Prawo autorskie
a kształcenie na odległość
Andrzej Matlak
Studia podyplomowe:
Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
USTAWA
z dnia 4 lutego 1994 r.
o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz.
631 z póz
n. zm.)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Przedmiot prawa autorskiego
Art. 1. 1. Przedmiotem prawa autorskiego jest ka\
dy przejaw
działalności twórczej o indywidualnym charakterze,
ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezale\
nie od
wartości, przeznaczenia i sposobu wyra\
enia (utwór).
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Przedmiot prawa autorskiego
2. W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory:
1) wyra\
one słowem, symbolami matematycznymi, znakami
graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe,
kartograficzne oraz programy komputerowe);
2) plastyczne;
3) fotograficzne;
4) lutnicze;
5) wzornictwa przemysłowego;
6) architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne
i urbanistyczne;
7) muzyczne i słowno-muzyczne;
8) sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne
i pantomimiczne;
9) audiowizualne (w tym filmowe).
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Przedmiot prawa autorskiego
21. Ochroną objęty mo\
e być wyłącznie sposób wyra\
enia; nie są
objęte ochroną odkrycia, idee, procedury, metody i zasady
działania oraz koncepcje matematyczne.
3. Utwór jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia,
chocia\
by miał postać nieukończoną.
4. Ochrona przysługuje twórcy niezale\
nie od spełnienia
jakichkolwiek formalności.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
1. Ka\
da twórczość umysłowa bez względu na to, czy chodzi
o twórczość opartą na ściśle samoistnym pomyśle, czy te\
opartą
na naśladownictwie ju\
istniejących dzieł, doznaje ochrony prawnej,
byleby w swoim ostatecznym wyniku, w swojej zewnętrznej formie
wykazała znamiona wyró\
niające ją od innych dzieł osobliwością
pomysłu i umiejętnością ujęcia tematu.
2. Ochrona prawna twórczości umysłowej nie zale\
y od stopnia wysiłku
pracy umysłowej ani od znacznej jej doniosłości.
(orzeczenie SN z dn. 31.03.1938 r., C II 2531/37, OSP 1938, poz. 545, s. 570)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Pod ochroną prawa znajduje się ka\
de dzieło o cechach osobistej
twórczości bez względu na jego wartość, tak\
e wtedy, gdy dzieło
stworzono dla celów praktycznych, byle tylko przynajmniej
pod względem formy, wykazywało pewne elementy twórcze, choćby
minimalne.
(orzeczenie SN z dn. 31.03.1953 r., II C 834/52)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
1. Przedmiotem ochrony prawnej z mocy ustawy o prawie autorskim
jest dzieło piśmiennictwa będące wypływem indywidualnej
twórczości bez względu na jej zakres i wartość.
2. Kolekcja afiszów lub ogłoszeń, katalogi, rozkłady kolejowe, ksią\
ki
kucharskie, wzory, formularze - mogą być przedmiotem prawa
autorskiego, je\
eli ich forma opracowania, układ lub wyjaśnienia
mają charakter samodzielny i indywidualny; jest to ochrona
tzw. zewnętrznej oryginalności.
(orzeczenie SN z dn. 08.11.1932 r., 1 K 1092/32, Zb. OSN Karny 1933, nr 1, poz. 7)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Przedmiotem ochrony autorskiej mogą być projekty dokumentacji
technicznej: plany, zarysy, szkice, rysunki, modele i projekty
(art. 1 w zw. z art. 12 ust. o pr. aut.).
(orzeczenie SN z 12.06.1978 r., I PRN 47/78, WiR 1978 nr 15, s. 13)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Przedmiotem ochrony prawno-autorskiej mo\
e być tak\
e rysunek.
Pojęcie rysunku nale\
y przy tym pojmować szeroko. Najogólniej
mówiąc, wchodzi tu w rachubę wszelki zapis graficzny bez względu
na to, jakiej dziedzinie sztuki i wiedzy mo\
na go przyporządkować.
Wa\
ną rzeczą jest tylko to, aby poprzez swoje cechy wykazywał
te elementy, które są istotne z punktu widzenia ochrony udzielanej
przez prawo autorskie. Wyjaśnienia te odnoszą się tak\
e do rysunku
wyra\
ającego określoną tezę z zakresu nauk ścisłych (np. fizyka,
chemia).
