Projekty AVT
2946
2946
HA
HAS 
S 
House s A
House s Automated System
utomated System
Czasami chciałoby się częścią nudnych obo- Dzięki wspomnianym cechom HAS pomo- lanie pomocy, przełączenie do trybu automa-
wiązków obarczyć kogoś innego, a samemu że też oszczędzić energię. tycznego (praca z telefonem), przełączenie
zająć sprawami bardziej twórczymi. Do takich do trybu manualnego (praca w konsoli).
właśnie celów jest przeznaczony domowy Funkcje oprogramowania Cechy sprzętu: 16 wyjść, 8 wejść, zasilanie
system automatyczny  HAS. Dzięki niemu, Sterowanie wyjściami: z zasilacza o napięciu stałym 6 15V, złącze
nie musimy samodzielnie zaświecać oświetlenia  Włączanie lub wyłączanie na stałe. umożliwiające dołączenie baterii awaryjne-
na noc ani włączać pewnych urządzeń na okre-  Włączanie lub wyłączanie na noc. go zasilania, możliwość wyłączenia wyjść
ślony czas. To wszystko, i wiele więcej, może  Włączanie lub wyłączanie na określony w przypadku zasilania awaryjnego, wejścia
wykonać za nas HAS. Jednym poleceniem czas, możliwość powiązania tej funkcji ze odizolowane galwanicznie, wyjścia umożli-
możesz określić, kiedy dane urządzenia mają się zmrokiem, jednorazowo lub wielokrotnie. Co wiające bezpośrednie sterowanie przekaz
nika-
włączać. Na razie to tylko garstka z możliwości oznacza, że urządzenie może być włączone po mi lub diodami transoptorów.
systemu tajemniczo nazwanego HAS. zmroku na dany czas, lub wyłączone, tylko raz HAS może pracować zarówno z konsolą,
A może chcielibyśmy mieć całkowitą kontrolę lub każdorazowo przy zdarzeniu zmroku. jak i z telefonem komórkowym. Własny wiersz
nad domem i wiedzieć, jaki jest stan czujników,  Cykliczne włączanie i wyłączanie. poleceń i, co ważne, pisane pełnymi zdaniami
np. czy drzwi frontowe są zamknięte. No dobrze, Możliwość określenia czasu włączenia i wyłą- polecenia, umożliwiają współpracę HAS z
a jeśli chciałbym być powiadomiony o fakcie czenia, jednorazowo lub w zapętleniu, istnieje dowolną platformą sprzętową i programową,
otworzenia okna i przy okazji rabowania mojego możliwość powiązania tej funkcji z zajściem jeśli tylko ma klienta umożliwiającego połą-
domu, czy HAS to umożliwia  tak, może nawet zmroku, jednokrotnie lub każdorazowo. czenie się przez port szeregowy. Możliwość
powiadamiać o fakcie zalania piwnicy, a liczba  Tygodniowy harmonogram. Możliwość pracy z telefonem  ułatwia to zdalne wyko-
zastosowań jest nieograniczona. Skoro już mogę określenia godziny włączenia i wyłączenia i nywanie poleceń, co jest też możliwe i w
sterować pewnymi urządzeniami i sprawdzać stan wybrania dni, w których to obowiązuje. przypadku pracy z konsolą, gdyż z kompute-
różnych czujników, czy też otrzymywać powia-  Możliwość sprawdzenia aktualnie ustawio- rem (np. domowym) można połączyć się zdal-
domienie o zmianie ich stanu, to czy mój sąsiad nych funkcji na poszczególnych wyjściach. nie. Ponieważ HAS przechowuje wszystkie
też może? Będzie mógł, jeśli mu na to pozwolisz: Sterowanie wejściami: instrukcje w pamięci i wykonuje je samodziel-
HAS pozwala na administrowanie użytkowni-  Sprawdzanie stanu poszczególnych wejść. nie, nie jest potrzebny zewnętrzny program,
kami, co więcej pozwala na zarządzenie ich  Możliwość ustawienia powiadomienia o zaj- HAS może zostać odłączony od hosta, a host
uprawnieniami. Co to znaczy? Znaczy to tyle, że ściu zdarzenia na poszczególnych wejściach. wyłączony celem oszczędzania energii.
wyznaczeni użytkownicy mogą zmieniać/odczy- Możliwe warianty to: zbocze narastające, opa-
tywać stan pewnych wejść/wyjść, do których są dające lub oba. Opis układu
dołączone czujniki, urządzenia sterowane, mogą  Przy zarządzeniu stanem wyjść czy wejść Schemat urządzenia jest widoczny na rysun-
też otrzymywać powiadomienie o zmianie stanu istnieje możliwość podania ich listy w jedno- ku 1. Cała złożoność tego urządzenia kryje
wejść. Nie oznacza to, że jeśli jeden użytkownik razowym poleceniu. się w pamięci mikrokontrolera U3 ATmega32.
