WERSJA 2.0 poprawiona i uzupełniona przez OWCZAR Inc.

Budownictwo - dział techniki zajmującej się zasadami projektowania, wykonawstwa i konserwacji budowy.

2 rodzaje: *lądowe *wodne

Ze względu na położenie budowli budownictwo dzieli się na :

*nadziemne- budynki, mosty, wieże

*naziemne - drogi, pasy startowe, lotniska

*podziemne - tunele, metro, sieci zew. :cieplna , kanalizacyjna

Ze względu na przeznaczenie wznoszonych obiektów:

*mieszkaniowe, użyteczności publicznej, przemysłowe, komunikacyjne, sanitarne, energetyczne, rolnicze, wojskowe

Ze względu na rodzaj użytych materiałów:

*drewniane, kamienne, ceglane, betonowe, stalowe

3 podstawowe warunki budowli:

*powinna odpowiadać w pełni swojemu przeznaczeniu

*powinna być wykonana wg prawideł tzw. Sztuki budowlanej

*zaspokajać odczucia estetyczne.

Spełnienie 1 i 2 wchodzi w zakres budownictwa. Spełnienie 1,2,3 jest to tzw. Cel architektoniczny

Ze względu na technologie wykonania budowli.

* tradycyjne, tradycyjne udoskonalone - stosuje się drogi sprzęt, zmechanizowany, uprzemysłowione - wykonane metodami uprzemysłowionymi, elementy prefabryczne

Budynek - obiekt budowlany, w którym za pomocą przegród wydzielono przestrzeń o przeznaczeniu użytkowym.

Podział budynku w zależności od przewidzianego okresu użytkowania: *stałe- ponad 20 lat *tymczasowe - do 20 lat.

3 klasy długowieczności - 20-50 lat,50-100 lat, ponad 100 lat.

Podział z punktu widzenia ich samodzielnego utytułowania

*wolnostojące

* bliźniacze

* szeregowe

Ze względu na wysokość (wysokość budynku mierzy się od poziomu terenu, na którym stoi do wierzchu stropu najwyższej kondygnacji:

*niskie - do 12m lub w przypadków budowli mieszkalnych do 4 kondygnacji włącznie

* Średniowysokie - od 12- 25 m włącznie, do 9 kondygnacji włącznie

*wysokie - 25- 55

*wysokościowe >55 m

W czasie wznoszenia budynku - 3 fazy wykonywania

*stan zerowy

*Stan surowy

*roboty wykończeniowe

1 Roboty ziemne - wykopy pod budynek, izolacje przeciwwilgociowe, fundamenty, ściany piwnic, strop przykrywający piwnice

2. ściany zew., wew. Stropy, konstrukcja, dachy , pokrycia klatki schodowej, balkony

3. posadzki, tynki zew., wew., roboty szklarskie, malarskie.

Suterena - pomieszczenie, w którym poziom podłogi we wszystkich stronach znajduje się poniżej powierzchni terenu, ale nie niżej niż 90 cm.

Piwnica - pomieszczenie, w którym poziom podłogi >90 cm w stosunku do powierzchni

Ze względu na przebywanie ludzi:

* pomieszczenie przeznaczone na stały pobyt ludzi - te same osoby przebywają w ciągu doby więcej niż 4 godz.

*pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi - te same osoby w ciągu doby od 2-4 godz.

* pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi - krócej niż 2 godz.

->Norma projektowa zaleca minimalną wysokość 2,5 m

->Pomieszczenie przeznaczone do pracy - wysokość zależy od ilości ludzi przebywającej tam *do 4 osób - minimum 2,5 m.

*>4 osoby - min. 3 m

*warunki szkodliwe - mini. 3.3 m

Kształt bryły geometrycznej zależy

*lokalizacji danego obiektu

*przeznaczenia

*projektowane wys. budynku

*rodzaju materiału użytego na konstrukcje budynku

*metod wykonania

*środków finansowych, kosztów

Wymagania stawianym budynkom:

1. Ochrona przed wpływami atmosfer.

2. Ochrona przed czynnikami wew. lub zew. Budynku

3. Sztywność przestrzenna, statyczność, wytrzymałość ustrojów konstrukcyjnych na działanie sił wew. I zew. Oraz sił wywołanych użytkowaniem

4. Zapewniona trwałość budynku w planowanym okresie użytkowania

5. Wykonanie z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia ludzi lub inwentarze żywego

6. Warunki bezpieczeństwa przeciwpożarowego

7. Warunki oświetlenia naturalnego i sztucznego oraz wyposażenie w instalacje sanitarne i elektryczne

Ad 1. Odpowiednia izolacja termiczna przegród i dachu - ze styropianu lub wełny mineralnej, w wysokich budynkach z oknami nie stosuje się styropianu, bo jest palny - wtedy ocieplamy wełną mineralną

Ad 2. Odpowiednie materiały i wykonanie (dach, okna, przegrody akustyczne - też wełna i styropian). Odległość od autostrady, tras szybkiego ruchu - 100m; Przy drogach rejonowych - 40- 80; Wewnątrzosiedlowych 15- 30 m ; Dojazdowych - 8-15m

Ściana z garażu domowego do domu - zabezpieczona akustycznie, szczelna, szczelne drzwi

Ad 3. Warunek sztywności - ograniczenie powierzchni poziomych w elementach konstrukcji. W budynku gdzie konstrukcją nośną są ściany - usztywnienia wykonuje się za pomocą dodatkowych ścian. Warunek sztywności - nie może ulec on przesunięciu ani obrotowi

Mw= Wx*h/2

Mu = Qxa Mu/Mw>1,5

Warunek wytrzymałości - poszczególne elementy konstrukcyjne zaprojektowane z zapasem bezpieczeństwa

Ad 5. Nie mogą to być materiały świecące

Ad 6. 5 kategorii zagrożenia ludzi pożarami ZLI - ZLV

ZL I - bud. użyteczności publicznej w którym mogą przebywać ludzie w grupach >50 osób, kina. ZL II - budynek przeznaczony do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się - szpitale, przedszkola, żłobki ZL III - szkoły, DS., internaty ZL IV - budynki mieszkalne

ZL V

Pięć klas odporności ogniowej dla różnych konstrukcji:

A - odporność ogniowa elem - ściany 4 godz., stropy - 2 godz.

