Informator
o egzaminie
maturalnym
od 2008
2008 roku
2008
2008
Warszawa 2007
Opracowano w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
we współpracy z okręgowymi komisjami egzaminacyjnymi
SPIS TREŚCI
I. Wstęp...................................................................................... 5
II. Podstawy prawne egzaminu ........................................................ 7
III. Matura w pytaniach uczniów ....................................................... 9
IV. Struktura i forma egzaminu ........................................................ 15
V. Wymagania egzaminacyjne......................................................... 23
VI. Przykładowe tematy na ustną część egzaminu ............................... 31
VII. Przykładowe arkusze i schematy oceniania.................................... 33
a) Poziom podstawowy............................................................. 35
b) Poziom rozszerzony. ............................................................ 51
I. WST
P
Standardy wymagań będące podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego
ustalono w roku 2003. W tym samym roku opublikowano też informatory o egzaminie
maturalnym zawierające opis zakresu egzaminu z danego przedmiotu (odnoszący się
do standardów wymagań egzaminacyjnych), opis formy przeprowadzania i oceniania
egzaminu (odnoszący się do zapisów rozporządzenia o ocenianiu i egzaminowaniu),
a także przykłady zadań egzaminacyjnych. W związku ze zmianami rozporządzenia
o ocenianiu i egzaminowaniu konieczna stała się aktualizacja odpowiednich zapisów
w informatorach. Potrzeba aktualizacji wynikała też z doświadczeń zebranych podczas
pierwszych edycji egzaminu maturalnego. We wrześniu 2006 roku ukazały się aneksy
do informatorów zawierające niezbędne aktualizacje.
CKE podjęła inicjatywę wydania tekstu jednolitego informatorów z roku 2003,
włączając wszystkie póz
niejsze aktualizacje. Dzięki temu każdy maturzysta może znalez
ć
wszystkie niezbędne i aktualne informacje o egzaminie maturalnym z danego
przedmiotu, sięgając po jedną broszurę: Informator o egzaminie maturalnym
od roku 2008. Podkreślić należy fakt, że informatory te opisują wymagania
egzaminacyjne ustalone jeszcze w roku 2003, oraz że zawarto w nich opis formy
egzaminu zgodny z prawem obowiązującym od 1 września 2007 roku. Forma
przeprowadzenia egzaminu maturalnego od roku 2008 nie ulega zmianie w stosunku
do matury w roku 2007.
Kierujemy do Państwa prośbę o uważne zapoznanie się z Informatorem,
o staranne przeanalizowanie wymagań, jakie musi spełnić maturzysta wybierający dany
przedmiot i wybierający dany poziom egzaminu. Od dojrzałego wyboru przedmiotu
i poziomu egzaminu zależy sukces na maturze. Tylko dobrze zdany egzamin maturalny
otwiera drogę na wymarzone studia. Pracownicy Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
i okręgowych komisji egzaminacyjnych służą pomocą w wyjaśnieniu szczegółowych
kwestii związanych z egzaminem opisanym w tym Informatorze. Na pewno można liczyć
też na pomoc nauczycieli i dyrektorów szkół.
Życzymy wszystkim maturzystom i ich nauczycielom satysfakcji z dobrych
wyborów i wysokich wyników na egzaminie maturalnym.
Dyrektor Centralnej Komisji Egzaminacyjnej
5
II. PODSTAWY PRAWNE EGZAMINU
Podstawowym aktem prawnym wprowadzającym zewnętrzny system oceniania jest
ustawa o systemie oświaty z 1991 roku wraz z póz
niejszymi zmianami (DzU z 2004 r.
nr 256, poz. 2572 z póz
niejszymi zmianami).
Aktami prawnymi regulującymi przeprowadzanie egzaminów maturalnych są:
1. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie
warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. (DzU z 2007 r.
Nr 83, poz. 562 z póz
niejszymi zmianami).
2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą
przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów (DzU z 2003 r. Nr 90, poz. 846).
3. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 5 marca 2004 r.
w sprawie ramowego programu szkolenia kandydatów na egzaminatorów, sposobu
prowadzenia ewidencji egzaminatorów oraz trybu wpisywania i skreślania
egzaminatorów z ewidencji (DzU z 2004 r. nr 47, poz. 452 i DzU z 2006 r. nr 52, poz.
382).
7
III. MATURA W PYTANIACH UCZNIÓW
1. Co mi daje Nowy egzamin maturalny zapewnia:
egzamin a) jednolitość zadań i kryteriów oceniania w całym kraju,
maturalny? b) porównywalność wyników,
c) obiektywizm oceniania (kodowane prace maturalne,
oceniane przez zewnętrznych egzaminatorów),
d) rzetelność oceniania (wszystkie oceny są weryfikowane)
e) możliwość przyjęcia na uczelnię bez konieczności
zdawania egzaminu wstępnego.
2. Jakie są 1. Egzamin maturalny sprawdza wiadomości i umiejętności
podstawowe określone w Standardach wymagań egzaminacyjnych.
zasady egzaminu 2. Egzamin jest przeprowadzany dla absolwentów:
maturalnego a) liceów ogólnokształcących,
od roku 2007? b) liceów profilowanych,
c) techników,
d) uzupełniających liceów ogólnokształcących,
e) techników uzupełniających.
3. Egzamin składa się z części ustnej, ocenianej przez
nauczycieli w szkole i części pisemnej, ocenianej przez
egzaminatorów zewnętrznych.
4. Harmonogram przebiegu egzaminów ustala dyrektor CKE
i ogłasza go na stronie internetowej CKE.
3. Jakie egzaminy 1. Obowiązkowe są egzaminy z:
trzeba a) języka polskiego  w części ustnej i pisemnej,
obowiązkowo b) języka obcego nowożytnego  w części ustnej
zdawać na i pisemnej,
maturze? c) przedmiotu wybranego przez zdającego (zdawanego
tylko w części pisemnej) spośród następujących
przedmiotów: biologia, chemia, fizyka i astronomia,
geografia, historia, historia muzyki, historia sztuki,
matematyka, wiedza o społeczeństwie, wiedza o tańcu,
a od roku 2009 również filozofia, informatyka, język
łaciński i kultura antyczna.
d) od roku 2010 matematyka będzie przedmiotem
obowiązkowym dla wszystkich zdających.
2. Absolwenci szkół i oddziałów z nauczaniem języka danej
mniejszości narodowej, oprócz obowiązkowych egzaminów
wymienionych w punkcie 1., zdają dodatkowo egzamin
z języka ojczystego w części ustnej i pisemnej.
4. Z jakich Absolwent może zdawać w danej sesji egzamin maturalny
przedmiotów z jednego, dwóch lub trzech przedmiotów dodatkowych:
dodatkowych a) języka obcego nowożytnego, innego niż obowiązkowy 
można zdawać w części ustnej i pisemnej,
maturę? b) języka kaszubskiego  tylko w części ustnej
lub tylko w części pisemnej lub w obu częściach,
c) w części pisemnej z przedmiotów wymienionych
w odpowiedzi 1c na pytanie 3., jeżeli nie wybrał ich jako
przedmiotów obowiązkowych, a także z informatyki,
języka łacińskiego i kultury antycznej.
9
5. Na jakim 1. Egzaminy z przedmiotów obowiązkowych mogą być
poziomie będzie zdawane na poziomie podstawowym albo rozszerzonym
można zdawać z wyjątkiem części ustnej języka polskiego i języka
poszczególne mniejszości narodowej, które są zdawane na jednym
egzaminy? poziomie, określonym w standardach wymagań
egzaminacyjnych.
2. Egzamin z przedmiotów dodatkowych jest zdawany
na poziomie rozszerzonym.
3. Wyboru poziomu egzaminu z danego przedmiotu
obowiązkowego zdający dokonuje w pisemnej deklaracji
składanej przewodniczącemu szkolnego zespołu
egzaminacyjnego na początku nauki w klasie maturalnej
i potwierdzonej do 7 lutego roku, w którym przystępuje
do egzaminu.
6. Gdzie można 1. Maturę zdaje się we własnej szkole.
zdawać maturę? 2. W szczególnych wypadkach może zaistnieć konieczność
zdawania części ustnej egzaminu z języków obcych poza własną
szkołą (np. z powodu braku nauczycieli danego języka).
3. Zdający, którzy ukończyli szkołę w latach poprzednich,
a ich szkoła została zlikwidowana lub przekształcona,
są kierowani do szkoły lub ośrodka egzaminacyjnego
wyznaczonego przez komisję okręgową.
7. Kiedy można 1. Maturę można zdawać raz w roku, w maju, według
zdawać maturę? harmonogramu ustalonego przez dyrektora Centralnej
Komisji Egzaminacyjnej.
2. Osoby, które z poważnych przyczyn zdrowotnych lub
losowych nie mogą przystąpić do egzaminu maturalnego
z jednego lub więcej przedmiotów w wyznaczonym
terminie, mogą w dniu egzaminu złożyć do dyrektora OKE
wniosek za pośrednictwem dyrektora szkoły o wyrażenie
zgody na przystąpienie przez nich do egzaminu z danego
przedmiotu lub przedmiotów w terminie dodatkowym
w czerwcu.
8. Jakie warunki 1. Sala, w której jest przeprowadzany egzamin, musi spełniać
muszą być warunki określone w przepisach bhp i przepisach ppoż.
zapewnione 2. Do sali egzaminacyjnej, w której jest przeprowadzana część
w sali pisemna egzaminu maturalnego, nie można wnosić żadnych
egzaminacyjnej? urządzeń telekomunikacyjnych ani korzystać z nich w tej
sali, pod groz
bą unieważnienia egzaminu.
3. Przy stoliku może siedzieć wyłącznie jeden zdający.
4. Na stolikach w trakcie pisania mogą znajdować się jedynie
arkusze egzaminacyjne, przybory pomocnicze i pomoce
dopuszczone przez dyrektora CKE.
5. Zdający chory lub niepełnosprawny w trakcie egzaminu
może mieć na stoliku leki i inne pomoce medyczne
przepisane przez lekarza lub konieczne ze względu
na chorobę lub niepełnosprawność.
6. Posiłki dla zdających i egzaminatorów mogą być dostępne
jedynie na zewnątrz sali egzaminacyjnej poza czasem
przeznaczonym na egzamin, z wyjątkiem przypadków,
o których mowa w pkt 5.
10
9. Jak powinien być 1. W skład zespołu przedmiotowego przeprowadzającego
zorganizowany egzamin ustny wchodzi dwóch nauczycieli, z których
egzamin? co najmniej jeden musi być zatrudniony w innej szkole.
W skład zespołu nie może wchodzić nauczyciel uczący
danego zdającego w klasie maturalnej.
2. W skład zespołu nadzorującego przebieg egzaminu
pisemnego w danej sali wchodzi co najmniej trzech
nauczycieli, z których co najmniej jeden musi być
zatrudniony w innej szkole. W skład zespołu nie mogą
wchodzić nauczyciele danego przedmiotu oraz wychowawca
zdających.
3. Egzamin pisemny przebiega zgodnie z harmonogramem
określonym przez dyrektora CKE. Szczegóły dotyczące
pracy z arkuszem egzaminacyjnym z poszczególnych
przedmiotów określa każdorazowo informacja zawarta
w arkuszu egzaminacyjnym.
4. W czasie egzaminu pisemnego w sali egzaminacyjnej
przebywają co najmniej trzej członkowie zespołu
nadzorującego.
5. W czasie egzaminu zdający nie powinni opuszczać sali
egzaminacyjnej. Przewodniczący zespołu może zezwolić
na opuszczenie sali tylko w szczególnie uzasadnionej
sytuacji, po zapewnieniu warunków wykluczających
możliwość kontaktowania się zdającego z innymi osobami,
z wyjątkiem osób udzielających pomocy medycznej.
6. Członkowie zespołu nadzorującego przebieg egzaminu
nie mogą udzielać wyjaśnień dotyczących zadań
egzaminacyjnych ani ich komentować.
7. W przypadku stwierdzenia niesamodzielnego rozwiązywania
zadań egzaminacyjnych lub zakłócania przebiegu egzaminu
przewodniczący zespołu egzaminacyjnego przerywa
egzamin danej osoby, prosi o opuszczenie sali
egzaminacyjnej i unieważnia egzamin zdającego z danego
przedmiotu.
8. Arkusze egzaminacyjne są zbierane po zakończeniu każdej
części egzaminu.
10. Jak sprawdzane 1. Poszczególne arkusze egzaminacyjne z każdego przedmiotu
są prace są sprawdzane i oceniane przez egzaminatorów
i ogłaszane zewnętrznych, przeszkolonych przez okręgowe komisje
wyniki matury? egzaminacyjne i wpisanych do ewidencji egzaminatorów.
Każdy oceniony arkusz jest weryfikowany przez
egzaminatora zwanego weryfikatorem.
2. Wynik egzaminu jest wyrażony w procentach.
3. Wynik egzaminu z dodatkowego przedmiotu nie ma wpływu
na zdanie egzaminu, ale odnotowuje się go na świadectwie
dojrzałości.
4. Komisja okręgowa sporządza listę osób zawierającą
uzyskane przez te osoby wyniki i przesyła ją do szkoły wraz
ze świadectwami dojrzałości.
11
11. Kiedy egzamin Egzamin jest zdany, jeżeli zdający z każdego z trzech
maturalny obowiązkowych przedmiotów (w przypadku języków zarówno
uznawany jest w części ustnej, jak i pisemnej), uzyskał minimum
za zdany? 30% punktów możliwych do uzyskania za dany egzamin
na zadeklarowanym poziomie. Zdający otrzymuje świadectwo
dojrzałości i jego odpis wydane przez komisję okręgową.
12. Kiedy egzamin Egzamin uważa się za niezdany jeżeli:
maturalny a) zdający z któregokolwiek egzaminu obowiązkowego,
uznawany jest w części ustnej lub pisemnej, otrzymał mniej
za niezdany? niż 30% punktów możliwych do uzyskania
na zadeklarowanym poziomie,
b) w trakcie egzaminu stwierdzono, że zdający pracuje
niesamodzielnie i jego egzamin został przerwany
i unieważniony,
c) w trakcie sprawdzania prac egzaminator stwierdził
niesamodzielność rozwiązywania zadań
egzaminacyjnych i unieważniono egzamin.
13. Czy niezdanie Nie przerywa. Zdający przystępuje do kolejnych egzaminów
ustnej części we wcześniej ogłoszonych terminach.
jednego
ze zdawanych
języków przerywa
zdawanie dalszej
części egzaminu?
14. Czy prace Na wniosek zdającego komisja okręgowa udostępnia
maturalne po zdającemu do wglądu sprawdzone arkusze, w miejscu i czasie
sprawdzeniu określonym przez dyrektora OKE.
będą do wglądu
dla zdającego?
15. Czy można 1. Absolwent, który przystąpił do wszystkich egzaminów
powtarzać z przedmiotów obowiązkowych w części ustnej i pisemnej
niezdany i nie zdał jednego egzaminu (ustnego lub pisemnego),
egzamin? może przystąpić ponownie do egzaminu z tego przedmiotu,
na tym samym poziomie w sesji poprawkowej w sierpniu.
2. Absolwent, który nie zdał egzaminu z określonego
przedmiotu obowiązkowego, może przystąpić ponownie
do egzaminu z tego przedmiotu w kolejnych sesjach
egzaminacyjnych przez 5 lat.
3. Po upływie 5 lat od daty pierwszego egzaminu absolwent,
o którym mowa w pkt 2., zdaje powtórny egzamin
w pełnym zakresie.
4. Przy powtórnym egzaminie z języka obcego
lub obowiązkowego przedmiotu wybranego absolwent może
wybrać odpowiednio inny język obcy lub inny przedmiot,
o ile nie wybrał danego przedmiotu jako dodatkowego.
16. Czy można Absolwent, który chce podwyższyć wynik egzaminu z jednego
poprawiać wynik lub kilku przedmiotów, ma prawo przystąpić ponownie
uzyskany do egzaminu w kolejnych latach.
na egzaminie?
17. Czy można Absolwent ma prawo zdawać egzaminy z kolejnych
zdawać inne przedmiotów dodatkowych. Wyniki tych egzaminów
przedmioty odnotowywane są w aneksie do świadectwa dojrzałości.
dodatkowe?
12
18. Kto może być 1. Laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych są zwolnieni
zwolniony z egzaminu z danego przedmiotu.
z egzaminu 2. Laureatom i finalistom olimpiad uprawnienie wymienione
z danego w pkt 1. przysługuje także wtedy, gdy przedmiot nie był
przedmiotu? objęty szkolnym planem nauczania danej szkoły.
3. Osoba zwolniona z egzaminu będzie miała na świadectwie
dojrzałości w rubryce danego przedmiotu wpisaną
informację o równoważności zwolnienia z uzyskaniem 100%
punktów na poziomie rozszerzonym oraz o uzyskanym
na olimpiadzie tytule.
19. Jaki wpływ Oceny uzyskane w szkole ponadgimnazjalnej znajdą się
na świadectwo na świadectwie ukończenia szkoły, natomiast na świadectwie
maturalne będą dojrzałości są zamieszczone tylko wyniki egzaminów
miały oceny maturalnych i wyniki olimpiady, o ile będą podstawą zwolnienia
uzyskane z danego egzaminu.
w szkole
ponadgimnazjal-
nej?
20. Czy zdawanie Można ukończyć szkołę i nie przystąpić do matury, ponieważ
matury jest nie jest ona egzaminem obowiązkowym. Jedynie te osoby,
konieczne, które będą chciały kontynuować naukę w wyższej uczelni,
aby ukończyć muszą zdać egzamin maturalny. Podobnie do niektórych szkół
szkołę? policealnych nie wystarczy świadectwo ukończenia szkoły,
ale jest wymagane świadectwo dojrzałości.
21. Na jakich 1. Absolwenci niepełnosprawni lub niesprawni czasowo
zasadach zdają przystępują do egzaminu w powszechnie obowiązujących
egzamin terminach i według obowiązujących wymagań
absolwenci egzaminacyjnych, w warunkach i w formie dostosowanych
niepełnosprawni? do rodzaju niesprawności.
2. Za zapewnienie warunków i formy przeprowadzania
egzaminu odpowiednich do możliwości zdających
o specjalnych potrzebach edukacyjnych odpowiada dyrektor
szkoły.
22. Czy osoby Na poziomie maturalnym dla osób dyslektycznych nie
z dysleksją przewiduje się różnicowania arkuszy ani wydłużenia czasu ich
rozwojową będą rozwiązywania. Możliwe jest jedynie zastosowanie odrębnych
rozwiązywać kryteriów oceniania prac pisemnych.
inne zadania niż
pozostali
zdający?
23. W jakich 1. Jeżeli w trakcie egzaminu w części ustnej lub pisemnej
sytuacjach nie były przestrzegane przepisy dotyczące jego
można złożyć przeprowadzenia, absolwent może w terminie 2 dni od daty
odwołanie egzaminu zgłosić zastrzeżenia do dyrektora komisji
od egzaminu? okręgowej.
2. Dyrektor komisji okręgowej rozpatruje zgłoszone
zastrzeżenia w terminie 7 dni od daty ich otrzymania.
3. Rozstrzygnięcia dyrektora komisji okręgowej są ostateczne.
4. Nie przysługuje odwołanie od wyniku egzaminu.
13
24. Jaka będzie 1. Absolwenci szkół lub oddziałów z językiem nauczania
matura mniejszości narodowych mogą zdawać na egzaminie
absolwentów przedmiot lub przedmioty w języku polskim lub
szkół z ojczystym odpowiednio w języku danej mniejszości narodowej.
językiem Wyboru języka, w którym będzie zdawany przedmiot,
mniejszości absolwent dokonuje wraz z deklaracją wyboru przedmiotu,
narodowych? o której mowa w pytaniu 5.
2. Absolwenci szkół z językiem wykładowym mniejszości
narodowych, którzy zdecydują się pisać maturę w języku
ojczystym, otrzymają te same arkusze egzaminacyjne
co pozostali uczniowie.
25. Czy matura Matura nie daje gwarancji automatycznego dostania się
zapewni dostanie na studia. Warunki rekrutacji na daną uczelnię ustala senat tej
się na wybrany uczelni. Ustawa o szkolnictwie wyższym zastrzega, że uczelnie
kierunek nie będą organizować egzaminów wstępnych dublujących
studiów? maturę. To znaczy, jeżeli kandydat na studia zdał na maturze
egzamin z wymaganego na dany wydział przedmiotu, to jego
wynik z egzaminu maturalnego będzie brany pod uwagę
w postępowaniu kwalifikacyjnym.
14
IV. STRUKTURA I FORMA EGZAMINU
1. Opis egzaminu
Egzamin maturalny z języka litewskiego jako języka mniejszości narodowej jest
egzaminem obowiązkowym dla uczniów uczących się tego języka w szkole. Składa się
z dwóch części:
a) ustnej, dla której nie określa się poziomu, a która jest zdawana w szkole
i oceniana przez przedmiotowy zespół egzaminacyjny,
b) pisemnej  zdawanej na poziomie podstawowym lub rozszerzonym, zdawanej
w szkole i ocenianej przez egzaminatorów okręgowej komisji egzaminacyjnej.
Ustna część egzaminu składa się z dwóch części:
a) wypowiedzi zdającego (prezentacji) na wybrany temat,
b) rozmowy zdającego z egzaminatorami dotyczącej prezentacji i/lub bibliografii.
Pisemna część egzaminu może być zdawana na zadeklarowanym przez ucznia
poziomie:
a) podstawowym, sprawdzającym rozumienie czytanego tekstu nieliterackiego oraz
pisania tekstu własnego związanego z tekstem literackim zawartym w arkuszu
egzaminacyjnym
albo
b) rozszerzonym, sprawdzającym rozumienie czytanego tekstu nieliterackiego oraz
pisania tekstu własnego związanego z tekstem literackim zawartym w arkuszu
egzaminacyjnym.
2. Szczegółowy opis ustnej części egzaminu
Ustna część egzaminu trwa około 25 minut i sprawdza przede wszystkim
umiejętność komunikacji werbalnej oraz umiejętność organizowania warsztatu pracy.
1) Przygotowanie do egzaminu:
a) nauczyciele języka litewskiego przedstawiają uczniowi na początku nauki w klasie
maturalnej szkolną listę tematów,
b) z listy zaproponowanych tematów uczeń wybiera jeden i określa sposób jego
realizacji oraz zakres materiału służącego do opracowania tematu,
c) liczba tematów przygotowanych w szkole powinna być taka, by zapewniała
uczniom możliwość wyboru i samodzielność pracy; uczniowie mogą wybrać ten
sam temat,
d) materiały pomocnicze, które uczeń może (o ile temat na to pozwala) wykorzystać
podczas egzaminu to, np.: wykonany przez siebie film, nagrania muzyczne,
nagranie wywiadu lub wypowiedzi w języku litewskim, cytaty z literatury podmiotu
i przedmiotu, reprodukcje dzieł sztuki, kadry z filmu, fotografie zabytków
architektury,
e) podczas egzaminu zdający może korzystać z planu prezentacji, zgodnie
z zamieszczonym w tej publikacji wzorem,
f) zdający ma obowiązek dostarczyć dyrektorowi szkoły, najpóz
niej 4 tygodnie przed
egzaminem, bibliografię, czyli spis literatury podmiotu i przedmiotu wykorzystany
przez zdającego do przygotowania prezentacji.
g) tydzień przed egzaminem dostarcza dyrektorowi szkoły ramowy plan prezentacji
oraz informację o zaplanowanym materiale pomocniczym.
15
Wzór planu prezentacji, z którego zdający może korzystać podczas egzaminu
Plan nie może przekraczać 1 strony A4.
Imię i nazwisko
TEMAT
Ramowy plan prezentacji
1. Określenie problemu, przedstawienie tezy lub hipotezy
2. Kolejność prezentowanych argumentów (treści)
3. Wnioski
Wykaz materiałów pomocniczych
1. ..............................
2. ..............................
3. .............................. Podpis zdającego
2) Przebieg egzaminu:
a) w części pierwszej, która trwa około 15 minut, sprawdzana jest umiejętność
mówienia w języku litewskim, wiedza w zakresie wyznaczonym przez temat,
b) w części drugiej  w której sprawdzane są: rozumienie pytań przez zdającego,
umiejętność formułowania odpowiedzi, samodzielność przygotowania prezentacji,
umiejętność obrony własnego stanowiska  przedmiotowy zespół egzaminacyjny
podejmuje ze zdającym rozmowę w języku litewskim dotyczącą tematu lub /i
bibliografii. Przedmiotowy zespół egzaminacyjny może podjąć rozmowę dopiero po
wysłuchaniu prezentacji. Jeśli zdający nie wygłosi prezentacji, zespół nie
podejmuje ze zdającym rozmowy,
c) zadane pytania odnotowuje w protokole egzaminu,
d) na podstawie obu części egzaminu są sprawdzane i oceniane sprawność oraz
poprawność językowa.
3) Zasady oceniania ustnej części egzaminu
Egzamin jest oceniany według kryteriów jednakowych w całym kraju.
W ustnej części egzaminu ocenie podlegają: prezentacja tematu (zawartość
merytoryczna i kompozycja wypowiedzi), rozmowa o problemach związanych
z prezentowanym zagadnieniem oraz sprawność językowa, która jest oceniana
na podstawie obu części egzaminu.
W sumie za ustną część egzaminu zdający może uzyskać 20 punktów w następującym
układzie:
Waga poszczególnych kategorii kryteriów oceniania
Waga wyrażona Waga wyrażona
Kategorie kryteriów
w procentach w punktach (20 pkt)
realizacja tematu i kompozycja 25% 5 pkt
Rozmowa 30% 6 pkt
Język 45% 9 pkt
Ustną część egzaminu ocenia szkolny zespół egzaminacyjny według kryteriów
załączonych na następnej stronie.
Zdający zdał egzamin ustny, jeżeli otrzymał co najmniej 30% punktów możliwych
do uzyskania w tej części egzaminu.
16
KRYTERIA OCENIANIA USTNEJ ODPOWIEDZI
PREZENTACJA
POZIOMY Kompozycja ROZMOWA Pkt J
ZYK Pkt
Realizacja tematu Pkt Pkt
wypowiedzi
1. na ogół trafnie dobiera materiał rzeczowy 1. buduje wypowiedz
1. na ogół rozumie pytania 1. posługuje się językiem
do tematu, na ogół i formułuje poprawne zrozumiałym, lecz często
2. poprawnie interpretuje materiał rzeczowy uporządkowaną merytorycznie, choć dość niepoprawnym lub językiem
(dopuszcza się możliwość odtwórczych i spójną (dopuszczalne ogólne odpowiedzi, charakterystycznym dla
interpretacji), zachwiania logicznego 2. uczestnictwo w rozmowie odmiany pisanej (wypowiedz

