MATERIAA
Y  P. ALBERCIAK
TRADYCYJNA KRZYWA DA
UGOOKRESOWYCH KOSZTÓW PRZECI
TNYCH
W teorii ekonomii krzywa długookresowego kosztu przeciętnego wyznaczana jest zgodnie ze
schematem przedstawionym na rysunku 1.
Rysunek 1. Schemat wyznaczania wyznaczania krzywej długookresowych kosztów przeciętnych.
KRZYWA DA
UGOOKRESOWEGO
FUNKCJA PRODUKCJI KRZYWA
KOSZTU CAA
KOWITEGO
I DANE CENY CZYNNIKÓW DA
UGOOKRESOWEGO
PRODUKCJI KOSZTU PRZECI
TNEGO
Powyższy schemat implikuje, że funkcja produkcji określona jako zbiór technicznie
efektywnych metod (technologii) wytwarzania musi ujmowad wszystkie czynniki determinujÄ…ce
koszty ponoszone przez przedsiębiorstwo. W innym przypadku pojęcie równowagi przedsiębiorstwa
prezentowane w teorii ekonomii byłoby pozbawione sensu.
Krzywa długookresowych kosztów przeciętnych przedsiębiorstwa wyznaczana jest przy
następujących założeniach:
1. Ceny czynników produkcji są stałe. Jeśli zmieniają się ceny czynników krzywa długookresowych
kosztów przeciętnych przesuwa się odpowiednio w górę lub w dół.
2. Poziom techniki i jakośd czynników produkcji jest stała. Firma osiąga korzyści skali z tytułu
lepszego wykorzystania czynników produkcji przy istniejącej technice wytwarzania. Technika
produkcji opisana jest przez funkcjÄ™ produkcji. Funkcja produkcji odgrywa kluczowÄ… rolÄ™ w teorii
przedsiębiorstwa ponieważ umożliwia powiązanie rynkowych cen poszczególnych czynników
produkcji z kosztami produkcji danego dobra.
3. Firma wybiera najlepszą kombinację czynników produkcji dla każdego poziomu produkcji. Firma
dąży do zminimalizowania kosztu całkowitego dla każdego poziomu produkcji. Teza ta wynika z
podstawowego założenia (szkoła neoklasyczna), że głównym motywem działania przedsiębiorstwa
jest maksymalizacja zysku. Przyjmujemy, że przedsiębiorstwo działa efektywnie i wybiera takie
kombinacje czynników produkcji, przy których koszt wyprodukowania danej ilości dobra jest
najniższy. Inaczej mówiąc, każda wielkośd produkcji q jest związana z optymalną wielkością
nakładów: x1*, x2*, ... , xn* przy danym poziomie ich cen: w1, ... , wn.
Warunek określający optymalną kombinację nakładów ma postad:
MP1 MP2 MPn
=ð =ð,...,=ð ,
w1 w2 wn
gdzie MPi to kraocowy produkt czynnika i-tego, wi - to cena czynnika i-tego,
dla i = 1, ... , n;
1
MATERIAA
Y  P. ALBERCIAK
Jeśli przedsiębiorstwo nie wybiera optymalnej kombinacji czynników produkcji, to
długookresowy koszt przeciętny dla danej wielkości produkcji jest określony przez punkt położony
powyżej krzywej długookresowych kosztów przeciętnych.
Rysunek 2. Tradycyjna krzywa długookresowych kosztów przeciętnych.
Na rysunku 2 pokazano tradycyjną postad krzywej długookresowego kosztu przeciętnego
(LRAC). Jest ona obwiednią krzywych krótkookresowego kosztu przeciętnego (SRAC).
Analizując kształt krzywej LRAC na rysunku 2 zauważamy, że długookresowy koszt przeciętny
może spadad, pozostawad stały albo rosnąd wraz ze zmianami wielkościami produkcji, a
przedsiębiorstwo doświadcza odpowiednio realnych korzyści skali, stabilizacji kosztów i realnych
niekorzyści skali (założenie stałości cen czynników produkcji przy wyznaczaniu krzywej
długookresowego kosztu przeciętnego implikuje, że jej kształt określają wyłącznie realne korzyści
skali).
Wskaz
nik realnych korzyści skali
Na podstawie zależności między krzywą długookresowych kosztów kraocowych (LRMC) i
krzywą długookresowych kosztów przeciętnych (LRAC) można określid realne korzyści skali jakie
doświadcza firma przy danej wielkości produkcji (rysunek 3). Tak długo, jak długookresowy koszt
kraocowy LRMC jest poniżej długookresowego kosztu przeciętnego LRAC, występują realne korzyści
skali. Gdy LRMC przewyższa LRAC, to mamy do czynienia z niekorzyściami skali. Te relacje implikują,
że naturalną miarą występowania realnych korzyści skali jest stosunek LRAC do LRMC. Jeśli S =
LRAC/LRMC, to korzyści skali występują przy S > 1, stabilizacja kosztów dla S = 1 i niekorzyści skali dla
S < 1.
2
MATERIAA
Y  P. ALBERCIAK
Rysunek 3. Krzywa długookresowego kosztu przeciętnego i krzywa długookresowego kosztu
kraocowego.
3