B - ściany - 2 godz. Stropy - 1h

C - 1 godzina, stropy - 1 godz.

D - 0,5 godz., strop 0,5godz

E - nie ustala się wymogów odporności

-> Budynek powinien mieć ogniochronne płaszczyzny poziome i pionowe, ścianka pionowa w długich budynkach powinna wystawać ponad dach

Ad 7. Oświetlenie - światłem dziennym.

*okna w bud. mieszkalnym - powierzchnia = 1/8 pow. Podłogi danego pomieszczenia

*na czasowy pobyt ludzi - 1/12 pow podłogi

*nie ma wymogu okien w łazience

-> wszystkie budynki powinny być zaopatrzone w wodę zimną

-> w budynku powyżej 5 kondygnacji nie stosuje się instalacji gazowych

-> ogrzewanie budynku na pobyt ludzi - CO , piece akumulacyjne - drogie i zgoda zakładu energet.

-> pomieszczenie chemiczno - sanitarne - kanalizacja, ogrzewanie, ciepła i zimna woda

Materiały budowlane - wszystkie tworzywa stosowane do wykonania budynku, budowli i elementów, muszą się nadawać do masowej produkcji i być w stosunkowo niewielkiej cenie.

Materiały budowlane dzielimy na:

ze względu na pochodzenie

*mineralne - kamienie naturalne, krzemienie, szkło

*metale i ich stopy - stal, Cu, Al.

*organiczne - drzewo, tw. Sztuczne papy asfalty

ze względu na stopień ich przetworzenia

*surowce - poddaje się dalszej obróbce w celu uzyskania 2 i 3 - glina i drewno

*półfabrykaty - poddane wstępnym procesom technol. I przeznaczone do dalszej obróbki

*wyroby gotowe - spełniają rolę konstrukcyjną, belki walcowe, fabrykaty

Według ich zastosowania przey wykonywaniu poszczególnych elementów budynku;

*Ścienne - wykonuje się ściany, cegły, pustaki

*stropowe - do stropów

*dachowe - do dachów

*do robót wykończeniowych - do posadzek, tynków

W zależności od ich zastosowania w budownictwie

*konstrukcyjne- przenoszą obciążenia budowli na fundament, z fundamentem obciążenia przenoszone sa na podłoże gruntowe

*izolacyjne - do izolacji termicznych, akustycznych, przeciwwilgociowych

Właściwości techniczne materiałów budowlanych:

*Fizyczne - gęstość, gęstość pozorna, szczelność, porowatość, nasiąkliwość, wilgotność, kapilarność, mrozoodporność, przewodność ciepła

Właściwości mechaniczne:

*Wytrzymałość na ściskanie, wytrz. na rozciąganie, wytrz. na zginanie, kruchość, twardość , ścieralność

Właściwości chemiczne - podatność na niszczące działanie środowiska - korozje

- chemiczna

- elektrochemiczna

- biologiczna

Wyroby z kamienia i sztuczne kruszywa budowlane:

Otrzymuje się je bezpośrednio ze skały.

Podział skał ze względu na ich pochodzenie

- magmowe- powstają w wyniku zastygnięcia magmy w głębi skorupy ziemskiej albo na powierzchni ziemi

- osadowe- utworzone z odruchów skał tworzyw sztucznych: organiczne - wapienie, nieorganiczne - gips, anhydryt

- metamorficzne- powstają ze skał magmowych lub osadowych na skutek ich przeobrażenia pod wpływem ciśnienia i temp. Panującej w głębi skorupy ziemskiej

Wyroby kamienne stosowane w budownictwie:

- elementy kamienne - mat. Mające dużą ilość powierzchni dokładnie obrobionych - płyty kamienne, parapety, krawężniki

- kruszywa budowlane np. do wyrobu betonów - tzw. Materiały ziarniste.

Materiały kamienne wchodzące w skład betonów zapraw budowlanych

- K. Naturalne - piaski, żwiry,

- K. Łamane ze skał - grysy tłucznie

- K. Sztuczne - produkuje się z odpadów przemysłowych

Kruszywa dzielimy w zal. od frakcji na:

- drobne - ziarna o śred do 8mm

- grube - od 8 - 63 mm

- B. Grube - powyżej 63 mm

Kruszywa naturalne o średnicy do 2mm to piaski

- 2 - 63 mm - żwiry

- od 0 - 63 mm - pospółka

Drewno - otrzymywane ze ściętych drzew.

Wpływ ma właściwości drewna ma jego wilgotność, zmiany wilgotności powodują odkształcenie drewna, drewno musi być dobrze wysuszone, najlepiej naturalnie, kilka lat.

W budownictwie najczęściej stosuje się drewna takie jak: sosna , świerk, jodła .

Tarcica - powstaje z tzw. drewna tartacznego rozciętego wzdłuż osi podłużnej piłami tzw. trakami, następnie tarcice się obrabia.

