Hi-End
Hi-End
Hi-End
Hi-End
Hi-End
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
66 AUDIO 1/2000
irma Isophon w latach osiemdzie- nika. Gdyby jednak je wyeliminować... co W Europie zainstalowano dwa głośniki
siątych była dobrze znana wśród nie jest wcale trudne, gdyż wystarczy zabu- niskotonowe, w dwóch niezależnych, ale
hobbistów, dostarczając duży wybór dować przednią stronę membrany, tłumiąc podobnych układach pasmowo-przepusto-
Fgłośników i ciekawych projektów ze- ciśnienie od niej pochodzące w komorze wych zamkniętych, a więc z jedną komorą z
społów do samodzielnego montażu; sam zamkniętej. Oczywiście zmienia to para- otworem i drugą zamkniętą. Otwory uformo-
wykorzystałem jeden z tych projektów (obu- metry dostrojenia głośnika, a więc i charak- wano w kształcie dwóch wąskich, piono-
dowa tubowa) do stworzenia subwoofera, terystykę działania obudowy z otworem, co wych prostokątów, ustawionych jeden nad
ale najsłynniejsze były projekty Isophona li- trzeba uwzględnić przy projektowaniu. Pod- drugim w osi symetrii na przedniej ściance, i
nii transmisyjnych, a zwłaszcza największej stawowe pytanie nie brzmi jednak  jak , ale osłonięto od zewnątrz wspólną drucianą
z nich, z 33-cm głośnikiem niskotonowym,  po co . Można wykorzystać zjawisko akus- siatką, tworzącą jednocześnie istotny ele-
która przypominała kolumny Quadral Titan tycznego samofiltrowania, w odpowiednim ment wzorniczy kolumny. Trzeba przyznać,
(w wersji sprzed kilkunastu lat), pozycję zakresie ustalając częstotliwość podziału że jest to układ znacznie bardziej elegancki
można powiedzieć pomnikową wśród nie- między sekcją niskotonową a średniotono- od stosowania dwóch dużych, nieosłonię-
mieckich hi-endowych konstrukcji. Nic dziw- wą. Będzie to jednak częstotliwość niska, tych otworów, jak w Vertigo, jednocześnie
nego, że przypominała, skoro wówczas wymagająca zastosowania odpowiednio sil- wystarczająco wydajny, ponieważ powierz-
Quadral korzystał właśnie z głośników nis- nego głośnika średniotonowego (lub całego chnia otworu-szczeliny jest wystarczająca
kotonowych i średniotonowych Isophona. Z ich zestawu, jak w kolumnach Europa). do swobodnego przepływu powietrza rów-
czasem Isophon przekształcił się z dostaw- Obudowy pasmowo-przepustowe pozwala- nież przy maksymalnych amplitudach głoś-
cy głośników w producenta kompletnych ją osiągać niskie częstotliwości graniczne, nika. Głośniki niskotonowe mają średnice
zespołów głośnikowych, stając szybko w ale wymagają do tego, przy utrzymaniu za- 22 cm i membrany celulozowe.
szranki z największymi niemieckimi firma- dowalającej efektywności i dobrych charak- Przetwarzanie zakresu tonów średnich,
mi. Na początku lat dziewięćdziesiątych za- terystyk impulsowych, obudów większych już powyżej 150Hz, to poważne zadanie,
prezentowano największe do tej pory dzieło niż klasyczne bass-refleksy. Jest wiele od- któremu w dużej kolumnie o dużych ambi-
cjach w zakresie dynamiki nie podoła poje-
dynczy głośnik 12-cm. W Europie znajdzie-
Niemiecki Isophon, choć pojawia się
my więc aż trzy 12-cm średniotonowce, ale
w Polsce dopiero teraz, nie należy jednak do
każdy z nich działa inaczej. Wszystkie są
ostatków, które można zlekceważyć. Dlatego zgo- podobnie filtrowane od dołu, ale dwa są
tłumione już powyżej kilkuset Hz, wspoma-
dziliśmy się na okazałą AUDIO-premierę, prezentu-
gając trzeci tylko w przetwarzaniu niższego
jącą najnowszą superkolumnę berlińskiej firmy.