(orzeczenie SN z 24.11.1978 r., I CR 185/78, GP 1979, nr 23 (379), s. 8)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Obowiązująca ustawa o prawie autorskim traktuje bardzo szeroko zakres
ochrony prawa autorskiego, obejmując nią ka\
dy przejaw działalności
duchowej noszący cechę osobistej działalności, ka\
dą oryginalną myśl ujętą
konkretnie w samodzielną formę. Ochronie prawnej na podstawie tej ustawy
podlega wszelka twórczość bez względu na jej postać, jakość i rozmiary
oraz bez względu na to, czy uzewnętrzniła się ona w treści dzieła czy te\

w samej tylko formie. Tak więc ustawa o prawie autorskim zapewnia
wyłączność twórczą w szerokiej bardzo skali, poczynając np. w dziedzinie
piśmiennictwa od dzieła o najwy\
szym artyzmie, a kończąc na zwykłych
wypisach szkolnych, a nawet kalendarzach, rozkładach jazdy, księgach
o samoistnym układzie lub samodzielnym opracowaniu.
(orzeczenie SN z dn. 23.06.1936 r., 1 K 336/36)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Treść przepisu art. 1 ż 1 ustawy z dnia 10.07.1952 r. o prawie
autorskim, a zwłaszcza semantyczna wykładnia słowa "utwór",
prowadzi do wniosku, \
e przedmiotem prawa autorskiego jest ka\
de
opracowanie, w którym przejawia się twórcza praca autora, a więc gdy
dzięki pomysłowości i indywidualnemu ujęciu dzieło uzyskało
oryginalną postać. Wymienione w cytowanym przepisie cechy posiadać
mo\
e tak\
e informator o porcie, zawierający dane techniczno-handlowe
dot. usług portu, jeśli autor jego opracował w sposób twórczy zebrany
przez siebie materiał.
(orzeczenie SN z dn. 27.03.1965 r., I CR 39/65)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Utworem przeznaczonym do instruowania w dziedzinie gospodarczej
jest instrukcja zawierająca opis i plan produkowanej przez jednostkę
gospodarki uspołecznionej maszyny, której celem jest zaznajomienie
nabywców z działaniem i obsługą tej maszyny.
(orzeczenie SN z dn. 25.04.1969 r., I CR 76/69, OSN 1970, nr 1, poz. 15)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Dziełem w rozumieniu art. 1 prawa autorskiego jest instrukcja BHP
mająca charakter popularnego poradnika zapoznająca w popularnej
formie z przepisami prawnymi dotyczącymi bezpieczeństwa i higieny
pracy, których znajomość potrzebna jest pracownikom pewnych gałęzi
przemysłu.
(orzeczenie SN z dn. 23.07.1971 r., II CR 244/71)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Wymaganie nowości nie jest niezbędną cechą twórczości jako przejawu
intelektualnej działalności człowieka. Utworem w rozumieniu art. 1
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych (Tekst jednolity: Dz. U. 2000 r. Nr 80 poz. 904 ze zm.)
mo\
e być kompilacja wykorzystująca dane powszechnie dostępne
pod warunkiem, \
e ich wybór, segregacja i sposób przedstawienia
ma znamiona oryginalności.
(orzeczenie SN z dn. 25.01.2006 r., I CK 281/2005,OSNC 2006/11 poz. 186)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
W kwestii, czy dane dzieło jest utworem w rozumieniu prawa
autorskiego nie decyduje wola stron, lecz ustalenia faktyczne.
Stworzonych programów autorskich nie mo\
na uznać za utwór,
je\
eli działalność twórcy nie posiada cech oryginalności
i indywidualności w rozumieniu przepisów o prawie autorskim.
(wyrok NSA z dnia 13.10. 2005 r., FSK 2253/2004, LexPolonica nr 408745)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim
i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest ka\
dy przejaw
działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek
postaci, niezale\
nie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyra\
enia (utwór).
Nie ulega wątpliwości, \
e podręcznik szkolny spełnia definicję wyra\
oną
w powy\
szym przepisie. Nie przeczy temu okoliczność, \
e podręcznik szkolny
musi odpowiadać podstawie programowej określonej m.in. w rozporządzeniu
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w sprawie
podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego
w poszczególnych typach szkół (Dz. U. 2002 r. Nr 51 poz. 458 ze zm.).