3. prezentuje podstawowe zagadnienia na ciągu i/lub proporcji ogranicza się do krótkich, wyuczona na pamięć,
I
ogół w związku z tematem, poszczególnych części (ale nie jednowyrazowych) 2. używa mało urozmaiconych
9pkt 1 1 2 5
4. podejmuje częściowo udaną argumentację wypowiedzi). ogólnikowych odpowiedzi struktur składniowych, zasób
(nie hierarchizuje argumentów), na pytania. słownictwa jest wystarczający
5. formułuje na ogół poprawne wnioski, dla zrozumienia wypowiedzi,
6. wykorzystuje materiał pomocniczy 3. posługuje się stylem nie
(o ile temat tego wymaga). zawsze adekwatnym do
sytuacji.
1. trafnie dobiera materiał rzeczowy 1. buduje wypowiedz
1. rozumie pytania 1. posługuje się na ogół
do tematu, zorganizowaną i formułuje poprawne poprawnie mówionym językiem
2. poprawnie interpretuje materiał rzeczowy, (z wyraz
nym punktem merytorycznie, choć zbyt ojczystym (uwzględniając
wykorzystując podstawowe konteksty, wyjścia, zwięzłe odpowiedzi, zasady ortofonii),
II
3. prezentuje zagadnienia związane z uporządkowaną 2. broni własnego stanowiska 2. używa dość urozmaiconych
z tematem, argumentacją (rozumie stanowisko struktur składniowych i leksyki,
14pkt 2 4 6
4. podejmuje logiczną argumentację i z logicznymi nadawcy), uczestniczy 3. posługuje się stylem
(nie zawsze hierarchizuje argumenty), wnioskami; zachowuje w rozmowie. komunikatywnym, stosownym
5. formułuje wnioski i opinie, właściwe proporcje do sytuacji.
6. funkcjonalnie wykorzystuje materiał między częściami 4. zauważa popełnione przez
pomocniczy (o ile temat tego wymaga). wypowiedzi). siebie błędy i je poprawia.
1. interesująco dobiera materiał rzeczowy 1. rozumie pytania 1. posługuje się poprawnie
do tematu, i formułuje poprawne mówionym językiem ojczystym
2. wnikliwie interpretuje materiał rzeczowy, merytorycznie, (uwzględniając zasady
2
przywołując różnorodne konteksty, wyczerpujące odpowiedzi, ortofonii),
3. prezentuje zagadnienia w ścisłym związku wykorzystując bibliografię 2. używa różnorodnych struktur
z tematem, i/lub materiały składniowych, bogatej
4. podejmuje logiczną, przemyślaną pomocnicze, frazeologii i leksyki,
argumentację (hierarchizuje argumenty), 2. przekonywająco broni 3. posługuje się stylem
III
5. formułuje wnioski i opinie, wartościuje, własnego stanowiska stosownym do sytuacji,
3 6 9
20 pkt
uogólnia, syntetyzuje, (rozumie stanowisko przestrzega zasad etykiety
6. funkcjonalnie wykorzystuje materiał nadawcy), swobodnie językowej,
pomocniczy (o ile temat tego wymaga), uczestniczy w rozmowie. 4. nadaje językowi swojej
7. integruje wiedzę z różnych dziedzin wypowiedzi cechy
humanistyki (o ile temat tego wymaga). indywidualne.
5. zauważa popełnione przez
siebie błędy i je poprawia.
Uwaga: punkty przyznaje się za cały opisany na danym poziomie element kryteriów (realizacja tematu, kompozycja, rozmowa, język), nie przyznaje się punktów cząstkowych.
Wypowiedz
zdającego może być więc oceniona np. tak: za realizację tematu  3 pkt (p. III), za kompozycję wypowiedzi  1 pkt (p. I), za rozmowę  4 pkt (p. II),
za język  6 pkt (p. III), razem 14 pkt na 20 możliwych do uzyskania.
3. Szczegółowy opis pisemnej części egzaminu
Poziom podstawowy
Pisemna część egzaminu na poziomie podstawowym sprawdza umiejętność
czytania ze zrozumieniem tekstu nieliterackiego oraz umiejętność pisania tekstu
własnego związanego z tekstem literackim zawartym w arkuszu egzaminacyjnym. Tekst
literacki, do którego został sformułowany temat, pochodzi z listy lektur zamieszczonej
w Informatorze o egzaminie maturalnym /od 2008 roku/ język litewski.
Czas na rozwiązanie zadań z arkusza wynosi 170 minut.
Waga poszczególnych części egzaminu
Sprawdzane Waga wyrażona Waga wyrażona
umiejętności w procentach w punktach
Rozumienie czytanego
30% 21 pkt
tekstu
Pisanie tekstu własnego 70% 49 pkt
Arkusz na poziomie podstawowym składa się z dwóch części:
1) W części pierwszej arkusza zamieszczone zostanie zadanie sprawdzające
rozumienie czytanego tekstu. Maturzysta otrzymua arkusz egzaminacyjny
zawierający tekst (do 1000 słów) i test (12-16 pytań otwartych i/lub zamkniętych).
Tekst służący do sprawdzania umiejętności rozumienia czytanego tekstu będzie:
a) publicystyczny lub popularnonaukowy,
b) przejrzyście skonstruowany,
c) napisany starannym językiem litewskim,
d) nieobrażający uczuć i światopoglądu zdającego oraz przedstawicieli innych
narodowości,
e) współczesny.
Pytania testu sprawdzającego rozumienie czytanego tekstu mogą dotyczyć:
a) poziomu znaczeń, czyli:
" rozumienia słów, związków frazeologicznych, zdań; odczytywania znaczeń
dosłownych i metaforycznych, znaczeń słów z kontekstu, odróżniania informacji
od opinii, znajdowania słów  kluczy,
" rozumienia myśli zawartej w akapicie lub części tekstu, wyszukiwania informacji,
selekcjonowania informacji, hierarchizowania, porównywania, dostrzegania
analogii i przeciwieństw,
" rozumienia głównej myśli tekstu  rozumienia tekstu jako całości
oraz umiejętności wnioskowania;
b) poziomu struktury, czyli:
" kompozycji tekstu, tj. odróżniania wstępu, rozwinięcia, zakończenia, wskazywania
zasady kompozycyjnej,
" odkrywania związków logicznych, czyli rozumienia toku przyczynowo-skutkowego,
wskazywania, np. tezy, hipotezy, argumentów, kontrargumentów, przykładów,
wniosków, zależności między zdaniami, akapitami i częściami tekstu,
" rozumienia znaczenia występujących w tekście wyrazów wskazujących na tok
myślenia autora, czyli rozumienia sensu słów sygnalizujących wnioskowanie,
podtrzymywanie myśli, zwrot myśli, dygresję, powtórzenie myśli oraz słów
nawiązujących do myśli zawartej w poprzednim akapicie;
18
c) poziomu komunikacji, czyli:
" genezy tekstu,
" rozpoznawania nadawcy,
" dostrzegania celu tekstu (intencji nadawcy),
" adresata i sposobu oddziaływania na niego,
" dostrzegania cech stylistycznych tekstu i rozumienia funkcjonalności środków
językowych.
2) W części drugiej arkusza zamieszczone zostały zadania sprawdzające
umiejętność pisania własnego tekstu o literaturze (kulturze, języku). Maturzysta
otrzymuje 2 tematy. Punktem wyjścia pracy abiturienta jest tekst/teksty (do 1000
słów), do których zostały sformułowane tematy. Maturzysta otrzymuje arkusz
egzaminacyjny zawierający 2 tematy do wyboru. Wybiera jeden z nich i pisze
wypracowanie w miejscu do tego wyznaczonym.
Utwory literackie będące podstawą zadania maturalnego pochodzą z listy zamieszczonej
w Informatorze o egzaminie maturalnym /od 2008 roku/ język litewski w rozdziale
 Wymagania egzaminacyjne  poziom podstawowy .
Tematy na poziomie podstawowym sprawdzają umiejętności:
1) skomponowania dłuższej, spójnej wypowiedzi w języku litewskim,
2) odczytania utworu/utworów przede wszystkim na poziomie idei.
Tematy mogą dotyczyć:
interpretowania
" problemu zawartego w tekście/tekstach,
" fragmentu tekstu w odniesieniu do całości utworu,
" problemu zawartego w tekście w odniesieniu do innego tekstu niezamieszczonego
w arkuszu egzaminacyjnym, ale pochodzącego z listy lektur dla poziomu
podstawowego,
charakteryzowania
" bohatera,
" sposobu kreowania bohatera,
" świata przedstawionego utworu,
określania funkcji motywów, toposów, symboli wymienionych w podstawie programowej
dla poziomu podstawowego.
Tekst lub teksty oraz sposób sformułowania tematu wskazują, które z wymienionych
wyżej umiejętności są sprawdzane w danym arkuszu egzaminacyjnym.
Umiejętności sprawdzane na poziomie podstawowym zależą od sposobu sformułowania
tematu i od rodzaju tekstu / tekstów, do których temat jest sformułowany.
Poziom rozszerzony
Pisemna część egzaminu na poziomie rozszerzonym sprawdza umiejętność
czytania ze zrozumieniem tekstu nieliterackiego oraz umiejętność pisania tekstu
własnego związanego z tekstem literackim zawartym w arkuszu egzaminacyjnym. Tekst
literacki, do którego został sformułowany temat, pochodzi z listy lektur zamieszczonej
w Informatorze o egzaminie maturalnym /od 2008 roku/ język litewski.
Czas na rozwiązanie zadań z arkusza wynosi 180 minut.
Zdający, którzy przystępują do egzaminu na poziomie rozszerzonym, nie rozwiązują
zadań z arkusza przeznaczonego dla poziomu podstawowego, jednakże muszą pamiętać,
że wymagania egzaminacyjne dla poziomu rozszerzonego zawierają wymagania z
poziomu podstawowego.
19
Waga poszczególnych części egzaminu na poziomie rozszerzonym
Waga wyrażona Waga wyrażona
Sprawdzane umiejętności
w procentach w punktach
Rozumienie czytanego tekstu 25% 15 pkt
Pisanie tekstu własnego 75% 45 pkt
Egzamin na poziomie rozszerzonym różni się od egzaminu na poziomie
podstawowym zakresem sprawdzanych umiejętności oraz kryteriami oceniania.
Arkusz na poziomie rozszerzonym składa się z dwóch części:
1) W części pierwszej arkusza zamieszczone zostanie zadanie sprawdzające
rozumienie czytanego tekstu. Maturzysta otrzyma arkusz egzaminacyjny,
zawierający tekst (do 1000 słów) i test (10 - 15 pytań otwartych i/lub zamkniętych).
Opis tekstu i zadań testowych jest taki sam jak na poziomie podstawowym.
2) W części drugiej arkusza zamieszczone zostały zadania sprawdzające
umiejętność pisania własnego tekstu o literaturze (kulturze, języku). Maturzysta
otrzymuje 2 tematy. Wybiera jeden temat i pisze wypracowanie w miejscu
wyznaczonym w arkuszu egzaminacyjnym.
Punktem wyjścia pracy abiturienta jest tekst/teksty lub ich fragmenty (do 1000 słów).
Utwory literackie, będące podstawą zadania maturalnego, pochodzą z listy zamieszczonej
w Informatorze maturalnym, w rozdziale  Wymagania egzaminacyjne  poziom
rozszerzony . Teksty mogą pochodzić również z wykazu lektur przeznaczonych dla
poziomu podstawowego, ale tylko w zestawieniu z tekstem przeznaczonym dla poziomu
rozszerzonego. Jeden z tekstów może pochodzić spoza listy zamieszczonej
w informatorze, np. tekst literacki, krytycznoliteracki, popularnonaukowy.
Tematy na poziomie rozszerzonym sprawdzają umiejętności:
1) skomponowania dłuższej, spójnej wypowiedzi w języku litewskim,
2) odczytania utworu na poziomie idei i organizacji artystycznej. Realizacja tematów
na poziomie rozszerzonym wymaga zanalizowania i zinterpretowania tekstów.
Tematy mogą dotyczyć:
" porównywania tekstów,
" charakteryzowania sposobu kreowania bohatera,
" charakteryzowania sposobu kreowania świata przedstawionego utworu,
" określania funkcji motywów, toposów, symboli, wymienionych w podstawie
programowej dla poziomu rozszerzonego,
" analizowania języka utworu / utworów,
" odwoływania się do kontekstów, np. prądu, epoki, innego utworu wymienionego
w Informatorze (w liście lektur dla poziomu podstawowego lub/i rozszerzonego),
kontekstu historycznego, biograficznego, filozoficznego.
Tekst lub teksty oraz sposób sformułowania tematu wskazują, które z wymienionych
wyżej umiejętności są sprawdzane w danym arkuszu egzaminacyjnym.
Umiejętności sprawdzane na poziomie rozszerzonym zależą od sposobu sformułowania
tematu i od rodzaju tekstu / tekstów, do których temat jest sformułowany.
W trakcie pisania egzaminu zdający mogą korzystać ze słowników językowych.
20
4. Zasady oceniania pisemnej części egzaminu
Poziom podstawowy
Egzamin pisemny w każdej części oceniany jest według kryteriów oceniania
opracowanych dla poszczególnych zadań.
W pierwszej części egzaminu pisemnego na poziomie podstawowym 
za test sprawdzający rozumienie czytanego tekstu  zdający może otrzymać
maksymalnie 21 punktów. Przy zadaniach testowych umieszczona zostanie informacja
o maksymalnej liczbie punktów, a uszczegółowione normy zaliczenia zostaną opisane
w modelu odpowiedzi.
W drugiej części egzaminu na poziomie podstawowym w ocenie zadania
sprawdzającego umiejętność pisania własnego tekstu zdający może otrzymać
maksymalnie 49 punktów. A
ącznie za rozwiązanie zadań z arkusza  70 punktów.
Za podstawowe kryteria uznaje się poprawność językową i rozwinięcie tematu,
za kryterium wspomagające  kompozycję.
Waga poszczególnych kategorii kryteriów oceniania umiejętności pisania tekstu
własnego na poziomie podstawowym
Waga wyrażona Waga wyrażona
Kategorie kryteriów
w procentach w punktach (49 pkt)
rozwinięcie tematu 45% 22 pkt
kompozycja 8% 4 pkt
język 47% 23 pkt
Z 22 punktów przeznaczonych na ocenę rozwinięcia tematu zdający może
otrzymać 18 za treści merytoryczne oraz 4 za sformułowanie pełnego wniosku.
Kryteria oceniania języka i kompozycji na poziomie podstawowym
Język i kompozycja 27 pkt
1. Poprawna i nieschematyczna składnia i poprawna
9
Składnia fleksja
i fleksja Poprawna składnia i fleksja 7
Na ogół poprawna składnia i fleksja 5
Mimo błędów, składnia i fleksja niezakłócająca
3
komunikatywności języka
2. Bogate i zróżnicowane słownictwo i poprawna
10
Słownictwo, frazeologia, swobodny i żywy styl
frazeologia, Na ogół wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia,
7
styl komunikatywny styl
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny styl 4
3. Na ogół bezbłędna ortografia i interpunkcja 4
Ortografia,
Nieliczne błędy ortograficzne różnego stopnia i błędy
2
interpunkcja interpunkcyjne również drugiego stopnia
Błędy ortograficzne z przewagą drugorzędnych i liczne
1
interpunkcyjne z przewagą drugorzędnych
4. Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna 4
Kompozycja Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych
2
części
Wskazująca na próby porządkowania myśli, na ogół spójna
1
21
Poziom rozszerzony
Za egzamin na poziomie rozszerzonym zdający może otrzymać maksymalnie
60 punktów  za rozwiązanie testu sprawdzającego rozumienie czytanego tekstu  15
punktów, za napisanie wypracowania  45 punktów.
Waga poszczególnych kategorii kryteriów oceniania umiejętności pisania tekstu
własnego na poziomie rozszerzonym
Waga wyrażona Waga wyrażona
Kategorie kryteriów
w procentach w punktach (45 pkt)
rozwinięcie tematu 63% 25 pkt
kompozycja 5% 2 pkt
język 32% 18 pkt
Z 25 punktów przeznaczonych na ocenę rozwinięcia tematu zdający może
otrzymać 21 za treści merytoryczne oraz 4 za sformułowanie pełnego wniosku.
Kryteria oceniania języka i kompozycji na poziomie rozszerzonym
Język i kompozycja 20 pkt.
1. Składnia Poprawna i nieschematyczna składnia oraz
6
i fleksja poprawna fleksja
Na ogół poprawna składnia i fleksja 4
Mimo błędów składnia i fleksja niezakłócająca
2
komunikatywności języka
2. Słownictwo, Bogate i zróżnicowane słownictwo oraz
8
frazeologia, styl poprawna frazeologia, swobodny i żywy styl
Wystarczające słownictwo, poprawna frazeologia,
5
komunikatywny styl
Na ogół poprawne słownictwo i na ogół komunikatywny
2
styl
3. Ortografia,
Bezbłędna ortografia, poprawna interpunkcja 4
interpunkcja
Na ogół bezbłędna ortografia, na ogół poprawna
2
interpunkcja
Błędy ortograficzne i interpunkcyjne z przewagą
1
drugorzędnych
4. Kompozycja
Funkcjonalna wobec tematu, spójna, logiczna 2
Trójdzielna, spójna, graficzne wyodrębnienie głównych
1
części
Wyniki egzaminu maturalnego w części pisemnej
Zdający zdał egzamin maturalny w części pisemnej z języka litewskiego, jeżeli
na poziomie podstawowym albo rozszerzonym otrzymał co najmniej 30% punktów
możliwych do uzyskania za rozwiązanie zadań na wybranym przez siebie poziomie.
22
V. WYMAGANIA EGZAMINACYJNE
Standardy wymagań, będące podstawą przeprowadzania egzaminu maturalnego
z języków ojczystych mniejszości narodowych obejmują trzy obszary:
I. Wiadomości i rozumienie
II. Korzystanie z informacji
III. Tworzenie informacji.
W ramach obszaru I. cyframi arabskimi oznaczono szczegółowe wiadomości, wynikające
z Podstawy programowej z języków ojczystych mniejszości narodowych, które są
niezbędne do wykonania zadania egzaminacyjnego i które wiążą się z umiejętnościami
sprawdzanymi na egzaminie. Umiejętności te zostały opisane w obszarze II i III
standardów, a dotyczą one odbioru tekstu literackiego i nieliterackiego (obszar II) oraz
pisania własnego tekstu (obszar III).
Schemat ten dotyczy poziomu podstawowego i rozszerzonego.
Przedstawione poniżej standardy wymagań egzaminacyjnych z języków ojczystych
mniejszości narodowych są dosłownym przeniesieniem fragmentu Rozporządzenia
Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 kwietnia 2003 r. zmieniającego
rozporządzenie w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów.
STANDARDY WYMAGAC
EGZAMINACYJNYCH
Z J
ZYKÓW MNIEJSZOŚCI NARODOWEJ
I. WIADOMOŚCI I ROZUMIENIE
Zdający wie, zna i rozumie:*
POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY
W ZAKRESIE WIEDZY O J
ZYKU
jak na poziomie podstawowym
1) co to jest wartość sama w sobie (autoteliczna)
oraz:
i wartość użytkowa języka (język jako narzędzie),
2) co to jest znak i jakie są rodzaje znaków, rozumie
1) na czym polega bogactwo
istotę języka jako dwuklasowego systemu znaków,
leksykalne i frazeologiczne
3) gramatykę języka mniejszości narodowej w zakresie
języka mniejszości
umożliwiającym poprawne posługiwanie się
narodowej i jak je
językiem w mowie i piśmie,
pomnażać środkami
4) czym się różni język mówiony od pisanego; zna
rodzimymi,
podstawowe cechy obu typów języka wynikające
2) pojęcie i typy stylizacji
z różnic sytuacji komunikacyjnej,
językowej,
5) jakie są różnice między językiem literackim
3) podstawowe cechy języka
i dialektem,
poszczególnych epok
6) jakie są style współczesnego języka mniejszości
literackich,
narodowej; zna pojęcie stylu językowego; zna
4) co to jest akt mowy i jakie
pojęcie stylów artystycznych i użytkowych; zna
są rodzaje aktów mowy; wie
podstawowe cechy stylów pisanych (urzędowego,
o składnikach aktu mowy,
publicystycznego, naukowego) i mówionych
o jego sensie dosłownym
(monologowego, dialogowego),
i intencjonalnym,
7) jakie są podstawowe funkcje tekstów językowych
5) inne funkcje tekstu:
(komunikacyjna, ekspresywna, impresywna),
fatyczną, poetycką,
8) pojęcie kultury języka, normy językowej, błędu oraz
kreatywną,
rozróżnia podstawowe typy błędów językowych,
6) jakie są językowe rezultaty
9) jak poprawnie posługiwać się językiem mniejszości
kontaktów języka
narodowej w zależności od sytuacji komunikacyjnej,
mniejszości narodowej
23
10) pojęcie perswazji i manipulacji językowej, z innymi językami; zna
pojęcia zapożyczenia
11) na czym polega publiczne zabieranie głosu, zna leksykalnego i kalki
zasady komunikacji językowej, zna podstawowe językowej,
zasady retoryki i językowego savoir  vivre u,
W ZAKRESIE WIEDZY O LITERATURZE I KULTURZE
12) utwory literackie i inne teksty kultury ważne dla jak na poziomie podstawowym
poczucia tożsamości narodowej i przynależności oraz:
do wspólnoty europejskiej oraz światowej, wskazane
7) teksty wskazane
w informatorze dla języka mniejszości narodowej
w informatorze dla języka
dla poziomu podstawowego,
mniejszości narodowej
13) wartości narodowe związane z własnym
dla poziomu rozszerzonego
dziedzictwem kulturowym (np. ojczyzna, mała
i poznane w trakcie lektury
ojczyzna, naród, społeczeństwo),
własnej,
14) pojęcie tradycji literackiej i jej podstawowe
8) pojęcie dziedzictwa
wyróżniki,
kulturowego,
15) ogólne pojęcia i zjawiska kultury  dawne
9) wartości związane
i współczesne  ważne dla zrozumienia czytanych
z tradycją literacką,
utworów literackich,
10) na czym polegają
16) rozumie związek poznanych utworów z życiem
przemiany w obrębie
narodu i różnych grup wspólnotowych,
najważniejszych gatunków
17) podstawowe wyróżniki utworu literackiego właściwe
literackich, np. dramatu
dla różnych rodzajów i gatunków literackich,
jako gatunku, eposu,
18) podstawowe tematy, motywy, toposy,
powieści, sonetu, pieśni,
19) podstawowe pojęcia z zakresu poetyki, teorii
hymnu, trenu i innych
literatury i historii literatury, np. konwencja
gatunków lirycznych,
literacka, prąd artystyczny, rodzaj i gatunek
11) rozumie związki i zależności
literacki, temat, wątek, motyw, styl,
rodzajów i gatunków
20) podstawowe kategorie estetyczne: komizm, tragizm,
literackich z prądami
patos, ironia, oraz ich cechy artystyczne i funkcje 
artystycznymi,
w zakresie niezbędnym do zrozumienia utworów
12) cechy kodów
literackich,
komunikacyjnych sztuk
21) podstawowe procedury analizy utworu literackiego,
innych niż literatura (teatru,
np. odnalezienie dominanty kompozycyjnej;
filmu, malarstwa),
rozpoznanie konwencji rodzaju i gatunku
13) rozumie związek między
literackiego, określenie nadawcy i odbiorcy,
dominującą funkcją
konwencji estetycznej i stylistycznej, rozpoznanie
językową tekstu i jego
przesłania ideowego utworu literackiego,
formą oraz gatunkiem
22) rozumie pojęcia: kultura wysoka, masowa, kultura
(przemówieniem,
pop, arcydzieło, kicz.
referatem, artykułem,
esejem, wywiadem,
dyskusją, negocjacją),
14) rodzaje środków
stylistycznych właściwych
dla różnych odmian języka;
figury retoryczne,
15) rozumie, jakie związki
zachodzą między różnymi
warstwami utworu
literackiego.
*Określenie  wie i rozumie należy odnieść do standardów wymagań z zakresu wiedzy o języku; określenie  zna
i rozumie należy odnieść do standardów wymagań z zakresu wiedzy o literaturze i kulturze.
24
II. KORZYSTANIE Z INFORMACJI
Zdający potrafi:
POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY
W ZAKRESIE ODBIORU TEKSTÓW KULTURY
1) rozpoznać różne rodzaje znaków w prezentowanych jak na poziomie podstawowym
wytworach kultury; rozpoznać, co jest, a co nie jest oraz:
systemem znaków; wskazać w przedstawionym
materiale (na obrazie, w tekście, fragmencie filmu) 1) wyróżnić w tekście związki
znaki różnego rodzaju, frazeologiczne,
2) wskazać w tekście określone formy wymowy, formy 2) w podanym tekście
fleksyjne i połączenia wyrazowe: rozpoznać formy rozpoznać wyrazy
fleksyjne wyrazów różnych części mowy, rozpoznać zapożyczone,
i nazwać podstawowe związki składniowe,
3) rozpoznać wieloznaczność słowa i odróżnić ją od
homonimiczności form; pokazać poprawne
i manipulacyjne posługiwanie się wyrazami
wieloznacznymi,
4) odróżnić tekst językowo poprawny od
niepoprawnego,
5) wskazać istotne cechy języka mówionego i pisanego
oraz rozpoznać (według określonych cech), czy tekst
jest mówiony, czy pisany,
6) wskazać i rozpoznać w tekście literackim elementy
dialektu,
7) wskazać podstawowe cechy językowe
poszczególnych stylów; rozpoznać (według
określonych cech), w jakim stylu pisany jest
określony fragment,
8) odróżniać intencje aktu mowy, np. rozkaz od
prośby, pytanie od stwierdzenia; wydobyć ukryte
cechy aktu mowy; dostrzec w tekście wypowiedzi
ironię, sarkazm, prowokację,
9) rozpoznać funkcje określonych tekstów,
10) rozpoznać w tekście językowe środki perswazji
i manipulacji: odróżnić środki etyczne od
nieetycznych, szczerość od nieszczerości
wypowiedzi, pokazać określone środki perswazji
językowej, wskazać tekst zawierający manipulację
językową, odróżniać zdania o faktach od zdań
będących interpretacją faktów,
11) wskazać, na czym polega istota pokrewieństwa
językowego,
W tekstach publicystycznych i popularnonaukowych:
12) odczytać dosłowne i metaforyczne znaczenia jak na poziomie podstawowym,
wyrazów,
13) odczytać znaczenia frazeologizmów,
14) odczytać sens fragmentów (zdań, grupy zdań,
akapitu),
15) wyodrębnić tezę (główną myśl) całego tekstu,
16) wyodrębnić argumenty i wnioski,
17) rozpoznać zasadę kompozycyjną tekstu i jej funkcję,
18) rozpoznać i określić typ nadawcy i typ adresata
tekstu,
19) nazwać funkcję tekstu,
25
20) rozpoznać charakterystyczne cechy stylu i języka
tekstu; nazwać środki językowe i ich funkcję
w tekście,
21) rozpoznać cechy gatunkowe tekstu,
22) odtworzyć informacje sformułowane wprost;
przetworzyć informacje, np. porządkować
i hierarchizować, wskazywać przyczyny i skutki,
oddzielać informacje od opinii,
W tekstach literackich:
23) rozpoznać tematy, wątki, motywy, jak na poziomie podstawowym
24) rozpoznać bohatera i sposoby jego kreowania oraz:
w utworze,
3) określić funkcję
25) odczytać treści dosłowne i ukryte utworu,
występujących w utworze
26) dostrzec różnice między fikcją literacką i prawdą
tematów, toposów,
historyczną,
motywów,
27) rozpoznać aluzje literackie, znaki i symbole
4) określić funkcję (ideową
kulturowe, np. biblijne, antyczne,
i kompozycyjną) aluzji
28) rozpoznać w tekście językowe środki artystycznego
literackiej, znaku
wyrazu,
kulturowego, np. biblijnego
29) określić funkcję środków językowych w utworze,
antycznego,
30) określić funkcję aktów mowy,
5) dostrzec związki między
31) określić funkcję dialektyzmów, archaizmów,
różnymi warstwami utworu,
słownictwa środowiskowego w tekście literackim,
6) dostrzec związki dzieła
32) stosować konteksty właściwe utworów,
literackiego z kulturą
33) rozpoznać przybliżony czas powstania utworu,
i filozofią epoki,
34) rozpoznać konwencję literacką utworu,
7) odczytać znaki tradycji
35) rozpoznać styl utworu,
biblijnej, chrześcijańskiej,
36) rozpoznać cechy gatunkowe utworu,
antycznej,
37) rozpoznać parafrazę, parodię, trawestację,
8) rozpoznać tradycję
38) dostrzec cechy wspólne utworów,
literacką,
39) dostrzec związki między utworem literackim i innymi
9) dostrzec przemiany gatunku
dziełami sztuki,
literackiego,
40) dostrzec w utworze wartości charakterystyczne dla
10) rozpoznać środki językowe,
epoki,
decydujące o swoistości
41) rozpoznać powiązania utworów z historią,
wypowiedzi indywidualnej,
42) dostrzec etyczne i estetyczne wartości utworu,
11) dostrzec cechy języka
43) dostrzec wartości uniwersalne, narodowe,
charakterystyczne dla danej
44) rozpoznać funkcję utworu, np. dydaktyczną,
epoki i stylu czytanych
kompensacyjną, formacyjną,
utworów,
45) odróżnić osobiste sądy związane z odbiorem utworu
12) dostrzec strukturę
od sądów utrwalonych w tradycji.
artystyczną utworu,
13) odczytać odniesienia
do innych dziedzin sztuki.
26
III. TWORZENIE INFORMACJI
Zdający potrafi:
POZIOM PODSTAWOWY POZIOM ROZSZERZONY
W ZAKRESIE TWORZENIA TEKSTU WA
ASNEGO
jak na poziomie podstawowym
1) poprawnie mówić i pisać, ze świadomością tego,
oraz:
dlaczego tak właśnie to robi,
2) wypowiadać się ze świadomością intencji swojej
1) redagować własną
wypowiedzi,
wypowiedz
zgodnie
3) napisać krótki tekst w określonym stylu,
z cechami gatunku i
4) skonstruować tekst mający przekonać kogoś do
zamierzoną funkcją tekstu
czegoś,
(rozprawki, recenzji,
5) publicznie zabrać głos, stosując podstawowe zasady
interpretacji utworu
retoryczne,
literackiego lub jego
6) zachować się zgodnie z zasadami językowego
fragmentu, interpretacji
savoir-vivre u,
porównawczej),
7) napisać spójny tekst na określony temat,
2) interpretować funkcję
8) gromadzić, selekcjonować materiał, hierarchizować
występujących w dziele
argumenty; formułować hipotezy i wnioski,
tematów, motywów,
9) interpretować utwór na podstawie jego analizy,
3) integrować wiedzę z
10) stosować podstawowe pojęcia z zakresu historii
zakresu historii literatury,
literatury, teorii literatury i nauki o języku,
teorii literatury,
11) przywołać właściwe konteksty, np. odnieść dzieło
językoznawstwa i nauki
do biografii autora, filozofii, religii, życia, człowieka,
o kulturze,
12) streszczać, parafrazować, cytować, komentować,
4) oceniać według wskazanych
wnioskować,
przez siebie kryteriów,
13)formułować i uzasadniać opinie,
14) porównywać dzieła,
15) prezentować własne przeżycia wynikające
z kontaktów ze sztuką,
16) uczestniczyć w dialogu, dyskusji, broniąc swojego
stanowiska,
17) mówić i pisać z dbałością o estetykę wypowiedzi,
W ZAKRESIE SAMOKSZTAA
CENIA
jak na poziomie podstawowym
18) korzystać z klasycznych z
ródeł informacji:
oraz:
słowników, encyklopedii,
19) korzystać z Internetu i innych elektronicznych z
ródeł
5) tworzyć zestawy
informacji,
bibliograficzne na określony
20) wykonać opis bibliograficzny,
temat,
21) wyszukać literaturę przedmiotu, dokonać jej selekcji
6) sporządzać przypisy,
według określonych kryteriów; wykorzystać ją
7) tworzyć bazy danych,
do opracowania tematu,
8) sporządzać zapis
22) scalać zdobyte informacje w różne formy
komputerowy, audio
wypowiedzi,
i wideo.
23) notować, sporządzić plan, konspekt,
24) gromadzić teksty literackie i inne teksty kultury,
poznane w toku lektury własnej, stanowiące
odniesienie do lektur poznanych w szkole,
25) analizować i korygować błędy językowe popełnione
przez siebie lub dostrzeżone w czytanych tekstach.
Tematy wypracowań na egzamin pisemny odbywający się w maju 2008 roku
będą formułowane na podstawie Standardów wymagań egzaminacyjnych i w związku
z listą lektur podaną na następnej stronie:
27
na poziomie podstawowym
1. K. Donelaitis.  Metai .
2. A. Baranauskas.  Anyka
%0ńis
a
ilelis .
3. Maironis.  Kur b
ga `
ea
up
 ,  Lietuva brangi .
4. V. Kudirka.  Tautia
ka giesm
 ,  Varpas ,  Gra~
u, gra~
iau, gra~
iausia .
5. %7ńemait
.  Petras Kurmelis .
6. `
atrijos Ragana.  Irkos tragedija .
7. J. Bilik
nas.  Lik
dna pasaka .
8. A. Vienuolis.  Paskenduol
 .
9. Vai~
gantas.  D
d
s ir d
dien
s .
10. V. Kr
v
.  Skerd~
ius ,  Bedievis .
11. B. Brazd~
ionis.  Aa
%0ńia  gyva ,  Lietuvia
kam ~
od~
iui .
12. Just. Marcinkevi%0ńius.  Ma~
vydas .
13. J. Mikelinskas.  Iksas ir Igrekas .
14. R. Granauskas.  Duonos valgytojai .
na poziomie rozszerzonym
1. Maironis.  Vilnius ,  Mano gimtin
 .
2. %7ńemait
.  Marti .
3. J. Bilik
nas.  Ubagas ,  Brisiaus galas .
4. A. Vienuolis.  Kk
%0ńis
nakt/
 ,  Gr/
~
o ,  Samdin
Alena .
5. Vai~
gantas.  Nebylys .
6. V. Kr
v
.  Skirgaila ,  Raganius .
7. V. Mykolaitis-Putinas.  Altoris
a
ea