ma przypisane urządzenie, to inny nie może mieć Zarządzanie użytkownikami: dodawanie Ostatecznie procesor ten ledwo udz
wignÄ…Å‚
tego samego, bo może. nowych i nadawanie im początkowych upraw- wymagania stawiane przez oprogramowanie,
nień, modyfikowanie szczególnie w kwestii pamięciowej. Nie będę
uprawnień istniejących, tu przytaczał kodu programu, bo zająłby on ok.
usuwanie, wyświetlenie 90 stron. Wspomniany procesor współpracuje
istniejących użytkowni- z zewnętrznym rezonatorem kwarcowym X1
ków i ich uprawnień. o częstotliwości 8MHz, obciążonym przez kon-
Administracja syste- densatory C13, C14. Zastosowanie rezonatora
mem: logowanie za pomo- o częstotliwości 8MHz było konieczne z uwagi
cą hasła, wylogowanie, na możliwość pracy na bateriach, w przypadku
zmiana hasła, ustawianie zaniku napięcia zasilania. Przy tej częstotliwości
godziny i dnia tygodnia, napięcie na trzech bateriach AA (R6) może spaść
wyświetlanie godziny i nawet do 3V. Sam mikrokontroler zresetuje się
dnia tygodnia, wyświet- przy 2,7V, ponieważ tak został skonfigurowany
21
Projekty AVT
jego moduł BOD. Pozostałe 0,2V 0,3V jest napięcie aktualnie używanego z
ródła referencyj- Ostatni obwód zapewniający komunika-
tracone na diodzie Schottky ego D5, przełącza- nego. Samo z
ródło referencyjne, którym może cję standardem EIA/TIA-232 zbudowano w
jącej między pracą na bateriach a zasilaniem ze być napięcie 2,56V lub zasilające, jest w takiej oparciu o MAX232A (U4) i C1 C3, C8, C9
stabilizatora. Dodatkowa dioda została dodana konfiguracji dołączone do nóżki AREF przez i L1. Zastosowanie wersji układu z literą A
tylko po to, by zapobiec przepływowi prądu z wewnętrzny klucz o stosunkowo dużej rezystan- na końcu umożliwia użycie kondensatorów
baterii do wyjścia stabilizatora. Jeśli już mowa o cji, więc konieczne jest zastosowanie obciążają- (C1 C3, C9) wchodzących w skład genera-
stabilizatorze, to jest nim stabilizator LDO (Low cego kondensatora C15. Napięcie referencyjne tora podnoszącego napięcie. Pozwala to na
Dropout Voltage) U5 LM2940CT-5.0  zapew- nie jest stałe i wynosi 2,56V w przypadku pomia- większe szybkości transmisji przez zapew-
nia on niewielki spadek napięcia mniejszy niż ru napięcia zasilania lub ok. 5V w przypadku nienie bardziej stromych zboczy przebiegu.
0,5V, zwłaszcza przy małym obciążeniu. To pomiaru natężenia światła. Co ważne, zastoso- Kondensatory C9, C11 to tzw. pętle prądowe,
powoduje, że nasz HAS może być zasilany już wanie wymienionego dzielnika napięcia i z
ródła które zapewniają utrzymanie się odpowied-
napięciem 6V, a nawet 5,5V jeśli jest to stabilne napięcia referencyjnego 2,56V jest niezbędne do niego napięcia przy impulsowym poborze
z
ródło. Kondensatory C16-C18 wygładzają tęt- pomiaru napięcia zasilającego mikrokontroler, prądu. L1 ze wspomnianymi kondensatorami
nienia i stanowią magazyn energii. Dodatkowa gdyż jeśli byśmy mierzyli napięcie bezpośrednio tworzy filtr eliminujący zakłócenia pochodzą-
dioda D6 chroni nasz układ przed odwrotnym zasilające mikroprocesor, to zmieniałoby się ono ce od MAX232A.
