DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA
dziecka w ostatnim roku wychowania przedszkolnego
DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA dziecka w ostatnim roku wychowania przedszkolnego. Materiały dla dziecka to osobna
broszura z materiałem dla dziecka, która wraz z informacjami z rozdziału Diagnoza przedszkolna  założenia i uwagi
zawartego w Programie wychowania przedszkolnego ZANIM B
D
UCZNIEM oraz załącznikami tam umieszczonymi
pozwoli nauczycielowi na zdobycie gruntownej wiedzy o poziomie kompetencji wszystkich dzieci w stosunku do
wymagań obowiązującej podstawy programowej wychowania przedszkolnego.
CZAS PRZEPROWADZENIA DIAGNOZY
Początkowa diagnoza powinna zostać przeprowadzona w grupie najstarszych dzieci we wrześniu (Próba 1  wrzesień)
po rozpoczęciu roku szkolnego. Umożliwi ona poznanie reprezentowanego przez dzieci poziomu wiadomości i umie-
jętności oraz zaplanowanie pracy z całą grupą i budowanie planów pracy indywidualnej z poszczególnymi dziećmi
 potrzebującymi wsparcia lub uzdolnionymi w danych sferach.
Wszystkie materiały potrzebne do indywidualizacji procesu wychowania i nauczania skorelowane z wynikami
diagnozy nauczyciel znajdzie w Programie wychowania przedszkolnego ZANIM B
D
UCZNIEM!
W styczniu, biorąc pod uwagę osiągnięcia dzieci, nauczyciel powinien dokonać weryfikacji planów pracy indywidualnej,
aby dostosować je do aktualnych potrzeb.
Końcowa diagnoza  przeprowadzona w maju (Próba 2  maj)  da obraz efektów podjętych działań i poziomu przy-
gotowania dzieci do rozpoczęcia nauki w szkole.
ZAWARTOŚĆ BROSZURY:
Broszura zawiera Pomoce do przeprowadzenia badania diagnostycznego, liczne kolorowe zadania/karty pracy/
ćwiczenia, w podziale na Próbę 1  wrzesień i Próbę 2  maj, pozwalające nauczycielowi poznać poziom umiejęt-
ności i ich przyrost (próba majowa) dzieci w sferach:
" sprawność manualna,
" percepcja wzrokowa,
" percepcja słuchowa,
" rozwój intelektualny wraz z pojęciami matematycznymi,
" rozumienie symboli.
Dziecko dopasowuje obrazki wycięte przez nauczyciela, wykazuje się orientacją na kartce papieru, układa histo-
ryjki obrazkowe  także słownie, rysuje po śladzie, koloruje kontury, wskazuje podobieństwa i różnice, rozpoznaje
kolory i kształty, porównuje obrazki, rozpoznaje dz
więki, odgłosy, dokonuje analizy wyrazowej i sylabowej, układa
rymy, stosuje liczebniki porządkowe, dostrzega regularności, rozpoznaje symbole i znaki graficzne  te czynności,
ale na nieco zmienionym i rozszerzonym materiale, powtarza w maju, aby nauczyciel mógł określić postęp
w kształtowanych umiejętnościach.
W broszurze zawarty jest Arkusz diagnozy przedszkolnej, który umożliwia wpisanie wyników poszczególnych dzieci
m.in. w ww. sferach, a także uwzględnia inne, których poziom określi nauczyciel po przeprowadzeniu obserwacji
dzieci:
" rozwój fizyczny i motoryczny,
" samoobsługa,
" rozwój społeczny i emocjonalny,
" zasób wiedzy o środowisku społecznym i przyrodniczym,
" mowa.
Ostatnią część broszury stanowi Zestaw pytań do rodziców dziecka przychodzącego do przedszkola.
Uzyskane dzięki wywiadowi informacje pozwolą na określenie upodobań dziecka, sądów rodziców na ich temat oraz
oczekiwań w stosunku do nauczycieli, co ułatwi budowanie dobrych relacji między rodzicami a nauczycielami.
SPOSÓB PRZEPROWADZENIA DIAGNOZY
Nauczyciel zapisuje wyniki badania diagnostycznego na Arkuszu diagnozy przedszkolnej zwartego w Broszurze.
W arkuszu przy każdym jednostkowym punkcie umieszczone są litery wskazujące działania, na podstawie których
pozyskiwane będą informacje o dziecku:
o  obserwacja dziecka w różnych codziennych sytuacjach,
r  rozmowy z dzieckiem (okazjonalne lub celowe),
z  organizowanie zabaw lub zajęć, w których dziecko wykonuje konkretne działanie,
p  wykonywanie zadań z wykorzystaniem proponowanych pomocy (powinny być one dołączone do dokumentacji
diagnozy).
Podstawową metodą stosowaną w diagnozie jest obserwacja dziecka podczas zabawy, ćwiczeń ruchowych, czyn-
ności porządkowych oraz kiedy wchodzi w relacje z kolegami i osobami dorosłymi.
Program wychowania przedszkolnego ZANIM B
D
UCZNIEM
DIAGNOZA PRZEDSZKOLNA  ZAłOżENIA I UWAGI
W rozdziale 6. Diagnoza przedszkolna  założenia i uwagi znajduje się opis materiałów dla dziecka (Broszura), cza-
su i sposobu przeprowadzenia diagnozy, analiza wyników  umiejętności dzieci i sposoby wykorzystania informacji
o poziomie umiejętności indywidualnych dzieci i grupy jako całości, celem dobrania odpowiednich działań, wspoma-
gających pracę z dziećmi wymagającymi wsparcia i z dziećmi zdolnymi. Działania przedstawione są w rozdziałach 7. i 8.:
Propozycje działań podejmowanych z dziećmi w ramach pracy wyrównawczej oraz Propozycje działań podejmowanych
z dziećmi zdolnymi.