(orzeczenie SA w Warszawie z dnia 10.01.2007 r.,
VI ACa 736/2006, LexPolonica nr 1113408)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Okoliczność, \
e tzw. dzieła techniczne są rezultatem uzyskiwanym
w ramach stałej działalności zawodowej autora, nie wyklucza ich
z kręgu utworów w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 4 lutego
1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. 2000 r. Nr
80 poz. 904 ze zm.).
(orzeczenie SN z dnia 30.06.2005 r., IV CK 763/2004,
OSNC 2006/5 poz. 92; OSP 2007/6 poz. 67)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Opracowanie siatki haseł, sposób definiowania haseł oraz kompozycja
haseł trudnych (leksemów) stanowią przejaw twórczej działalności
autorów słownika języka polskiego w rozumieniu art. 1 ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(t.j. Dz. U. 2000 r. Nr 80 poz. 904 ze zm.).
(wyrok SN z dnia 15.11.2002 r., II CKN 1289/2000, OSNC 2004/3 poz. 44)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
1. O twórczym charakterze pracy autora mo\
na orzekać przede
wszystkim na podstawie oceny właściwości, które przysługują jego
utworowi w porównaniu z innymi produktami intelektualnymi;
natomiast odwrócona inferencja, tj. orzekanie o twórczym
charakterze produktu intelektualnego na podstawie swoistych cech
jego powstawania opiera się na kryteriach intersubiektywnie
niesprawdzalnych i wskutek tego nieprzydatnych w ocenach
prawnych.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
2. Cechy procesu powstawania wytworu intelektualnego nie są
wystarczające do wyró\
nienia go spośród innych rezultatów pracy
intelektualnej, nie wskazują bowiem na jego swoistość
(zindywidualizowaną postać) w stosunku do znanych, uprzednio
wytworzonych produktów intelektualnych. Na gruncie zaś ocen,
które uzasadniają udzielenie ochrony prawa autorskiego,
nie wszystkie samodzielnie wytworzone produkty intelektualne
korzystają z takiej ochrony, lecz tylko takie spośród nich,
które wykazują dostatecznie doniosłe ró\
nice w porównaniu z
uprzednio wytworzonymi produktami intelektualnymi.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
3. Przesłanka indywidualności utworu jest spełniona wtedy, gdy
elementy jego formy i/lub treści nie są w pełni wyznaczone przez
uprzednio dane elementy nale\
ące do domeny publicznej. Innymi
słowy oznacza to, i\
przy kształtowaniu formy i/lub treści utworu
jego twórca wykorzystał obszar swobody w wyborze
i uporządkowaniu składników utworu.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
4. Uzale\
nienie ochrony od występowania w utworze cechy
indywidualności nie oznacza, aby cecha ta miała przejawiać się
w jakimś określonym stopniu jej natę\
enia. Tak\
e w razie
minimalnego stopnia indywidualności dopuszczalne jest
kwalifikowanie ujawniającego tę cechę utworu jako przedmiotu
prawa autorskiego.
(wyrok SA w Krakowie z dnia 29.10.1997 r.,
I ACa 477/97,LexPolonica nr 1115875)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Znamion intelektualnej twórczości nie mo\
na się dopatrywać w doborze
materiałów, informacji, danych, gdy taki dobór jest całkowicie
zdeterminowany celem zbioru lub gdy ma charakter oczywisty.
Dzieło będące wynikiem pracy rutynowej bądz
rezultatem mo\
liwym
do osiągnięcia przez osoby podejmujące się tego samego zadania,
nie ma charakteru twórczego.
Podręczny licznik kalorii i podręczny licznik cholesterolu nie stanowią
przedmiotu prawa autorskiego w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia
4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
(orzeczenie SA w Warszawie z dnia 11.01.2005 r.,
I ACa 154/2004,LexPolonica nr 376270)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
1. Efekt twórczości (np. scenariusz czy wyre\
yserowana wypowiedz

aktora) zredukowany do krótkiej figury retorycznej jest na tyle
ogólny, \
e posiada wartość idei. Jako taki, o walorze abstrakcyjnym
i ogólnym, nie stanowi przedmiotu prawa autorskiego, gdy\
traci
cechę oryginalności.