podłączeniem napięcia zasilania, a D7 przed razem ze zmianą napięcia odniesienia. Przewód umożliwiający połączenie telefo-
odwrotnym lub zbyt wysokim napięciem baterii. Pomiar natężenia światła jest realizowa- nu ze złączem RS-232 HAS został zbudowany
Dodatkowy obwód R15, C12, zapewni właści- ny za pomocą fotodiody D2, zasilającego w oparciu o ST3232 i przedstawiony jest na
we zresetowanie mikrokontrolera po włączeniu ją rezystora R1. Dodatkowy obwód R2, C6 rysunku 2. Jest to także sterownik RS-232,
napięcia zasilania. to szeregowy bocznik, tłumiący ewentualne lecz pracujący przy napięciu 3V. Napięcie
W celu zapewnienia odpowiedniej obciążalno- skoki napięcia przemiennego, mogącego się zasilające wspomniany układ nie jest pobiera-
ści prądowej wyjść sterujących peryferiami zasto- indukować w przewodach do fotodiody. R3, ne ze złącza portu RS, tylko z telefonu, który
sowano tzw. matryce tranzystorów Darlingtona  C7 to filtr, może on się przydać w przypadku w swoim złączu ma wyprowadzenie umożli-
U1, U2. Tranzystory w niej zawarte połączone są światła z lamp wyładowczych. Wspomniane wiające zasilanie akcesoriów. Fakt ten uwalnia
w układ OE i umożliwiają sterowanie dość wyso- pomiary są wykonywane naprzemienne, nas od konieczności ustawiania odpowiednich
kimi prądami (do 500mA na wszystkie wyjścia) i uśredniane, dodatkowo wprowadzono czas na linii w porcie RS-232 w celu zasilenia drive-
przy znacznych napięciach (do 50V) odbiorników. ustabilizowanie się napięć w obwodach, po ra, dodatkową zaletą jest brak konieczności
Matryca zawiera również diody, które mogą tłu- którym wyniki pomiarów będą akceptowane. dostosowania poziomów napięcia.
mić indukujące się napięcie np. na przekaz
nikach, Do wyprowadzeń U3 realizujących funk-
a wewnętrzne rezystancje ograniczające prąd baz cję wejść dołączono transoptory, zapewniają- Montaż i uruchomienie
tranzystorów umożliwiają dołączenie jej wprost ce izolację galwaniczną. Pozwala to na dołą- Na rysunku 3 przedstawiony jest schemat
do mikrokontrolera. Prąd ten może znacząco czenie do wejść czujników połączonych dość montażowy płytki głównej, a na rysunku 4 
obciążać baterie w przypadku zasilania awaryjne- długimi przewodami, oczywiście w takim  kabla . Montaż należy rozpocząć od wluto-
go. Dlatego istnieje możliwość wyłączenia wyjść przypadku czujnik powinien mieć własne wania elementów najniższych. Ponieważ pod
na czas zasilania bateryjnego (nie powoduje to z
ródło zasilania. Napięcie wystarczające do U3 znajdują się dwa dławiki, w niektórych
zmiany zaprogramowanej funkcji). Można tego wywołania stanu niskiego, między E C tran- podstawkach może zająć potrzeba wycię-
dokonać przez rozwarcie zworki J1 nawet w trak- zystora, to 2V, maksymalnie 40V. Dodatkowe cia wewnętrznych wsporników, należy tego
cie pracy urządzenia, ale uwaga  wyjęcie zworki rezystory podciągające kolektor tranzystorów dokonać ostrożnie, tak aby nie połamać samej
celem włączenia wyjść już na pracy bateryjnej nie w transoptorach nie są wymagane, bo tę funk- podstawki. Na U5 możemy zamontować nie-
spowoduje ich wyłączenia, a włożenie włączenia. cję realizuje sam procesor. wielki radiator. Fotodiodę możemy zamon-
Sama realizacja tej funkcji polega na pomiarze Dioda LED (D3) znajdująca się na płyt- tować na niewielkim odcinku przewodu,
napięcia zasilającego mikrokontroler. Jest ono ce sygnalizuje pracę urządzenia. Świeci ona koniecznie musi to być przewód ekranowa-
doprowadzone przez obwód R16, R4, R6, C5 do światłem ciągłym, zawsze w przypadku pracy ny, o długości nieprzekraczającej 2m. Osoby
wejścia ADC3 przetwornika analogowo/cyfrowe- z konsolą, a w trybie automatycznym może chcące samodzielnie przygotować procesor
go (ADC). R16 i R4 stanowi dzielnik napięcia migać, tylko gdy zachodzi komunikacja z do pracy powinny: wgrać zawartość pliku
na dwa, ogranicza to zakres napięć na wejściu telefonem lub jest jej brak. HAS_FlashROM do pamięci Flash, następnie
multipleksera ADC. R4, C5 to dodatkowy filtr.