ly .
8. V. Ma%0ńernis.  Vizijos .
9. S. N
ris. Eil. M.K. 
iurlionio paveiksls
motyvais ( `
aulys ,  Skrenda neganda juoda )
10. B. Brazd~
ionis.  `
aukiu aa
tautą .
11. Mia
kinis.  Psalm
s .
12. I. Simonaityt
.  Vilius Karalius .
13. A. `
k
ma.  Balta drobul
 .
14. B. Sruoga.  Dievs
mia
kas .
15. Just. Marcinkevi%0ńius.  Mindaugas .
16. J. Mikelinskas.  Ant kalno pilis .
17. R. Granauskas.  Gyvenimas po klevu .
18. A. %7ńukauskas.  %7ńvikeliai .
19. J. Grua
as.  Herkus Mantas .
28
Tematy wypracowań na egzamin pisemny odbywający się od maja 2009 roku
będą formułowane na podstawie Standardów wymagań egzaminacyjnych i w związku
z podaną niżej listą lektur:
na poziomie podstawowym
1. Kristijonas Donelaitis.  Metai .
2. Antanas Baranauskas.  Anyka
%0ńis
a
ilelis .
3. Maironis.  Kur b
ga `
ea
up
 ,  Lietuva brangi .  Vilnius ,  Aa
nor
%0ńiau prikelti .
4. Vincas Kudirka.  Labora ,  Varpas .
5. %7ńemait
.  Petras Kurmelis ,  Marti
6. `
atrijos Ragana.  Irkos tragedija .
7. Jonas Bilik
nas.  Lik
dna pasaka .
8. Antanas Vienuolis.  Paskenduol
 .
9. Vai~
gantas.  D
d
s ir d
dien
s .
10. Vincas Kr
v
.  Skerd~
ius ,  Bedievis .
11. Bernardas Brazd~
ionis.  Aa
%0ńia  gyva ,  Lietuvia
kam ~
od~
iui .
12. Kazys Bradk
nas.  Svetimoji duona (skyrius ia
rinktin
s  <
augom Nemuno upyne ).
13. Ieva Simonaityt
.  Vilius Karalius .
14. Justinas Marcinkevi%0ńius.  Mindaugas .
15. Jonas Mikelinskas.  Ant kalno pilis .
16. Romualdas Granauskas.  Duonos valgytojai .
17. Marcelijus Martinaitis.  Tau a%0ńik
, t
vyne ,  Tu numegzk man .
18. Vanda Juknait
.  Ia
siduosi. Balsu .
na poziomie rozszerzonym
1. Maironis.  Pavasario balsai
2. Jonas Bilik
nas.  Ubagas ,  Brisiaus galas ,  Vagis
3. Antanas Vienuolis.  Gr/
~
o ,  Samdin
Alena .
4. Vai~
gantas.  Nebylys .
5. Vincas Kr
v
.  Skirgaila ,  Raganius .
6. Vincas Mykolaitis-Putinas.  Altoris
a
ea