(wyrok SA w Krakowie z dnia 5.03.2004 r., I ACa 35/2004, OSA 2004/10 poz. 33 str. 45)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Wprowadzenie do utworu, będącego podręcznikiem akademickim,
poprawek niemających charakteru merytorycznego, a jedynie będących
poprawkami stylistycznymi czy korektorskimi, nie jest przejawem
działalności twórczej i nie uzasadnia przyznania osobie, która dokonała
takich poprawek, przymiotu współtwórcy utworu (art. 1 ust. 1 i art. 9
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych, t.j. Dz.U. 2000 r. Nr 80 poz. 904 ze zm.).
(wyrok SN z dnia 7.11.2003 r., V CK 391/2002, OSNC 2004/12 poz. 203)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Osoba, która przy tworzeniu obiektu fotograficznego wykonuje tylko
czynności techniczne obsługi sprzętu fotograficznego ściśle według
wskazówek twórcy, nie jest współtwórcą w rozumieniu art. 9 ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(t.j. Dz. U. 2000 r. Nr 80 poz. 904).
(wyrok SN z dnia 5.07.2002 r., III CKN 1096/2000, OSNC 2003/11 poz. 150)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
1. Komputerowej bazy danych w postaci informacji o klientach i ich
adresach nie mo\
na uznać za efekt działalności twórczej
o indywidualnym charakterze w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy
z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(Dz. U. 1994 r. Nr 24 poz. 83 ze zm.).
(wyrok NSA - Ośrodek Zamiejscowy we Wrocławiu z dnia 9.03.2000 r.,
I SA/Wr 1000/99, ONSA 2001/2 poz. 86)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Utworem jest rezultat działalności o charakterze twórczym,
kreacyjnym, oryginalnym, charakteryzujący się indywidualnością.
Ochrona przewidziana prawem autorskim nie rozciąga się na sam
proces twórczy, metodę twórczą czy technikę zastosowaną
przy tworzeniu dzieła.
(wyrok NSA - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z dnia 8.03.2000 r.,
I SA/Lu 1726/98, LexPolonica nr 348316)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Utworem jest rezultat działalności o charakterze twórczym, kreacyjnym,
oryginalnym, charakteryzujący się indywidualnością. Nie jest zaś
utworem taki rezultat pracy, który jest zdeterminowany
przez opisywany obiekt czy zjawisko, zało\
ony cel (funkcję),
który jest jednym z mo\
liwych do osiągnięcia przez osoby
(specjalistów) podejmujących się tego samego zadania. Ochrona
prawnoautorska nie rozciąga się te\
na sam proces twórczy, metodę
twórczą czy technikę zastosowaną przy tworzeniu dzieła.
(wyrok NSA - Ośrodek Zamiejscowy w Lublinie z dnia 30.06.1999,
I SA/Lu 408/98, LexPolonica nr 347359)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Art. 2. 1. Opracowanie cudzego utworu, w szczególności tłumaczenie,
przeróbka, adaptacja, jest przedmiotem prawa autorskiego
bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
2. Rozporządzanie i korzystanie z opracowania zale\
y od zezwolenia
twórcy utworu pierwotnego (prawo zale\
ne), chyba \
e autorskie
prawa majątkowe do utworu pierwotnego wygasły. W przypadku
baz danych spełniających cechy utworu zezwolenie twórcy jest
konieczne tak\
e na sporządzenie opracowania.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
3. Twórca utworu pierwotnego mo\
e cofnąć zezwolenie, je\
eli
w ciągu pięciu lat od jego udzielenia opracowanie nie zostało
rozpowszechnione. Wypłacone twórcy wynagrodzenie nie podlega
zwrotowi.
4. Za opracowanie nie uwa\
a się utworu, który powstał w wyniku
inspiracji cudzym utworem.
5. Na egzemplarzach opracowania nale\
y wymienić twórcę i tytuł
utworu pierwotnego.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Nie mo\
e być uznany za utwór i objęty ochroną prawa autorskiego taki
przejaw ludzkiej aktywności umysłowej, któremu brak cech
dostatecznie indywidualizujących, to jest odró\
niających go od innych
wytworów podobnego rodzaju i przeznaczenia. Prawo autorskie zale\
ne
powstać mo\
e wówczas, gdy istnieje uprzednio - i równolegle -
autorskie prawo  pierwotne do utworu, którego twórczego
opracowania dokonała osoba powołująca się na przysługujące
jej prawo zale\
ne.
