Surowce roślinne stosowane w mieszankach o działaniu uspokajającym i przeciwdepresyjnym.

Wpływ przez GABA na wyciszanie naszego organizmu.


Kozłek lekarski-Valerianae rad.-Valeriana officinalis-Valerianaceae
kozłkowate
SKŁAD:
� 0,1-2% olejku eterycznego
warunkuje działanie (przechowywanie w niskich temperaturach; zbytnie rozdrobnienie
utrata olejku)
monoterpeny: pineny, kamfen, limonen, octan i izowalerianian bornylu
seskwiterpeny: kwas walerenowy, acetoksywalerenowy, hydroksywalerenowy (prawdopodobnie one warunkują działania, standaryzacja na kwas walerenowy)
� 0,5-2% mieszaniny lipofilowych triestrowych irydoidów
walepotriany (najwięcej jesienią)
łatwo ulegają rozłożeniu np. podczas suszenia
waltrat, acetowaltrat, dihydroksywaltrat występujące w różnych połączeniach estrowych
łącznie 12 związków
� alkaloidy
aktynidyna, walerianina, izooksyskytantyna, chatynina
� związki flawonoidowe
pochodne apigeniny
gigantem receptorów benzodiazepinowych
hesperydyna wspomagająco
MECHANIZM :zwiększa ilość GABA w szczelinie synaptycznej
wyciszenie organizmu, hamuje wychwyt zwrotny GABA, zwiększa uwalnianie GABA.
DZIAŁANIE: uspokajające (oddziaływanie na receptor benzodiazepinowy
mogą nasilać działanie tych preparatów; przeciwlękowe; delikatne nasenne (korzystne połączenie waleriany z chmielem lub dziurawcem).
OBJAWY UBOCZNE:
� bóle głowy, żołądka, uczucie zmęczenia, duszność, obniżenie temperatury ciała, alergia, spowolnienie pracy serca
� obniżenie refleksu! (głównie w połączeniu z propranololem)
� można się uzależnić od korzenia kozłka ?
� dłuższe stosowanie
surowiec należy stopniowo ograniczać , może wystąpić zespół odstawienia (abstynencyjny)
� nie stosować u dzieci <12 roku życia i u kobiet w ciąży !
Interakcje:
� nasilenie senności wywołanej:
benzodiazepinami: lorazepam, diazepam
barbituranami: fenobarbital
narkotykami: kodeina
alkoholem i antydepresantami
� + propranolol
działanie uspokajające, obniżenie refleksu!
� + fluoksetyna / alkohol
przypadki roztrzęsienia, niepokój i samookaleczenia
� + dziurawiec + kava kava
nudności, osłabienie mięśni, przyspieszenie tętna, wzrost ciśnienia krwi

Męczennica cielista-Passiflorae herba-Passiflora incarnata-Passifloraceae-męczennicowate - SKŁAD:
� flawonoidy ~2,5% głównie witeksyna (działanie na mięsień sercowy
układ krążenia)
� kumaryny
umbeliferon
� alkaloidy indolowi
harman, harmina, harmalina (nasilają działanie MAO)
� maltol
0,05% pochodna ?-pironu (prawdopodobnie warunkuje działanie)

W mieszankach o działaniu: uspokajającym, nasercowym, ułatwiającym zasypianie.
Działania uboczne: przyspieszenie akcji serca, nudności, wymioty, senność, wyciszenie, ograniczenie refleksu, zwiększenie ryzyka uszkodzenia wątroby + kava kava, alergie.
Ostrożnie podawać dzieciom <12 roku życia i kobietom w ciąży
Interakcje:
� alkaloidy harmanowe
nasilenie działania inhibitorów MAO (działanie synergistyczne)
� nasilenie działania leków uspokajających
� +aspiryna, heparyna, clopidogrel (PLAVIX), naproxen, ibuprofen
zwiekszone ryzyko krwawień, zwłaszcza przy dłuższy stosowaniu

