność liny -
trzymana w torbie (nie zbuchtowana) strasznie się chłami i skręca. Polecamy model bez warstwy waterproof - jest
bardziej miękki. Dostępny obecnie na rynku model Tusk to relatywnie tania a bardzo dobra lina Mammuta.
Lanex - obecnie używamy lin dynamicznych Lanex Altea i jesteśmy bardzo zadowoleni. Po całym sezonie
szkoleniowym liny są w bardzo dobrym stanie mimo średniego traktowania. Liny te są miękkie i bardzo dobrze pracują
w przyrządach. Liny bardzo konkurencyjne cenowo.
Roca - liny te, szczególnie tańsze modele bardzo szybko się mechacą. Koszulkę bardzo łatwo uszkodzić co, w zasadzie,
dyskwalifikuje linę. Generalnie, nie polecamy. Są lepsze alternatywy... Używaliśmy modelu Fanatic 10.
Beal - bardzo przyjazne, miękkie liny (Francuzi to potrafią). Niestety dużo gorzej jest z trwałością. Nasz Beal bardzo
szybko stracił poślizg i zaczął mechacić na końcach. Po dwóch sezonach lina poszła do kasacji.
Do góry
Karabinki
Karabinki inaczej zwane (łącznikami lub karabińczykiem) -
Najczęściej produkuje się je ze stali, duraluminium lub z tytanu.
Karabinki posiadają różne kształty. W większości jednak są one
zbliżone do litery "D" lub owalu.
Karabinki to element sprzętu wspinaczkowego mający ogromną
ilość zastosowań. Służą one wspinaczom do wpinania liny do
punktów asekuracyjnych, do asekuracji, do zjazdów i do
podchodzenia po linie, do noszenia innych elementów sprzętu
wspinaczkowego przy uprzęży oraz do wielu innych mniej lub
bardziej wymyślnych celów. Mówiąc językiem potocznym
karabinki można byłoby określić jako ogniwa wykonane ze stali lub odpowiednich stopów
aluminium. Zaletą karabinków stalowych jest większa odporność na ścieranie oraz inne
uszkodzenia mechaniczne. Jednakże z uwagi na spory ciężar nie są one często stosowane podczas "zwykłej" wspinaczki.
Podobnie jak w wielu innych dziedzinach sportu również we wspinaczce panuje tendencja do używania jak najlżejszego
sprzętu, bowiem jego waga nadzwyczaj często decyduje o (nie)powodzeniu przedsięwzięcia, ma wpływ na szybkość
poruszania się wspinacza w ścianie, a co za tym idzie na jego bezpieczeństwo.
W jaskiniach stosuje się karabinki owalne stalowe i z lekkich stopów duraluminiowych głównie do poręczowania i
ratownictwa. Karabinek typu HMS stosuje się do asekurowania lub do zjazdu z wykorzystaniem specjalnego węzła-
półwybinki. Innym typem karabinków są maillon'y ( mejony) zwane też ogniwami i szybkozłączami. Wykonane są one z
pręta stalowego lub duraluminiowego o różnych kształtach. najczęściej owalu, trójkąta. Są zawsze zakręcane, co
wymusza ich konstrukcja. Mejony typu delta lub półokrąg służą do spięcia uprzęży jaskiniowej.
Dane wytrzymałościowe karabinka,
a- w osi podłuznej przy zamknietym zamku,
b- w osi poprzecznej,
c- w osi podłuznej przy otawrtym zamku.
Karabinek składa się z korpusu ruchomego ramienia i zamka blokującego ramię. Karabinki zakręcane posiadają
dodatkowo zabezpieczenie przed otwarciem ramienia w postaci tulejki zakręcanej lub przesuwanej. Wszystkie karabinki
muszą spełniać normy ustalone przez Komisję Bezpieczeństwa UIAA (atest).
Kształty karabinków:
Owalne - Karabinki o tym klasycznym kształcie zyskały popularność dzięki swojej poręczności, o czym decyduje w
pierwszym rzędzie brak ostrych kątów. Jednakże owalny kształt powoduje, iż obciążenia rozkładają się w równym
stopniu na długie ramię (korpus) karabinka oraz na część z zamkiem, której wytrzymałość jest mniejsza niż
wytrzymałość korpusu. Z tego powodu karabinki owalne charakteryzują się mniejszą wytrzymałością niż karabinki o
innych kształtach.
D-kształtne - Kształt tych karabinków przypomina literę D.
Dzięki temu kształtowi większa część obciążenia zostaje
przeniesiona na długie ramię/korpus karabinka, co skutkuje
większą wytrzymałością niż w wypadku karabinków owalnych.
Jednakże zamek nie otwiera się zbyt szeroko, co może niekiedy
utrudniać operacje sprzętowe.