(wyrok SN z dnia 13.01.2006 r., III CSK 40/2005, Biuletyn Sądu Najwy\
szego 2006/3)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Art. 3. Zbiory, antologie, wybory, bazy danych spełniające cechy
utworu są przedmiotem prawa autorskiego, nawet je\
eli
zawierają niechronione materiały, o ile przyjęty w nich dobór,
układ lub zestawienie ma twórczy charakter, bez uszczerbku
dla praw do wykorzystanych utworów.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Art. 4. Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
1) akty normatywne lub ich urzędowe projekty;
2) urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole;
3) opublikowane opisy patentowe lub ochronne;
4) proste informacje prasowe.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Tezy z orzecznictwa
Pytania składające się na  bank pytań stosowanych przy egzaminach
testowych na prawo jazdy stanowią materiał urzędowy w rozumieniu
art. 4 pkt 2 prawa autorskiego z 1994 r. i nie podlegają ochronie
autorsko-prawnej.
(wyrok SN z dnia 26.09.2001 r., IV CKN 458/2000, LexPolonica nr 352307)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Art. 5. Przepisy ustawy stosuje się do utworów:
1) których twórca lub współtwórca jest obywatelem polskim
lub
11) których twórca jest obywatelem państwa członkowskiego
Unii Europejskiej lub państw członkowskich
Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) -
stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
lub
2) które zostały opublikowane po raz pierwszy na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo równocześnie
na tym terytorium i za granicą, lub
3) które zostały opublikowane po raz pierwszy w języku
polskim, lub
4) które są chronione na podstawie umów
międzynarodowych, w zakresie, w jakim ich ochrona
wynika z tych umów.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Konwencja berneńska z 9 września 1886 r.
o ochronie dzieł literackich i artystycznych
Konwencja ta była dotychczas rewidowana i uzupełniana 7 razy:
" w Pary\
u (1896 r.),
" w Berlinie (1908 r.),
" w Bernie (1914 r.),
" w Rzymie (1928 r.),
" w Brukseli (1948 r.),
" w Sztokholmie (1967 r.),
" w Pary\
u (1971 r.).
Ostatni tekst paryski tej konwencji - sporządzony 24 lipca 1971 r. - został
poprawiony 2 paz
dziernika 1979 r.
Polska jest związana postanowieniami aktu paryskiego konwencji
berneńskiej (Dz.U. z 1990 r. Nr 82, poz. 474)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Konwencja powszechna o prawie autorskim
Została zawarta 6 września 1952 r. w Genewie, a następnie
zrewidowana w Pary\
u 24 lipca 1971 r.
Polska przystąpiła do konwencji powszechnej w 1977 r. i wią\
e ją
tekst paryski (załącznik do Dz.U. z 1978 r. Nr 8, poz. 28)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Porozumienie w Sprawie Handlowych
Aspektów Praw Własności Intelektualnej
Określane powszechnie jako Porozumienie TRIPS
opublikowane w załączniku do Dz.U. z 1996 r. Nr 32, poz. 143
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Porozumienie ustanawiające Światową
Organizację Handlu (WTO)
Sporządzone w Marakeszu 15 kwietnia 1994 r. zostało opublikowane w
Dz.U. z 1995 r. Nr 98, poz. 483. Oświadczenie rządowe z 31 lipca 1995
r. w sprawie ratyfikacji przez Rzeczpospolitą Polską Porozumienia
ustanawiającego Światową Organizację Handlu (WTO) znajduje się
w Dz.U. z 1995 r. Nr 98, poz. 484.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Traktatu Światowej Organizacji Własności
Intelektualnej (WIPO) o prawie autorskim
Przyjęty na konferencji dyplomatycznej w Genewie dnia 20 grudnia
1996 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 3, poz. 12)
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Treść prawa autorskiego
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa osobiste
Art. 16. Je\
eli ustawa nie stanowi inaczej, autorskie prawa osobiste
chronią nieograniczoną w czasie i niepodlegającą
zrzeczeniu się lub zbyciu więz
twórcy z utworem,
a w szczególności prawo do:
1) autorstwa utworu;
2) oznaczenia utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem
albo do udostępniania go anonimowo;
3) nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego
rzetelnego wykorzystania;