Rys. 1
R7...R14 2.2k
U1 ULN2803A
Zasilanie same- CON1 IN1
CON9
1 18 1 OUT8 1
C13 22p X1 R7
go przetwornika OUT1 IN1
U3 ATMEGA32
VCC
2 17 2 OUT7 X2 8MHz
2
5 OT1
OUT2 IN2
A/D doprowa- 3 16 3 OUT6 9 OUT1 1 40 PM
OUT3 IN3 PB0 (XCK/T0) (ADC0) PA0
4
X1
4 15 4 OUT5 OUT2 2 39 LED IN2
8
CON10
OUT4 IN4 PB1 (T1) (ADC1) PA1
dza się do nóżki
3 TXC
5 14 5 OUT4 OUT3 3 38 NS 1
R8
7 C14 22p
OUT5 IN5 PB2 (INT2/AIN0) (ADC2) PA2
6 13 6
AVCC, jest ono OUT3 2 RXC OUT4 4 37 VS 2
OUT6 IN6 PB3 (OC0/AIN1) (ADC3) PA3 OT2
6
7 12 7 OUT2 OUT5 5 36 IN8
1
OUT7 IN7 PB4 (SS) (ADC4) PA4
odf i l t r owa-
8 11 8 OUT1 OUT6 6 35 IN3
CON11
OUT8 IN8 L1 PB5 (MOSI) (ADC5) PA5
10 9 CON3 DB9 OUT7 7 34 1
ne zalecanym
R9
CFWD GND VCC PB6 (MISO) (ADC6) PA6
100u
1 OUT8 8 33 IN7 2
PB7 (SCK) (ADC7) PA7
OT3
filtrem dolno-
2 RST 9
C8
RESET
U2 ULN2803A
100n
C9 IN4
przepustowym,
CON12
100n
1 18 1 OUT16 X2 12 1
R10
OUT1 IN1 XTAL2
zbudowanym
2 17 2 OUT15 1 16 13 2
X1
OUT2 IN2 C1+ VCC XTAL1 OT4
3 16 3 OUT14 C1 RXD 22 IN2
2 15 14
z elemen-
OUT3 IN3 VS+ GND PD0 (RXD) (SCL) PC0
4 15 4 100n 3 14 15 23 IN1 IN5
OUT13 TXD
CON13
OUT4 IN4 C1- T1OUT PD1 (TXD) (SDA) PC1
tów C10, L2.
5 14 5 C2 4 13 16 24 IN4 1
OUT12 OUT9
R11
OUT5 IN5 C2+ R1IN PD2 (INT0) (TCK) PC2
100n
6 13 6 OUT11 5 12 17 25 IN5 2
OUT10
Nóżka AREF OT5
OUT6 IN6 C2- R1OUT PD3 (INT1) (TMS) PC3
7 12 7 OUT10 C3 OUT11 26 IN6
6 11 18
OUT7 IN7 VS- T1IN PD4 (OC1B) (TDO) PC4
jest tak skon- 8 11 8 OUT9 7 10 19 27
100n
TXD OUT12 OUT16 IN6
CON14
OUT8 IN8 T2OUT T2IN PD5 (OC1A) (TDI) PC5
10 9 8 9 20 28 1
RXD OUT13 OUT15
R12
figurowana, że
CFWD GND R2IN R2OUT PD6 (ICP1) (TOSC1) PC6
1 IN3 21 29 2
OUT14
PD7 (OC2) (TOSC2) PC7 OT6
U4 MAX232A
U
4
M
A
X
2
3
2
A
pracuje jako 2
CON6
VCC
U5 LM2940CT L2 10u
U
5
L
M
2
9
4
0
C
T
VCC 1 2 IN7
R1 1M
CON15
wyjście, na któ- VCC
LED
C15 10n 2 1 1
R16
R4 R13
Vout Vin
22k D4
rym występuje R2 R3 2
22k
C10 R15
D5
OT7
CON7
1N5817
C4 100n 10k
R5 RST
1N5817 C16
100n C11100n
22k 1 1000u D6 PM IN8
CON17
D2 2 1 1
R6
R14
C5
C6 C7 J1
22k 2 C12 2
C17
C18
100n
OT8
CON8
22 1000u 100n
D3 D7 1000u
FOTO
OT-1...OT-8 LTV817
1u 100n LED R 6.2V/1.3W 1N5822
CON4
CON2
CON5
75
100k
CON16
10
VCC
TXC
RXC
GND
GND
AREF
AVCC
11
31
32
30
NS
VS
GND
Projekty AVT
CON2 C/S/M35-45
bity stopu  1, sterowanie przepływem końca napisu, tylko  dziurę , w którą możemy
1
GND
US1 ST3232CD
C5 C6 2
 brak. Rysunek 5 pokazuje główny wstawić nowy znak, możemy także przesuwać
C1
SB
100n 10u/50V
1 16 3
C1+ VCC CHARGE
ekran programu PuTTY z konfiguracją, kursor strzałkami. Wyświetlenia czasu dokonu-
2 15 4
VS+ GND BATT
C2
CON1
3 14 5
wszystkie pozostałe ustawienia możemy jemy poleceniem time.
C1- T1OUT DO
1
4 13 6
C3
6
C2+ R1IN DI
pozostawić domyślne. Możemy zapisać Przejdz
my teraz do poleceń sterujących
2
5 12 7
7
C2- R1OUT CLK
3 6 11 8
nasze ustawienia, wpisując nazwę np. wyjściami, poczynając od tych najprostszych.