ANALIZA UMIEJęTNOŚCI DZIECI I WYKORZYSTANIE UZYSKANYCH INFORMACJI
Celem analizy jest określenie, w jakich sferach należy wspomóc dziecko w osiągnięciu kompetencji wskazanych
w podstawie programowej wychowania przedszkolnego.
Odniesieniem do ustalenia prezentowanego przez dzieci poziomu są przedstawione w programie trzy etapy docho-
dzenia do określonych umiejętności (patrz rozdz. 5. Etapy osiągania umiejętności i sposoby realizacji w ramach ob-
szarów edukacyjnych).
Jeżeli umiejętności są zgodne z 1 etapem, wstawiamy 1 pkt, jeśli z 2 etapem  2 pkt., jeśli z 3 etapem  3 pkt.
Rozpoczynając ostatni rok edukacji przedszkolnej, harmonijnie rozwijające się dziecko powinno z każdej umiejęt-
ności, ujętej w Arkuszu diagnozy przedszkolnej, otrzymać 2 pkt. (patrz: Broszura  Diagnoza przedszkolna dziecka
w ostatnim roku wychowania przedszkolnego. Materiały dla dziecka).
Wynik wrześniowej diagnozy zapisany byłby w sposób następujący:
I. Rozwój fizyczny i motoryczny 8 pkt.
II. Samoobsługa 6 pkt.
III. Sprawność manualna 12 pkt.
IV. Rozwój społeczny i emocjonalny 20 pkt.
V. Zasób wiadomości o otoczeniu społecznym i przyrodniczym 12 pkt.
VI. Mowa 16 pkt.
VII. Percepcja wzrokowa 12 pkt.
14 pkt.
VIII. Percepcja słuchowa
IX. Rozwój intelektualny wraz z pojęciami matematycznymi 26 pkt.
X. Rozumienie symboli
4 pkt.
W rzeczywistości wyniki poszczególnych dzieci będą zróżnicowane, jeżeli otrzymają one nie 2 pkt., ale 1 pkt. lub 3 pkt.
za daną umiejętność.
 ZESTAWIENIE WYNIKÓW INDYWIDUALNYCH I GRUPY  ZAł
CZNIKI
Przedstawienie w tabeli zbiorczej Załącznik nr 1. Zestawienie wyników grupy ogólnego poziomu umiejętności wszyst-
kich dzieci z danej grupy posłuży do planowania świadomego organizowania pracy z całą grupą według ustalonych
najsłabszych i najmocniejszych stron dzieci.
Dla określenia poziomu grupy należy w tabeli ustalić, w stosunku do liczby badanych dzieci, sumę punktów w Próbie 1
(we wrześniu) na poziomie 2 etapu umiejętności, zaś w Próbie 2 (w maju) na poziomie 3 etapu umiejętności  i porów-
nać z wynikiem uzyskanym przez dzieci.
Przykład:
Diagnozujemy sferę I. Rozwój fizyczny i motoryczny, w której w wyniku przeprowadzenia czterech obserwacji dziecko rozwijają-
ce się harmonijnie uzyska w wrześniu 8 pkt., osiągając 2 etap umiejętności. Zatem 15 dzieci powinno uzyskać łącznie 120 pkt.
Ponieważ jednak 5 dzieci było słabszych fizycznie i otrzymało po 6 pkt., a 10 bardzo sprawnych i otrzymało po 12 pkt., to wynik
grupy wyniósł 150 pkt. Zestawienie 150 do 120 jest dla nas informacją, że poziom grupy jest dobry, a dalsze nasze działania
będą skoncentrowane na indywidualnym wsparciu dzieci słabszych i dostarczaniu trudniejszych zadań ruchowych dzieciom
szczególnie sprawnym. Gdyby jednak wynik został ustalony w proporcji np. 90 do 120 wtedy w codziennej pracy należy wpro-
wadzać wiele zabaw dla całej grupy, umożliwiających dzieciom nabywanie sprawności ruchowej.
Opracowanie tabel Załącznik nr 3. Zestawienie wyników dzieci ukazujących zbiorcze wyniki poszczególnych dzieci
pomoże w wyodrębnieniu do pracy indywidualnej dzieci wymagających wsparcia oraz dzieci zdolnych i wykazu-
jących przyspieszony rozwój w określonych sferach.
DZIECI Z TRUDNOŚCIAMI W RÓżNYCH OBSZARACH
W sytuacji, kiedy w Próbie 1 (we wrześniu) został ustalony niski poziom grupy w jakiejś sferze, warto, aby nauczyciel
odnotował sprawności, które wypadły najsłabiej, w tabeli Załącznik nr 2. Zestawienie liczb dzieci z trudnościami
w konkretnych sprawnościach.
Jeżeli dziecko uzyska mniej punktów w jakiejś sferze, należy przygotować plan pracy indywidualnej, wykorzystując
w tym celu sposoby pracy z dziećmi z trudnościami, przedstawione w rozdziale 7. Propozycje działań podejmowa-
nych z dziećmi w ramach pracy wyrównawczej.
DZIECI ZDOLNE
W sytuacji, w której dziecko prezentuje umiejętności na wysokim poziomie, nauczyciel może skorzystać z pomysłów
i środków dydaktycznych, które umożliwią mu dalszy rozwój i będą zachętą do podejmowania nowych zadań. Sposo-
by pracy z dziećmi z zdolnymi opisane zostały z rozdziale 8. Propozycje działań podejmowanych z dziećmi zdolnymi.