Tarcica:

- nieobżynana

- obrzynana równolegle - wszystkie płaszczyzny idealnie równoległe

5 rodzajów tarcicy otrzymanej:

- deski - grubość 19 - 45 mm

- bale - 50 - 100 mm

- krawędziarki - 100- 175 mm

- belki drewniane - 200 - 250mm

- łaty drewniane - 38- 75 mm

Tworzywa drzewne:

*sklejki - z nieparzystej liczby sklejonej pod ciśnieniem warstw forniru w zależności od zastosowania kleju:

- sucho-trwałe - mogą pracować w środowisku suchym

- pół-wodoodporne

- wodoodporne - duża odporność na zawilgocenie.

*płyty wiórowo - cementowe - otrzymuje się poprzez sprasowanie wiórek drewna iglastego wraz z cementem pod ciśnieniem

*płyty pilśniowe - produkuje się z rozwłóknionego drewna(+środki chem)

*materiały posadzkowe - do wykonania posadzek

- deszczułki posadzkowe lite(klepka) - z drewna liściastego. Metody łączenia deszczułek:- na pióro i wpust, - na obce pióro.

Deszczułki:

• grubość - 16, 19, 22

• szerokość - 3- 10

• długość od 20 - 50 cm

* płyty posadzkowe mozaikowe(mozaika, parkiet posadzkowy), grubość 8, 10 mm, z dębu, jesionu, dostarcza się na budowę w specjalnych arkuszach(płytki 40*40, 50*50 cmnaklejone na papier przykleja się je do podłoża i zmywa papier

*deski podłogowe(podłogówki)

grubość 1 1,5 cal, szerokość 14 cm, łączone na wpust i wypust i na obce pióro, układa się posadzkę , zawija kliny przy ścianie, 0,5roku rozeschnie się zrobią się szpary- wtedy się dociska i jeszcze jedna deska może wejść między posadzką a ścianą , elementy którymi będziemy robić posadzkę najlepiej złożyć wcześniej w danym pomieszczeniu aby się wyrównała się wilgotność

Ceramika budowlana

Wyroby ceramiczne budowlane - otrzymane z gliny - zmieszana z woda uformowana w odpowiedni kształt, włożona do specjalnych pieców w celu wypalenia lub spieczenia temp. Od 900 - 1400, glina traci swoją plastyczność, wyroby stają się spoiste, zawarte mają pewną wytrzymałość, odporne na wpływy atmosfer.

W zależności od struktury i właściwości techn.:

- ceramika o strukturze porowatej i nasiąkliwości wagowej do 20% - wyroby ceglarskie - cegły

- ceramika o strukturze zwartej - do 14% klinkieryt, terakota

- ceramika półszlachetna i szlachetna- polceranowe, glazura

- cer. ogniotrwała - cegła szamotowa stos. w piecach, kotłach , wyroby krzemionkowe

Spoiwa budowlane

Są to materiały skalne wypalone, rozdrobnione na pył, które po dodaniu wody wiążą i twardnieją

# rodzaje

- Spoiwa produkowane ze skał o dużej zawartości wapieni(węglan wapnia)

- z surowców(gł. Skł. CaSO4)

- krzemianowe ze szkłem wodnym

Ze względu na zachowanie w środowisku wodnym

- hydrauliczne - wiążą i twardnieją w wodzie a na pow. - betony

- powietrzne - wymieszane z woda wiążą tylko na powietrzu

3 rodzaje spoiw budowlanych

- wapienne

- gipsowe

- cementowe

wapno - palone niegaszone - otrzymuje się wypalenia , kamienia wapnem 450- 1450

trzeba zrobić ciasto wapienne - jest to proces gaszenia wapna , ciasto wapienne musi być leżakowane w dołkach wapiennych - następnie całość przysypuje się piaskiem o grubości min. 20cm. Ciasto wapienne składuje się:

- jeśli chcemy wykonać tzw. Tynki szlachetne to - przez 6 miesięcy

- jeśli tynki zwykłe - to 3 miesięcy

- zaprawę murarską - 3 tyg.

Gips budowlany - produkowany z kamienia gipsowego wyprażanego zmielonego na proszek. Dzieli się na 7 marek. Marka - wytrz. Na ściskanie w Mpa

G2, G3, G4, G5, G7, G8, G9

*podział w zależności od czasu wiązania

- szybkowiążące A

- normalnie wiążące B

- wolnowiążące W

*w zależności od stopnia rozdrobnienia

- gruboziarnista

- średnioziarnista

- drobnoziarnista

Cementy

- portlandzkie- spoiwa hydrauliczne, otrzymywanie przez zmielenie klinkierytu, cementowego z gipsem i specjalnymi dodatkami

*bez dodatków 25,35,45,50,55,60

*z dodatkami- 25, 35

*białe 25,35

- hutnicze - ze zmielenia klinkieru cementowego z żużlem wielkopiecowym, granulowane, aktywne, lotne, marki:25,35

Cement ekspansywny - w czasie wiązania zwiększa swoją objętość o kilka % - dokładnie wypełnia wszystkie piejsca

Zaprawy budowlane

Są to mieszaniny spoiwa z drobnoziarnistym kruszywem i wodą, kruszywem przeważnie jest piasek

5 podstawowych rodzajów zapraw

*wapienne -wykonane z ciasta wapiennego rozcieńczone wodą + piasek ręcznie przez mieszanie w skrzyniach lub mechanicznie w betoniarkach, musi być zawsze podany skład zaprawy - proporcje składników 1;3 - DO ROBÓT MURARSKICH, 1:2,5 mocniejsze. Bardzo długo wiąże - np. mur z cegły murowanej o gr. 2-2.5, czas utwardzenia zaprawy - do 3 lat

*Zapraw gipsowa - zmieszanie spoiwa gipsowego + piasek + woda, często dodaje się opóźniacze wiązania, wykorzystywane do robót murarskich i tynkarskich, gdzie nie ma narażenia na działanie wilgoci (gips - silnie higroskopijny nie może pracować w war. wilgotnych)