ly .
7. Vytautas Ma%0ńernis.  Vizijos .
8. Salom
ja N
ris. Eil. M.K. 
iurlionio paveiksls
motyvais ( `
aulys ,  Skrenda neganda
juoda ).
9. Bernardas Brazd~
ionis.  `
aukiu aa
tautą .
10. Kazys Bradk
nas.  Ketvirtasis pokalbis , Penktasis pokalbis ,  Donelaitis atsisveikina
po pamalds
 .
11. Antanas Mia
kinis.  Psalm
s .
12. Antanas `
k
ma.  Balta drobul
 .
29
13. Balys Sruoga.  Dievs
mia
kas .
14. Justinas Marcinkevi%0ńius.  Ma~
vydas .
15. Romualdas Granauskas.  Gyvenimas po klevu .
16. Albinas %7ńukauskas.  %7ńvikeliai . Bubeliai ,  Sena troba
17. Sigitas Geda.  Jotvingis
~
em
 ,  Jotvingis
mia
ios ,  Senelis vardu Jogaila
18. Juozas Grua
as.  Herkus Mantas .
19. Marcelijus Martinaitis.  Kuku%0ńio balad
s .
20. Sigitas Parulskis.  Trys sekund
s dangaus
Uwaga: w przypadku interpretacji porównawczej tematy na poziomie rozszerzonym mogą
zawierać jeden tekst z poziomu podstawowego, mogą także zobowiązywać do analizy
i interpretacji utworów spoza listy zamieszczonej w Informatorze, ale utrzymanych
w znanej uczniom poetyce lub konwencji.
30
VI. PRZYKA
ADOWE TEMATY NA USTN
CZ
ŚĆ
EGZAMINU
Brandos egzamins
~
od~
iu (pasirenkamosios) temos
Przykłady ilustrują koncepcję formułowania tematów na ustną część egzaminu,
sprawdzającą umiejętność mówienia w języku mniejszości narodowej. Zostały
zgrupowane w trzech kategoriach i stanowią przykładowy zbiór tematów. Wszystkie mają
charakter ogólny i zostawiają maturzyście swobodę wyboru treści.
Abiturient ma obowiązek:
" Wybrać lekturę, literaturę krytyczną (opracowania), materiały pomocnicze, formę
prezentacji,
" Sformułować tezę i argumenty,
" Sporządzić bibliografię.
I. Literatk
ra
1. T
vyn
ia
eivijos poets
kk
ryboje. Aptark lygindamas pasirinktus pavyzd~
ius.
2. Lietuvia
ko kaimo ~
monis
gyvenimo bk
das ir papro%0ńiai tarpukario lietuvis
literatk
roje.
Pristatyk remdamasis pasirinktais pavyzd~
iais.
3. Istorin
s asmenyb
s lietuvis
dramose. Pristatyk remdamasis pasirinktais pavyzd~
iais.
4. Raa
ytojo biografija  raktas /
jo kk
rybą. Pagr/
sk mint/
tinkamais pavyzd~
iais.
5. Mk
ss
kraa
to raa
ytojs
kk
rybos savitumas. Aptark remdamasis pavyzd~
iais.
II. Mens
sąsajos
1. Tautosaka  etnokultk
ros dalis. Pagr/
sk teigin/
remdamasis pavyzd~
iais.
2. Klojimo teatras mk
ss
kraa
te  tradicijos puosel
jimas, reika
m
tautia
kumo ia
laikymui.
Aptark remdamasis pasirinktais pavyzd~
iais.
3. 
iurlionis Salom
jos N
ries kk
ryboje. Aptark lygindamas kk
rinius.
4. Motinos paveikslas lietuvis
/
vairis
epochs
kk
ryboje. Aptark remdamasis literatk
ros,
tapybos, skulptk
ros pavyzd~
iais.
5. Literatk
ros rya
ys su tautosaka lietuvis
raa
ytojs
kk
ryboje. Aptark remdamasis
pasirinktais pavyzd~
iais.
III. Kalba
1. Lietuvis
kalbos tarm
s. Aptark gimtosios tarm
s ypatybes.
2. Mk
ss
kalbos klaidos ir js
taisymas. Aptark pateikdamas pavyzd~
is
.
3. Tavo bendraam~
is
kalba. Pristatyk remdamasis pavyzd~
iais.
4. Balts
kalbos. Lietuvis
kalbos archaia
kumas. Aptark naudodamasis pavyzd~
iais.
5. Mk
ss
kraa
to baltia
ki vietovard~
iai. Panagrin
k js
etimologiją remdamasis pavyzd~
iais.
31
VII. PRZYKA
ADOWE ARKUSZE I SCHEMATY
OCENIANIA
Poziom
podstawowy Poziom
170 minut rozszerzony
180 minut
33
dysleksja
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
EGZAMIN MATURALNY
Z J
ZYKA LITEWSKIEGO
POZIOM PODSTAWOWY
Czas pracy 170 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdz
, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
3. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraz
nie przekreśl.
4. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
Za rozwiązanie
5. Możesz korzystać ze słowników językowych.
wszystkich zadań
6. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
można otrzymać
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
łącznie 70 punktów
dla egzaminatora.
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Część I  21 pkt
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
Część II  49pkt
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe.
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJ
CEGO
PESEL ZDAJ
CEGO
35
CZ
ŚĆ I  ROZUMIENIE CZYTANEGO TEKSTU
Teksto supratimo u~
duotis
Atid~
iai perskaitykite tekstą ir atsakykite /
klausimus. Atsakin
kite savo ~
od~
iais.
Visi klausimai susiję su tekstu. (Ia
viso 16 u~
duo%0ńis
)
Pasakos ir dabartis
1. Ia
pasaks
su~
inome apie senov
s ~
mones ir apie save (daugeliu ts
pa%0ńis
elgesio
taisyklis
visai nesąmoningai vadovaujam
s ir a
iandien). Pasaks
herojai siekia ts
pa%0ńis

tiksls
, kuris
siek
viso pasaulio ir viss
epochs
~
mon
s. Ir dabartiniams ~
mon
ms
bk
dingi tie patys tikslai, nors js
konkreti ia
raia
ka gerokai skiriasi. [& ]
%7ńinant siekims
universalumą, darosi aia
ku, kod
l viso pasaulio tauts
pasakos panaa
ios,
kod
l joms pavyko prisitaikyti prie besikei%0ńian%0ńis
gyvenimo sąlygs
ir ia
likti iki mk
ss

laiks
. Pasaks
panaa
umą daugiausia l
m
viss
tautybis
~
monis
sutampantys siekimai
(be abejo, %0ńia didelę reika
mę tur
jo tauts
giminyst
ir kontaktai). Teisingas svarbiausis

~
mogui dalyks
atsispind
jimas pasakose neleido joms  pasenti tol, kol neatsirado
rimta konkurent
 gro~
in
literatk
ra, kurioje ts
pa%0ńis
dalyks
siekiantis ~
mogus
vaizduojamas sud
tingesn
mis ir labiau mums pa~
/
stamomis aplinkyb
mis.[& ]
2. Pasaks
tyrin
tojai yra nema~
ai raa
ę apie pasakose vaizduojamą g
rio ir blogio kovą,
apie g
rio pergalę. `
ito pasakose neradau. Pasakos byloja, kad konkre%0ńiomis
aplinkyb
mis ~
mon
s elgiasi teisingai ar neteisingai. Geras elgesys, ar blogas 
sprend~
iama
ia
rezultats
. Geras elgesys toks, kai naudinga herojui, bet nekenkia jo gimin
s
interesams. Bloga tai, kas kenkia giminei, net jeigu ir bk
ts
naudinga individui.
Pastangos /
gyti pranaa
umą kito ~
mogaus ar visos gimin
s sąskaita pasakose
smerkiamos. Gimin
s ar individo bk
klę galima pagerinti agresyvis
, bet jokiu bk
du ne
taikis
ir silpns
svetims
js
sąskaita.
3. Nekyla abejonis
, jog pasakomis verta pasidom
ti ir kaip liaudies filosofija. Ko gero
pasakose galima bk
ts
rasti ne vieno a
iuolaikinio mokslo pradmens
. `
iuo po~
ik
riu
pasakos dar nenagrin
jamos. Pateiksime vieną kitą pavyzd/
, kaip pasakos gali pad
ti
suprasti mums ~
inoms
papro%0ńis
ia
takas.
4. Mk
ss
dienas pasiekęs paprotys mk
v
ti ~
iedus yra vienas seniausis
: archeologai ~
ieds

randa net labai sens
laiks
kapuose. Naujausiais laikais ~
iedas yra papuoa
alas, turintis
ir tam tikrą informacinę paskirt/
. Ia
~
iedo galima spręsti apie ~
mogaus socialinę pad
t/

ir skon/
, o vestuvinis ~
iedas pasako, kad j/
mk
vintis vyras vedęs, moteris  ia
tek
jusi.
Ta%0ńiau neaia
ku, kokia ~
iedo paskirtis buvo tada, kai bendruomen
s nariai buvo lygk
s,
iki dar nebuvo susiformavusi pastovi a
eima.
5. Papro%0ńis
tyrin
tojai yra bandę aia
kinti ~
iedo pirminę paskirt/
. Buvo ia
kelta hipotez
,
jog ~
iedas buvęs magia
ka priemon
. Yra ~
inoma, kad magia
kus apskritimus aplink
save u~
sibr
~
ia pasaks
ir sakmis
herojai, saugodamiesi pavojings
mitinis
bk
tybis

