Encyklopedia roślin






SZAŁWIA LEKARSKA
(Salvia officinalis)




RECEPTY I PORADY



 Właściwości i zastosowanie. Szałwia ma działanie przeciwzapalne, orzeźwiające, przeciwskurczowe, kojące, bakteriobójcze (działa nawet na gronkowce złociste), przeciwpotne, przeciwcukrzycowe, przeciwbiegunkowe, żółciopędne, regulujące trawienie, pobudzające krwawienie miesięczne i uspokajające. Najczęściej jest stosowana w nieżycie przewodu pokarmowego, przy nadmiernej fermentacji, w chorobach wątroby, jako środek przeciwcukrzycowy, przy nadmiernym poceniu się oraz zewnętrznie w stanach zapalnych jamy ustnej i gardła, anginie, przy stanach zapalnych i ropnych dziąseł i skóry oraz oparzeniach. Wchodzi w skład dostępnych leków ziołowych: "Diabetosan", "Neopektosan", "Pektosan", "Septosan", "Tannosan", "Vagosan", "Gastrogan", "Asmosan", "Neoasmosan", i "Fitolizyna".
 W warunkach domowych szałwia jest środkiem uspokajającym bóle żołądka, przeciwwymiotnym i przeciwpotnym. Niekiedy stosowana bywa na zmniejszenie pokarmu u kobiet.
 Zewnętrznie używana jest do płukania gardła i jamy ustnej przy bólu zębów i schorzeniach dziąseł, jak również przy oparzeniach. Napar przygotowuje się z 1 łyżki liści na szklankę wrzątku, parzy 15 minut, cedzi i pije po 1/2 szklanki 3 razy dziennie.
 W zaburzeniach żołądkowych napar jak wyżej przyjmuje się co 2 godziny. Można go także stosować w połączeniu z czarnymi jagodami lub w postaci nalewki z 80 g suchych liści i 1 litra wina gronowego wrzacego lub zimnego, macerowanej przez tydzień. Pije się taką nalewkę 3-4 razy dziennie po kieliszku.
 W chorobie reumatycznej i w schorzeniach skóry, np. przy egzemie i oparzeniu, można stosować kąpiele ziołowe w naparze z ziela szałwi. W tym celu dużą garść ziela zalewa się wrzątkiem, następnie parzy pod przykryciem 10 minut i po odcedzeniu wlewa napar do kąpieli.
 W naszej kuchni. Jest to, zbyt rzadko jeszcze u nas stosowana przyprawa do tłustych mięs, pieczonej baraniny, cielęciny, drobiu, do jaj, serów i niektórych zup (np. cebulowa), a także do sosów. Mięso i ryby przed pieczeniem lub duszeniem naciera się suszoną lub świeżą szałwią, natomiast przy przyrządzaniu szaszłyków wkłada się liście między kawałki mięsa. Dodatek szałwi nie tylko polepsza smak, ale ułatwia też trawienie. Niekiedy dodaje się jej do gotowanych i odsmażanych ziemniaków lub zapieka w cieście (tzw. ciasto szałwiowe).
 Smaczna i zdrowa przekąska Świeże liście szałwi można położyć na chlebie posmarowanym masłem.