*gipsowo - wapienna - spoiwo wapienne + zaprawa gipsowa szybciej wiąże od zaprawy wapiennej, ma większą wytrzymałość od zaprawy gipsowej. Nie jest wrażliwa na zawilgocenie. Proporcje - 1:1:2 - tynki 1:2:4- gipsowe, wapienne, kruszywo

* Zaprawa cementowa - cement + piasek + woda - Proporcje od 1:3 do 3:6, 1:1 - są szczelne duża wytrzymałość stosowanie do wznoszenia murów, do zalewania sklepień, elementy, które mogą być obciążone - wytrzymują bardzo duże obciążenie konstrukcji, zaprawa ta ma największą wytrzymałość, do murowania w okresach zimowych, jesiennych, do tynków wodoszczelnych, do osadzania w ścianach elementów konstrukcyjnych, do produkowania wyrobów prefabrykowanych

*zaprawa cementowo - wapienna - Wapno + cement + piasek + woda , większa wytrzymałość niż wapienna , szybciej wiąże niż wapienna proporcje 1:1:7 murarskie, 1:2:10 - tynki

BETONY - sztuczny kamień otrzymywany w wyniku związania i stwardnienia cementu, kruszywa, wody i odpowiednich domieszek. Ważną rolę spełnia kruszywo - trzeba dobrze dobrać frakcje kruszywa, wielkość ziaren.

W zależności od gęstości pozornej dzielimy:

*beton zwykły - gęstość pozorna 1800-2600kg/m3 - wykonane na kruszywie kamiennym (2200-2600) lub sztucznym np. gruzie cenentowym(1800-2200)

klasy( wytrzymałość na ściskanie w Mpa)B7,5, B10,B12, B15, B17,5, B20, B25, B30, B35, B40, B50

*betony ciężkie - gęstość >2600kg/m3 jako kruszywo tzw. Kruszywo ciężkie

*betony lekkie gęstość 1000- 1800, kruszywa lekkie używane jako mat. izolacyjny, kruszywa pumeksoporyt, łupkoporyt

Metale budowlane:

*żelazne - stal, żeliwo, staliwo

*nieżelazne - AL., Cu Pb, Zn

Blachy stalowe

- grube walcowane na gorąco - gr 3-150mm

- walcowanie na zimno- 0,18-4 m

*Rury stalowe - także jako el. konstrukcyjne - słupy ma w każdym kierunku taką samą wytrzymałość , rury bez szwów, ze szwem

*kształtowniki stalowe: teówka, ceownik, teownik, kątownik

*pręty stalowe - gładkie, żebrowane(mają lepszą przyczepność do betonu, produkowane w postaci walcówki Dł. Od 6_12m, średnice 8-40mm

*siatki stalowe - do wzmacniania tynków

SZKŁO BUDOWLANE

- płaskie okienne -gr. Do 10mm - w zwykłych oknach

- płaskie ANTISOL- pochłania promienie podczerwone

- płaskie walcowane wzorzyste - do szklenia drzwi wew. mieszkań

- szyby zespolone - podwyższona izolacyjność, szyby złączone ramkami obwodowymi, pomiędzy szybami próżnia lub gazy zwiększające izolacyjność

- kształtki szklane - np. pustaki szklane, kopułki szklane

- szkło zbrojone - w taflę szklaną wtapia się siatkę z drucików

TWORZYWA SZTUCZNE

- płytki z PCV

- wielowarstwowe wykładziny nylonowe z PCV

- styropian - do izolacji cieplnych, chłodniczych i akustycznych - jest to spieniony polistyren , miękki do ociepleń ścian, na dachy i podłogę Twardy

- folie polietylenowe - gr. 0,2-0,3mm- do izolacji fundamentów przeciwwilgotnych

- folie z polichlorku winylu

FARBY - składa się ze spoiwa wypełniacza, rozpuszczalnika, pigmentów

*wapienne - mieszanina wapna gaszonego, pigmenty + woda , do malowania ścian i cegły, konstrukcji betonowych, tynków wew. I zew.

*olejne- mieszanina pigmentów, wypełniaczy, pokostu i rozcieńczalników (podkładowe i nawierzchniowe), maluje się tynki, el. stalowe i el. Drewniane (należy go zagruntować pokostem)

*emulsyjne - wodne zawiesiny żywicy syntetycznej z pigmentami do malowania tynków zew. i wew. Murów.

*klejone- mieszanka kredy albo glinki z pigmentami i wodą - tynki wew. Nie narażone na zawilgocenie

TAPETY

- zwykłe - w pomieszczeniach suchych, gładkie, tłoczone, można je przecierać wilgotna szmatką

- wodoodporne- odporne na zmywanie roztworem mydła, gładkie do wyklejania powierzchni wilgotnych

Bloczki - do wykonywania budynków YTONG - wykonane z piasku wapna cementu i wody, 2 klasy - 2i 4 (Mpa) można wykonywać budynki 1- rodzinne niskie albo 2-3 kondygnacji

Płyty gipsowe - kartonowe - do suchych tynków na ścianie , tzw. Suchy tynk, ściany działowe, nie mają dużej wytrzymałości

Okna

*z tworzyw sztucznych (PCV, Al.) - duża izolacyjność muszą być rozszczelniane, aby była wymiana powietrza

*OKNA dachowe - VELUX

POSADOWIENIE BUDOWLI:

- naziemne

- podziemne

- podłoże gruntowe (pod fundamentami - ulega odkształceniu pod ciężarem budynku)

Właściwości mechaniczne gruntów:

- ściśliwość - wpływa na osiadanie budynku

- wytrzymałość na ściskanie

Głębokość posadowienia budynków zależy od:

- względów użytkowych - czy ma być podpiwniczona czy nie

- położenia warstwy nośnej- tzn. warstwy, na której można posadowić fundamenty

- wypierania gruntów- budowla musi być zabezpieczona przed wypieraniem gruntu

- przemarzanie - grunt zawsze jest zawilgocony - woda jest kapilarnie podciągana w kierunku powierzchni terenu (są nierównomierne w różnych częściach fundamentów - przemieszczenie budynku będzie nierównomierne, musi być poniżej strefy przemarzania gruntu

- spadku terenu

DYLATACJA

Przemieszczenie poziome lub pionowe - mogą zmieniać kształt budynku. Należy je przewidzieć i zastosować odpowiednie dylatacje, przecięcia ścian, stropy (aby w czasie przesunięć nie nastąpiły niebezpieczne pęknięcia)

Przemieszczenie może powodować

- parcie wiatru

- zmiana temp.

- osiadanie gruntu

- skurcz betonu

Aby uniknąć pęknięć budynku na całej wysokości należy wykonać dylatację od dachu do fundamentu. Dylatacje taką dajemy gdyż - budynek jest posadowiony na gruntach o różnej wytrzymałości

TYCZENIE FUNDAMENTÓW

- wyznaczanie ściany frontowej - 2 paliki wyznaczające naroża

- za pomocą teodolitu tyczy się ściany prostopadłe i zabija się paliki, jeśli mamy kształt prostokąta to po wytyczeniu sprawdzamy przekątnymi czy zostało to odpowiednio zrobione

- wyznaczanie gabarytów i miejsca posadowienia fundamentów.

Roboty ziemne - celem robót ziemnych jest zmiana ukształtowania terenu (połączenie na trwale budynku z gruntem)

Wykopy i nasypy są zaliczane do budowli

*Tymczasowe budowle ziemne

- wykopy pod fundamenty

- rowy do instalacji sanitarnych

- innego rodzaju budowle inżynier.

*Trwale budynki ziemne:

- nasypy

- wykopy dróg koł0owych i żelaznych

- tamy ziemne

- kanały wodne

Podział wykopów ze względu na gabaryty:

- szerokoprzestrzenne - dł, szer>2 m

- wąsko-przestrzenne - linowe - szer. dna do 2m są bardzo długie - pod sieci

- jamiste - dł i szer. <2m

Spoistość gruntów:

Grunty zastały podzielone na 16 kategorii ze względu na spoistość gruntów im mniejsza kategoria tym grunt bardziej sypki, kruchy

1-6 - można kopać łopatą - torfy, ziemia

6-16 trzeba użyć mat wybuchowych - skały

Jeśli musimy posadowić obiekt budowlany tak, że woda gruntowa znajduje się poniżej poziomu posadowienia. Jeżeli będzie to woda nie naporowa to robi się rowki odwadniające i doprowadza się wodę do zrobionych studzienek. Jeśli woda będzie naporowa (pod ciśnieniem)należy obniżyć jej poziom - poprzez wykonanie studni rurowych podłącza się do pompy i pompuje wodę. Jeśli woda będzie naporowa- należy wykonać jeszcze igłofiltry i ustawić je dookoła wykopu. Musi być izolacja ciężka - z boku i od spodu budynku

Maszyny do robót ziemnych:

- wielonaczyniowe - do wykopów liniowych pod sieci instalacyjne

- jednonaczyniowe - do wykopów pod budynki

Koparki:

*uniwersalne

*przedsiębierne- kopie z dna wykopu, wjeżdża do wykopu przez siebie wykopanego

*podsiębierne - pracuje z powierzchni terenu do wykopów

*chwytakowe - wykopy pionowe o ścianach pionowych

*zabierakowe - ze sterowaniem liniowym kopie z powierzchni

FUNDAMENTY - przenoszą całe obciążenie z budynku na podłoże gruntowe.

Podział w zależności od materiału, z jakiego zostały wykonane:

*drewniane - bardzo dobrze sprawują się w wodzie- twardnieją nie niszczą się sosna, świerk

*z kamienia polnego - fundamenty pod ogrodzenia, ścianki niezbyt obciążone, tam gdzie mamy duże złoża kamieni

*z cegły- stosowane powszechnie przed II wojną światową, bez dostępu powietrza będzie się dobrze zachowywała, na gruntach jednorodnych, równomiernych.

*z betonu - stosowany najczęściej,gdy jest duże, nierównomierne obciążenie, słabe grunty, obecnie popularne, duża wytrzymałość, łatwe wykonanie

*z żelbetu - dla dużych obciążeń, zapewniają dużą sztywność

*ze stali- do obłożenia ścian fundamentowych, w piwnicach, aby woda się nie przedostała

Ze względu na głębokość posadowienia:

- płytkie - bezpośrednio spoczywają na gruncie- stopy , ruszty, płyty skrzynie fundamentowe

- głębokie - przy gruntach o słabej nośności - aby zejść do warstwy nośnej - pale fundamentowe, słupy fundamentowe., studnie fundamentowe

*Ławy fundamentowe - dawane pod słupy, ściany nośne

- kamienne

- ceglane

- betonowe- przekrój prost. lub ze skosu, aby zaoszczędzić materiału

- żelbetowe - przy dużych nierównomiernych obciążeniach

*Stopy fundamentowe - daje się je pod słupy są to elementy konstrukcyjne przenoszące obciążenia.

- Stopy betonowe - prostopadłościenne lub z odsadzkami

- Stopy żelbetowe - geometria stóp w zależności od obciążeń gruntów. Zawsze pod każą stopę trzeba wykonać stabilizację gruntu cementem, warstwa betonu od 7-10 cm.