(velnis
, numir
lis
ir t. t.), apskritimo ir ovalo formos akmens
vainikai juosia pilkapius
ar senovines kulto vietas. Daroma ia
vada, kad viss
apskritims
(tarp js
ir ~
iedo)
pirmin
paskirtis buvo apsaugin
.
6. Bet pasakose ir sakm
se ~
mogs
saugo pati u~
sibr
~
ta linija, o ne jos forma. Linija
~
ymi tam tikro ploto ribą. Piktosios j
gos negali per~
engti, nors bando pasiekti viduje
esant/
~
mogs
. Aia
ku, kad, br
~
damas liniją, ~
mogus stengiasi, jog ji bk
ts
kuo toliau
nuo jo, stovin%0ńio viduryje. Tod
l apskritimas ia
eina savaime. [& ]
36
7. %7ńiedai ia
tikrs
js
beveik visada apskriti, net ~
iedą reia
kian%0ńis
kai kuris
kalbs
~
od~
is

etimologija siejama su apvalumu. Ta%0ńiau pasakose neteigiama, kad svarbu ~
iedo
forma. Prisiminkime ~
iedo vaidmen/
pasaks
/
vykiuose. Pavyzd~
iui, sesuo atvyksta pas
brolius apsirengusi laum
s drabu~
iais ir broliai jos neatpa~
/
sta, palaiko laume.
Jauniausias brolis ia
girsta ją dainuojant, prieina ar%0ńiau ir pamato ant jos rankos brolis

dovanotą ~
iedą. Ia
~
iedo brolis atpa~
/
sta seser/
, patiki jos pasakojimu, kad ji praradusi
drabu~
ius. Gulbe ar antimi paversta ~
mona pasirodo nieko apie tai ne~
inan%0ńiam savo
vyrui, ia
meta ia
po sparno jo dovanotą ~
iedą, ir vyras atpa~
/
sta ~
moną. Vykdydamas
vedybs
sąlygą, jaunikaitis u~
joja ant stiklo kalno, o ten esanti karalait
duoda jam savo
~
iedą. Jaunikaitis nujojęs paleid~
ia puiks
j/
~
irgą, pats netenka idealios ia
vaizdos, bet
vis d
lto bk
na atpa~
intas ia
dovanoto ~
iedo. Pateiktuose pasaks
fragmentuose
dovanotojas pa~
enklina ~
iedu savo artimąj/
, o v
liau ia
~
iedo atpa~
/
sta, nors a
is ir turi
svetimojo pavidalą ar a
iaip yra labai pasikeitęs. [& ]
8. %7ńiedo informatyvioji paskirtis ia
liko ir iki naujausis
laiks
, nors ia
~
ieds
imta spręsti
ne apie jo tur
tojo artims
js
skai%0ńis
, o apie jo socialinę pad
t/
, finansines galimybes.
Vestuviniai ~
iedai grei%0ńiausiai kildintini tiesiogiai ia
pasakose atsispind
jusio papro%0ńio
pa~
enklinti ia
rinktąj/
. Taigi sprend~
iant ia
pasaks
, pirmin
~
iedo paskirtis ne magia
ka,
o grynai praktin
. Kadangi ~
mon
s ne ia
karto ia
moko atpa~
inti kitus ~
mones ia
veido,
eisenos ir kitokis
js
ia
orinis
bruo~
s
, reik
jo atpa~
inimo ~
enkls
. Tą funkciją atliko
~
iedai, antkakliai ir kiti u~
drabu~
ius patvaresni daiktai, kurie v
liau virto papuoa
alais.
[& ]
9. Atid~
iau /
si~
ik
r
ję /
puoa
naus ir nepaprasto pasaks
pasaulio elementus, /
sitikinome,
kad jose pasakyta labai daug tiesos apie reals
j/
pasaul/
ir pat/
~
mogs
, sukaupta daug
ia
mintings
patarims
, kaip elgtis su draugais ir su priea
ais, kaip rasti ir saugoti tikrąsias
vertybes. Bet kyla klausimas, kod
l tiesa ir ia
mintis apvilktos nerk
pestingu fantazijos
rk
bu. Gal tai, ką mes laikome ia
mone, senov
s ~
mon
ms buvo tikrov
? Ia
dalies taip,
nes mk
ss
prot
viai ia
tikrs
js
tik
jo savo ~
od~
is
ir veiksms
magia
ka galia, man
, kad
~
mon
s gali pavirsti gyvk
nais ar akmenimis. Ta%0ńiau vargu ar senov
s ~
mon
s tik
jo
idealis
daikts
ir priemonis
buvimu. Be abejo, apie tokius daiktus svajota. Ir a
is
diens

~
mon
s, kurdami vis tobulesnius l
ktuvus, automobilius ir kosminius aparatus,
iea
kodami naujs
gydymo bk
ds
, vejasi pasaks
svajonę apie skraidant/
kilimą, ~
eme
b
gant/
laivą ar gyvąj/
vanden/
, bet prie jos vis dar nepriart
ja.[& ]
10. Pasaks
fantastia
kumas, js
kompozicijos darnumas, kalbos gro~
is pastebimi ia
karto.
Tai padeda pasakas ia
skirti ia
kitos liaudies prozos ir vertinti jas kaip meno kk
rinius.
Menin
forma, teikusi /
taigumo ir pad
jusi /
siminti bei ia
laikyti atmintyje svarbiausius
atradimus, sud
tings
siu~
ets
pasakose u~
go~

senąsias elgesio taisykles. Tai, be abejo,
pad
jo /
sigal
ti po~
ik
riui, jog pasakos yra  gra~
i neteisyb
 . Buvo ir kits
prie~
as%0ńis
.
Atradimai jau tapo visiems savaime suprantama elgesio norma, js
nebereik
jo aia
kinti,
o naujs
visuomen
s problems
stebuklin
s pasakos beveik neatspind
jo (js
rasime
buitin
se pasakose).
11. Daugel/
dalyks
~
monija atranda ne vieną kartą. Senos tiesos u~
simira
ta, o v
liau
js
pasigendama. Taip ir pasaks
ia
mintis a
iandien da~
nai suskamba naujai. Jos mums
reikalingos kaip prot
vis
kultk
ros palikimas, pasaulio pa~
inimo palydov
s. Ir dabar,
kaip sens
senov
je, pasakos yra drąsos bei ia
tverm
s mokykla.
Bronislava Kerbelyt
. Liaudies pasakos prasm
. Vilnius: Presvika, 1997. p. 112-124.
37
U%7ńDUOTYS
1 u~
duotis (1 taa
kas)
Kokios pasaks
savyb
s l
m
js
ia
likimą ir aktualumą iki a
is
diens
(1 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2 u~
duotis (1 taa
kas)
Pasakose ir gro~
in
je literatk
roje vaizduojamas ~
mogus skiriasi tuo, kad (1 pastr.)
a. siekia skirtings
tiksls
tomis pa%0ńiomis aplinkyb
mis.
b. siekia ts
pa%0ńis
tiksls
kitomis aplinkyb
mis.
c. siekia sud
tingesnis
tiksls
palankesn
mis aplinkyb
mis.
3 u~
duotis (1 taa
kas)
Kuo teksto autor
s nuomon
apie pasakas ia
siskiria ia
kits
pasaks
tyrin
tojs
teorijs

(2 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4 u~
duotis (1 taa
kas)
Kokią informaciją apie ~
mogs
suteikia jo mk
vimas ~
iedas dabartyje (4,8 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5 u~
duotis (1 taa
kas)
Pirmin
mk
vimo ~
iedo funkcija (4-8 pastr.):
a. informatyvioji;
b. magia
koji;
c. apsaugin
;
d. dekoratyvin
.
6 u~
duotis (2 taa
kai)
Ia
teksto ia
rink ~
od~
io ~
iedas reika
mę apibk
dinan%0ńius ~
od~
ius, ~
od~
is
junginius.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
38
7 u~
duotis (1 taa
kas)
Kokia a
io teksto paskirtis:
a. nurodyti pasaks
atsiradimo prie~
astis;
b. papasakoti apie pasaks
herojs
siekius ir ~
ieds
atsiradimo istoriją;
c. atskleisti, kuo susiję pasaks
vaizduojami dalykai su dabartimi;
d. /
vertinti pasaks
/
taką a
iandieniniam ~
monis
gyvenimui.
8 u~
duotis (2 taa
kai)
Paaia
kinkite a
is
tekste vartojams
~
od~
is
prasmes:
herojus -
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
mitin
bk
tyb
-
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
~
iedas -
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
9 u~
duotis (1 taa
kas)
Kaip paaia
kintum autor
s teigin/
 Ir dabar, kaip sens
senov
je, pasakos yra drąsos bei
ia
tverm
s mokykla (11 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
10 u~
duotis (1 taa
kas)
Remdamasis 9 ir 11 pastraipa, nurodyk, kuo vertingos pasakos (ia
skirk du pagrindinius
aspektus).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
39
11 u~
duotis (2 taa
kai)
Kaip paaia
kintumei 9 pastraipoje pateiktos metaforos prasmę  & a
is
diens
~
mon
s [& ]
vejasi pasaks
svajonę apie skraidant/
kilimą, ~
eme b
gant/
laivą ar gyvąj/
vanden/
, bet
prie jos vis dar nepriart
ja (9 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
12 u~
duotis (2 taa
kai)
Kokios prie~
astys l
m
tai, kad pasakas imta vertinti kaip  gra~
ią neteisybę
(9, 10 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
13 u~
duotis (1 taa
kas)
Kuo pasakos ia
siskiria ia
kitos liaudies kk
rybos (10 pastr.)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
14 u~
duotis (1 taa
kas)
Pateik pavyzd/
, kuriuo remiantis galima bk
ts
teigti, kad ~
iedas tur
jo praktinę prasmę
(7, 8 pastr.).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
15 u~
duotis (1 taa
kas)
Savo ~
od~
iais pagr/
sk autor
s teigin/
, kad,  Senos tiesos u~
simira
ta, o v
liau js

pasigendama (11 pastr.).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
....& ...............................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
40
16 u~
duotis (2 taa
kai)
Nurodyk skaitomo teksto stilis
:
a. publicistinis,
b. administracinis,
c. mokslinis,
d. literatk
rinis.
CZ
ŚĆ II  PISANIE WA
ASNEGO TEKSTU
Ta część zawiera dwa tematy sprawdzające umiejętność pisania własnego tekstu
w związku z tekstem literackim zawartym w arkuszu. Wybierz jeden z nich i napisz
wypracowanie. Wybrany temat podkreśl.
1 tema: Analizuodamas Vinco Kudirkos eil
raa
%0ńius Tautia
ka giesm
, Gra~
u, gra~
iau
ir gra~
iausia bei Varpas, aptark vaizduojamą meilę ir pareigą T
vynei.
V. Kudirka, Tautia
ka giesm

Lietuva, t
vyne mk
ss
, tu didvyris
~
eme,
Ia
praeities tavo sk
nk
s te stiprybę semia.
Tegul tavo vaikai eina vien takais doryb
s,
Tegul dirba ant naudos tau ir ~
monis
g
ryb
s.
Tegul saul
Lietuvoj tamsumas praa
alina,
Ir a
viesa, ir tiesa mk
s ~
ingsnius telydi.
Tegul meil
Lietuvos dega mk
ss
a
irdyse,
Vardan tos Lietuvos vienyb
te~
ydi.
Gra~
u, gra~
iau ir gra~
iausia
Atmin%0ńiai susirinkimo pas J. Gaid/
, Vara
uvoje
Gra~
u yra matyti lietuvis
bk
rel/
,
Kurie tarp svetims
js
vienybę u~
laiko
Ir sus`
ję t
vynei aukauja ~
odel/
,
Ir motiną pagarbin atminimais vaiko.
Gra~
iau, jeigu kiekvienas pripa~
inti gali,
Kad nuo ~
od~
is
js
a
irdys taipgi neatskirtos
Ir visos tiesiog kreipias /
t
vyn
s a
al/
,
Ir meil
je t
vyn
s visados yr tvirtos.
Gra~
iausia vienok esti akimis matyti,
Kada a
irdims ir ~
od~
iams ir darbai atsako,
Kad visi tie lietuviai patys, nevaryti,
Savo t
vyn
s garbei ne`p~
eldina tako.
Varpas
Kad rytą saul
spinduliu pirmiausiu
Apreia
k
~
emei tek
jimą savo,
41
U~
gaud
varpas liepimu aia
kiausiu,
Tarytum jisai ~
mogaus lk
pas gavo:
Kelkite, kelkite, kelkite, kelkite...
Tuoj darbininkai visi suknib~
d
jo
Lyg gyventojai u~
gauto skruzdyno
Ir kasdieniniai darbai prasid
jo
%7ńmonis
lizduose ir ant lauko gryno.
Kelkite, kelkite, kelkite, kelkite...
Varpas da garsiau ir da aia
kiau gaud~
ia,
O graudus balsas ver~
iasi per orą.
D
l ko nebaigia savo dainą graud~
ią?
Tinginius prikelt turi tikrą norą.
Kelkite, kelkite, kelkite, kelkite...
[...]
Tai skambink, ,,Varpe ! Tegul gaudims tavo
Ia
ilgai, skersai eina per Lietuvą!
Budink ir a
auki graud~
iu balsu savo,
O tas a
aukimas perniek tene~
k
va!
Kelkite, kelkite, kelkite, kelkite...
Kas darbininkas ir kas dirbti gali,
Ant tavo balso prie darbo teimas!
O kur atrasi tingin/
miegal/
,
Tegul neliaudams j/
budin gaudimas:
Kelkite, kelkite, kelkite, kelkite...
Kudirka V. Poezija. Proza. Publicistika. K.: `
viesa, 1990. P. 24-25
2 tema: Aptark  senojo kaimo  ~
mogaus pasaul
~
ik
rą, remdamasis Vinco Kr
v
s
apsakymo Bedievis pagrindinio veik
jo Vainoraus paveikslu.
Vincas Kr
v
, Bedievis
Ia
traukos
Senis dar vieną kartą viską ap~
ik
r
jo, pamiklino, ar stipriai laikosi lentel
s, patais

paklotę, kad garanka
%0ńis
nebk
ts
, rk
kul/
pad
jo a
alin ir atnea

ia
kapaviet
s sietą, tam tikrai
pritaisytą, kuriame buvo susemtas spie%0ńius.
- Kurgi tavo bitininkas?  paklaus
j/
Kk
dris.
- Kam jisai?
- Argi ne~
inai kam? Bitiną kaipgi avilin patupdysi?
- %7ńmogel, tegul laisvas gyvena. Niekur mano spie%0ńius nel
ks ia
avilio. Bit
s juk
jau%0ńia, kad aa
myliu jas. Na, su dievo pagalba prad
sime dabar.
Senis persi~
egnojo; paskui per~
egnojo avil/
ir atria
o sietą. Bi%0ńis
buvo daug, spie%0ńiaus
bk
ta didelio.
Vainorus pa
m
bites mediniu a
auka
tu ia
sieto lyg tyr
s ir /
pyl
avilin kartą ir kitą...
- Kad tura
imas susidaryts
. Tada bi%0ńiuk
s pa%0ńios eis avilin, - paaia
kino jisai man.
Paskui du tris a
auka
tus ia
pyl
ant paklot
s
42
- Keliui parodyti, - aia
kino v
l.
Tikrai, bit
s ia
sieto 
m
kopti auka
tyn, viena per kitą lipti per ia
tiestą paklotę
avilin... slinko, slinko ir slinko. Rodos, nei nelekiojo, tik vis kopo. Reginys buvo man ia
kilnus
ir dar nei kartą nematytas. %7ńik
r
jau atsis
d
jęs, net akyse 
m
mirg
ti.
- Sakyk tu, ~
mogau!  nusisteb
jo Karpis.  Tokis ma~
as gyvuliukas, o kiek turi
proto! Eina kaip avel
s tvartan! A, kad jas dievulis!
- Bit
, ~
mogau, protingesn
u~
kitą vyrą. Ji net supranta, ką ~
mogus mano, -
paaia
kino jam Kk
dris, d
damasis gerai ~
inąs bites.
- Ar nejaugi? - nusisteb
jo v
l Karpis.
- Matai, vaikel, kokia rami bituk
, - prabilo Vainorus, - nors u~
antin pilk.
Tebk
ts
%0ńia kas nors, kuris pavyd
ts
ar kitą kurią piktą mint/
tur
ts
, pamatytume, kaip kirsti
prad
ts
. `
tai tira
tai 
m
kopti! %7ńik
r
kit, vyru%0ńiai, ar nepamatysit bitino?
- `
tai, a
tai! Bitinas, - rodau aa
pira
tu bitukę, kuri kopia pakraa
te avilin, didesn

negu kitos.
[...]
Mes atsitrauk
me toliau ir sus
dome ant vejel
s. Ramu buvo, tylu ir jauku. Sodas
kvep
jo medumi; toli dar~
e %0ńira
k
~
virbliai.
- `
tai senis! %7ńik
r
kite tik jk
s! Devintą dea
imt/
baigia, o kokis dar vikrus. Namo
rengtis nei nemano, - lyg pavyd
damas nusisteb
jo Karpis.
Tikrai, senis 
jo dabar tiesus ir lengvas, lyg jo negniau~

a
imto mets
naa
ta.
- Kod
l jam vikriam nebk
ti? Nei nusidarbuja, nei jam kas rk
pi. Ir gardesn/
kąsnel/