Chmiel zwyczajny - Lupulinum
Humulus lupulus
Cannabinaceae
kanabinoidowe - Surowiec olejkowo-gorzki
wpływ na układ pokarmowy, lepsze trawienie.
Surowiec: szyszki (owocostany); gruczoły chmielu (lupulina
Granudulae lupuli).
SKŁAD:
� olejek 1-3%: monoterpeny ( myrcen); seskwiterpeny (farnezen, humulen, kariofylen);
izomaślan -2-metylbutylu, metylononyloketon, 2-tridenkanon I inne w sumie ponad 100 składników;
� żywica do 80%: kwasy ? i � goryczkowe (humulon, lupulon, kolupulon, metylbutenol);
� flawonoidy
fito estrogeny.
Standaryzacja na:
� związki gorzkie
� flawonoidy
Działanie:
� uspokajające
metylbutenol
autooksydacja składników żywicy (po 2 latach 0,04% tego związku)
� hipotensyjne
działanie na układ krążenia

Działania niepożądane:
suchy kaszel, problemy z oddychaniem, chroniczny bronchit, zapalenie oskrzeli, duszność, depresyjnie na OUN, ograniczenie refleksu
ostrożnie przy obsłudze maszyn, dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, hipertermia, obniżenie poziomu cukru we krwi, zwiększa impotencję

Interakcje:
� potęgują działanie benzodiazepiny, barbiturany, narkotyki, antydepresanty, alkohol
� może obniżać poziom cukru u osób zdrowych a podwyższać u cukrzyków (leki przeciwcukrzycowe w tym insulina



Melisa lekarska-Melissae folium
Melissa officinalis
Lamiaceae
wargowe:
Surowiec olejkowy. Niekorzystne jest stosowanie w postaci rozdrobnionej
utrata olejku z gruczołów egzogennych.
SKŁAD:
� olejek 0,02-0,2%: citral A (geranial) i B (neral), cytronelal (40% olejku), linalol, betakariofylen (3-7% olejku)
� fenolokwasy: kwas kawowy, ferulowy, chlorogenowy
� flawonoidy
� kwasy triterpenowe

Działanie (EMEA):
� uspokajające (uspokajające )nie jest to działanie ośrodkowe ale wynika z działania spazmolitycznego powodującego relaksację
głównie w dolegliwościach układu pokarmowego)
� napary
ułatwiają zasypianie, pomagają w przypadku nerwic wegetatywnych
� wiatropędne
� bakterio- i wirusostatyczne (olejek)
� stosowane zewnętrznie w nerwobólach (Melissana)

Lawenda lekarska-Lavendulae flos
Lavendula officinalis
Lamiaceae
wargowe - SKŁAD: olejek eteryczny ~3%: estry linalolu (octan linalolu), borneol, cyneol, geraniol, alfa-terpineol i inne.
Zapach zależy od gatunku (ok. 30 gatunków)
na północy ostrzejszy, na południu delikatniejszy.
Działanie:
� uspokajające, usposabiające do snu
aromaterapia
� żółciopędne i żółciotwórcze
� antyseptyczne
olejek w leczeniu trądziku, infekcji bakteryjnych, zewnętrznie przeciwświądowo, przeciwzapalnie, np. po ukąszeniach owadów
� polecana w menopauzie
aromaterapia
� w aromaterapii łagodzi bóle głowy i działa uspokajająco

Serdecznik pospolity-Leonuri her.-Leonurus cardiaca-Labiatae-wargowe - SKŁAD:
� związki protoalkaloidowe
leonukardyna (obniża ciśnienie)
� glikozydy bufadienolidowe (normalizują pracę serca)
� triterpeny
kwas ursolowy
� glikozydy gorzkie
Działanie i zastosowanie:
� uspokajające i hipotensyjne
protoalkaloidy
� nieznaczne działanie nasercowe
zmniejszenie częstości skurczów mięśnia sercowego (działanie chronotropowe +) i zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego (działanie inotropowe +)
� słabo hipotensyjne, rozkurczowe i żołądkowe
� dobre u kobiet w ciąży
zmniejsza napięcie mięśni macicy

