Prawo - to zbiór norm wydanych lub uznanych przez państwo, których przestrzeganie jest kontrolowane przez
organ władzy.
Najważniejsze funkcje prawa:
1. Funkcja organizacyjna i ochronna prawa
- Prawo <->bezprawie
- Porządek <-> chaos
- Porządek -> bezpieczeństwo, stabilizacja, przewidywalność, pokój
- Porządek  > ochrona państwa przed zagrożeniami zewnętrznymi np. wojną,
terroryzmem, katastrofami ekologicznymi (prawo międzynarodowe i
unijne)
--> ochrona bezpieczeństwa wewnętrznego państwa, działania organów
władzy państwowej prawo wewnętrzne i unijne
-> ochrona jednostki prawo wewnętrzne i unijne : osoby fizyczne
bezpieczeństwo osobiste, majątkowe, pracy osoby prawne
bezpieczeństwo majątkowe
2. Funkcja kontrolno-represyjna
- Prawo -> porządek -> kontrola, czy dany podmiot: państwo, organ władzy państwowej,
jednostka (osoba fizyczna, czy prawna) przestrzegają prawa
- Naruszenie prawa = represja/sankcja
->przewidziana w prawie międzynarodowym, unijnym, wewnętrznym
konstytucyjnym, cywilnym, karnym, pracy)
->wymierzana przez przewidziany do tego organ władzy
Skuteczność prawa:
v� dobre prawo
v� dobrze zorganizowane organy władzy
v� władza jest legitymowana demokratycznie
v� akceptacja społeczna
v� środki finansowe
Dziedziny prawa:
1. Prawo wewnętrzne
Ł� Stanowione przez parlament, który posiada legitymację demokratyczną
Ł� Podstawowe z
ródło prawa wew. to USTAWA
Ł� Adresatami prawa są organy władzy państwowej oraz jednostki osoby fizyczne i prawne działające na
terytorium danego państwa - > zasada suwerenności terytorialnej -> prawo niemieckie, francuskie, polskie
Ł� globalizacja, tworzenie się prawa ponadnarodowego np. prawo unijne. Stosowaniem prawa zajmują się
organy danego państwa
2. Prawo międzynarodowe
Ł� Stanowione przez państwa, które są jednocześnie adresatami prawa
Ł� Podstawowe z
ródło pmp to: umowa międzynarodowa i zwyczaj
Ł� Pozostałe podmioty pmp o kompetencjach ograniczonych: organizacja międzynarodowa, jednostka, ruch
narodowowyzwoleńczy
Ł� Brak skutecznego systemu egzekwowania prawa, na zasadzie wyjątku Rada Bezpieczeństwa ONZ
działająca na podstawie rdz. V)) Karty Narodów Zjednoczonych, sądy międzynarodowe  Międzynarodowy
Trybunał Sprawiedliwości, Międzynarodowy Trybunał Karny, Europejskie Trybunał Praw Człowieka
3. Prawo unijne
Ł� Stosowane na terytoriach państw członkowskich UE
Ł� Adresowane do: instytucji unijnych, państw członkowskich, jednostek
Ł� Stosowane bezpośrednio w państwach członkowskich:
 Bruksela stanowi - Jan K. z Krakowa stosuje
Ł� Ma pierwszeństwo przed prawem wewnętrznym
Rodzaje prawa wewnętrznego ze względu na sposób jego tworzenia:
A. System kontynentalny
- Prawo stanowione przez parlament
- Podział na stanowienie i stosowanie prawa
- USTAWA
B. System anglosaski
- Prawo stanowione także przez sądy (Case law)
C. Prawo wyznaniowe
- np. islam (Allah jako ostateczny twórca prawa, a Koran wraz z Sunnami tworzą Szariat tzw. Świete prawo
islamu)
Konstytucje Polskie
v� 1791 r. Konstytucja 3 Maja (I RP)
v� 1921 r. Konstytucja Marcowa (II RP)
v� 1935 r. Konstytucja Kwietniowa (II RP)
v� 1952 r. Konstytucja Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskie z 1997 r.