podzakresu średnicy. Jeden z tych dwóch
zainstalowany jest na bocznej ściance, oby-
Europa dobrze nam pokaże, jakie rozwiązania tech-
dwa pracują we wspólnej komorze. Trzeci,
niczne preferują konstruktorzy Isophona (stosując
najbardziej szerokopasmowy, to oczywiście
ten sąsidujący z głośnikiem wysokotono-
je również w innych, tańszych produktach).
po niemiecku
EUROPA
Isophona - czterodrożne monstra Vertigo,
Kolumna jest potężna, a jej wizerunek, nie obdarzo-
przez pewien czas będące na szczycie listy
ny dużymi głośnikami, zawiera dwa ciekawe, nie-
rankingowej miesięcznika Stereoplay. Już
one ujawniły przekonanie konstruktorów
spotykane gdzie indziej elementy - szczelinę na
Isophona do obudów pasmowo-przepusto-
froncie i koło na bocznej ściance. Jak się okaże, to
wych, mające kontynuację w wielu kolej-
nych modelach. Isophon stosuje ten rodzaj ważne cechy konstrukcyjne, określające w dużej
obudowy nie tylko w kolumnach podłogo-
mierze charakter Europy z końca XX wieku
wych, ale i w mniejszych podstawkowych,
co jest już wielką rzadkością.
Ponieważ obudowa pasmowo-przepus- mian obudów pasmowo-przepustowych, wym, mający własną wydzieloną komorę.
towa (band-pass) w ogóle nie jest często obudowa z jedną komorą zamkniętą i drugą Obydwie komory bardzo ściśle wypełniono
spotykana, więc wykorzystujemy tę okazję, z otworem jest najprostszą. Są ponadto naturalną wełną owczą, materiałem uzna-
aby krótko przypomnieć zasadę jej działa- układy z dwoma komorami otwartymi (do- wanym za najszlachetniejszy do wytłumia-
nia. strojonymi do różnych częstotliwości rezo- nia obudów zamkniętych (i linii transmisyj-
Band-pass opiera się na zjawiskach nansowych, uzupełniających się przetwa- nych). Wszystkie trzy głośniki mają podob-
znanych z obudowy bass-reflex. W pewnym rzanymi zakresami), z otworem pomiędzy ną konstrukcję, z powlekanymi membrana-
zakresie częstotliwości (w sąsiedztwie komorami, z komorami łączonymi szerego- mi celulozowymi. Głośnik wysokotonowy to
częstotliwości rezonansowej obudowy) ot- wo (ciśnienie z komory z otworem przecho- 25-mm kopułka tekstylna.
wór promieniuje bardzo dużą energię, od- dzi do następnej komory z otworem). Obu- Korzystnym, ubocznym efektem złożo-
ciążając od dużych amplitud sam głośnik. dowy pasmowo-przepustowe nigdy nie zdo- ności obudowy Europy (komory pasmowo-
Zarówno poniżej, jaki i powyżej tego zakre- były wielkiej popularności, ale na początku przepustowe, komory średniotonowych),
su ciśnienie promieniowane przez otwór lat dziewięćdziesiątych cieszyły się relatyw- jest jej mechniczna stabilność. Duża liczna
szybko spada (poniżej - z powodu utraty nie dużym uznaniem wśród kilku renomo- przegród wzmacnia konstrukcję i redukuje
zdolności do przetwarzania przez sam głoś- wanych firm. Swoją wersję opracował KEF wibracje ścianek. Całą bryłę wykończono
nik, który pompuje powietrze do obudowy, ( Coupled Cavity ), wprowadzając ją do se- naturalnym fornirem. Nie przewidziano żad-
powyżej - z powodu zadziałania akustycz- rii referencyjnych konstrukcji, Jamo zbudo- nej osłony dla głośników na przedniej
nego filtru dolnoprzepustowego, jaki tworzy wało swojego flagowego Oriela w oparciu o ściance, ale ich powierzchnia jest tak mała i
układ rezonansowy obudowy z otworem). band-pass. Zaprojektowanie dobrej obudo- są one umieszczone na tyle wysoko, że po-
W sumie więc, patrząc na charakterystykę wy pasmowo-przepustowej nie jest jednak tencjalne zagrożenie dla ich bezpieczeńs-
promieniowania otworu bass-reflex, widzi- łatwe, i jednocześnie niedoskonałe realiza- twa jest niewielkie.