Rumianek pospolity-Chamomillae anthodium
Matricaria chamomilla
Asteraceae
złożone.
Skład:
� olejek eteryczny (0,5-1,5%):
składniki seskwiterpenowe: ?-bisabolol (40-50%) i jego tlenki, chamazulen
farnezen, mircen i kadinen
� spiroeter
� flawonoidy do 8%: pochodne apigeniny, luteoliny, kwercetyny
� kumaryny
� związki śluzowe

Działanie i zastosowanie:
� przeciwskurczowe
bisabolol, en-in-dicykloeter, hydroksykumaryny i flawonoidy
� przeciwzapalne
?-bisabolol, chamazulen, fernazen, flawonoidy, śluz
� stany zapalne przewodu pokarmowego, pęcherza moczowego, jamy ustnej
� medycyna ludowa
w celu ułatwienia zaśnięcia dzieciom
olejki eteryczne (apigenina
wpływ na poziom GABA
uspokojenie)

Uwaga! Alergie

Arcydzięgiel lekarski - Archangelicae rad.-Archangelica officinalis - Umbelliferae
baldaszkowate - SKŁAD:
� olejek eteryczny (do 1,5%): (-)-�-felandren oraz ?-pinen, p-cymol...
� kumaryny: angelicyna, ostol, ostenol, imperatoryna, ksantotoksyna, bergapten
� kwas walerianowy

Działanie i zastosowanie:
� aromaticum amarum
choroby układu pokarmowego, pobudza wydzielanie soku żołądkowego, zwiększa wydzielanie śliny, żółci
� diureticum
olejek eteryczny, powoduje wzrost stężenia cukru z moczu
� sedativum
kumaryny (angelicyna), kwas walerianowy
działanie depresyjne na OUN
� rozkurczowe i hipotensyjne
kumaryny (angelicyna)
� działanieblokujące na kanały wapniowe
kumaryny (imperatoryna, angelicyna)
� przeciwbakteryjne
� przyspiesza menstruację


Dziurawiec zwyczajny - Hyperici herba-Hypericum perforatum - Guttiferae-soczne SKŁAD:
� składniki antranoidowe: hiperycyna, pokrewne jej pseudohiperycyna, protohiperycyna, cyklopseudohiperycyna
� flawonoidy: hyperozyd, rutozyd, kwercetyna, biflawonoidy (amentoflawon, biapigenina), protocyjanidyny
� olejek eteryczny (kwiaty)
� garbniki katechinowe (3-8%, liście do 16%)
� kwas kawowy, chlorogenowy
� ksantony

Wyciągi i napary:
� zawierają związki o charakterze raczej hydrofilnym: flawonoidy, fenolokwasy, garbniki
� efekt: działanie ściągające, spazmolityczne i przeciwzapalne

Grupy leków, z którymi wchodzi w interakcje, m.in.:
� doustne leki antykoncepcyjne: krwawienia między miesiączkami, nieplanowane ciąże
� leki przeciwdepresyjne: nasilenie efektu serotoninowego z inhibitorami wychwytu zwrotnego serotoniny
� leki przeciwbólowe: Tramadol
syndrom serotoninowy
� leki przeciwmigrenowe
i dużo więcej

Działania niepożądane:
� zaburzenia trawienia
� reakcje alergiczne
� zmęczenie
� niepokój
� fotouczulenie
poparzenia słoneczne


Pieprz metystynowy (Kava-kava) - Piperis methystici radix
Piper methysticum
- Piperaceae
pieprzowate
SKŁAD:
� kawalaktony = kawapiroby (kawaina) (5,5-8,3%)
warunkują działanie uspokajające, nasenne

Przy zbyt długim stosowaniu objawy niepożądane
hepatotoksyczność (niewydolność wątroby), potęgowana przez alkohol
w Europie nie jest stosowany.

Działanie biologiczne na OUN:
Działają kawalaktony
wywołują sen, rozluźnienie mięśni, działają przeciwbólowo.
W małych dawkach działają podobnie do benzodiazepin. Alkohol nasila działanie
nie przyjmować równocześnie.

Polecany (w. komisji E):
� niepokój
� stres
� rozdrażnienie

� działanie nasenne

Interakcje:
� z alkoholem
� z barbituranami