4) decydowania o pierwszym udostępnieniu utworu
publiczności;
5) nadzoru nad sposobem korzystania z utworu.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 17. Je\
eli ustawa nie stanowi inaczej, twórcy przysługuje
wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim
na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia
za korzystanie z utworu.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 50. Odrębne pola eksploatacji stanowią w szczególności:
1) w zakresie utrwalania i zwielokrotniania utworu -
wytwarzanie określoną techniką egzemplarzy utworu,
w tym techniką drukarską, reprograficzną, zapisu
magnetycznego oraz techniką cyfrową;
2) w zakresie obrotu oryginałem albo egzemplarzami,
na których utwór utrwalono - wprowadzanie do obrotu,
u\
yczenie lub najem oryginału albo egzemplarzy;
3) w zakresie rozpowszechniania utworu w sposób inny
ni\
określony w pkt 2 - publiczne wykonanie,
wystawienie, wyświetlenie, odtworzenie oraz nadawanie
i reemitowanie, a tak\
e publiczne udostępnianie utworu
w taki sposób, aby ka\
dy mógł mieć do niego dostęp
w miejscu i w czasie przez siebie wybranym.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy:
1) utworem opublikowanym jest utwór, który za
zezwoleniem twórcy został zwielokrotniony i którego
egzemplarze zostały udostępnione publicznie;
2) opublikowaniem równoczesnym utworu jest
opublikowanie utworu na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej i za granicą w okresie trzydziestu dni od jego
pierwszej publikacji;
3) utworem rozpowszechnionym jest utwór, który za
zezwoleniem twórcy został w jakikolwiek sposób
udostępniony publicznie;
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy (c.d.):
4) nadawaniem utworu jest jego rozpowszechnianie
drogą emisji radiowej lub telewizyjnej, prowadzonej w
sposób bezprzewodowy (naziemny lub satelitarny) lub w
sposób przewodowy;
5) reemitowaniem utworu jest jego rozpowszechnianie
przez inny podmiot ni\
pierwotnie nadający, drogą
przejmowania w całości i bez zmian programu
organizacji radiowej lub telewizyjnej
oraz równoczesnego i integralnego przekazywania tego
programu do powszechnego odbioru;
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy (c.d.):
6) wprowadzeniem utworu do obrotu jest publiczne
udostępnienie jego oryginału albo egzemplarzy drogą
przeniesienia ich własności dokonanego przez
uprawnionego lub za jego zgodą;
7) najmem egzemplarzy utworu jest ich przekazanie do
ograniczonego czasowo korzystania w celu
bezpośredniego lub pośredniego uzyskania korzyści
majątkowej;
8) u\
yczeniem egzemplarzy utworu jest ich przekazanie
do ograniczonego czasowo korzystania, niemające
na celu bezpośredniego lub pośredniego uzyskania
korzyści majątkowej;
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy (c.d.):
9) odtworzeniem utworu jest jego udostępnienie bądz

przy pomocy nośników dz
więku, obrazu lub dz
więku
i obrazu, na których utwór został zapisany, bądz
przy
pomocy urządzeń słu\
ących do odbioru programu
radiowego lub telewizyjnego, w którym utwór
jest nadawany;
10) technicznymi zabezpieczeniami są wszelkie
technologie, urządzenia lub ich elementy,
których przeznaczeniem jest zapobieganie działaniom
lub ograniczenie działań umo\
liwiających korzystanie
z utworów lub artystycznych wykonań z naruszeniem
prawa;
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy (c.d):
11) skutecznymi technicznymi zabezpieczeniami
są techniczne zabezpieczenia umo\
liwiające
podmiotom uprawnionym kontrolę nad korzystaniem
z chronionego utworu lub artystycznego wykonania
poprzez zastosowanie kodu dostępu lub mechanizmu
zabezpieczenia, w szczególności szyfrowania,
zakłócania lub ka\
dej innej transformacji utworu
lub artystycznego wykonania lub mechanizmu kontroli
zwielokrotniania które spełniają cel ochronny;
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Autorskie prawa majątkowe
Art. 6. 1. W rozumieniu ustawy (c.d):
12) informacjami na temat zarządzania prawami
są informacje identyfikujące utwór, twórcę, podmiot
praw autorskich lub informacje o warunkach
eksploatacji utworu, o ile zostały one dołączone
do egzemplarza utworu lub są przekazywane
w związku z jego rozpowszechnianiem, w tym kody