VS- T1IN DATA
8
C4 7 10 9
4
T2OUT T2IN MG
HAS w polu tekstowym Saved Session, i Polecenie on włączy dane wyjście na stałe, a off
9
8 9 10
5
R2IN R2OUT MI
C1...C4 100n 11
naciskając Save lub załadować, wybiera- wyłącza na stałe. Dodatkowo możemy włączać/
AU
12
DB9
AG
jąc z listy i wciskając Load. Ostatecznie wyłączać wyjście na stałe w powiązaniu ze zda-
Rys. 2
wciskamy Open, powinniśmy się połą- rzeniem nocy, przykłady pokazano na rysunku
wgrać zawartość pliku HAS_EEPROM do czyć z HAS-em by sprawdzić, czy odpo- 7. Kolejnymi poleceniami przydatnymi przy
pamięci EEPROM i ustawić bity zabezpie- wiada. Wciskamy Enter, w konsoli powinien czasowym sterowaniu wyjściami jest timer i
czające, zgodnie z opisem w pliku FuseBits. pojawić się znak zachęty. countdown. Różnica między nimi polega na tym,
Wykonanie wyżej wymienionych czynności że timer wyłącza, a countdown włącza wyjście
w podanej kolejności jest niezbędne do pra- Obsługa urządzenia na zadany czas. Dodatkowo możemy powiązać
widłowego działania HAS. Jeśli jesteśmy już połączeni z HAS-em, to spró- odliczanie czasu z zajściem nocy, działanie
Uruchomienie. Urządzenie należy zasilać bujemy się zalogować. Listę dostępnych poleceń tego przełączenia jest identyczne z działaniem
napięciem stałym 6-15V, niekoniecznie sta- i ich składnię możemy zobaczyć na diagra- wymienionych funkcji, lecz powoduje, że nie-
bilizowanym o wydajności ok. 100mA. Sam mach syntaktycznych, które można ściągnąć z jako zostały one napisane dopiero przy nastaniu
układ nie powinien pobierać więcej jak 25mA Elportalu. Można ją też wyświetlić pleceniem pory nocnej. Dodatkowo możemy powtarzać
w stanie wyłączenia wszystkich wyjść i 50mA help, po zalogowaniu. Logowania dokonujemy tę komendę każdorazowo przy zajściu nocy,
w przypadku włączenia wszystkich wyjść. za pomocą polecenia logon . Od razu przełączeniem repeat. Należy
Rys. 4
Możemy dołączyć dodatkowe baterie o napię- zdradzę, że hasło domyślne to 1234, rysu- zwrócić szczególną uwagę na
ciu 4,5V (3xR6). Do wyjść możemy dołączyć nek 6 przedstawia wycinek konsoli, możemy fakt, że timer powoduje tak
odbiorniki, np. przekaz
niki, powinny one być zobaczyć ten proces, hasło nie jest ukrywane jakby wyłączenie wyjścia na
zasilane z oddzielnego z
ródła zasilania i włą- podczas wpisywania, jednak po wciśnięciu Enter zadany czas i po tym czasie
czone między kolektor tranzystora (czyli kon- konsola zostanie wyczyszczona (przewinięta) i pozostawienie go włączonym.
kretne wyjście) a dodatni potencjał ich zasila- hasło zniknie. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z Dodatkowo ustawiając timer
nia, dodatkowo masa tego zasilania powinna planem, to zobaczymy
być połączona z układem w miejscu GND. napis OK lub ERROR
Diody tłumiące ewentualne przepięcia są wbu- w przypadku błędu.
dowane w matryce tranzystorów i możemy z Jeśli pomylimy się i
nich skorzystać dzięki wyjściu FWCD. wpiszemy polecenie,
Do wejść możemy dołączać różnego którego nie ma lub
rodzaju czujniki w postaci przełączników czy nie mamy do niego
oddzielnych układów. Na złącze J1 możemy uprawnień, to zosta-
założyć zworkę lub pozostawić rozwarte. niemy o tym poin-
Służy ono do wyboru zachowania się wyjść formowani (ERROR:
przy pracy na bateriach  w przypadku roz- Application permis-
warcia wyjścia zostaną wyłączone na czas sion denied/ERROR:
pracy bateryjnej. Jeśli czułość fotodiody Whoa! Application
okazałaby się za duża, możemy zmniejszyć don t find). Tak samo
wartość R1, to samo zaleca się w przypadku w przypadku podania
połączenia jej z płytką długimi przewodami. zbyt dużej lub małej
Jeśli wszystko wydaje się poprawnie zmonto- liczby parametrów
wane i przygotowane, możemy włączyć HAS, (ERROR: Too more/
dioda LED powinna świecić. few params)  powyż- Rys. 3
HAS należy połączyć z portem szerego- sza zasada dotyczy
Rys. 5
wym (zgodnym ze standardem EIA/TIA- też innych poleceń.
