Zgodnie z ustawą o zmianie imion i nazwisk z 15 listopada 1956r. zmiana imienia lub
nazwiska obywatela polskiego na inne wskazane może nastąpić tylko na wniosek
zainteresowanego. Osoba, która nie posiada żadnej przynależności państwowej może
zmienić imię lub nazwisko na swój wniosek, jeżeli posiada miejsce zamieszkania w
Polsce.
* * *
Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska uwzględniony zostaje, gdy jest uzasadniony
ważnymi względami, do których należą m.in. :
- imię lub nazwisko jest ośmieszające lub nie licujące z godnością człowieka,
- imię lub nazwisko ma niepolskie brzmienie,
- nazwisko posiada formę imienia.
Można tez zmienić nazwisko na to, którego wnioskodawca od wielu lat używa.
Wniosek o zmianę nazwiska nie zostanie uwzględniony jeżeli zachodzi uzasadniona
obawa, że wnioskodawca ubiega się o zmianę nazwiska w zamiarze ułatwienia sobie
działalności przestępczej albo uchylenia się od odpowiedzialności cywilnej lub karnej
albo gdy wnioskodawca ubiega się o jego zmianę na nazwisko historyczne, wsławione
na polu kultury i nauki, działalności politycznej, społecznej lub wojskowej, chyba że
posiada członków rodziny o tym nazwisku albo jest powszechnie znany pod tym
nazwiskiem.
Zmiana nazwiska obojga rodziców rozciąga się też na małoletnie dzieci. Jeżeli zmiana
nazwiska dotyczy tylko jednego z rodziców to rozciągnięcie jej na małoletnie dziecko
wymaga zgody drugiego z rodziców, chyba że nie ma on pełnej zdolności do czynności
prawnych, nie żyje lub nie jest znany albo że jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Jeżeli dziecko ukończyło 14 lat, wymagana jest również jego zgoda. Jeżeli rodzice nie
mogą dojść do porozumienia, każde z nich może zwrócić się o rozstrzygnięcie do władzy
opiekuńczej.
Nazwisko może składać się najwyżej z dwóch członów. Zapis ten dotyczy też nazwisk w
przypadku zawarcia małżeństwa lub przysposobienia.
W sprawach tych rozstrzyga w drodze decyzji administracyjnej starosta właściwy ze
względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Jeżeli wnioskodawca nie posiada
miejsca zamieszkania rozstrzyga Prezydent m.st. Warszawy jako organ wykonawczy
gminy Warszawa-Centrum. Podanie (wzór poniżej) osoby zamieszkałe w Polsce składają
się do tych organów, a w sytuacji gdy wnioskodawca zamieszkuje za granicą  za
pośrednictwem konsula RP w danym kraju. Opłaty skarbowe, jakie się z tym wiążą, są
następujące:
- zezwolenie na zmianę imienia lub nazwiska  30 zł,
- wniosek  5 zł,
- załączniki do wniosku  50 gr za każdy załącznik.
Od opłaty skarbowej zwolnione są osoby, których imię lub nazwisko ma brzmienie
ośmieszające lub obce albo którym bezprawnie zmieniono nazwisko.
Jeżeli zachodzą jakiekolwiek wątpliwości dotyczące pisowni lub brzmienia imienia i
nazwiska, zostają one rozstrzygnięte przez starostę na wniosek strony.
1
Termin na wydanie decyzji administracyjnej wynosi 30 dni. Jednakże w sprawach bardzo
skomplikowanych może być wydłużony do 60 dni.
Organ, który wydał decyzję o zmianie imienia lub nazwiska, zawiadamia o tym urzędy
stanu cywilnego właściwe ze względu na miejsce sporządzenia aktu urodzenia i
małżeństwa wnioskodawcy oraz miejsce sporządzenia aktów urodzeń jego małoletnich
dzieci, a ponadto właściwy urząd skarbowy i organ Policji, wojskową komendę
uzupełnień i organy ewidencji ludności oraz Centralny Rejestr Skazanych.