Asymetryczne D-kształtne - Kształt tych karabinków
przypomina literę D, jednak są one z jednej strony nieco
szersze. Umożliwia to szersze otwarcie zamka karabinka, co
zwiększa ich funkcjonalność w niewygodnych sytuacjach.
Gruszkowate - Ten kształt ma w zasadzie tylko pewien typ
karabinków zakręcanych. Są bardzo wygodne w użyciu ze
względu na szerokie otwarcie zamka oraz dużą ilość miejsca na
liny, taśmy i węzły. Oprócz tego bardzo dobrze nadają się do
asekuracji przy pomocy półwyblinki. Stąd zresztą wzięła się ich
nazwa "karabinek HMS". Skrót pochodzi od niemieckiej nazwy
półwyblinki "Halbmastwurf".
Z wygiętym zamkiem - Karabinki te posiadają wygięty zamek i zazwyczaj są z jednej strony szersze, co bardzo ułatwia
wpięcie liny. Zostały one stworzone z myślą o ułatwieniu wpinania liny na trudnych drogach, gdzie szybkość wpięcia
liny nierzadko decyduje o sukcesie.
Potrzebne na stanowiskach, do asekuracji i jeszcze paru czynności.
Jak zwykle jest klilka rodzajów karabinków osobistych. Różnią się kształtem, wielkością, rodzajem zamka.
Najistotniejszy jest rodzaj zamka. Można wyróżnić karabinki zakręcane, z zamkiem typu "twist lock" (z tzw. pamięcią -
chodzi o to, że nie trzeba pamiętać o ich zakręceniu, po zwolnieniu zamek automatycznie się blokuje), a także z
"podwójną pamięcią". Znowu nie umiem powiedzieć, który rodzaj jest najlepszy. Wybór zależy od indywidualnych
preferencji.
W niepamięć odchodzą karabinki metalowe, jednak można je jeszcze dostać w sklepach. Kto nigdy nie wspinał się z
kilkoma "metalami" w szpejarce nie doceni lekkości karabinków z aluminium bądz
stopów.
Ceny, jak zwykle, zróżnicowane. Warto kupować sprzęt firm Mammut, Petzl, Cassin, Edelweiss, Stubai, Kong, itp.
Uwaga na ATEST.
Do góry
Inny Sprzęt
Woreczek na magnezję Magnezja osusza palce z potu, zwiększa tarcie, ma także pewien
wpływ na psychikę wspinacza. Swoją drogą chodzenie z woreczkiem wyrabia
pewien odruch - mianowicie zawsze (obojętnie czy woreczek w danej chwili masz
czy nie) przed wejściem w drogę szukasz go na plecach.
Nowy woreczek ma tendencję do pożerania pierwszej kostki magnezji, a to ze
względu na to, że polar, którym jest wyściełany, bardzo lubi ten biały pył...
Na koniec rozważań o istocie woreczka z magnezją należy powiedzieć, że nie
wszędzie używanie magnezji jest dozwolone. Spróbuj wyciągnąć woreczek na
Hejszowinie, a wątpię, czy wrócisz żywy... Jednak w wyślizganym wapieniu naszej
Jury magnezja niejednokrotnie bardzo się przydaje.
Kaski
W skałkach przydatny jest
kask lekki, przewiewny,
możliwie niewielki, z dobrą
wytrzymałością.
Przy wspinaniu na wędce i
zagrożeniu (głównie)
spadającymi kamieniami
skorupa kasku może być niezbyt głęboka (dzięki temu sam kask może być mniejszy). Wspinaczka z prowadzeniem ( na
pierwszego ) i zagrożenie poważnym odpadnięciem wymaga większej skorupy, najlepiej profilowanej, z lepszą ochroną
czoła i potylicy (uderzenie głową w skałę).
Expres
Ekspres to dwa karabinki połączone taśmą. W przeciwieństwie do karabinków osobistych nie
mają one blokowanych zamków. A to ze względu na to, by łatwiej było je wpinać w przeloty i
do nich linę.
Ekspresy można kupić w komplecie (tzn. 2 karabinki + taśma) a także "w częściach" (czyli
wszystko osobno). Można wyróżnic dwa typy karabinków ekspresowych: z giętym i prostym
zamkiem. Te z giętym stosowane są do wpinania weń liny a to ze względu na łatwość wpięcia
liny. Te z zamkiem prostym wpinamy do przelotu.
Taśmy do ekspresów są różnej długości. Odpowiednia długość zależy od przeznaczenia (np.
założenie krótkiego ekspresu tuż po krawędzią okapu po przejściu przezeń spowoduje
przesztywnienie liny, a co za tym idzie utrudni nam wspinaczkę).
Na większość dróg w Polsce wystarczy komplet 10 ekspresów.