232-C) komputera lub serwera, można też Do wylogowania służy polecenie
łączyć go z terminalami np. VT-100. Klient logoff. Mamy też możliwość zmia-
umożliwiający komunikację po stronie hosta ny hasła poleceniem passwdmod.
powinien obsługiwać ANSI ESCAPE CODE Ja przesunąłem konsolę tak, żeby
lub emulować VT-100. Zalecane progra- polecenia były widoczne, normal-
my to PuTTY dla Windows, minicom dla nie po ich wpisaniu konsola jest
systemów UNIX-owych. W starszych wer- czyszczona. Po pierwszym zalogo-
sjach Windowsa był dodawany program waniu wypadałoby ustawić zegar,
HyperTerminal, który też może być wyko- możemy tego dokonać poleceniem
rzystany lub doinstalowany oddzielnie. HAS set, przy okazji możemy też usta-
z hostem należy połączyć kablem odwró- wić dzień tygodnia. Tym samym
conym, z adapterem DB-9. Po włączeniu i poleceniem można zmieniać te
połączeniu HAS-a z hostem, uruchamiamy ustawienia. Jeśli się pomylimy,
klienta i przystępujemy do jego konfigura- możemy usunąć błędne znaki kla-
cji, ustawiamy: liczbę bitów na sekundę  wiszem BackSpace. Usuwanie ze
19 200, bity danych  8, parzystość  brak, środka nie spowoduje przesunięcia
L
i
p
i
e
c
2
0
1
0
El ekt roni ka dl a Wszyst ki ch Lipiec 2010
Projekty AVT
na noc, należy pamiętać o tym, że w
czasie gdy on nie liczy, ustawia wyjście
w stan włączenia, w przeciwieństwie
do polecenia countdown, które wyłącza
wyjście gdy nie zlicza. Jeśli zadany
czas jest tak długi, a my ustawiliśmy
wyzwalanie faktem nocy, to timer/
countdown zacznie liczyć od pierwszej
napotkanej nocy i skończy po zadanym
czasie, nie zważając przy tym na to, czy
jest dzień, czy noc. Przykłady użycia
polecenia można zobaczyć na rysun-
Rys. 9
ku 8. Chyba najdłuższym poleceniem
w sensie składni jest polecenie cycle.
Rys. 6 Rys. 7 Rys. 8
Umożliwia ono ustawienie na zadanych
wyjściach cyklu, czyli w sumie przebiegu
o odpowiednim wypełnieniu. Domyślnie,
bez żadnych przełączeń zostanie odliczo-
ny tylko jeden cykl. Cykl rozpoczynany
jest od czasu wyłączenia, czyli wyjście
początkowo zostanie wyłączone, po czym
włączone na zadany czas i, co ważne,
wyłączone po tym czasie. Możliwe jest
zadanie powtarzania cyklu, wtedy uzyska-
my coś w rodzaju generatora na danym je przesunięcia pory same, nie trzeba za każdym razem ich konfi-
wyjściu. Przełączenie reverse spowoduje wyłączenia do nowej gurować poleceniem event.
zanegowanie wyjścia, którym steruje cykl. I tak godziny  odliczenie odbędzie się wg czasu, Przejdz
my teraz do poleceń, które umożli-
pozostanie ono włączone przed rozpoczęciem jaki był w trakcie rozpoczynania odliczania. wiają administrację użytkownikami. To za ich
lub po zakończeniu cyklu, tj. w czasie wyłą- Dodatkowo, gdy nastawimy godzinę włącze- pomocą można będzie ich dodawać i zmieniać
czenia będzie włączone, w czasie włączenia  nia mniejszą niż aktualna tego samego dnia, ich uprawnienia. Jako użytkownik w tym syste-
wyłączone. Dodatkowo, wcześniejsze operacje kolejny cykl zacznie się dopiero za tydzień. mie jest rozumiany unikalny numer telefonu z
można powiązać ze stanem zapadnięcia zmroku Przykład można zobaczyć na rysunku 10. nadanymi uprawnieniami. Praca z telefonem
i powtarzać każdorazowo, gdy on zachodzi. Tak Ostatnim poleceniem związanym z obsługą zostanie omówiona w dalszej kolejności. Aby
samo jak w przypadku timerów i tu jeśli zadany wyjść jest polecenie describe. Umożliwia ono dodać użytkownika, używamy polecenia use-
czas jest tak długi, że kolejny raz zajdzie zda- wyświetlenie aktualnie ustawionych funkcji na radd, po którym wpisujemy numer telefonu z
rzenie zmroku, to nie wpłynie to na aktualny poszczególnych wyjściach  rysunki 11 i 12. prefiksem (dla polski 48), następnie możemy
czas odliczania cyklu, cykl musi się zakoń- Inną, mniej obszerną częścią poleceń, są od razu nadać mu uprawnienia do ustawiania
czyć. Jeśli ustawiono cykl nieskończony, to komendy związane z obsługą wejść. Możliwe wyjść (+w), do odczytu stanu wejść (+r) lub