- Moment konstytucyjny
- 1992 - r. prace nad Konstytucją ))) RP
- Uchwalenie Konstytucji przez Zgromadzenie Narodowe połączone izby Sejmu i Senatu)
- Zatwierdzenie Konstytucji w referendum
- Do tej pory Konstytucja została zmieniona TYLKO raz (art. 55)
Treść konstytucji:
v� religia
v� społeczeństwo
v� aktualny układ sił politycznych
v� kontekst międzynarodowy
v� historia, tradycja
Systematyka Konstytucji (wybrane elementy)
�� Preambuła
�� Rozdział ) Rzeczpospolita
�� Rozdział )) Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela
�� Rozdział ))) y
ródła prawa
�� Rozdział )V Sejm i Senat
�� Rozdział V Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
�� Rozdział V) Rada Ministrów i administracja rządowa
�� Rozdział V))) Sądy i Trybunały
Państwo demokratyczne
?� Demos  gr. lud, państwo demokratyczne  państwo rządzone przez lud/Naród odejście od ujęcia
etnicznego)
?� Rządzone przez lud:
a. bezpośrednio: (referendum, inicjatywa ludowa)
b. pośrednio; (posłowie wybieranie w wyborach powszechnych mają wpływ na wyłonienie rządu
oraz tworzą prawo obowiązujące w danym kraju)
Demokratyczne państwo prawne
o Elementy formalne
�� podział władzy
http://notatek.pl/elementy-prawa-notatki?notatka
�� Legalizm
�� Prymat ustawy
o Elementy materialne
�� Zgodność prawa z wartościami wyrażonymi w Konstytucji, zwłaszcza prawami człowieka.
Trójpodział władzy
- Ustawodawcza (Sejm i Senat)
- Wykonawcza (Prezydent RP, Rada Ministrów)
- Sądownicza (Sądy, Trybunały)
y
ródła prawa w Polsce w świetle rozdziału VII Konstytucji RP:
?� Powszechnie obowiązujące każdy może być adresatem
�� nie ograniczone terytorialnie  obszar całego kraju
�� ograniczone terytorialnie  tzw. Akty prawa miejscowego przez jednostki samorządu
terytorialnego i terenowe organy administracji rządowej
?� Wewnętrznie obowiązujące jednostki podległe są organowi wydającemu akt
v� Konstytucja
v� Ustawy
v� Rozporządzenia
USTAWA
�� wraz z Konstytucją tworzą podstawy systemu prawa polskiego
�� Uchwalana przez Sejm za zgodą Senatu
�� Adresatami są: organy władzy publicznej, osoby fizyczne i prawne
�� w tej formie należy: nakładać obowiązki, przyznawać prawa, ograniczać wolności i prawa jednostek,
określać zasady działania organów władzy publicznej
�� Kodeks: ustawa, której celem jest całościowe, wyczerpujące, niesprzeczne uregulowanie określonej
dziedziny życia np. kodeks karny, kodeks cywilny,
�� kodeks pracy, kodeks spółek handlowych
ROZPORZ
DZEN)E
�� Wydane na podstawie ustawy i w celu wykonania ustawy przez naczelne organy administracji m.in. Rada
Ministrów, Prezes Rady Ministrów, minister
�� Upoważnienie zawarte w ustawie powinno wskazywać:
�� jaki organ ma wydać rozporządzenie
�� zakres spraw do uregulowania
Zasadniczy podział umów międzynarodowych w świetle Konstytucji:
�� Ratyfikowane
�� Ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie
v� Konstytucja
v� Umowy ratyfikowane za zgodą wyrażoną w ustawie
v� Ustawy
v� Umowy ratyfikowane
v� Rozporządzenia