identyfikacyjne.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Czas trwania autorskich praw majątkowych
Art. 36. Z zastrze\
eniem wyjątków przewidzianych w ustawie,
autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat
siedemdziesięciu:
1) od śmierci twórcy, a do utworów współautorskich - od
śmierci współtwórcy, który prze\
ył pozostałych,
2) w odniesieniu do utworu, którego twórca nie jest znany -
od daty pierwszego rozpowszechnienia, chyba \
e
pseudonim nie pozostawia wątpliwości co do to\
samości
autora lub je\
eli autor ujawnił swoją to\
samość,
3) w odniesieniu do utworu, do którego autorskie prawa
majątkowe przysługują z mocy ustawy innej osobie ni\

twórca - od daty rozpowszechnienia utworu, a gdy utwór
nie został rozpowszechniony - od daty jego ustalenia,
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Czas trwania autorskich praw majątkowych
Art. 36. Z zastrze\
eniem wyjątków przewidzianych w ustawie,
autorskie prawa majątkowe gasną z upływem lat
siedemdziesięciu (c.d.):
4) w odniesieniu do utworu audiowizualnego - od śmierci
najpóz
niej zmarłej z wymienionych osób: głównego
re\
ysera, autora scenariusza, autora dialogów,
kompozytora muzyki skomponowanej do utworu
audiowizualnego.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek chronionych
utworów
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek prywatny (osobisty)
Art. 23. 1. Bez zezwolenia twórcy wolno nieodpłatnie korzystać z ju\

rozpowszechnionego utworu w zakresie własnego u\
ytku
osobistego. Przepis ten nie upowa\
nia do budowania
według cudzego utworu architektonicznego
i architektoniczno-urbanistycznego oraz do korzystania
z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu,
chyba \
e dotyczy to własnego u\
ytku naukowego
niezwiązanego z celem zarobkowym.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek prywatny (osobisty)
2. Zakres własnego u\
ytku osobistego obejmuje korzystanie
z pojedynczych egzemplarzy utworów przez krąg osób
pozostających w związku osobistym, w szczególności
pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek publiczny
Art. 28. Biblioteki, archiwa i szkoły mogą:
1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań
statutowych, egzemplarze utworów
rozpowszechnionych;
2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy
rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia,
zachowania lub ochrony własnych zbiorów;
3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub
poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu
informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie
tych jednostek.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek publiczny
Art. 29. 1. Wolno przytaczać w utworach stanowiących samoistną
całość urywki rozpowszechnionych utworów
lub drobne utwory w całości, w zakresie uzasadnionym
wyjaśnianiem, analizą krytyczną, nauczaniem
lub prawami gatunku twórczości.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek publiczny
2. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać
rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych
utworów w podręcznikach i wypisach.
21. Wolno w celach dydaktycznych i naukowych zamieszczać
rozpowszechnione drobne utwory lub fragmenty większych
utworów w antologiach.
3. W przypadkach, o których mowa w ust. 2 i 21, twórcy
przysługuje prawo do wynagrodzenia.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek publiczny
Art. 34. Mo\
na korzystać z utworów w granicach dozwolonego u\
ytku
pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twórcy
oraz z
ródła. Podanie twórcy i z
ródła powinno uwzględniać
istniejące mo\
liwości. Twórcy nie przysługuje prawo
do wynagrodzenia, chyba \
e ustawa stanowi inaczej.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dozwolony u\
ytek publiczny
Art. 35. Dozwolony u\
ytek nie mo\
e naruszać normalnego
korzystania z utworu lub godzić w słuszne interesy
twórcy.
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość
Prawo autorskie a kształcenie na odległość
Dziękuję za uwagę!
Centrum Zdalnego Nauczania UJ
Studia podyplomowe: Przygotowanie kadry do prowadzenia kształcenia ustawicznego na odległość