Lekcja

Temat: Środowisko życia, budowa i fizjologia minoga.

I. Budowa zewnętrzna.

To najprymitywniejsze tkankowce, żyją w środowisku morskim, wodnym, słodkowodnym. Są pasożytami. Ich ciało jest robakowate wydłużone, obłe, nie ma wyraźnego zróżnicowania na część głowową, tołwiową i ogonową. Po stronie tylnej znajdują się dwie płetwy grzbietowe i jedna ogonowa - tworzące organy ruchu. W części przodowej po stronie brzusznej znajduje się przyssawkowaty lejek gębowy uzbrojone w rogowe ząbki. Również język jest z ząbkami. Po bokach głowy znajdują się dobrze rozwinięte oczy przykryte półprzepuszczalną błoną. U góry głowy, czyli po stronie grzbietowej znajduje się otwór nosowy, a zaraz za nim z tyłu organ ciemieniowy, dzięki któremu odbierane są wrażenia świetlne. Po bokach za oczami znajdują się otwory skrzelowe - 7 po każdej stronie. Ciało pokrywa skóra, która jest gładka i śliska dzięki śluzowi.

II. Budowa wewnętrzna.

Szkielet tworzy struna grzbietowa i czaszka częściowo chrzęstne. Szkielet trzewiowy otaczający serce i otwory skrzelowe to 9 łuków połączonych poprzeczkami. W puszce znajduje się mózg oraz organy węchu, słuchu i równowagi.

III. Układ nerwowy

1. centralny to mózg i wstęgowaty rdzeń

Części mózgu

• przodomóżdże

• międzymóżdże

• śródmóżdże

• tyłomóżdże

• zamóżdże

2. obwodowy to 10 par nerwów odchodzących od mózgu i rdzenia.

Zmysły:

• czucia po bokach głowy i tułowia (ułożone jak linia boczna).

IV. Umięśnienie

Mięśnie ułożone są metametrycznie i tworzą aparat gębowy i język.

V. Układ pokarmowy

Jego częścią jest przyssawkowy lejek gębowy w którym są język i ząbki czepne. Koleinie jest:

• przełyk

• jelito z fałdą błony śluzowej zwiększające swoją powierzchnię chłonną dla osmozy cząsteczek pokarmowych do krwi.

• odbyt

W trawieniu bierze udział wątroba z woreczkiem żółciowym oraz trzustka. Minóg żywi się krwią. Przysysa się do ryby.

VI. Układ oddechowy.

Tworzą go skrzela wewnętrzne - woreczki skrzelowe silnie unaczynione, od których odchodzą szary skrzelowe. Woda wpływa do przewodów oddechowych oddaje O₂ i pobiera CO₂ i wypływa przez szczeliny. Tlen przenika do naczyń włosowatych.

VII. Układ krwionośny.

Jest zamknięty. Serce składa się z 3 elem.: zatoki żylnej, przedsionka i komory. Przez serce przepływa tylko krew z CO₂. Krew jest czerwona, zawiera hemoglobinę i czerwone krwinki. Hemoglobina łączy się aktywnie z O₂.

VIII. Układ wydalniczy

To pranerka. Składa się z pojedynczych kanalików w tylnej części ciała - metametrycznie ułożonych. Zakończone są one lejkami skierowanymi od jamy ciała. Od pranerki odchodzi moczowód, a kolejna zatoka moczopłciowa, do której uchodzą moczowody. Mocz powstaje w pranerce. Osocze krwi oczyszcza się na zasadzie osmozy.

IX. Układ rozrodczy

Rozdzielnopłciowość. Występują pojedyncze narządy rozrodcze. Zapłodnienie zew. następuje w H₂O. Występuje tarło okres godowy. Po złożeniu jaj dorosłe osobniki giną. Z jaj rozwijają się zarodniki. Występują: morula, gastrula, blastula.

X. Lancetnik jest niżej uorganizowany niż minóg, bo u minoga występuje:

• serce

• pranerki

• worki skrzelowe

• szkielet chrzęstny

• puszka z mózgiem

Minóg ma też organy uwstanione w budowie i czynnościach:

• przyssawkowy lejek

• tarka ropowa na języku

XI. Śluzice

Żywią się trzewiami i mięsem. Żywych i martwych.

---