A.K.
A.K.
A.K.
A.K.
my charakterystykę filtru środkowoprzepus- cje tej koncepcji podważyły nieco jej reputa- A.K.
towego. W działaniu obudowy bass-reflex cję, oraz zmniejszyły w ostatnich latach za-
do charakterystyki tej dodawana jest jednak interesowanie tą techniką wśród konstruk-
charakterystyka ciśnienia od samego głoś- torów.
AUDIO 1/2000 67
Hi-End
Hi-End
Hi-End
Hi-End
Hi-End
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Zespoły głośnikowe
Dwa 22-cm
głośniki niskoto-
nowe pracują w
obudowie pasmowo-
przepustowej. Każdy
z nich zabudowany
jest z jednej strony
komorą zamkniętą,
z drugiej otwartą.
Isophony ustawiliś-
my dość daleko od
ścian, w maksymalnie
 suchym brzmieniowo miej-
scu naszej około 28-metro-
wej, dobrze wytłumionej sali
odsłuchowej.
Pierwszym wrażeniem była
bardzo precyzyjna stereofonia.
Ta właściwość kolumn zazna-
czała się w każdym nagraniu.
Na głębokiej i szerokiej scenie
dz
więkowej wszyscy instrumen-
taliści mieli dokładnie wyznaczo-
ne miejsca; jednocześnie scena
ta nie epatowała jakimiś nadzwy-
czajnymi i zaskakującymi efekta-
mi przestrzennymi - czego można
by się spodziewać (obawiać?), pat-
rząc na dodatkowy głośnik na bocznej
ściance. Jednak wszystko było we właści-
Isophony nie wy-
wym porządku i proporcjach.
magają od użytkownika nagi-
Bas był silny, potrafił zejść w niskie re-
nania jego wrażliwości i wyobrażeń o
jony. Nie był to bas suchy ani szczupły,
wiernej reprodukcji. Zakres kompromisów
ale też nie był gumowaty czy rozlazły. Ca-
brzmieniowych, nierozerwalnie związa-
ły ten zakres prezentowany był obficie,
nych z każdym, nawet najlepszym urzą-
zdecydowanie, można powiedzieć, że bez
dzeniem, w kolumnach tych został ograni-
kunktatorstwa. Czasami zdarzało się więc,
czony do zupełnie znośnego minimum, a
że basu było trochę za dużo. Owo  za
liczne istotne zalety (klarowność, detalicz-
dużo dotyczyło przede wszystkim zakre-
ność, precyzja przestrzenna) nawiązują
su średniego basu, nieco poniżej 100Hz.
do absolutnie najlepszych wzorców. No-
Silną stroną Isophonów było odtworze-
woczesna, elegancka konstrukcja, podob-
nie wysokich częstotliwości. Były one bar-
ny dz
więk. Jeśli zamierzacie się na coś
dzo dokładne, równocześnie ulotne i ete-
 ekstra , i nie jesteście zakładnikami zna-
ryczne. Nasycały dz
więk powietrzem sali
nych już wcześniej, renomowanych firm
nagraniowej, wzmacniając realizm prze-
głośnikowych, zwróćcie uwagę na Europę.
kazu w rzadko spotykany sposób. W na-
graniach słyszalne stawały się odgłosy
J.A.
J.A.
J.A.
J.A.
J.A.