RUSZTY FUNDAMENTOWE

Są to dwa układy ław wzajemnie prostopadłych do siebie, stosuje się przy konstrukcji szkieletowej(obciążonej tylko i wyłącznie słupami). Stosuje się je, gdy rozkład nacisku słupów powoduje, że musi mieć dużą powierzchnię, gdy chcemy powiększyć sztywność fundamentu - zabezpieczenie przed nierównomiernym osiadaniem

PŁYTY FUNDAMENTOWE

- stosuje się je, gdy sumaryczna powierzchnia ław czy stóp wypada tak duża, że przerwy między nimi wychodzą małe

- obciążenie całego fundamentu jest dość duże w stosunku do dopuszczalnego nacisku na grunt, wtedy płytę wysuwamy nawet poza obszar budynku

- gdy grunt pod budynkiem jest niejednorodny a my musimy mieć sztywność fundamentu

- gdy fundamenty budynku znajdują się powyżej zwierciadła wody gruntowej łatwiej będzie wykonać izolacje przeciw wilgotną.

Stop grzybkowy - podparty słupami, między stropem, a słupkami jest coś w rodzaju głowicy

Fundament skrzywiony - skrzynie stosuje się w budynkach wysokich, jeśli występuje tam znaczne obciążenie poziome, gdy mamy niejednorodne grunty(nierównomierne osiadanie fundamentów)

Skrzynie fundamentowe:

- otwarte od góry i od dołu - jest posadowiona na ławach ma tylko ściany

- zasunięta od dołu, od góry może być na niej położona płyta, ale tylko połączona przegubowo

- zamknięta od góry i od dołu

FUNDAMENTY GŁĘBOKIE

Można tu zaliczyć też skrzynie. Podstawowe to: pale, słupy, studnie

*Pale - gdy grunt nośny będzie się znajdował bardzo głęboko w stosunku do powierzchni terenu. Wykonuje się je z drewna, betonu, lub stali. Długość od kilku do kilkudziesięciu metrów

Rodzaje pali:

*normalne - nośność zależy od oporu gruntu pod ostrzem pala i od siły tarcia na pobocznicy pali

*stojące - nośność od oporu pod gruntem pala, stosuje się je na skałach

*zawieszone - nośność zależy od sił tarcia na pobocznicy pala

*ukośne - gdy na konstrukcję działają dodatkowe siły poziome np. tarasy, wykończenie skarp

Rozmieszczenie pali pad fundamentem płytkami musi być symetryczne (aby były równomiernie obciążone)

STUDNIE - elementy żelbetowe stosuje się je w przypadku, gdy pale nie wystarczą - grunt znajduje się bardzo głęboko - wykonuje się je metodą studniarską - wykonuje się na powierzchni ziemi i następnie wykopuje wybierając grunt ze środka

Kształt - przekroje

- okrągłe

- kwadratowe

- prostokątne

IZOLACJE PRZECIWILGOCIOWE

Rodzaj izolacji zależy od warunków gruntowo - wodnych

W starych budynkach o zniszczonej izolacji:

- fundamenty się odkopuje obsusza i po wyschnięciu ponownie wykonanie izolacji

- podcinanie (ścian fundamentowych) budynku na dł. 1 m, przerwa i znów nacięcie i wpuszcza się tworzywo sztuczne

- w budynkach o ścianach murowanych - metoda termiczną - ściany fundamentowe osusza się specjalnymi elektrodami(po nawierceniu otworu)zew. lub wew. (trwa 2,3,4 tyg. ) następnie w elektrody wtłacza się pod ciśnieniem powłoki hydrofobowe - tworzą one izolację oraz wzmocnienie konstrukcji muru

- nacinanie ścian i wsuwanie specjalnych blach

ŚCIANY BUDYNKU

Element konstrukcyjny służący do przenoszenia obciążeń na fundamenty, stanowiący przegrodę oddzielającą pomieszczenia między sobą (ściany wew)lub od środowiska zew.

Ściany zew. muszą też chronić pomieszczenia przed wpływami atmosferycznymi, chronić od hałasu i od opadów atmosferycznych.

Podział w zależności od przeznaczenia:

*Nośne - przenoszą ciężar własny, obciążenia od stropów, konstrukcji dachów, parcia od wiatru i śniegu(poprzez fundament na grunt)

*Samonośne - przenoszą tylko własny ciężar na grunt, inne obciążenia są przenoszone przez konstrukcję słupkową

*Osłonowe (wypełniające) - wypełniają szkielet konstrukcyjny budynku, muszą mieć odpowiedni współczynnik przenikania ciepła(należy je odpowiednio zaizolować)

*Działowe - dzielą wnętrze budynku na poszczególne części - mogą być z cegły el. prefabrykowanych, płyt gipsowo - włókowych (izolacja z wełny mineralnej - do wygłuszenia akustycznego)

ściany murowane:

Ustawienie cegły na murze:

- na płask

- na rąb

- na stojąco

Wiązania:

*polskie - można zostawiać nawet bez tynkowania, uważane za najładniejsze

*wiązanie wielowarstwowe

Przewody wentylacyjno - spalinowe

Sposób prowadzenia przewodów spalinowych (kominowych) i wentylacyjnych.

Z kształtek ceramicznych 25*25, muszą być obmurowane, powinny leżeć w sposób mijankowy

Kanały spalinowe doprowadza się aż do piwnicy, kanały wentylacyjne tylko do danego pomieszczenia, załamanie kanału nie może być > 60 st.

Wyprowadzenie kominów spalinowych przed dach - zależy od rodzaju pokrycia:

- niepalne - blacha, dachówka ceramiczna

- palne

Ściany murowane wzmocnione za pomocą zbrojeń, może wzmocnić przez dodanie zbrojenia poziomego, co 2-3 spoiny poziome

Mury warstwowe i szczelinowe:

- warstwowe - muruje się 2 równoległe ściany o tej samej równej grubości pomiędzy nimi warstwa wypełniająca o odpowiedniej izolacyjności.