a
eiminink
visada pataiko.
- Tikrai, stipri a
eima; kol senis gyvuoja, tvirtai ją laiko savo rankose. Bet tenumira
ta
jis nk
nai, ryt ji ia
kriks /
visas a
alis.
- Nieko, kad ir ia
kriks. Turtus gerus turi susikrovę u~
senio pe%0ńis
.
- Kad ir sekasi ~
mogui. Nors ir bites imkime. Kasmet kiekvienos spie%0ńiasi, o kitos
du tris kartus. Ir kad nors vieną kada spie%0ńis
bk
ts
paleidęs! %7ńino gal senis ką!
- Ne be to, kad ne~
inots
.
- Betgi dav
jam kunig
lis, vai gerai dav
!  nusijuok
/
mane Kk
dris.
- Ką gi jam kunig
lis dav
?  paklausiau aa
.
- Kai atva~
iavo /
Noreikus su a
ven%0ńiausiu. Matyti, ka~
kas juo bus pasiskundęs, gal
tercijonka kuri buvo pripliaua
kinusi. Pasia
auk
j/
kunig
lis, kad 
m
jam kalb
ti, kad 
m
 ir
ia
`
vento Raa
to, ir a
vents
js
gyvenims
, ir ia
evangelijos... Bet ką? Senis vis savo varo, ir tiek.
Bedievis juk, - papasakojo Kk
dris.
- Kam kalb
ti, ko nereikia, - subar
j/
Karpis.  Suvaik
jo kiek senis, tai tiesa, bet ne
bedievis jisai. Ba~
ny%0ńion juk vaika
%0ńioja da~
nai, nors ir senas, ia
pa~
inties eina kas vieni metai,
o senam to u~
tenka. Ir ~
mogus jisai geras, minka
tos a
irdies, pikto niekam nedaro. Ne, jis ne
bedievis, kam veltui kalb
ti.
Vainorus tuoj gr/
~
o ir atsinea

duben/
, pilną koris
. Kitoj rankoj nea

l
ka
tę, ia
margintą
/
vairis
spalvs
g
l
mis, kokis
gamtoje dar nei n
ra. `
alia jo 
jo ank
kas ir nea

s
tuv
l
j
agurkus ir peilius.
Senis pastat
meds
ant vejel
s priea
ais mk
ss
, o man pad
jo l
ka
telę ir peil/
.
- Juk tu pripratęs prie l
ka
tel
s. Pam
gink medaus su agurku. Gal dar
nevalgei a
iemet? Valgykite, vyru%0ńiai!  paragino jisai kitus.
Senis ia
sitrauk
ia
s
tuv
s pat/
did~
iausią agurką, perpjov
j/
ia
ilgai pusiau, u~
d
jo
ant vienos pus
s kor/
medaus, antra prispaud
ir padav
ank
kui.
- `
e tau, vaikeli. Dabar b
k sau.
Vaikas pa
m
agurką, pabu%0ńiavo geram seneliui ranką ir, prilaikydamas
43
smunkan%0ńias kelnaites, nudk
m
/
gatvę.
Vyrs
raginti nereik
jo. Vainorus atsis
do greta ant kelmelio, bet nevalg
.
- Kod
l gi, d
de, neragauji patsai?  paklaus
Karpis.  S
sk ar%0ńiau ant vejel
s
ir valgyk.
Ir jis pasitrauk
/
a
al/
, kad padaryts
seniui vietos.
- Man, vyru%0ńiai, ne naujiena. Antra v
l, aa
~
aliaukis
jau nebevalgau. Mano
am~
ius tokis, kad agurks
geriau visai neragauti.
Senis apsidair
. Pak
lęs galvą, parod
pira
tu kreg~
des, kurios auka
tai auka
tai lekiojo,
maud
si m
lynose padangis
gelm
se.
- `
tai kam gyvenimas yra linksmas.
- Kokis gra~
us povakaris!  pasid~
iaugiau aa
ir, atsigulęs auka
tyninkas vejel
je,
gro~

jausi kreg~
d~
is
vikrumu.
- Gra~
ios dienos!  pritar
Kk
dris.  Jei toki orai pabus dar nors savaitę,
nupjausim ir suimsime rugius kaip auksą.
Kr
v
V. Raa
tai. Tomas II. V.: Vaga,. P.6-17
44
OCENIANIE
POZIOM PODSTAWOWY
Część I
Maks.
Nr Pkt
Odpowiedzi liczba Uwagi
zad.
cząstkowe
pkt.21
1. Pasaks
ia
likimą ir aktualumą l
m
pasakose 1 1 1
vaizduojams
~
monis
siekis
universalumas
2. b) siekia ts
pa%0ńis
tiksls
kitomis aplinkyb
mis; 1 1 1
3. Teksto autor
teigia, kad pasakose n
ra g
rio ir 1 1 1
blogio kovos, ką nurodo kiti pasaks
tyr
jai.
Pagal rezultatus vertinamas tik ~
mogaus elgesys
 geras ar blogas.
4. ~
iedas informuoja apie ~
mogaus finansinę, 1 1 1
civilinę ir socialinę pad
t/
, apie jo skon/

5. informatyvioji; 1 1 1
6. Papuoa
alas, vestuvinis ~
iedas, magia
koji 2 1 1 bent 2 apibk
dinimai;
priemon
, atpa~
inimo ~
enklas, apskritimas... 2  daugiau kaip 2
apibk
dinimai
7. c) aptarti, kuo susiję pasakose vaizduojami ir 1 1 1
dabarties dalykai
8 herojus- pasaks
veik
jas; 2 1
mitin
bk
tyb
 pasakose, sakm
se pasirodantys
prasimanyti veik
jai, antgamtin
s bk
tyb
s;
~
iedas  apskritimo pavidalo nea
iojamas ant
pira
to papuoa
alas, suteikiantis informaciją apie
artimuosius, apie ~
mogaus socialinę pad
t/
,
finansines galimybes
9. Autor
s nuomone, ir dabar pasaks
ia
mintis yra 1 1 1
aktuali. Sekdami pasaks
veik
js
pavyzd~
iu
tapsime drąsk
s, kantrk
s ir ia
tvermingi
10. 1. kultk
ros palikimas; 1 1 1  u~
2 nurodytas
2. pasaul
~
ik
ros formavimo, aukl
jamoji vertybes
priemon

11. Metafora parodo, kad ~
mon
s nuolat siekia 2 1 1  u~
metaforos
tobulyb
s, geresnio gyvenimo. Autor
s paaia
kinimą;
nuomone, a
is
laiks
~
monis
noras kurti naujas, 2  u~
pasteb
jimą, kad
patogesnes technologijas atspindi pasakose pasakose vaizduojamos
vaizduojamas svajones apie idealius, tobulus svajon
s apie idealius
daiktus ir priemones (pvz.:skraidantys kilimai, daiktus ir priemones
~
eme b
gantis laivas ar gyvasis vanduo) atitinka a
is
laiks
~
monis

norą kurti naujas,
patogesnes technologijas
45
12. Sens
js
pasaks
pirmin
funkcija buvo perteikti 2 1 1  pateiktas bendro
gero elgesio normas, tikrąsias gyvenimo po~
ik
rio paaia
kinimas;
vertybes. Senov
je atskleistos moralin
s 2  paaia
kinta prie~
astis
taisykl
s v
liau tapo viea
ai taikomomis ~
mogaus ir pasekm
.
gyvenime moralin
mis normomis nepaisant
pasaks
. Ia
bl
sus pasaks
didaktiniam vaidmeniui,
tebeliko js
kaip literatk
ros kk
rinis
, bk
dings

menine kompozicija bei fantastia
kumu, funkcija,
ta%0ńiau js
turin/
imta laikyti  gra~
ia neteisybe
13 Pasakos ia
siskiria savo menine forma, vaizdinga, 1 1 1
gra~
ia kalba, tematikos fantastia
kumu,
kompozicijos darnumu
14. Pvz.: kai broliai laum
s drabu~
iais apsirengusią 1 1 1
seser/
atpa~
/
sta tik ia
js
dovanoto ~
iedo.
15. Pvz.: Pasakose skleid~
iamos gyvenimo tiesos yra 1 1 1
aktualios ir dabar, tik jo pamira
tos, tod
l ~
mon
s
ne visada ta senąja patirtimi pasinaudoja, nors tai
jiems labai praversts
;
%7ńmogus da~
nai u~
simira
ta ir reikalauja priminti
netgi elementariausias gyvenimo tiesas. Jas
atgaivinti galima skaitant pasakas, kuriose
randama universalis
, dabartyje aktualis
vertybis
.
16. 3. Mokslinis 2 1
46
Część II
1 tema:
Analizuodamas V. Kudirkos eil
raa
%0ńius  Tautia
ka giesm
 ,  Gra~
u, gra~
iau ir
gra~
iausia bei  Varpas , aptark vaizduojamą meilę ir pareigą T
vynei.
1. Temos
Balai
argumen- Nr Kriterijai
Maks.22
tavimas
Aptarta kk
rinis
tematika: 0-1-2
t
vyn
s gro~
is, garsi praeitis;
1. Lietuva  t
vyn
, poeto meil
s ir rk
pes%0ńio objektas;
skatinimas ją myl
ti a
irdimi, ~
od~
iu ir darbais;
a
aukimas pribusti, dirbti t
vyn
s labui.
2. Aptarta eil
raa
%0ńis
pavadinims
prasm
s 0-1-2
Nurodytas subjekto po~
ik
ris /
Lietuvos praeit/
ir ateit/
: 0-1
3. idealizuojamas Lietuvos paveikslas;
t
vyn
kaip auka
%0ńiausia vertyb
, meil
s objektas.
Subjekto kalb
jimo bk
das: 0-1-2
4. pakilios, ia
kilmingos intonacijos;
subjekto kreipimasis /
t
vynę: Tu, tave, tavo...
5. Suvoktas ir atskleistas eil
raa
%0ńis
istorinis kontekstas 0-1
V. Kudirka aptartas kaip tautin
s sąmon
s ~
adintojas: 0-1-2-3-4
ia
auka
tinamas, personifikuojamas t
vyn
s motyvas;
aptarti tautiniai eil
raa
%0ńis
bruo~
ai;
6. a
aukimas tautie%0ńius atsibusti (varpo simbolis, kovos d
l
nepriklausomyb
s kontekstas);
myl
ti, kalb
ti (lietuvia
kai), dirbti t
vyn
s labui 
pagrindiniai ia
a
k
kiai
Pasteb
tos kalbin
s priemon
s, lemian%0ńios eil
raa
%0ńis
savitumą, 0-1-2
ia
kilmingumą:
ia
kilmingi kreipiniai;
7.
ekspresyvk
s skatinimai;
vaizdingi palyginimai, metaforos;
pasikartojan%0ńios skatinamosios, liepiamosios formos;
.
vaizd~
is
, pasakyms
aptarimas, pvz.: 0-1-2
8. didvyris
~
em
, ir a
viesa, ir tiesa mk
s ~
ingsnius telydi,
kada ir a
irdims ir ~
od~
iams ir darbai atsako ir kt.
Eil
raa
%0ńio nuotaikos aptarimas  pakili, ia
kilminga nuotaika: 0-1-2
pasiry~
imas;
pasiaukojimas;
9.
pagarba t
vynei;
skatinimas veikti t
vyn
s labui;
t
vyn
s ia
auka
tinimas
47
 Padarytos ia
vados ir apibendrinimai:
ia
samus apibendrinimas (istorinio konteksto /
vertinimas, 4
t
vyn
s idealizavimas, kalbinis
priemonis
/
vertinimas,
10. eil
raa
%0ńis
prasm
paraa
ymo laikotarpiu ir pan;)
bandymas apibendrinti (pvz.: autorius a
iuose eil
raa
%0ńiuose (2)
skatina meilę ir pagarbą t
vynei, ragina dirbti ir pan.)
trumpas apibendrinima (1)
2. Kalba ir Balai
Kriterijai
kompozicija Maks.27
a) Sintaks
ir Maks.9
fleksija
Sintaks
ir fleksija taisyklinga ir /
domi 9
Sintaks
ir fleksija taisyklinga 7
Sintaks
ir fleksija ia
esm
s taisyklinga 5
Yra klaids
, bet sintaks
ir fleksija nepa~
eid~
ia kalbos komunikatyvumo 3
b) %7ńodynas, Maks.10
frazeologija,
stilius
Turtingas ir /
vairus ~
odynas, taisyklinga frazeologija, lengvas, gyvas 10
stilius
Geras ~
odynas, taisyklinga frazeologija, komunikatyvus stilius 7
Taisyklingas ~
odynas ir komunikatyvus stilius 4
c) Raa
yba ir Maks.4
skyryba
Taisyklinga raa
yba ir skyryba 4
Pavien
s raa
ybos ir skyrybos klaidos 2
Nema~
a raa
ybos ir skyrybos klaids
1
d) Maks.4
Kompozicija
Funkcionali, ria
li, logia
ka kompozicija 4
Trinar
, ria
li kompozicija  grafia
kai matomos dalys 2
Ria
lus tekstas 1
48
2 tema:
Aptark  senojo kaimo  ~
mogaus pasaul
~
ik
rą, remdamasis V. Kr
v
s apsakymo
 Bedievis pagrindinio veik
jo Vainoraus paveikslu.
1.Temos Balai
Nr Kriterijai
argumentavimas Maks. 22
1. Pristatyta apsakymo tematika ir problematika 0-1-2
2. Pagrindinio veik
jo apibk
dinimas: 0-1-2
ia
vaizda;
bk
do bruo~
ai;
charakterio apibk
dinimas.
3. Pasteb
tas Vainoraus idealizavimas  herojaus kaip 0-1
 senojo kaimo tobulo ~
mogaus modelis
(archetipas).
4. Vainoraus vertybis
sistemos apibk
dinimas: 0-1- 2
harmoningas gyvenimas su kaimo ~
mon
mis:
berib
pagarba gamtai;
Dievas  visagal
bk
tyb
, kuri viską tvarko ir
kuriai yra paklusnus.
5. Vainoraus rya
ys su gamta: 0-1-2 -3
santykis su bit
mis kaip su ~
mon
mis;
sugeba nusp
ti orą;
pastebi gamtos gro~
/
.
6. Atskleista  senojo kaimo ~
mogaus pasaul
jauta: 0-1-2 -3
tik
jimo savitumas;
artimas rya
is su gamta.
7. Nurodytas gamtos ir Dievo vaidmuo Vainoraus 0 -1
gyvenime
8. Aptartas kaimo ~
monis
po~
ik
ris /
Vainoraus 0 -1
asmenybę, gyvenimo bk
dą, patirt/
, /
sitikinimus
9. Pasteb
ta ypatinga pagarba vyresnio am~
iaus ~
mogui 0-1
10. Aptarti spie%0ńiaus leidimo /
avil/
, medaus rinkimo 0-1
motyvai
11. Apsakymo pavadinimo interpretacija 0-1
12. Padarytos ia
vados ir apibendrinimai:
ia
samus apibendrinimas (savitas, netradicinis 4
santykis su gamta, ~
mon
mis, Dievu; aplinkinis

po~
ik
ris /
kitokios pasaul
~
ik
ros ~
mogs
ir pan.);
bandymas apibendrinti ia
samiau; (2)
trumpas apibendrinimas (1)
49
2. Kalba ir Balai
Kriterijai
kompozicija Maks.29
a) Sintaks
ir Maks.9
fleksija
Sintaks
ir fleksija taisyklinga ir /
domi 9
Sintaks
ir fleksija taisyklinga 7
Sintaks
ir fleksija ia
esm
s taisyklinga 5
Yra klaids
, bet sintaks
ir fleksija nepa~
eid~
ia kalbos komunikatyvumo 3
b) %7ńodynas, Maks.10
frazeologija,
stilius
Turtingas ir /
vairus ~
odynas, taisyklinga frazeologija, lengvas, gyvas 10
stilius
Geras ~
odynas, taisyklinga frazeologija, komunikatyvus stilius 7
Taisyklingas ~
odynas ir komunikatyvus stilius 4
c) Raa
yba ir Maks.4
skyryba
Taisyklinga raa
yba ir skyryba 4
Pavien
s raa
ybos ir skyrybos klaidos 2
Nema~
a raa
ybos ir skyrybos klaids
1
d) Maks.4
Kompozicija
Funkcionali, ria
li, logia
ka kompozicija 4
Trinar
, ria
li kompozicija  grafia
kai matomos dalys 2
Ria
lus tekstas 1
50
dysleksja
Miejsce
na naklejkę
z kodem szkoły
EGZAMIN MATURALNY
Z J
ZYKA LITEWSKIEGO
POZIOM ROZSZERZONY
Czas pracy 180 minut
Instrukcja dla zdającego
1. Sprawdz
, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 15 stron.
Ewentualny brak zgłoś przewodniczącemu zespołu
nadzorującego egzamin.
2. Pisz czytelnie. Używaj długopisu/pióra tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
3. Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraz
nie przekreśl.
4. Pamiętaj, że zapisy w brudnopisie nie podlegają ocenie.
Za rozwiązanie
5. Możesz korzystać ze słowników językowych.
wszystkich zadań
6. Wypełnij tę część karty odpowiedzi, którą koduje zdający.
można otrzymać
Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej
łącznie
dla egzaminatora.
60 punktów
7. Na karcie odpowiedzi wpisz swoją datę urodzenia i PESEL.
Zamaluj pola odpowiadające cyfrom numeru PESEL. Błędne
Część I  15 pkt
zaznaczenie otocz kółkiem i zaznacz właściwe. Część II  45 pkt
Życzymy powodzenia!
Wypełnia zdający przed
rozpoczęciem pracy
KOD
ZDAJ
CEGO
PESEL ZDAJ
CEGO
51
CZ
ŚĆ I  ROZUMIENIE CZYTANEGO TEKSTU
Atid~
iai perskaitykite tekstą ir atsakykite /
klausimus. Atsakin
kite savo ~
od~
iais.
Visi klausimai susiję su tekstu.
Giedr
Butkien
, Albina Kepalait
, Valios svarba bręstant asmenybei
Valios sąvoka
1. Daugeliui ~
monis
valios sąvoka asocijuojasi su mąstymo vald~
ia aistroms ar
vaizdams, klik
%0ńis
nugal
jimu siekiant /
sisąmoninto tikslo. Kai kuriems moksleiviams
vien ~
od~
iai apie ia
tvermę, pareigingumą ar atkaklumą sukelia nemalonius pojk
%0ńius.
Jiems valios ugdymas  tai sunkus ir nemalonus u~
si
mimas (kaip mokymasis ar
kitoks darbas). Kod
l taip yra? Ia
t
vs
ir pedagogs
jie susidaro neteisingą valios
sampratą, nes da~
niausiai apie valią ia
girsta barami u~
nesimokymą ar
nepareigingumą.
Be to, vaikams da~
niausiai kalbama apie valią tik kaip apie geb
jimą u~
baigti prad
tą
darbą arba atsisakyti ~
alingo /
pro%0ńio.
2. Psichologijos mokslo saul
tekyje valia buvo laikoma pradinio ~
mogaus aktyvumo
a
altiniu, Dievo duota energija, lemian%0ńia ~
mogaus elgesio nepriklausomumą nuo
aplinkos sąlygs
. Tam pritaria ir nema~
ai dabartinis
psichologs
. Kiti valią tarsi
 ia
tirpina ~
mogaus psichikos procesuose.
3. Krika
%0ńionia
kuoju po~
ik
riu valia yra dievia
kos kilm
s. Ji yra Dievo sutvertos ir
/
kv
ptos ~
mogui sielos svarbiausia galia. Tai tiesiogin
`
ventosios Dvasios dovana
~
mogui. Valia renkasi, priima sprendimus. Pasitelkdama ~
mogaus mąstymą, vaizduotę
ir patyrimą.
4. Psichologijos vadov
liuose valia iki a
iol buvo apibk
dinama kaip auka
%0ńiausias ~
mogaus
poelgis
raidos laipsnis. Ji pasireia
kia sąmoningu savo, kaip ~
mogaus, veiksms