(czasami niechciane), przykryte zwykle
Sprzęt towarzyszący:
przez inne, niosące główny ciężar infor-
macji muzycznej. Wymiary instrumentów, Wzmacniacz cyfrowy:
Wzmacniacz cyfrowy:
Wzmacniacz cyfrowy:
Wzmacniacz cyfrowy:
Wzmacniacz cyfrowy:
proporcje ich wolumenów dz
więkowych TacT Millennium mk. 2
przekazane były bardzo poprawnie. Doty- Odtwarzacz
Odtwarzacz
Odtwarzacz:
Odtwarzacz
Odtwarzacz
czyło to zarówno małych grup instrumen- NAD S 500 (jako transport,
talnych (Stan Getz - saksofon tenorowy,
taktowany zegarem Tacta)
Kenny Baron - fortepian), jak i dużej or- Przewody głośnikowe:
Przewody głośnikowe:
Przewody głośnikowe:
Przewody głośnikowe:
Przewody głośnikowe:
kiestry symfonicznej (London Symphony
Van Den Hul Revelation
Orchestra, Krystian Zimerman - fortepian,
dyryguje Pierre Boulez). Szczególnie w
ISOPHON Europa
tym ostanim przypadku nasycenie barwy
instrumentów było doskonałe, uderzenia
Impedancja znamionowa 4
Impedancja znamionowa
Impedancja znamionowa [&!]
Impedancja znamionowa
Impedancja znamionowa
dużego bębna były bardzo klarowne, mia- Efektywność
Efektywność
Efektywność (2,8V/1m) [dB] 88
Efektywność
Efektywność
ły swój zarys i ciężar. Skrzypce i trąbki w
Moc znamionowa
Moc znamionowa
Moc znamionowa [W] 260
Moc znamionowa
Moc znamionowa
spiętrzeniach całej orkiestry były stosow-
Wymiary
Wymiary
Wymiary (WxSxG) [cm] 125x25x45
Wymiary
Wymiary
nie agresywne, ale nigdy przerysowane.
Masa 65
Masa
Masa [kg]
Masa
Masa
Fortepian był bardzo czytelny, soczysty i
Cena 28000
Cena
Cena (za parę) [zł]
Cena
Cena
dz
więczny. W nagraniach fortepianu solo
Dystrybutor RCM
Dystrybutor
Dystrybutor
Dystrybutor
Dystrybutor
(Murray Perahia) zauważyć się dało, że
Isophony grają szybkim dz
więkiem.
68 AUDIO 1/2000
Laboratorium
Charakterystyka modułu impe- bliskim). Band-pass obsługuje efektywnie za-
rys. 1.
dancji (rys. 1. jest dla zasilającego kres 40-150Hz, poziom ciśnienia z sekcji baso-
rys. 1.)
rys. 1.
rys. 1.
wzmacniacza dość wymagająca, wej jest wyraz
nie wyższy od poziomu sekcji
choć nie mordercza - zmienność w średniotonowej, przynajmniej w zakresie kilkuset
zakresie niskotonowym jest duża, ale 3-omowe herców.
minimum występuje przy bardzo niskich częs- Zakres średnio-wysokotonowy (rys. 3.
rys. 3.
rys. 3.) ujaw-
rys. 3.
rys. 3.
totliwościach (25Hz), gdzie sygnał muzyczny nia lekkie eksponowanie na osi głównej wyso-
pojawia się raczej rzadko. Minimum w newral- kich tonów, ale jednocześnie ich słabnięcie po-
gicznym zakresie nisko-średniotonowym, w tym wyżej 12kHz. Lepszą liniowość zakresu śred-
wypadku przy około 140Hz, jest już znacznie nio-wysokotonowego możemy uzyskać pod ką-
O
O
O
O
mniej drastyczne - 6&!. Dwa wierzchołki w za- tem 30O, ale wówczas musimy pożegnać się z
kresie basowym są charakterystyczne dla bass- przetwarzaniem najwyższej oktawy.