- Szczelinowy - murujemy 2 ściany i ustawiamy szczeline od 2-5 cm pozostawiamy ją pustą lub wypełniamy styropianem, wełna mineralną lub pianką poliuretanową.

PUSTAKI BETONOWE

- zmniejsza się pracochłonność wykonania budynku

- mają lepszą izolacyjność niż cegła.

Wady:

- może wystąpić skurcz betonu, który powoduje zarysowania się ścian

- wrażliwość na mimośrodowe ściskanie sił

- Może wystąpić pęknięcie pod wpływem przyłożenia sił skupionych np. belka pod strop, aby się zabezpieczyć pod belkę trzeba poduszkę betonową

- konieczność wykonania specjalnych pustaków w miejscach otworów okiennych i drzwiowych

Mury z pustaków ceramicznych:

- pustak typu MAX

-większa izolacyjność termiczna, zmniejsza się grubość muru, zmniejsza się ciężar muru, pracochłonność mniejsza, zmniejsza się koszty ogólne

Ściany z elementów z betonu komórkowego - wykonuje się z nich ściany działowe, zalety ich: lekkie, duża odporność ogniowa, ściany można wykonać też z betonu.

Lekkie ścianki działowe - najpierw wykonujemy stelaż - 10 cm, owijamy to płytami gipsowymi, wewnątrz wkładamy materiał akustyczny - wełnę.

Nadproża - belki nad otworami w ścianach - drzwi - okna

*nadproże ceramiczne - Klein'a - cegły ustawione na romb, rozpiętość do 1,5 m

*nadproże wykonane z kształtowników stalowych

*nadproże żelbetowe

*nadproże prefabrykowane - np. ELOWE

Elementy zewnętrzne ściany

*gzymsy i cokoły

- wieńczone - wykonane na samej górze gdzie ściana styka się z dachem

- międzykondygnacyjne

- cokołowe - są stosowane na cokołach wysuniętych

- nadotworowe

- podokienne - parapety zewnętrzne

Stropy

Funkcje:

- przenoszą obciążenia stałe i użytkowe

- usztywniają ściany budynku w płaszczyznach poziomych

- powinny stanowić przegrody

- chronią przed dostaniem się ciepła/zimna i dzwięku

- chronią przed wilgocią

Rodzaje:

- belkowe - są to drewniane belki nośne

-gęsto-żebrowe - rozpiętość żeber nie przekracza 90 cm

- płytowe

- płytowo - żebrowe

Stropo-dachy - strop nas ostatnią kondygnacją, który spełnia jednocześnie rolę dachu

DACHY - zespół elementów przykrywających budynek od góry i chroniący go od opadów atmosferycznych, wiatru i wahań temp.

Urządzenia odwadniające:

- rynny poziome

- rury spustowe - pionowe - odprowadzają wodę albo bezpośrednio na teren albo do kanalizacji

Skład dachu:
- konstrukcja nośna - mogą to być drewniane więzi dachowe, metalowe albo żelbetowe

- podkład - betonowe, z desek

- pokrycie - blacha dachówkowa, dachówki ceramiczne, dachówki betonowe

Elementy dachów:

- naroże - pomiędzy połaciami przecinającymi się pod kątem >180 st.

- kosz - miejsce gdzie przecinają się połacie dachowe, o kącie < 180

- okap - dolna część połaci dachowej, często wysunięta, broni budynek przed zaciekami ścian

- połacie dachowe - całość lub cześć powierzchni dachu

- kalenica - wspólna krawędź dwóch przecinających się połaci dachowych

Rodzaje dachów:

- jednospadowy

- dwuspadowy szczytowy

- czterospadowy

- naczółkowy

- półszczytowy

- mansardowy - różne kąty nachylenia

- wielopołaciowy

- namiotowy

Dachy budowli uzytokowych:

- łupinowo -łukowy

- walcowy

- beczkowy

- koloidalny

Pokrycie:

- z papy termozgrzewalnej

- z powłok z tworzyw sztucznych

Vaplan - paroprzepuszczalna

- blachy - płaska, trapezowa, fałdowa, profilowana

- dachówka szwedzka - blacha z wytłoczonymi dachówkami - wrażenie dachówki.

- dachówka ceramiczna

- dachówka betonowa Brassa - cięższa od ceramicznych, większa wytrzymałośc, konstrukcja musi być lepsza

- gont

SCHODY

Składają się z: biegi schodowe, spoczniki, stopnie(el. biegów schodów)

Klatka schodowa - cześć przestrzeni, w której obrysie znajduja się schody

Kształt stopni schodów: prostokątny, trójkątny, kątowy

W zależności od kierunku:

- jednokierunkowe - jednobiegunowe

- jednokierunkowe - trójbiegunowe

- jednokierunkowe - zespolone

- łamane jednobiegunowe

- łamane trójbiegunowe

- łamane zespolone

- powrotne jednobiegunowe

- powrotne dwubiegunowe

- powrotne trójbiegunowe

- wachlarzowe jednobiegunowe

- wachlarzowe zespołowe

- kręcone

W zależności od materiałów, z którego są wykonane

- kamienne

- betonowe

- żelbetowe

- metalowe

- ceramiczne

- drewniane

w zależności od położenia

- zewnętrzne(prowadzą z terenu do budynku)

- wewnętrzne(w klatkach schodowych)

- terenowe - łączące teren o różnych poziomach

w zależności od konstrukcji biegów schodowych

- z biegami wspornikowymi

- ze stopniami wolno podpartymi na belkach policzkowych lub na belce policzkowej i ścianie.