reguliavimu. Valia gali aktyvinti arba slopinti ~
mogaus veiklą, nukreipti ją /

/
sisąmonintą tikslą, pagr/
stą konkre%0ńiais motyvais. Valia prasideda tikslo pasirinkimu,
reia
kiasi jo siekimu ir klik
%0ńis
nugal
jimu. %7ńmogui pasirinkti tikslą ir numatyti jo
siekimo bk
dus da~
niausiai padeda protas ir jausmai. Galutin/
jo pasiekimą lemia valia.
5. Kiekvieną valios veiksmą palaiko koks nors vaizdas, simbolis arba ~
od~
iais ia
reika
ta
mintis. Veikiant valiai, mintis a
iek tiek u~
b
ga /
priek/
. Tai vadinama anticipacija.
Ji ir ia
skiria valios veiksmus ia
instinktyvis
veiksms
. Kitas bendras valios veiksms

bruo~
as yra ketinimai, pagr/
sti /
sisąmonintais norais ir motyvais.
6. %7ńmogaus norus be prievartos psichologai vadina valios laisve. %7ńmogus valios laisv
s
jausmą ia
gyvena savarankia
kai pasirinkdamas ir savarankia
kai apsispręsdamas. Valios
laisv
sukuria ~
moguje vieną vertingiausis
jo bruo~
s
 atsakingumo jausmą.
7. Siekiant tikslo, reia
kiasi dvi valingos veiklos formos: teigiamoji (skatinamoji,
aktyvinamoji) ir neigiamoji (slopinamoji arba sulaikomoji). Jas abi ~
enklina valingas
apsisprendimas sąmoningai ir aia
kiai ia
tarti  Taip arba  Ne . Sąmoningas tikslo
ar elgesio bk
do pasirinkimas  valios krika
tas, laisvo ~
mogaus po~
ymis.
8. Aktyvinamieji valios veiksmai pasireia
kia iniciatyva, ry~
tingumu, ver~
lumu tikslo
link, drąsa, pasitik
jimu. Kai vyrauja sulaikomieji veiksmai, ~
mogaus valią rodo
principingumas, ia
tverm
, santk
rumas ir savitvarda su aia
kiu  Ne .
9. Apie a
is
asmenyb
s ypatybis
ugdymą ir valingos vaiko veiklos raidą nuo kk
dikyst
s
iki jaunuolio am~
iaus, taip pat apie protia
kai atsilikusio vaiko valios ugdymą
rekomenduojame paskaityti J. Lau~
iko knygoje  Mokinis
valios ugdymo bruo~
ai
(1965).
52
10. Akcentuodamos, kad ~
mogaus vidin
palaima, ia
orin
laisv
bei laim
jimai brandos
am~
iuje ir gyvenimo saul
lydyje yra u~
mokestis u~
jos valią vaikyst
je ir jaunyst
je,
ia
samiau pakalb
sime apie valios esmę ir jos ugdymą, remdamosios humanistine
psichologija, kurioje valios sąvoka yra bazin
kategorija, t.y. remdamosios
psichosintez
s teorija ir praktika (Assagioli R., 1989).
Valios savyb
s
11. Galima ia
skirti 5 ~
mogaus valios savybes: stiprumą bei energingumą, kryptingumą,
atkaklumą bei pastovumą, intensyvumą, sumanumą bei /
gudimą ir geravalia
kumą.
12. Sunkiam darbui atlikti ar dideliems troa
kimams atsispirti reikia daug vidin
s energijos.
Kol toks elgesys yra tik atsitiktinis arba paradia
kas, ~
mogaus valios negalima vadinti
stipria. Tokia ji pasidaro tik sistemingai ja naudojantis. %7ńmogaus valios energingumas
 tai sugeb
jimas aktyviai ir intensyviai savo noru vykdyti priimtąj/
sprendimą.
13. Reguliariai ir pakankamai ilgai kartojant veiksmus ar elges/
, atsiskleid~
ia vis daugiau
valios energijos. D
l to ~
mogus pasidaro harmoningesnis ir laisvesnis. Atkaklumas
pasireia
kia sugeb
jimu /
vykdyti sprendimą iki galo, nors ir bk
ts
klik
%0ńis
.
14. Jei gausk
s interesai ir /
sipareigojimai ia
sklaido ~
mogaus j
gas /
tk
kstant/
upelis
, tai
jo valia nepasireia
kia. Reikalinga valios koncentracija, kryptingumas. Vykdydami
daug tarp savęs konkuruojan%0ńis
projekts
, trukdome energijai atsiskleisti. R. Assagioli
nuomone, nepakanka valios energiją nukreipti /
tikslą. Tikra valia visada yra sumani,
/
gudusi ir patyrusi. Jos funkcija  reguliuoti mk
ss
aktyvumą, ia
mintingai vairuoti mus
prie tikslo, kuris mums labai svarbus. Nor
dami suvokti skirtumą tarp stiprios
ir /
gudusios, sumanios valios, mes galime analizuoti vairuotojo elges/
/
klimpus
automobiliui /
sm
l/
. Jis gali j/
stumti vien fizine j
ga arba gali iea
koti ia
eities subtiliai
pasukdamas vairą ar m
gindamas ka~
ką reikiamoje vietoje pad
ti po ratu.
15. %7ńmogui nepakanka keturis
valios savybis
, kurias jau pamin
jome. Vien stipri
koncentruota valia gali klysti ir skatinti pavojingus ~
mogaus veiksmus. Visa ~
mogaus
valia pasireia
kia tik tada, kai jis gyvena pagal dvasios d
snius. %7ńmogus, kuris
naudojasi savo tvirta ir galinga valia be meil
s ir u~
uojautos jausmo ~
mon
ms ir sau
pa%0ńiam, gali nuslopinti ir u~
go~
ti kits
valią arba pra~
udyti save. .
tk
~
ę ir negailestingi
~
mon
s provokuoja kits
~
monis
~
iaurumą, kuris sugr/
~
ta /
juos pa%0ńius.
16. %7ńmogaus valia  tai ne tik stipri, atkakli, kryptinga ir ia
mintinga, bet ir  gera. Gera
valia  Visatoje galingiausia energija, teisings
tarpusavio santykis
ir visakeriopos
pa~
angos a
altinis. Gera ~
monis
valia ~
adina teisingus veiksmus, didina supratingumą,
pakelia /
auka
tesn/
lyg/
vidinę bei ia
orinę harmoniją ir vienybę, palengvina mokymąsi
ir darbą individualis
ir socialinis
ligs
gydymą. Ji stipr
ja, atskleisdama savyje tokias
savybes kaip kantryb
, ramyb
, paprastumas, pakantumas, pagarba, meil
sau
ir kitiems, u~
uojauta, d~
iaugsmingumas, kk
rybia
kumas, entuziazmas. Gera valia
ia
sklaido baimę ir nerimą, sukelia atvirumą, pasitik
jimą savimi ir kitais. Jog tai tiesa,
nesunku suprasti /
sivaizduojant pasaul/
tokiomis sąlygomis, kur dauguma rk
pinasi kits

gerove, o ne savanaudia
kais tikslais. .
sivaizduokime, kad mes statome a
/
pasaul/
.
.
sivaizduokime, kaip ia
mk
ss
geros valios centro sklinda a
viesa visomis kryptimis
ir apa
vie%0ńia visus ~
mones, sukeldama jiems giedros ir palaimos bk
seną. (824)
53
U%7ńDUOTYS
1 u~
duotis (1 taa
kas)
Paaia
kink, d
l kokis
prie~
as%0ńis
susiformavo klaidingas po~
ik
ris /
valios ugdymą
(1 pastraipa).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
2 u~
duotis (1 taa
kas)
Ką, tavo nuomone, teksto autorius /
vardija raa
ydamas  Psichologijos mokslo
saul
tekyje (2 pastraipa)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
3 u~
duotis (1 taa
kas)
Lygindamas po~
ik
rius /
valios esmę, nurodyk koks yra ~
mogaus mąstymo, poelgis
ir
valios santykis (3, 4 pastraipos).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4 u~
duotis (1 taa
kas)
Kokie trys valios pasireia
kimo etapai minimi tekste (4 pastraipa)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5 u~
duotis (1 taa
kas)
Paaia
kink kaip anticipacija ia
skiria valios veiksmus ia
instinktyvis
veiksms

(5 pastraipa).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
6 u~
duotis (1 taa
kas)
Atsakingumo jausmas grind~
iamas (6 pastraipa):
a. nors
pasirinkimo laisve;
b. apsisprendimu be prievartos;
c. vertingais ~
mogaus bruo~
ais;
d. savarankia
ku pasirinkimu ir apsisprendimu.
54
7 u~
duotis (1 taa
kas)
Kuo reika
mingos ~
mogaus elgesiui aktyvinamosios ir slopinamosios veiklos formos
(7, 8 pastraipos)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
8 u~
duotis (1 taa
kas)
Valios energingumas apibk
dinama kaip (12 pastraipa)
a. sugeb
jimas atsispirti troa
kimams.
b. sistemingas valios naudojimas.
c. intensyvus tikslo siekimas.
d. sugeb
jimas greitai priimti sprendimą.
9 u~
duotis (1 taa
kas)
Kokias reikia sudaryti sąlygas, kad valia pasireika
ts
(14 pastraipa)?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
10 u~
duotis (1 taa
kas)
Pagr/
sk ir papildyk R. Assagioli nuomonę, kad  nepakanka valios energiją nukreipti
/
tikslą (14 pastraipa).
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
11 u~
duotis (1 taa
kas)
Autor
s, pateikdamos pavyzd/
su automobiliu, nor
jo /
rodyti, kad (14 pastraipa)
a. sud
tingose situacijose bk
na kelios ia
eitys.
b. tikra valia ia
mintingai veda mus prie tikslo.
c. stipri valia padeda sud
tingose situacijose.
d. svarbu suvokti skirtumą tarp stiprios ir /
gudusios valios.
12 u~
duotis (1 taa
kas)
Remdamasis 16 pastraipa, vienu sakiniu, apibendrintai, apibk
dink gerąją ~
mogaus valią.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
55
13 u~
duotis (1 taa
kas)
`
io teksto turinio pobk
dis yra
a. apibk
dinamasis.
b. tiriamasis.
c. poleminis.
d. pasakojamasis.
14 u~
duotis (1 taa
kas)
`
io teksto paraa
ymo tikslas:
a. skatinti nuolat ugdyti savo valią;
b. nurodyti gerąsias ir blogąsias valios savybes;
c. aptarti valios svarbą mk
ss
gyvenime;
d. nurodyti valios ugdymo bk
dus.
15 u~
duotis (1 taa
kas)
Apibendrindamas perskaitytą tekstą trumpai apibk
dink valios sąvoką.
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
56
CZ
ŚĆ II  PISANIE TEKSTU WA
ASNEGO
Ta część zawiera dwa tematy sprawdzające umiejetność pisania własnego tekstu
w związku z tekstem literackim zawartym w arkuszu. Wybierz jeden z nich i napisz
wypracowanie. Wybrany temat podkreśl.
1 tema:
Kaimo ia
mirimas  tr
mimo pasekm
. Aptark beprasmia
ką ir tragia
ką kaimo gyventojs

ia
keldinimą ir jo vaizdavimo bk
dą Albino %7ńukausko eil
raa
tyje %7ńvikeliai.
A, %7ńukauskas, %7ńvikeliai
Dabar aa
, atsiklaupęs ant %7ńvikelis
kalno, pasimelsiu
`
itam eil
raa
%0ńiui  ką tik j/
galvoje sud
jau, 
Nugriuvusioms troboms, sodybs
pamatams, bebi%0ńiams
aviliams,
Alyvs
krk
mams, obels
kelmams, drev
toms liepoms,
Kur bk
ta kaimo (am~
iną jam atils/
). Jo niekas
neatstat

Po to, kai vokie%0ńiai gyventojus ia
keldino. Grk
ste
ia
grk
do,
Kur akys veda, kojos nea
a. Pavadino tai garsiu ~
od~
iu 
Repatrijavimu  laisvu ir savanoria
ku ia
vykimu
Ia
Punsko ir Seins
kraa
telio pasiraa
ant atitinkamus
dokumentus.
Repatrijuotiems buvo leista pasiimti arkl/
, dvi kiaules,
Apyvokos daikts
 kiek telpa ratuose.
Pasi
m
ką ia
manydami, - greitosiomis nesusigaudysi, -
Kas bi%0ńis
kelmą, porą dalgis
, jas ia
tv
ręs, plk
gą ir
ak
%0ńias,
Mo%0ńiut
s  brostvą, ro~
an%0ńius, jaunamart
s  puoka
telę
rk
ts
,
Bernelio nuotrauką - j/
pat/
buvo jau suvalgęs karas;
O vyrai  rankose botagą. Kas nieko netur
jo,
Ia

jo /
sikandęs pypkę dantyse, su duonos kepalu po
pa~
aste.
Kitokio turto, kas turtingas, ir turtelio  neturtingas 
Javs
, avis
, raguo%0ńis
, kiaulis
, knygs
ir padargs

pasiimt neleido.
Valstie%0ńiai atidar
tvartus, kluonus, ia
vert
aruodus,
Ia
leido gyvulius, kad jie gal
ts
patys susirasti
`
iauds
, javs
ir a
ieno pr
slus, kad gal
ts
patys
pasia
erti,
Nemirts
bado mirtimi, nes buvo snieginas,
`
altokas kovo m
nuo. Kamaras paliko atdaras,
Kad a
unys, kat
s ir a
ea
kai prieits
prie kindziuks
,
Dea
rs
, pak
dris
, laa
inis
 nejusts
stygiaus, -
Kaip nors pavasario sulauks  ten neprapuls.
Sodybas per~
egnojo atbula ranka 
Sudie, a
ventoji t
via
ke, jau nepasimatysime!
57
Visu balsu, lyg kam numirus, verkavo ir blaa
k
s
moterys,
O vyrs
aa
aros  bebals
s, drovios  k
suose /
strigę
suledijo.
Paliko viską  namelius, sodus ir gandro lizdą.
Netrukus v
jai ia
pk
t
ir ia
nea
iojo pirkis
a
ilumą,
%7ńmonis
alsavimą, gyvyb
s kvapą.
V
liau kalb
jo, kad galvijai, pauka
%0ńiai, dargi a
unys su
kat
m
Susimet
/
krk
vą  /
bandas ir kaimenes,
`
laistydamiesi po laukus, sniegynus brido
Maurodami tolyn artyn, bet savo gardose apygardose,
Ia
savo viets
nesitrauk
. Daug js
krito, nes nedaug
Susigod
jo, kad namie  a
alin
se, aruoduose 
Gausu paa
ert
s -
%7ńinia, galvijo protas.
Ka~
kas alksnynus ia
kapojo, net sodus,
Kaip pasakoja, ia
gabeno /
Suvalkus malkoms.
Toks buvo savanoria
kas %7ńvikelis
liaudies ia
sikraustymas,
Priverstinai /
vykdytas po to, kai vokie%0ńiai
Sugriov
Lenkiją ir nutar
nusikratyti
Jos teritorijoj gyvenan%0ńiais lietuviais.
Sodybs
niekas neatstat
, neats
jo rk
ts
, nepak
l