refleksu, ale także dla obudowy pasmowo-prze- Rys. 3a to oddzielne charakterystyki sekcji
Rys. 3a
Rys. 3a
Rys. 3a
Rys. 3a
pustowej. Minimum między nimi to częstotli- średniotonowej i głośnika wysokotonowego (po-
wość rezonansu komory otwartej. Natomiast miary umożliwione przez separowane obwody
wzrost wartości modułu widoczny poniżej 25Hz wszystkich sekcji i potrójne gniazdo przyłącze-
nie jest w tym przypadku powodowany przyczy- niowe). Druga częstotliwość podziału leży przy
nami akustycznymi, ale elektrycznymi - to efekt 3,8kHz, głośnik wysokotonowy filtrowany jest
działania infrasonicznego filtru dolnozaporowe- dość łagodnie.
go. Kształ całej charakterystyki (rys. 4.
rys. 4.
rys. 4.) cechuje
rys. 4.
rys. 4.
Na charakterystyce z
ródeł niskich częstotli- się wyeksponowaniem okolic 10kHz i szerokiej
rys. 2.
wości (rys. 2.) pokazaliśmy sumę ciśnienia z platformy basu (40-150Hz), oraz osłabieniem
rys. 2.
rys. 2.
rys. 2.
otworów, i ze względu na niską pierwszą częs-  niższego środka ; mimo pracy trzech głośników
totliwość podziału, również sumę ciśnienia z średniotonowych, nie uzyskaliśmy tutaj wystar-
głośników średniotonowych (należy pamiętać, czającej energii. Osłabienie tego zakresu, acz-
że charakterystyki te nie pokazują poprawnie kolwiek wciąż widoczne, było już mniejsze w
pracy w zakresie średnich i wysokich częstotli- pomiarach szumem tercjowym.
wości, ze względu na metodę pomiaru - w polu Efektywność wyniosła dobre 88dB.
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz
Rys. 1. Charakterystyka impedancji Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz
Rys. 3 - pomiar przetwarzania w zakresie 200Hz
-20kHz, metodą MLS z odl. 1m, na osi głównej i pod
-20kHz, metodą MLS z odl. 1m, na osi głównej i pod
-20kHz, metodą MLS z odl. 1m, na osi głównej i pod
-20kHz, metodą MLS z odl. 1m, na osi głównej i pod
-20kHz, metodą MLS z odl. 1m, na osi głównej i pod
kątami 15O i 30O w płaszczyz
nie poziomej
kątami 15O i 30O w płaszczyz
nie poziomej
kątami 15O i 30O w płaszczyz
nie poziomej
kątami 15O i 30O w płaszczyz
nie poziomej
kątami 15O i 30O w płaszczyz
nie poziomej
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich Rys. 3a - niezależne charakterystyki głośników
Rys. 2 - pomiar z
ródeł niskich Rys. 3a - niezależne charakterystyki głośników
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich Rys. 3a - niezależne charakterystyki głośników
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich Rys. 3a - niezależne charakterystyki głośników
ys. 2 - pomiar z
ródeł niskich Rys. 3a - niezależne charakterystyki głośników
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
częstotliwości sinusoidą w polu bliskim
nisko-średniotonowych i wysokotonowego,
nisko-średniotonowych i wysokotonowego,
nisko-średniotonowych i wysokotonowego,
nisko-średniotonowych i wysokotonowego,
nisko-średniotonowych i wysokotonowego,
tylko na osi głównej
tylko na osi głównej
tylko na osi głównej
tylko na osi głównej
tylko na osi głównej
100
95
90
85
80
75
70
65
60
10 100 1000 10000 100000
Częstotliwość w Hz
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania złożona z pomiarów sinusoidą i MLS
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania złożona z pomiarów sinusoidą i MLS
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania złożona z pomiarów sinusoidą i MLS
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania złożona z pomiarów sinusoidą i MLS
Rys. 4 - charakterystyka przetwarzania złożona z pomiarów sinusoidą i MLS
AUDIO 1/2000 69
Amplituda w dB