Jeżeli uzyskamy odmowę zmiany imienia lub nazwiska, można wnieść odwołanie do
właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania, Samorządowego Kolegium
Odwoławczego w ciągu 14 dni od doręczenia decyzji wnioskodawcy.
O nazwisku, które każdy z małżonków będzie nosił po zawarciu małżeństwa, decyduje
jego oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. Można je złożyć
bezpośrednio po zawarciu małżeństwa albo przed sporządzeniem przez kierownika
urzędu stanu cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających
zawarcie małżeństwa. Małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące
dotychczasowym nazwiskiem jednego z nich. Każdy z nich może także zachować swoje
dotychczasowe nazwisko lub też połączyć z nim dotychczasowe nazwisko drugiego
małżonka. Takie nowe nazwisko może składać się maksymalnie z dwóch członów.
Kolejność członów nazwiska jest dowolna. W sytuacji, gdy małżonkowie nie złożą
oświadczenia w sprawie nazwiska, każdy z nich zachowuje swoje dotychczasowe
nazwisko, a dzieci będą nosić nazwisko ojca. Zmiana nazwiska w takiej sytuacji będzie
możliwa już tylko w trybie administracyjnym.
W ciągu trzech miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie,
rozwiedziony małżonek, który wskutek zawarcia małżeństwa zmienił swoje
dotychczasowe nazwisko, może przez oświadczenie złożone przed kierownikiem urzędu
stanu cywilnego powrócić do nazwiska, które nosił przed zawarciem małżeństwa. Z kolei
były mąż nie może domagać się odebrania swojej byłej żonie prawa do nazwiska
nabytego przez małżeństwo.
Dziecko, co do którego istnieje domniemanie, że pochodzi ono od męża matki, nosi jego
nazwisko, chyba że małżonkowie złożyli oświadczenie, że dziecko nosić będzie
nazwisko matki. Oświadczenia takie składane są jednocześnie ze złożeniem oświadczeń
w sprawie nazwisk przyszłych małżonków. Takie same wymagania stosuje się
odpowiednio do nazwiska dziecka, którego rodzice zawarli małżeństwo po urodzeniu się
dziecka. Jeżeli zaś rodzice zawarli małżeństwo po ukończeniu przez dziecko trzynastego
roku życia, do zmiany nazwiska dziecka potrzebne jest także wyrażenie zgody przez
dziecko osobiście.
Jeżeli ustalono ojcostwo przez uznanie dziecka, nosi ono nazwisko ojca, chyba że ten za
zgodą osób, których zgoda jest potrzebna do ważności uznania, złożył przy uznaniu
dziecka oświadczenie, że nosić ono będzie nazwisko matki. Jeżeli w chwili uznania
dziecko ukończyło trzynasty rok życia, potrzebne jest także wyrażenie przez nie zgody.
W wyroku ustalającym ojcostwo sąd albo w wydanym póz
niej postanowieniu sąd
opiekuńczy nadaje dziecku na jego wniosek lub na wniosek jego przedstawiciela
ustawowego nazwisko ojca. Jeżeli dziecko ukończyło już trzynasty rok życia, do nadania
2
nazwiska ojca potrzebne jest także wyrażenie zgody przez dziecko osobiście. W sytuacji
gdy nie ustalono ojcostwa dziecka, nosi ono nazwisko matki. Jeżeli zaś oboje rodzice są
nieznani, sąd opiekuńczy nadaje dziecku nazwisko.
Jeżeli matka małoletniego dziecka zawarła małżeństwo z mężczyzną, który nie jest
ojcem dziecka, małżonkowie mogą złożyć przed kierownikiem u.s.c. oświadczenie, że
dziecko będzie nosiło nazwisko męża matki. Jeżeli dziecko ukończyło 13 lat, do nadania
nazwiska męża matki potrzebne jest wyrażenie przez nie zgody. Nadanie dziecku
nazwiska męża matki nie jest dopuszczalne w sytuacji, gdy nosi ono nazwisko ojca,
chyba że nazwisko ojca zostało mu nadane na podstawie sądowego ustalenia ojcostwa.
Wzór wniosku o zmianę nazwiska (lub imienia)
Dawid Błotko
[ [e-mail] ]
3