Operator maszyn górniczych
Operatorów maszyn górniczych można podzielić na dwie zasadnicze grupy. Do pierwszej - zalicza się
operatorów obsługujących maszyny w kopalnianych podziemnych: kombajnistów kombajnów ścianowych
i chodnikowych, operatorów sekcji zmechanizowanych obudów ścianowych, operatorów hydromonitorów i
sygnalistów szybowych. Do drugiej grupy należą operatorzy ciężkiego sprzętu górniczego zatrudnieni w
kopalniach odkrywkowych: operatorzy koparek, zwałowarek i maszyn torfowych, jak również wspomniani
wyżej operatorzy hydromonitorów. Do pracy w charakterze operatorów maszyn górniczych przyjmowani
są wyłącznie mężczyĄni. Warunkiem podjęcia pracy jest ukończenie górniczej szkoły zawodowej i kursu
specjalistycznego organizowanego przez zakład pracy (kopalnię), dotyczącego maszyny, którą będzie
obsługiwał. Kandydat do zawodu operatora przed rozpoczęciem nauki na kursie przechodzi obowiązkowe
badania lekarskie i psychologiczne. Kombajniści ścianowi i chodnikowi zaczynają pracę od sprawdzenia
stanu technicznego kombajnu. Przed jego włączeniem kontrolują noże organu urabiającego, kable
zasilające, podłączenie wody, itd. Uruchomienie kombajnu następuje dopiero po otrzymaniu sygnału od
przodowego o możliwości rozruchu maszyny. Najpierw kombajnista otwiera zawór wody (za pomocą
specjalnej dĄwigni), która chłodzi silniki i organy urabiające. Następnie włącza silniki (specjalnym
przyciskiem umieszczonym na pulpicie sterowniczym) i elektryczne lampy oświetleniowe, które pozwalają
na obserwację organu urabiającego podczas pracy. Naciśnięcie przycisku „włączenie" uruchamia
dĄwiękowy sygnał ostrzegawczy, a dopiero po 8 - 9 sekundach zaczynają pracować kolejno dwa silniki i
organy urabiające. Kombajn ścianowy ustawiony jest na przenośniku zgrzebłowym, który posuwa go
wzdłuż ściany węgla (przenośnik uruchamiają operatorzy przenośników). Po zebraniu warstwy węgla
organem urabiającym kombajnista pomaga przodowemu w przekładce przenośnika - przesuwają go bliżej
ściany węgla a następnie cała procedura uruchamiania i pracy kombajnu zaczyna się od początku.
Ponadto kombajniści na bieżąco konserwują maszynę, na której pracują, czasem wykonują drobne
naprawy, przeglądy (np. wymianę zużytych noży, utrzymanie w sprawności układu zraszania urobku). W
ślad za posuwającym się kombajnem postępują operatorzy sekcji zmechanizowanych obudów
ścianowych. Sekcja zapewnia osłonięcie i podparcie stropu wyrobiska eksploatacyjnego w ślad za
posuwającym się wzdłuż czoła przodka kombajnem urabiającym węgiel w ścianie. Operator sekcji,
posługując się specjalnym pulpitem sterowniczym, otwiera i zamyka odpowiednie zawory hydrauliczne,
co powoduje opuszczanie się stropnic i przesuwanie całej sekcji w stronę czoła wyrobiska ścianowego
(wraz z przenośnikiem), a następnie podniesienie stropnic i podparcie stropu wyrobiska. Podczas pracy
operator dokładnie sprawdza sprawność i szczelność elementów hydrauliki. Obsługa hydromonitora
polega na sterowaniu dyszą tego urządzenia, wypływająca z dyszy woda pod dużym ciśnieniem urabia
węgiel (odrywa jego części od calizny) i transportuje urobek do zbiornika zbiorczego. Sygnalista szybowy
wykonuje prace polegające na obsłudze nadszybi i podszybi szybów wydobywczych, zjazdowych i
pomocniczych wyposażonych w urządzenia wyciągowe, które zapewniają niezawodny i bezpieczny
transport pionowy ludzi, urobku i różnego rodzaju materiałów, maszyn i urządzeń. Obsługa ta polega na
informowaniu operatora maszyny wyciągowej o możliwości zjazdu lub wyjazdu maszyny wyciągowej.
Informowanie polega na uruchamianiu sygnalizacji świetlnej i dĄwiękowej - włączanej ręcznie za pomocą
specjalnych drążków - a także przez rozmowy telefoniczne. Do zadań sygnalisty szybowego należy też
opuszczanie ( za pomocą specjalnej dĄwigni podestu szybowego) oraz otwieranie ręczne drzwi
szybowych. Uruchamia też, korzystając ze specjalnego pulpitu sterowniczego urządzenie zwane
„zapychakiem”, które zaczepione o pełny wóz kopalniany z węglem, powoduje jego
przesunięcie a następnie wepchnięcie go do klatki wyciągowej. Wejście i wyjście górników z klatki
szybowej podczas jazdy w szybie odbywa się wyłącznie na wyraĄne polecenie sygnalisty szybowego.
Operator koparki wielonaczyniowej wykonuje prace związane z eksploatacją i ładowaniem na środki
transportu (samochody, wagony) łatwo urabialnych kopalin (piasku, węgla brunatnego) w górnictwie
odkrywkowym. Ponadto wykonuje prace związane z udostępnieniem pokładów do ich wybierania (
zdejmowanie zewnętrznej warstwy ziemi oraz rozluĄnionej skały w celu dotarcia do pokładu węgla). Wraz
ze swoimi pomocnikami (pomocnicy operatora koparki) prowadzą również bieżące naprawy i przeglądy
koparki wielonaczyniowej oraz kontrolują właściwe działanie urządzeń i zespołów maszyny. Operator
maszyn torfowych obsługuje maszyny na torfowiskach do prac powierzchniowych przy eksploatacji torfu
(koparki, frezarki, spycharki) oraz maszyny do głębinowej eksploatacji torfu (wycinarki, koparki łyżkowe i
szuflowe). Operator ten usuwa drobne usterki podczas pracy maszyn oraz przeprowadza okresowe
przeglądy techniczne. Operator zwałowarki zatrudniony jest w kopalnianych wyrobiskach odkrywkowych
i wykonuje prace związane ze zdejmowaniem nadkładu i lokowaniem jej w wolnych, pustych miejscach w
odkrywce. Prowadzi również bieżące naprawy i przeglądy zwałowarki oraz kontroluje właściwe działanie
urządzeń i zespołów maszyny. Powyższe maszyny (a są to maszyny bardzo duże) obsługuje się za
pomocą odpowiednich pulpitów sterowniczych, z dużą ilością przycisków i przełączników. Sterowanie
odbywa się z wykorzystaniem sygnalizacji dĄwiękowej oraz komunikacji telefonicznej. Wykonuje je zespół
osób ( główny operator maszyny oraz jego pomocnicy). Zawody pokrewne: - Operator maszyn do
http://www.zawood.pl Projekt ten jest finansowany przy udziale srodków EFS w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL Utworzono: 17 March, 2010, 10:55
przeróbki mechanicznej kopalin - Operator urządzeń wiertniczych i wydobycia ropy, gazu i innych
surowców - Mechanik maszyn i urządzeń przeróbczych - Mechanik maszyn i urządzeń górnictwa
podziemnego - Mechanik maszyn i urządzeń górnictwa odkrywkowego Ąródła: Rada Główna
Szkolnictwa Wyższego Publiczne Służby Zatrudnienia
http://www.zawood.pl Projekt ten jest finansowany przy udziale srodków EFS w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL Utworzono: 17 March, 2010, 10:55