initAd();



































  Biochemia
  Biotechnologia
  Fizjologia
  Genetyka
  Medycyna
  Mikrobiologia
  Inne








   Biologii komórki
   Biologii molekularnej
   Medycyny molekularnej
   Histologii
   Botaniki
  
Leksykon medyczny
   Testy








   Botanika
   Budowa komórki
   Ewolucja
   Genetyka
   Medycyna
   Terminologia
   Zoologia








   A 
   B 
   C 
   D 
   E 
   F 
   G
   H 
   I 
   J 
   K 
   L 
   Ł 
   M
   N 
   O 
   P 
   R 
   S 
   Ś 
   T
   U 
   W 
   Z 
   Ż 
  Cała lista 








   Apoptoza
   PDB
   Biochemia
   Biotechnologia
   Czasopisma
   Książki
   Uczelnie
   Uniwersytety
   Zdjęcia

















 O nas
           Tu jesteś:  
Biologia.pl < Kurs botaniki














KORZENIE SĄ ODPOWIEDZIALNE ZA POBIERANIE WODY l SOLI MINERALNYCH


Podstawową funkcją korzeni jest zaopatrywanie rośliny w wodę i sole mineralne, a także utrzymywanie jej w podłożu. Niekiedy pełnią one także inne zadania, jak np. korzenie spichrzowe, kurczliwe, czepne, powietrzne. Korzenie wielu gatunków roślin mogą wchodzić w symbiotyczne związki z grzybami (tzw. mikoryza), co usprawnia zaopatrywanie roślin w związki mineralne. Budowa wewnętrzna korzeni roślin zielnych i najmłodszych części korzeni roślin wieloletnich (tzw. budowa pierwotna) jest wynikiem działalności pierwotnej tkanki twórczej - merystemu wierzchołkowego korzenia. Dojrzale korzenie roślin drzewiastych mają budowę wtórną, która jest efektem działalności merystemów wtórnych: miazgi (kambium) i tkanki korkotwórczej.

W budowie każdego korzenia można wyróżnić strefy, w których zachodzą różne procesy związane z jego wzrostem. Wierzchołek każdego korzenia okryty jest czapeczką korzeniową. Komórki czapeczki, zniszczone w czasie przeciskania się korzenia przez podłoże, uzupełniane są przez nowe komórki tworzone przez merystem wierzchołkowy. Tkanka twórcza tworzy strefę podziałów komórkowych. Komórki tej strefy mają wyłącznie cienkie ściany pierwotne, są małe, w kształcie prostopadłościanów, w ich cytoplazmach znajdują się bardzo duże jądra (dlaczego?). Za strefą podziałów rozciąga się strefa wydłużania (elongacyjna). Znajdujące się tu komórki utraciły już zdolność do podziałów, mogą jednak przyrastać na długość. Wydłużanie się (elongacja) jest ich głównym zadaniem.

Dzięki nim korzeń rośnie i przeciska się między cząsteczkami gleby. W tej strefie rozpoczyna się też wstępne różnicowanie się tkanek. Dalsze ich różnicowanie się i dojrzewanie następuje w strefie dojrzewania. Komórki, które tu się znalazły, specjalizują się w pełnieniu ściśle określonych funkcji. W tej strefie powstają też komórki włośnikowe - wyrostki epidermy odpowiedzialne za pobieranie roztworów z gleby; dlatego tę część korzenia nazywa się także strefą włośnikową. Możemy tu zaobserwować wszystkie, ostatecznie wykształcone tkanki składające się na budowę pierwotną korzenia. Ponad tą strefą znajduje się obszar, w którym wykształcają się korzenie boczne.

Korzenie tworzą systemy korzeniowe



Korzenie roślin tworzą różnego rodzaju zespoły. U większości roślin nagozalążkowych i okrytozalążkowych dwuliściennych występuje system korzeniowy zwany palowym. Można w nim wyróżnić gruby, rosnący pionowo w dół korzeń główny i odchodzące od niego, krótsze, drobniejsze korzenie boczne (rys. VI3. A.). Korzenie boczne mogą tworzyć własne rozgałęzienia. System palowy może mieć znaczną długość i docierać do warstw gleby zawierających większe ilości wody bądź sięgać nawet wody gruntowej.

U roślin jednoliściennych korzeń zarodkowy zwykle wcześnie kończy swój wzrost, a niekiedy nawet zanika. U podstawy pędu rozwijają się wówczas korzenie zwane przybyszowymi. Wszystkie one zbliżone są do siebie długością i szerokością, żaden nie góruje nad pozostałymi. System taki nazywany jest wiązkowym (rys. VI3. B.). Korzenie przybyszowe mogą tworzyć się także z wtórnych merystemów łodyg i liści, dlatego też wiązkowy system korzeniowy może mieć także wiele roślin dwuliściennych wytwarzających podziemne łodygi (kłącza).


