http://e-prawnik.pl
Urlopy pracownicze
Kiedy jest możliwe odwołanie pracownika z urlopu?
Data: 08-05-2009 r.
Pracownikowi przysługuje z mocy ustawy prawo do nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego. Urlop
powinien zostać wykorzystany w naturze i pracownik nie może się zrzec prawa do urlopu wypoczynkowego.
W praktyce zdarzają się jednak wyjątki, kiedy w czasie przebywania pracownika na urlopie wypoczynkowym
jego obecność w zakładzie pracy staje się nieodzowna. Jest to jedyny przypadek, kiedy pracownik nie może
wykorzystać urlopu wypoczynkowego, mimo że ma do niego prawo.
O terminie wykorzystania urlopu wypoczynkowego przez pracownika decydują wspólnie pracodawca i
pracownik. Ustalenia te najczęściej znajdują się w planie urlopów. Terminy urlopów wypoczynkowych
określone w planie urlopów nie mają jednak charakteru bezwzględnego i mogą zostać zmienione z inicjatywy
pracownika bądz
pracodawcy.
Przesłanki odwołania pracownika z urlopu
Możliwość odwołania pracownika z urlopu przez pracodawcę uzależniona została od szeregu warunków. Po
pierwsze obecność pracownika w zakładzie pracy jest niezbędna, a nieobecność pracownika w zakładzie
pracy mogłaby spowodować poważne zakłócenia w procesie pracy. Po drugie przyczyna powodująca
konieczność obecności pracownika w zakładzie pracy była niemożliwa do przewidzenia w chwili
rozpoczęcia przez pracownika odbywania urlopu wypoczynkowego . Jeżeli spełnione są powyższe
przesłanki, pracodawca może odwołać pracownika z urlopu.
Forma odwołania pracownika z urlopu
W celu odwołania pracownika z urlopu pracodawca powinien przesłać pracownikowi zawiadomienie z
urlopu wypoczynkowego. W przypadku zaś, gdy zgłoszenie się pracownika do zakładu pracy powinno
nastąpić bez zbędnej zwłoki, pracodawca może skorzystać z innej formy komunikacji z pracownikiem w celu
odwołania pracownika z urlopu (telefon, faks, mail).
Po otrzymaniu przez pracownika odwołania z urlopu pracownik ma obowiązek stawić się w zakładzie pracy.
Pracownik nie może sprzeciwić się czyniącemu zadość wskazanym wymogom odwołaniu z urlopu i nie
stanowi przesłanki dla nieuczynieniu mu zadość bezpodstawność odwołania pracownika z urlopu.
Również w przypadku bezpodstawności odwołania z urlopu pracownik powinien bowiem stawić się w
zakładzie pracy, jednakże w takim przypadku przysługuje mu roszczenie o odszkodowanie mające na celu
naprawienie szkody poniesionej w wyniku bezpodstawnego odwołania z urlopu. Podstawę tego roszczenia
stanowi art. 471 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy.
Niestawienie się pracownika w zakładzie pracy w terminie wskazanym w odwołaniu go z urlopu
wypoczynkowego stanowi naruszenie obowiązków pracowniczych poprzez nieusprawiedliwioną
nieobecność w pracy . Naruszenie obowiązków pracowniczych stanowi zaś przesłankę dla pracodawcy do
rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika - na podstawie art. 52 ż 1 pkt 1 Kodeksu
pracy.
Zwrot kosztów odwołania pracownika z urlopu
Zwykle odwołanie z urlopu pracownika wiąże się dla niego z kosztami przerwania urlopu i wcześniejszego
stawienia się w zakładzie pracy. Koszty te powstaną przede wszystkim w sytuacji, kiedy pracownik wyjechał
na urlop wypoczynkowy do miejscowości turystycznej i musiał z góry opłacić koszty najmu pokoju
hotelowego oraz koszty biletu powrotnego. Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, koszty związane z
odwołaniem pracownika z urlopu wypoczynkowego ponosi pracodawca. Przepisy te ograniczają jednak
zakres odpowiedzialności pracodawcy tylko do kosztów bezpośrednio związanych z odwołaniem
pracownika z urlopu wypoczynkowego. W praktyce rodzą się wątpliwości, które koszty mogą zostać
zaliczone do kosztów bezpośrednio związanych z odwołaniem go z urlopu wypoczynkowego, a które nie
zostaną do nich zaliczone. W doktrynie prawa nie budzi wątpliwości, że podlegają zwrotowi przez
pracodawcę koszty opłaconego, a nie wykorzystanego przez pracownika pobytu w hotelu, domu wczasowym
itp. oraz koszty podróży z miejsca spędzania urlopu do miejscowości, gdzie mieści się zakład pracy. Koszty te
powinny zostać przez pracownika udokumentowan e, przy czym nieudokumentowanie poniesienia kosztów
podróży nie pozbawia pracownika możliwości uzyskania ich zwrotu, jednakże zwrot zostanie dokonany
według norm obowiązujących, zgodnie z przepisami ustalonymi prze ministra właściwego do spraw pracy
przy podróżach służbowych.
Wątpliwości w praktyce budzi też zasadność domagania się przez pracownika pokrycia kosztów
związanych z przerwaniem urlopu wypoczynkowego rodziny pracownika przebywającej wspólnie z nim.
Poglądy doktryny w tej kwestii są podzielone i część doktryny odrzuca możliwość domagania sie przez
pracownika zwrotu przez pracodawcę kosztów przerwania urlopu wypoczynkowego przez rodzinę
pracownika. Pozostała część doktryny dopuszcza możliwość domagania sie przez pracownika zwrotu przez
pracodawcę kosztów przerwania urlopu wypoczynkowego przez rodzinę pracownika, ale pod pewnymi
warunkami. Koszty te będą zasadne, jeżeli w związku z odwołaniem pracownika z urlopu wypoczynkowego
rodzina pracownika również została zmuszona do przerwania urlopu wypoczynkowego. Jeśli natomiast,
pomimo odwołania pracownika z urlopu, jego rodzina nie była zmuszona wrócić wraz z odwołanym
pracownikiem, to nie ma podstaw do zwrotu przez pracodawcę kosztów przerwania przez rodzinę pracownika
urlopu wypoczynkowego.
Należy też zwrócić uwagę, że koszty odwołania z urlopu wypoczynkowego nie obejmują poniesionej przez
pracownika straty w związku z nieosiągnięciem dochodu z dodatkowej pracy , której pracownik podjął się
na czas urlopu.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jednolity: Dz.U. 1998 r., Nr 21, poz. 94, ze zm.)
http://e-prawnik.pl