Alfabet hebrajski - ęŁŃ��� (www.iwrit.pl) Page 1 of 3
Słownik Podstawy Gramatyka Historia Muzyka Forum Inne
Alfabet hebrajski (ęŁŃ���)
Przeczytaj dokładnie objaśnienia pod tabelą!
Lp. drukowane ręczne nazwa WSP ML WL
1 1
alef nieme a, e
�
bet b
2 2
-
wet w
Ń
3 3
gimel g -
�
4 4
dalet d -
Ó
h
5 5
he a, e, o
lub nieme
�
6 6
waw w o, u
�
7 7
zajin z -
�
8 8
chet ch -
�
9 9
tet t -
�
jod
10 10
j i, e
(jud)
Ł
kaf k
11 20
-
chaf ch
(�) �
12 30
lamed L -
�
13 40
mem m -
(Ż) �
14 50
nun n -
(�) ą
15 60
samech s -
�
16 70
ajin nieme -
�
http://www.iwrit.pl/alefbet.php 2008-05-20
Alfabet hebrajski - ęŁŃ��� (www.iwrit.pl) Page 2 of 3
pe p
17 80
-
f
fe
(ć) �
18 90
cadi c -
(�) ć
19 100
kof k -
�
20 200
resz r -
Ł
szin sz
21 300
-
s
sin
�
22 400
taw t -
ę
Lp. drukowane ręczne nazwa WSP ML WL
Znaczenie u\
ytych skrótów:
WSP - wartość spółgłoskowa, czyli wymowa jako spółgłoski
ML - wartość samogłoskowa, czyli Mater lectionis
WL - wartość liczbowa
Podając wymowę zastosowałem transkrypcję polską. Wyjaśnienia wymaga
tylko rozró\
nienie głosek [h] i [ch], bardzo wa\
nych dla poprawnej i
zrozumiałej wymowy.
[h] - to łagodne, delikatne H, jak w angielskim home, niezbyt łatwe do
opanowania dla Polaka, poniewa\
polska głoska H jest znacznie mocniej
artykułowana (lekko charcząca). Lepiej więc tego [h] nie wymówić wcale (tak
zresztą robi coraz więcej Izraelczyków), ni\
wymawiać je jak polskie H.
[ch] - to charakterystyczne dla języjów semickich, szorstkie, podniebienne,
niemal charczące H. Wbrew pozorom nie jest trudne do opanowania przez
Polaka, poniewa\
polskie H jest nieco podobne (choć słabsze) i w izraelskich
uszach brzmi bli\
ej chet ni\
he.
O alfabecie
Alfabet hebrajski składa się z 22 liter. Nie rozró\
nia się liter wielkich i małych. Za to
pięć liter (kaf, mem, nun, pe, cadi) przyjmuje na końcu wyrazu inną graficznie
formę, zwaną sofit (w tabelce pokazaną w nawiasach). Nikogo chyba nie zaskoczę,
dodając, \
e po hebrajsku czyta się od prawej do lewej.
Jak widać w tabelce, kształt liter pisanych (ręcznie) dość znacznie odbiega od ich
pierwowzorów drukowanych.
Nale\
y pamiętać, \
e wszystkie litery w alfabecie hebrajskim to spółgłoski. Jednak
ka\
da spółgłoska (nie wyłączając niemych) mo\
e być "nośnikiem" samogłoski
(zwykle wymawianej po niej).
Spółgłoski
Najwa\
niejszą cechą fonetyczną współczesnego języka hebrajskiego jest
postępujący zanik semickich spółgłosek gardłowych � � � � (he, chet, alef, ajin).
Zjawisko to występowało ju\
w czasach staro\
ytnych i przeszło do wymowy
aszkenazyjskiej. W wymowie sefaradyjskiej - dzieki wpływom języka arabskiego -
spółgłoski gardłowe zachowały się, lecz było to, najprawdopodobniej, zjawisko
wtórne.
Nowohebrajski nie ró\
nicuje ju\
w wymowie � alef i � ajin (oba są nieme),
http://www.iwrit.pl/alefbet.php 2008-05-20
Alfabet hebrajski - ęŁŃ��� (www.iwrit.pl) Page 3 of 3
choć konsekwentnie stosuje je dalej w zapisie.
Gardłowe � chet zostało zrównane z palatalnym � chaf.
W ostatnim czasie obserwowany jest tak\
e zanik � hej - wymawiana jest tylko
następująca po nim samogłoska. Tak więc spółgłoska � hej staje się niema,
tak jak nieme stały się ju\
spółgłoski � alef i � ayin.
Prasemicki trójdzielny system spółgłoskowy (dz
więczne, bezdz
więczne i
emfatyczne) został uproszczony do dwudzielnego - spółgłoski emfatyczne
(wymawiane na przydechu) - zanikły. Nie ma ju\
więc ró\
nicy w wymowie � kof i �
kaf oraz � tet i ę taw. Ślady starego systemu przetrwały jednak w zachowawczej
pisowni (dwa ró\
ne znaki dla [k], dwa dla [t] itd.).
Zredukowana została równie\
grupa tzw. spółgłosek begadkefat (ę � � Ó � Ń),
wymawianych ró\
nie w zale\
ności od miejsca występowania w wyrazie. Na początku
i po sylabie zamkniętej wymawiane są one "twardo" (wymowa zwarta), a w innych
przypadkach "miękko" (wymowa szczelinowa). Z prasemickiego systemu ostały się
w tej grupie ju\
tylko trzy samogłoski:
Ń - "twardo" jako [b]: ęŁŃ [bajit]; "miękko" jako [w]: �ąŃ� [levena]
� - "twardo" jako [k]: Ł�Ó� [kadur];"miękko" jako [ch]: Ł�Ń [bechi]
� - "twardo" jako [p]: ���� [poel]; "miękko" jako [f]: ���� [kaful]
Wraz z zapo\
yczeniami weszły do nowohebrajskiego trzy nowe spółgłoski: \
, cz,
d\
, oznaczane w druku jako zajin, cadi i gimel ze specjalnym apostrofem (geresz):
ó� [\
], np. ��ó� [\
aket] = \
akiet
óć [cz], np. �Ł�óć [czechja] = Czechy
ó� [d\
], np. �Ó�ó� [d\
udo] = d\
udo
Oprac. na bazie tekstu Dariusza Dekierta
Jeśli masz jakieś uwagi lub pytania - pisz: [e-mail]
http://www.iwrit.pl/alefbet.php 2008-05-20