musi zostać odliczona całkowita liczba cyklów, jest wyświetlenie ich stanu, czyli czy wejście otrzymywania informacji o zdarzeniach (+e), po
zanim możliwe będzie przejście wyjścia w stan jest w stanie wysokim czy niskim, możemy to tym przełączeniu występują numery urządzeń,
statyczny  w dzień. Cykl może okazać się sprawdzić, wywołując polecenie state. Stan tak jak w przypadku poznanych już poleceń
niezmiernie przydaną funkcją, np. jeśli chodzi up oznacza, że podano wystarczające napięcie on, off, timer, itd. W celu dodania, usunię-
o sterowanie zewnętrznych lampek choinko- na dany transoptor, down  że nie podano. cia, zmiany uprawnień danego użytkownika,
wych nocą. Rysunek 9 przedstawia przykłady Dodatkowo istnieje możliwość powiadomie- używamy polecenia usermod, numeru telefo-
tego polecenia, przy okazji w jednym z przy- nia o fakcie zmiany stanu danego wejścia, nu wcześniej dodanego użytkownika, a także
kładowych poleceń  zjadłem słówko on. I tu można to ustawić za pomocą polecenia event. jednego z przełączeń (+| |#)(w|r|e). Znak plus
uwaga, maksymalna liczba znaków, jaka może Sygnalizacja zmiany stanu może następować oznacza, że dodajemy uprawnienia dla kolejnych
zostać wpisana wynosi 97, więc w przypadku przy odpowiednim zboczu, dostępne opcje to wejść/wyjść/zdarzeń, znak minus  że usuwamy
długich poleceń lepiej rozszerzyć konsolę do rise, fail, both, można także ją wyłączyć,
rozmiaru 100 znaków. Ostatnie polecenie z tej podając opcję off, przykład tych poleceń
serii, daily, umożliwia ustawienie tygodniowe- można zobaczyć na rysunku 13, dodatko-
go harmonogramu. Pozwala ono na określenie wo wymusiłem zmianę stanu, by zobaczyć
godziny, minuty, sekundy o jakiej wyjście ma sposób wyświetlania zdarzenia. Zdarzenia,
być włączone i tak samo godziny, o której raz ustawione, pojawiają się w konsoli
Rys. 10
ma być wyłączone. Dodatkowo można
Rys. 11
określić, w jakie dni tygodnia akcja ta
ma być wykonywana. Polecenie to jest
ograniczone tylko do jednego prze-
działu czasowego dla całego dnia i
wszystkich dni tygodnia. Warto wspo-
mnieć, że ustawienie godziny wyłą-
czenia mniejszej od włączenia też jest
możliwe. Zmiana ustawień czasu pole-
ceniem set time, podczas gdy wyjście
już zostało włączone, nie spowodu-
24
Projekty AVT
uprawnienia z wyszczególnionych w ostatnim a po połączeniu telefonu po
Wykaz elementów
parametrze polecenia urządzeń, a znak kratki (#) chwili powinna przestać.
Płyta główna U3 . . . . . . . . . . . . . . . ATmega32-16PU
 że zamieniamy uprawnienia na nowe. W szcze- Sygnalizuje ona, że zachodzi
Rezystory U4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . MAX232A
gólnych przypadkach, aby nadać jednemu użyt- komunikacja z telefonem lub
R1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1M© U5 . . . . . . . . . . . . . . . . . LM2940CT-5.0
kownikowi uprawnienia do ustawiania wyjść, jest jej brak. Przy dołączaniu
R2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 75© PozostaÅ‚e
odczytu wejść i powiadomień o zdarzeniach, telefonu należy uważać, w przy-
R3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100k© OT1-OT8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . LTV817
polecenie usermod będzie trzeba wywołać przy- padku zapełnienia więcej niż
R4-R6,R16 22k© X1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .8MHz 4mm
najmniej trzy razy z różnymi przełączeniami tj. 85% pamięci wiadomości SMS
R7-R14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .2,2k© CON1,CON2,CON4-CON15, CON17,J1
r/w/e/. Usunięcia użytkownika i jego uprawnień zostanie uruchomiony mecha-
R15 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10k© zÅ‚Ä…cze szpilkowe proste goldpin 1*40pin
dokonujemy poleceniem userrem, a wypisania nizm Garbage Collector, który
Kondensatory + 1*4pin do Å‚amania
listy użytkowników i ich uprawnień poleceniem wykasuje wiadomości SMS.