Nugriuvusis
ant ~
em
s svir%0ńis
. Dilgel
s ir tos nuskuro.
Dykyn
, dykuma. Gyvuoki, beprotybe!
Valio!
A. %7ńukauskas. Rinktiniai raa
tai. Tomas II. V.: Vaga, 1986. P. 73-75
58
2 tema:
Veronika ir Anelja  gra~
iausios kaimo merginos ir dramatia
ks
likims
kankin
s.
Remdamasis ia
traukomis atskleisk ir palygink Antano Vienuolio Paskenduol
ir
Vai~
ganto Nebylys apsakymuose vaizduojamą pagrindinis
veik
js
vidinę dramą
Vai~
gantas, Nebylys
Ia
traukos
Savo kaime jis nemat
n
vienos, kuri nors ia
tolo bk
ts
buvusi panaa
i /
D
dienę.
Bet per atlaidus kitame miestelyje, kada jis, jau nusilenkęs altoriui, rimtai susikaupęs, belauk

kunigo ia
zakristijos ia
einant, dievobaimingą jo nuotaiką sudrumst
naujs
burle%0ńis

kauka

jimas. Jis stov
jo viduryje ba~
ny%0ńios prie pat tako per vidur/
. Gr/
~
tel
jo neju%0ńiomis
ir ia
vydo smulkiais, bet energingai tvirtais ~
ingsneliais /
siskubinan%0ńią ant votyvos, kiek
pav
lavusią, ar tik taip jam mat
s, labai gra~
ią mergelę. Jos gra~
umą, tiesą pasakius, tesudar

mergia
kai pilnas veidelis ir labai sveikas, kaimia
kas raudonumas, dar padid
jęs besiskubinant
eiti. Plauks
buvo gelsvs
, net a
viesis
, kaip antai sienose ir lubose pamaliavots
angels
, sujuosts

m
lynais kaspinais.
Visa tai gals
gale nebuvo svarbu: per didelis
estetinis
reikalavims
Kazys neia
man
.
J/
ypatingai nustebino, kad a
m
ka
tel
jusi mergina veidu, pe%0ńiais, visu savo stogu, net eigastim
atmin
 D
dienę. Tokia pat riebuil
, apskritul
, ma~
ul
, ramiom gerom akel
m. Ir ba~
ny%0ńioje
laik
si taip pat. Kai kitos kaimiet
s, nusilenkdamos altoriui, puol
priea
j/
kaip maia
ai, ant
viso pilvo, ant alkk
nis
, ji atsiklaup
gra~
iai, pirma atsargiai pakilojusi priea
ak/
savo rainel
s;
tepalenk
galvelę, akim /
sisteb
jusi /
ia
statytą `
ven%0ńiausiąj/
Sakramentą. Buvo rimta ir labai
gra~
i. Mes pasakytume  estetinga.
[...]
Anelja buvo gaspadin
, ką ir besakyti. `
nervs
kiemas gyte atgijo. Nua
vito rk
mais, praa
vito
langai, pabalt
jo sienos. Kk
t
se kone k
mai atsirado daugiau ir linksmesnio jaunimo, padrk
t
jo
karv
s, rados daugiau pieno, su tuo ir valgis pager
jo.
Jaunus `
nervas 
m
lankyti visas kaimas. Bet kas bet kada pajusdavo reikalą
int `
nervas ir eidavo. Net Kazimiero broliui, labai l
tam bernai%0ńiui, k
mai susidar
apstinga
jaunuolis
draug
. Anelja visiems mok
jo gra~
iai, maloniai nusia
iepti. Sve%0ńiui ir tiek buvo
gana; net daugiau nei kurios vaia

s. Jis gr/
~
o gerai nusiteikęs, ka~
kuo dovanotas.
Va a
its
dovans
ar vaia
is
vienas Kazys tenegaudavo. Anelja su juo buvo visados vienoda,
rimta. Kasdieninis dalykas, sakysite? Kaip tik su tuo Kazys ir nesutiko: jis buvo pasiilgęs
pasakos, kuri kasdien/
daro nekasdieniu. O pasakos karalik
nai%0ńia Anelja jam
n
vieno karto nenusia
iep
taip, kaip kitiems vyrams, nuo ko jiems a
irdys salo, o Kaziui
pavydu a
alo.
[...]
Kazimierien
n
~
odeliu neu~
simin
Jono, lyg jo n
bk
ti nebk
ts
buvę. O betgi visiems
buvo numanu, kad ji ka~
ko pasiilgusi. Ji taip pat sulyso, ia
blya
ko. Kitiems tai rod
s paprasta:
moteris bus dieni tapusi; paskui pagro~

s. O Kazimieras ~
inojo, kad jai Dievas nieko ne~
ada;
kad ji d
l ko kito taip pabjaur
jo. Atsistos, bk
davo, ties stalu ir stovi, akis /
r
mus pro langą
Butkis
dalin  ir seka, kas ten aname kieme juda, kruta, ~
ygiuojas. Jonui pasirodant, an%0ńiakiai
jai tvinktel
davo, daugiau nieko. Ji aia
kiausiai nusiman
ir Joną tą pat/
pergyvenant, kaip
ir ji. Ji ia
tolo mat
, kuo pavirto Jonas. Nejaugi tai tas pats skaistus, linksmas, nerk
pestingas
pira
lelis, kur/
pirmą kartą /
sid
m
jo Kepel
se? Nebe tas, tai aia
ku, visai nebegra~
us, tai tiesa;
vis d
lto jos sielai taip pat mielas, kaip ir pirma.
[...]
Ia

jus gults
, Anelja ilgai ilgai klk
p
jo tai visia
kai patamsyje, tai angoje ant slenks%0ńio, jei
buvo m
nesiena; suko ro~
an%0ńis
, bet ar a
nib~
d
jo ~
od~
ius, nesigird
jo. Ir 
jo gults
, kai
59
Kazimieras jau knark
ar tik apsimet
miegąs. Jis mat
, kaip Anelja kankinasi, palikdama jam
ia
tikima; a
irdingai jos gail
jos, ne syk/
aa
arojo patylomis ir steng
si kuo ma~
iausia naudotis
oficialin
mis savo teis
mis, kad nedid
ts
Aneljos pasia
ventimas priea
ingai jos palinkimui.
A. Vienuolis, Paskenduol

Visai kitokia buvo Veronika pirmiau. Jau treti metai tarnauja ji `
epe%0ńis
sod~
iuje
turs
tingiausiam k
kininkui Kaikariui, ir per tą laiką taip ji susigyveno ir susiprato su
a
epetia
kiais, jog kaip %0ńia gimusi buvo.
Ir vikri gi buvo Kaikario Veronika: ar tau vakarua
kose, ar tau pabar
j, ar gegu~
in
se,
ar klojime  visur ji pirmutin
. Ir gera daininink
buvo, ir balsą gerą tur
jo. Visus kadrilius,
visas polkas ia
eiti mok
jo, o dainelis
 tai ir per dvi a
ienapjk
tes viss
neia
dainuodavo.
Namie irgi tikra a
eiminink
: ir prastus, ir aa
tuoniany%0ńius pati /
siverti bei ia
siausti
mok
jo. O ruoa
a, anot Kaikarien
s, tirpdavo jos rankose.
Bet ir veidel/
gi gra~
s
Veronika tur
jo. Ir kad nebk
ts
ji buvusi prasta bekrait
tarnait
,
tad pira
liai ir jaunikiai seniai jau bk
ts
suvalgę t
velio dvarel/
.
Kai apsitaisys, bk
davo, Veronika naująja, jos pa%0ńios ia
austa rainele, gelsvas kaseles
supins dvigubu vainik
liu, perria
jas raudonu kaspin
liu, padabins ~
aliomis rk
tel
mis, prie
krk
tin
s prisisegs g
l
s ~
iedel/
ir apsiria
balta skarele, - tai /
ją pa~
velgus dievas ~
ino kas
darydavos ne vieno vaikino a
irdyje. Tada tai ir paties turtingojo k
kininko sk
nus
praa
nib~
d
davo: ,,Kad tik t
veliai leists
, tuojau ves%0ńiau ir nepa~
ik
r
%0ńiau, kad ji bekrait

mergait
 .
[...]
Nieko neatsak
Veronika, o tiktai, nu
jusi /
u~
krosn/
, atsis
do ant lovos ir dar labiau

m
verkti.
Eidamas pro duris, pa~
velg
/
ją Anicokas ir sumia
o: niekuomet dar jis nebuvo matęs
Veronikos tokios gra~
ios, tokios lik
dnos ir nusiminusios; jos u~
verktos, pla%0ńios, pilnos aa
ars

akys, dr
gnos blakstienos, blizgan%0ńios l
lel
s ir ia
balęs veidelis su vos vos paraudusiais
skruosteliais dar
ją nepaprastai gra~
ią ir /
domią. Dar kartą, sugr/
~
ęs ia
priemen
s ir gerdamas
prie durs
vandens, pa~
velg
/
Veroniką: mergina buvo tokia pat gra~
i ir ~
avinti.
[...]
Apkabino Veronika a
un/
abiem rankom u~
kaklo, prispaud
prie savęs ir, pad
jusi ant
jo galvos smakrą, pravirko taip, kaip niekados dar nebuvo verkusi.
Verk
jau ne savo b
dos, ne g
dos ir ne sumua
ta esanti, tik verk
, kad tie visi artimi
geri ~
mon
s, visi d
d
s, tetul
s, draug
s, lipa
nk
s berneliai, kuriems ji taip rk
p
jo, kurie ją taip
myl
jo, dabar ją taip skaud~
iai ia
juok
, nu~
emino ir kaip nenaud
lę ar kokią ia
gamą am~
inai
ia
stk
m
ia
savo tarpo. Verk
, kalt
s ne~
inodama, verk
, dievo pamira
ta ir ~
monis
ia
si~
ad
ta,
o drauge su ja verk
ir toji gedulinga m
nulio a
viesa, ir paslaptinga tyla, ir lik
dnai po miglotus
laukus m
nesienoj glk
din
janti, it gra~
i nuskriausta mergait
naa
lait
, Anicoko daina.
A. Vienuolis. Raa
tai. I tomas. V.: Vaga, 1985. P.216; 239; 247-248.
Vai~
gantas. Nebylys. V.: Vaga, 1995. P. 54; 56; 88-89; 100; 102.
60
OCENIANIE
POZIOM ROZSZERZONY
Część 1.  rozumienie czytanego tekstu
Nr zad. Odpowiedzi Punkty
1. D
l klaidingos t
vs
ir pedagogs
valios sąvokos vartojimo 1
2.  Psichologijos mokslo saul
tekis  psichologijos mokslo prad~
ia 1
3. Valia kontroliuoja, nulemia ~
mogaus mąstymą, poelgius, tikslus 1
4. 1.tikslo pasirinkimas, 2. siekimas, 3. klik
%0ńis
nugal
jimas. 1
5. Veiksmai tampa sąmoningi, motyvuoti 1
6. d) savarankia
ku pasirinkimu ir apsisprendimu. 1
7. Aktyvinamoji valios funkcija skatina veikti 1
Slopinamoji  padeda susilaikyti, atsisakyti
8. c) intensyvus tikslo siekimas; 1
9. Reikia susikoncentruoti ties vienu tikslu 1
10. Nepakanka valios nukreipti /
tikslą. Reikia ją reguliuoti, siekti 1
ia
mintingai, sumaniai
11. b) tikra valia ia
mintingai veda mus prie tikslo; 1
12. Gera valia skleid~
ia meilę, u~
uojautą, supratingumą, g
r/
1
13. a) apibk
dinamasis; 1
14. c) aptarti valios svarbą mk
ss
gyvenime; 1
15. Valia  savarankia
kas tikslo pasirinkimas, sąmoningas savo 1
elgesio reguliavimas, padedantis ia
mintingai nugal
ti klik
tis
siekiant to tikslo
Razem: 15 pkt
1 tema:
Kaimo ia
mirimas  tr
mimo pasekm
. Aptark beprasmia
ką ir tragia
ką kaimo gyventojs

ia
keldinimą ir jo vaizdavimo bk
dą A. %7ńukausko eil
raa
tyje %7ńvikeliai.
1.Temos Balai
Nr Kriterijai
argumentavimas Maks.25
1. Pristatyta problematika: 0-1-2
aptarta istorin
situacija;
aptartas eil
raa
%0ńio pavadinimas.
2. Aptarta literatk
rinis ~
anras (nerimuotas 0-1
eil
raa
tis)
3. Nustatyta kk
rinio pagrindinis
motyvs
funkcija 0-1-2
(~
monis
likims
parodymas, sistemos ~
iaurumo
parodymas, ~
mogaus teisis
ignoravimas ir t.t.)
4. Aptarta eil
raa
%0ńio kompozicija: 0-1  2-3
poeto malda pra~
uvusiam kaimui;
pasakojimas apie kaimą eil
raa
%0ńio
forma;
pabaigos fraz
 beprasmyb
s
simbolis.
5. Skirtings
moralinis
vertybis
atskleidimas 0-1-2
eil
raa
tyje (g
ris ir blogis)
6. Atskleista  repatrijavimo tiesiogin
prasm
0-1-2
61
 7. Aptartas kaimo ia
mirimo motyvas, jo 0-1
vaizdavimo bk
das
8. Atskleista dviejs
polis
 kaimo ~
monis
ir 0-1-2
vokie%0ńis
 priea
priea
a eil
raa
tyje
9. Eil
raa
%0ńio nuotaikos aptarimas: 0-1-2  3-4
pagarba, eil
raa
tis pradedamas malda
kaimui;
neviltis  atsisveikinimas su t
via
ke,
moters
verksmas;
apmirimas;
ironia
ka pabaigos fraz
.
10. Nurodytas kaimo ~
monis
rya
ys su t
via
k
s 0-1-2-
gamta, gyvuliais
11. Padarytos ia
vados ir apibendrinimai:
ia
samus apibendrinimas (istorinis
4
konteksts
panaudojimas, nurodytas
kk
rinio tragizmas, tr
mims

beprasmia
kumas, politin
socialin

Lietuvos pad
tis ir pan.);
bandymas apibendrinti ia
samiau; (2)
trumpas apibendrinimas (1)
2. Kalba ir Balai
Kriterijai
kompozicija Maks.20
a) Sintaks
ir Maks.6
fleksija
Sintaks
ir fleksija taisyklinga ir /
domi 6
Sintaks
ir fleksija ia
esm
s taisyklinga 4
Yra klaids
, bet sintaks
ir fleksija nepa~
eid~
ia kalbos 2
komunikatyvumo
b) %7ńodynas, Maks.8
frazeologija,
stilius
Turtingas ir /
vairus ~
odynas, taisyklinga frazeologija, 8
lengvas, gyvas stilius
Geras ~
odynas, taisyklinga frazeologija, komunikatyvus 4
stilius
Ia
esm
s taisyklingas ~
odynas ir komunikatyvus stilius 2
c) Raa
yba ir Maks.4
skyryba
Ia
esm
s taisyklinga raa
yba ir skyryba 4
Pavien
s raa
ybos ir skyrybos klaidos 2
d) Kompozicija Maks.2
Funkcionali, ria
li, logia
ka kompozicija 2
Trinar
ria
li kompozicija  grafia
kai matomos dalys 1
62
2 tema:
Veronika ir Anelja  gra~
iausios kaimo merginos ir dramatia
ks
likims
kankin
s.
Remdamasis ia
traukomis atskleisk ir palygink A. Vienuolio Paskenduol
ir Vai~
ganto
Nebylys apsakymuose vaizduojamą pagrindinis
veik
js
vidinę dramą
1.Temos Balai
Nr Kriterijai
argumentavimas Maks.25
1. Paraa
yta /
~
anga, aptarta kk
rinis
problematika: 0-1-2
moters
likims
tragizmas
2. Pristatytos pagrindin
s veik
jos: 0-1-2
Veronika  daili, darba
ti, greita, linksma mergina;
Anelja  gra~
i , tvarkinga, dievobaiminga.
3. Aptartas dviejs
kk
rinis
susiklos%0ńiusios situacijos, kuriose 0-1-2
atsiduria ir viena, ir kita hero
s:
d
l gilis
jausms
nepaklk
sta grie~
toms tuometinio
kaimo bendruomen
s taisykl
ms;
nusi~
engia Dievo /
statymams
4. Herojs
vidinis dualizmas: 0-1-2 -3
Anelja stengiasi bk
ti gera ~
mona, nors nemyli
Kazimiero;
Anelja supranta, kad jai labiau patiko Jonas,
ta%0ńiau spontania
kai paklk
sta Dievo bei artims
js

valiai;
Veronika nepasiduoda, tikisi laia
kelio ir pings
ia

Juozelio;
Veronika tikisi artims
js
palaikymo, kunigo
ia
ria
imo.
5. Tragia
kas herojs
likimas: 0-1-2
Anelja pamia
o;
Veronika nusiskandino.
6. Veronika, Anelja  meil
s kankin
s: 0-1-2
Veronikos nusivylimas mylimu ~
mogumi;
Anelja myli beviltia
kai savo vyro draugą.
7. Vidiniai ia
gyvenimai: 0-1-2
kamuojan%0ńios mintys;
ia
pa~
intis, atgaila;
nuolatinis kalt
s jausmas.
8. Aplinkinis
/
taka pagrindinis
veik
js
elgesiui: 0-1 -2
~
monis
abejingumas;
nuolatinis ~
eminimas;
moters
vienia
umas savo  b
dose .
9. Aptarta kaimo gyventojs
mąstysena: 0-1-2
aklas dogms
, tradicijs
laikymasis, kuris priveda
~
mones prie aklaviet
s;
smerkiantis po~
ik
ris /
vienia
ą motiną;
Veronikos t
vo rk
stumas.
63
 10. Gamta  nuotaikos perteikimo priemon
0-1-2
11. Padarytos ia
vados:
ia
samus apibendrinimas (tragia
ki moters
likimai, 4
aplinkinis
abejingumas, tuometin
moralinis
vertybis

santvarka ir pan.);
meil
s jausmas nepavaldus ~
mogui, ~
mogus praranda (2)
jo akivaizdoje stiprybę, tampa jam pavaldus;
trumpas apibendrinimas to, kas paraa
yta. (1)
2. Kalba ir Balai
Kriterijai
kompozicija Maks.20
a) Sintaks
ir Maks.6
fleksija
Sintaks
ir fleksija taisyklinga ir /
domi 6
Sintaks
ir fleksija ia
esm
s taisyklinga 4
Yra klaids
, bet sintaks
ir fleksija nepa~
eid~
ia kalbos 2
komunikatyvumo
b) %7ńodynas, Maks.8
frazeologija,
stilius
Turtingas ir /
vairus ~
odynas, taisyklinga frazeologija, 8
lengvas, gyvas stilius
Geras ~
odynas, taisyklinga frazeologija, komunikatyvus 4
stilius
Ia
esm
s taisyklingas ~
odynas ir komunikatyvus stilius 2
c) Raa
yba ir Maks.4
skyryba
Ia
esm
s taisyklinga raa
yba ir skyryba 4
Pavien
s raa
ybos ir skyrybos klaidos 2
d) Kompozicija Maks.2
Funkcionali, ria
li, logia
ka kompozicija 2
Trinar
ria
li kompozicija  grafia
kai matomos dalys 1
64
OKE
OKE
GDAC
SK
POZNAC

OKE
A
OMŻA
OKE
WARSZAWA
OKE
A
ÓDy

OKE
WROCA
AW
OKE
JAWORZNO
OKE
KRAKÓW
Centralna Komisja Egzaminacyjna
ul A
ucka 11, 00-842 Warszawa
tel. [phone], fax [phone]
www.cke.edu.pl [e-mail]
OKE Gdańsk OKE A
ódz

ul. Na Stoku 49, 80-874 Gdańsk, ul. Praussa 4, 94-203 A
ódz

tel. [phone], fax.[phone] tel. [phone] s: 664 80 50/51/52
www.oke.gda.pl [e-mail] fax. [phone]
www.komisia.pl [e-mail]
OKE Jaworzno OKE Poznań
ul. Mickiewicza 4, 43-600 Jaworzno ul. Gronowa 22, 61-655 Poznań
tel.[phone], fax. [phone]
tel.[phone] w.101
www.oke.poznan.pl
fax.[phone] w.108, www.oke.jaw.pl
[e-mail]
[e-mail]
OKE Kraków OKE Warszawa
al. F. Focha 39, 30-119 Kraków ul. Grzybowska 77, 00-844 Warszawa
tel.[phone], fax.[phone] tel. [phone], fax. [phone]
www.oke.krakow.pl [e-mail] www.oke.waw.pl [e-mail]
OKE A
omża OKE Wrocław
ul. Nowa 2, 18-400 A
omża ul. Zielińskiego 57, 53-533 Wrocław
Tel/fax. [phone] tel. sek. (0-71) 785 18 52, fax. [phone]
www.okelomza.com www.oke.wroc.pl [e-mail]
[e-mail]