Korzenie przybyszowe odgrywają dużą rolę w wegetatywnym (bezpłciowym, przebiegającym bez udziału gamet) rozmnażaniu się roślin. Otrzymywane w ten sposób potomstwo jest identyczne genetycznie z osobnikiem rodzicielskim (w tym procesie nie ma gamet - nie ma więc mejozy ani rekombinacji, nie ma wymieszania się genotypów obydwu organizmów rodzicielskich) i zachowuje wszystkie jego cechy, np. ma takie same plamy na liściach czy też produkuje tak samo duże i słodkie owoce. Wykorzystywane jest to na masową skalę w ogrodnictwie: rozmnażanie krzewów ozdobnych i owocowych przez od-kłady (gałęzie, na których fragmentach przysypanych ziemią wyrastają korzenie przybyszowe), sadzonkowanie liści (np. begonii czy fiołka afrykańskiego), odciętych kawałków pędów (np. trzykrotek, fikusów, filodendronów, wielu iglastych krzewów ozdobnych). Tak też rozmnaża się wiele uciążliwych chwastów (np. perz), wykształcających korzenie przybyszowe nawet na najdrobniejszych fragmentach podziemnych łodyg (kłączy) - rys. VI.3.C.

Niejednokrotnie, nieumiejętnie z nimi walcząc, np. przez przekopywanie i pozostawianie fragmentów pędów w glebie - zamiast pozbyć się chwastów, sprawiamy, że mnożą się w znacznie szybszym tempie.

Niekiedy korzenie pełnią inne funkcje niż pobieranie z gleby roztworu soli


Korzenie wielu roślin, oprócz pobierania z gleby roztworu soli mineralnych, pełnią także inne funkcje.
Grube i mięsiste korzenie spichrzowe magazynują w komórkach miękiszu substancje odżywcze, niezbędne roślinom tracącym na zimę nadziemne pędy, do szybkiego wykształcenia nowych pędów na wiosnę. Funkcje magazynujące pełni głównie górna część korzenia, dolna pobiera z gleby wodę.

Charakterystyczne korzenie spichrzowe mają rośliny dwuletnie. U marchwi funkcje spichrzowe pełni miękisz łykowy, u rzodkwi - miękisz drzewny.
Gruby korzeń buraka powstaje dzięki działalności wielu koncentrycznie ułożonych pasm miazgi, odkładających matę wiązki drewna i tyka i duże ilości miękiszu spichrzowego. Funkcje spichrzowe mogą pełnić także korzenie przybyszowe. Są nimi np. bulwy dalii.





Korzenie kurczliwe (występujące m.in. u niektórych roślin cebulowych, np. kokoryczy) wciągają roślinę w głąb ziemi, co pozwala jej np. przetrwać okres mrozów lub lepiej ukorzenić się kiełkującej na powierzchni gleby siewce.
Korzenie kurczą się przez tracenie wody, więdnięcie i obumieranie komórek kory pierwotnej.
Korzenie podporowe występują u roślin rosnących w grząskim podłożu. Ich zadaniem jest stabilizacja rośliny. Są to korzenie przybyszowe, wyrastające z łodygi na pewnej wysokości nad ziemią i ukośnie wrastające w podłoże. Występują przede wszystkim u roślin rosnących w wilgotnych lasach tropikalnych (np. u figowców, palm, filodendronów, pandanów ).




Najbardziej charakterystyczne korzenie podporowe wytwarzają rośliny tworzące tzw. namorzyny. Są to osobliwe formacje roślinne porastające bagniste tereny, położone w strefie przypływów i odpływów mórz strefy tropikalnej.



Rośliny zajmujące tak niezwykłe siedliska zaopatrzone są także w korzenie oddechowe. Są to pionowe, wystające z gleby odgałęzienia korzeni biegnących równolegle do powierzchni ziemi. Służą do pobierania tlenu i dodatkowego umacniania roślin w niestabilnym podłożu.

Korzenie czepne występują u pnączy i epifitów (roślin nie rosnących w glebie, lecz na wyniesionych ponad nią podporach: innych roślinach, nagich skałach). Przytwierdzają rośliny do podłoża.

Korzenie powietrzne zaopatrują w wodę niektóre epifity (np. storczyki) (fot. VI3.). Mają one wielowarstwową skórkę (tzw. welamen) zbudowaną przez martwe komórki o porowatych ścianach, nasiąkające wodą jak gąbka.