C1-C5,C7-C12. . . . . . . 100nF/63V MKT CON3. . . . wtyk D-SUB katowy do druku
users. Szczegóły zawarte są na diagramach syn- Mechanizm ten może się także
C6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1µF/63V MKT L=7,2mm (z bolcami)
taktycznych, przykłady widoczne są na rysunku uruchomić po dołączeniu, jeśli
C13,C14 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .22pF CON16. . . . . . . . . . . . . . . . . . ARK2/SM
14. Maksymalna liczba użytkowników została pamięć SMS się zapełni, zapo-
C15 . . . . . . . . . . . . . . . . 10nF/63V MKT Podstawka standardowa 18pin 0,3 2szt.
ograniczona do 10. biega on  zapchaniu siÄ™ pamiÄ™-
C16-C18 . . . . . . . . . . . . . . 1000µF/16V Podstawka standardowa 16pin 0,3 1szt.
ci wiadomości, i tym samym
Półprzewodniki Podstawka standardowa 40pin 0,6 1szt.
Praca z telefonem niemożności odbioru poleceń.
D2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . fotodioda  Kabel
Jak łatwo się domyślić, telefon dołączamy Przejścia między pracą w kon-
D3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . LED R 5mm C1-C5 . . . . . . . . . . . . 100nF SMD 1206
do złącza DB-9 HAS, tego samego, do które- soli a trybem pracy z telefonem
D4,D5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N5817 C6 . . . . . . . . . . . . . . . . .10µF/50V SMD
go zazwyczaj jest dołączona konsola. Liczba i polecenia temu towarzyszące
D6 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1N5822 US1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ST3232CD
współpracujących modeli telefonów (z mode- widoczne są na uproszczonym
D7 . . . . . . . . . . . . . . . Zenera 6,2V/1,3W CON1. . .złącze D-sub, gniazdo do
mem AT) jest ograniczona, a jedyne sprawdzone diagramie stanów  rysunek
U1,U2 . . . . . . . . . . . . . . . . . ULN2803A lutowania przewodów
modele to Siemens S45 i C35. Prawdopodobnie 15. W trybie automatycznym
Komplet podzespołów z płytką jest dostępny
praca z modelami Siemensa oscylującymi liczba poleceń jest ograniczo-
w sieci handlowej AVT jako kit szkolny AVT-2946.
wokół tych będzie prawdopodobna, ale jeśli na, możliwe polecenia to: on,
ktoś ma zamiar kupić taki telefon do celów off, timer, countdown, cycle, daily, state. Oprócz razowo 10 SMS-
współpracy z HAS-em, to niech lepiej wybierze tego dodatkowym ograniczeniem w wydawaniu ów. Maksymalna
jeden z modeli testowanych. poleceń jest lista użytkowników i ich uprawnień. liczba SMS-ów,
Jeśli już chcemy to zrobić na początku, wydaje- Polecenia wydane jeszcze w trybie konsoli nie jakie system może
my magiczne polecenie auto, odłączamy konso- tracą mocy w trybie automatycznym, np. pole- wysłać w ciągu
lę, a następnie podłączamy włączony i z wpisa- cenie event trzeba wydać w trybie konsoli, by minuty została
nym ewentualnym PIN-em telefon. Znajdująca uprawnieni użytkownicy mogli otrzymać SMS ograniczona do
się na płytce HAS dioda LED zacznie migać, o zdarzeniu. Należy pamiętać, że przypisując 120 i zależy od
uprawnienia tym 10 użytkowni- szybkości z jaką
kom do jakiegoś zdarzenia, które telefon może je
nastąpi, zostanie wysłane jedno- wysyłać. SMS-y
przychodzÄ…-
ce od użyt-
kowni ków
niedodanych,
Rys. 15
niemajÄ…cych
uprawnień, z błędnymi poleceniami będą
odrzucane bez powiadomienia. System nie
wysyła powiadomień także o wykonaniu
danego polecenia. Jeśli na liście urządzeń
polecenia jest choć jedno urządzenie, do
którego użytkownik nie ma uprawnienia,
całe polecenie zostanie odrzucone. W
przypadku polecenia state (uprawnienie
+r), otrzymamy SMS zwrotny ze statusem
wejść, jeśli nadano nam takie uprawnienia.
Jeśli zajdą problemy z komunikacją z tele-
fonem, dioda LED miganiem zacznie to
wskazywać po czasie najdłużej 20 minut.
Rys. 14
Rys. 13
Przy wpisywaniu poleceń wielkość zna-
Rys. 12
ków nie ma znaczenia, a edytory telefonów
lubią ją zmieniać. Wyjście z trybu automa-
tycznego i praca w konsoli będzie możliwa po
ponownym jej dołączeniu i wpisaniu komendy
manual. Komendę tę należy poprzedzić paroma
Enterami, jeśli nadal nie zobaczymy znaku
zachęty, trzeba powtórzyć tę czynność.
Szymon Janek
[e-mail]
25
25