Mazidła - należy wstrząsnąć przed użyciem, aby powstała emulsja, którą nakłada się na skórę za pomocą gazika lub gładkiej powierzchni dłoni i palców.
Maści, kremy i pasty - stosuje się przez namaszczanie (patrz wyżej), wcieranie, opatrunek płatowy i szczelny (okluzyjny).
Wcieranie - należy wykonywać w rękawiczce lub za pomocą gazy, pędzla, miękkiej szczoteczki. Wciera się ruchami półkolistymi, delikatnie uciska jąć skórę. Po wtarciu maści można skórę zasypać pudrem i nałożyć bandaż. Stosowanie 1-2 razy na dobę ma na celu lepsze przenikanie leku w głąb naskórka i skóry.
Płatowy opatrunek maściowy - polega na nałożeniu na ognisko chorobowe kilku warstw gazy z nałożoną cienką warstwą równomiernie rozprowadzonej maści lub pasty o grubości 1-1,5 mm, pokryciu cienką folią, gazą i umocowaniu bandażem.
Pasta - rozprowadza się ją szpatułką bezpośrednio na ognisko chorobowe l raz na dobę, niekiedy przysypuje talkiem.
Roztwory - mają zastosowanie w postaci okładów, przymoczek, wcierek, smarowań. Z powodu szybkiego parowania lek należy nanosić na skórę równomiernie bez rozcieńczania (najczęściej są to: 2-3% wodny roztwór ichtiolu, kwas borny, octan glinu, napar z herbaty i rumianku). Roztwór polewa się bezpośrednio z butelki na materiał, którym jest rozprowadzany na skórze.
Płynny puder (zawiesina, papka) - w połowie złożony jest ze stałych składników, w połowie z płynnych. Stałe składniki szybko opadają na dno naczynia, dlatego przed użyciem należy nim wstrząsnąć, fest rodzajem opatrunku suchego. Wysycha na powierzchni skóry i dobrze do niej przylega. Nie należy go stosować w miejscach owłosionych. Na malej powierzchni rozsmarowuje się papkę cienką warstwą za pomocą kwacza, na dużej - za pomocą pędzla miękkiego o długości szczeciny 3-5 cm, ruchami podłużnymi, wahadłowymi. Po rozsmarowaniu papka powinna wysychać na wolnym powietrzu 4-6 minut; puder płynny jest stosowany l -2 razy na dobę.
Kąpiele lecznicze - w wannie wypełnionej do połowy wodą o temperaturze 35,5-37,8°C wymieszaną z lekiem (np. dziegcie, olejki, nadmanganian potasu, chinozol, mydło, sól) lub kąpiele częściowe w miednicy (np. rąk) przez ok. 30 minut. W czasie kąpieli nie należy skóry pocierać, drapać ani używać myjki i szczotki, zaś po kąpieli delikatnie osuszać.
Lek w postaci naskórnych systemów terapeutycznych (np, nitrogliceryna, skopolamina): są to małe pojemniczki leków naklejane na skórę, z których lek jest uwalniany w sposób ciągły. Należy po pewnym czasie zmieniać miejsce naklejania. W przypadku zamoczenia plastra (kąpiel, prysznic) należy go wymienić na nowy.Plastry - zawierają różne substancje aktywne w masie klejącej, np. plaster salicylowy, folia samoprzylepna z kortykosteroidem w masie klejącej. Opatrunek dobiera się odpowiednio do rozległości owrzodzenia, utrzymując go na ranie 24-28 godzin, czasami dłużej, po czym zmienia na nowy. W nowoczesnych opatrunkach wykorzystuje się następujące materiały: folie, hydrożele, hydrokoloidy, alginaty, tworzywa piankowe. Opatrunki okluzyjne stosuje się w celu zwiększenia wchłaniania substancji leczniczych do skóry, należy je stosować przez krótki czas (raz w tygodniu, nie dłużej niż przez pól doby), ponieważ szybko dochodzi do rozwoju wtórnych zakażeń i stanów zapalnych ujść gruczołów potowych i mieszków włosowych.
3.3.5.1. Podawanie leków na owłosioną skórę głowy
Przed zastosowaniem zleconego leku na skórę głowy należy najpierw dokładnie umyć włosy (szampon o niskim pH). W przypadku gdy konieczne jest użycie szamponu lub mydła o odczynie alkalicznym w celu usunięcia niektórych preparatów leczniczych ze skóry głowy, przed końcowym spłukiwaniem włosów należy przemyć je rozcieńczonym roztworem octu. Włosy dwukrotnie namydla się i trzykrotnie spłukuje, po wstępnym osuszeniu ręcznikiem należy je rozczesać i odczekać aż do całkowitego wyschnięcia. Następnie włosy rozczesuje się na dwie strony i nakłada (najpierw na jedną, potem drugą połowę głowy) zlecony lek opuszkami palców lub kroplomierzem. Kolejno w odstępach l cm rozczesuje się włosy pacjenta, nakłada lekarstwo i rozmasowuje. Prawidłowo nałożony lek nie zachodzi na włosy od strony powierzchni skóry powyżej l cm. Po przeprowadzeniu zabiegu na całej skórze głowy pacjent może zastać uczesany w zwykły sposób.
3.4. Podawanie leków dotkankowo (iniekcje)
Przez iniekcję rozumie się podanie leku za pomocą igły (kaniuli) do tkanek, jam ciała albo naczyń krwionośnych. Można wymienić następujące rodzaje iniekcji: podskórne, śródskórne, domięśniowe, dożylne, dotętnicze. W formie wstrzyknięć podaje się leki, które otrzymane drogą doustną ulegają unieczynnieniu w przewodzie pokarmowym, np. substancje białkowe (insulina). Wstrzyknięcia można wykonać wtedy, kiedy droga doustną nie można po-….
. M