• z biegami płytowymi

Schody muszą być wygodne

2h+s=60-65 cm

h- narzucone w normach

tam gdzie biegi nie są przy ścianie- muszą być balustrady wysokość zależy od duszy schodów(szer. duszy 20 cm. Wys bal.90 cm, przy szerszych duszach w bal110 cm.) odległ. Między prętami do 15 cm. W przedszkolach i żłóbkach, co 10 cm.

OKNA BUDYNKU - Umożliwiają wietrzenie pomieszczeń, przepuszczanie światła, izolują od wpływów warunków zew.

Elementy okna: nadproże, skrzydło uchylne, rozwierane, słupek, próg ościeżnicy, słupki ościeżnicy, ościeżnica, ślenię

Pod względem sposobu i kierunku otwierania:

- rozwierane

- uchylne

- uchylno - rzowieralne

- odchylne

- przychylne

- obrotowe

Po względem ilości skrzydeł:

- jednoskrzydłowe

- wieloskrzydłowe

Materiały na okna:

- drewniane- odpowiednio wysuszone o dużej odporności term.

- z tworzyw sztucznych(PCV)

~przy dużych powierzchniach okna często wypaczenie ze względu na różne materiały

~z czasem się odbarwiają i niczym się ich nie przemaluje

- aluminiowe - o dużej izolacyjności

- żelbetowe(dawniej)

DRZWI - konstrukcja spełniająca funkcję ruchomej przegrody umożliwiającej komunikację między pomieszczeniami i oddzielają część wew. od zew

Elementy drzwi: szczelina, świetlik, ościeżnica drzwiowa, próg, skrzydło drzwiowe, ramiak

pod względem umiejscowienia w budynku

- zewn. wejściowe do budynku

- wew. /wejściowe, do mieszkania

pod względem otwierania:

- rozwierane

- wahadłowe

- przesuwane

- obrotowe

- składane

- podnoszone

Wymagania stawiane drzwiom:

*Wytrzymałościowe - muszą zapewniać poczucie bezpieczeństwa - odporne na uderzenia, wyłamania, wykonane z odpowiednich materiałów, dobre okucia, zamki i blokady antywłamaniowe

*Cieplne - muszą spełniać minimalne wymagania - izolacyjność

* akustyczne - zabezpieczone akustycznie, aby do mieszkania nie przedostawały się zbyt intensywne hałasy(wygłuszanie skrzydła drzwi, odpowiednie uszczelki obwodowe między ościeżnica a ramą skrzydła.

* Odporności ogniowej - mają wytrzymać pewną ilość czasu bez przedostawania się płomienia z zew. (wytrzymałość 0,5h, 1h, 2h) - stosuje się materiały niepalne , ważna sprawa uszczelka obwodowa między ościeżnica a skrzydłem) wszystko narzucone przez normy

* Estetyczne - kolorystyka, kształt i wykończenie

* Odpowiedniej trwałości - nie mogą ulegać deformacji , opuszczać się , nie mogą ulegać odkształceniu - odpowiednie materiały.

Materiały na drzwi:

- drewno

- tworzywa sztuczne (PCV)

- metal (stalowe, Al.)

- materiały mieszane(ościeżnica metalowa, skrzydło drewniane)

TYNKI - powłoka zapraw budowlanych nadająca ostateczny charakter i kształt powierzchni ścian, stropów, filarów itp.

Cele

* zabezpiecza budynek przed stratami ciepła

* zabezpiecza ściany przed szkodliwymi wyziewami z zewnątrz

* zabezpiecza palne i nieodporne elementy budynku przed ogniem

* nadaje ostateczny wygląd

* kształtuje formę architektoniczną

w zależności od użytej zaprawy:

- wapienne

- cementowo - wapienne

- wapienno - gipsowe

- gipsowe

ze względu na ilość warstw tynku:

- jednowarstwowe - surowe

- dwuwarstwowe

- trójwarstwowe - obrzutka, narzut, gładź

ze względu na sposób wykonania:

- specjalne: nakrapiane, wypalanie, boniowane

- szlachetne: cyklinowane, kamieniarskie, zmywane, sztablatura

BUDYNKI

Tradycyjne:

- drewniane

- murowane ze stropami drewnianymi

- murowane ze stropami ogniotrwałymi

- murowane o konstrukcji żelbetowej

Technologie:

*YTONG - stosuje się bloczki z betony komórkowego o dobrej izolacji, bloczki łaczy się zaprawa YTONG - gr ok. 3mm

* Optimom

* Silka - bloczki wapienno - piaskowe łaczonena wypusty lub na obce pióro

Systemy dociepleń budynków: docieplanie ścian, dachów, wymiana okien i drzwi zewnętrznych oraz regulacja centralnego ogrzewania.

Współczynnik λ przewodności np. styropianu. *polistyren, *samo gasnący: -wełna mineralna (droższa od styropianu) całkowicie niepalna; - pianka poliuretanowa λ=0.025÷0.035 W/m*K, nie jest odporna na UV; - szkło piankowe λ=0.07÷0.12 W/m*K; - granulaty, met. lekka mokra - przyklejamy, malujemy, przyklejamy siatkę, zaprawa i tynk. Podłoze musi być równe i o odpowiedniej nośności.

Systemy dociepleń: - drymit; - baumit; - rockrod; - capard; - terranowa;

Met. ciężka mokra - do wyrów podł mocuje się twarde płyty styropianowe bale stalowe na wzór siatka stalowa, wzmacnia ścianę elementarną do niej prztwierdza się siatkę Rabbitsa i wykonuje się tynk cement wapienny o grubości 1.5 cm. Zaleta: niska cena, wada: dość duży ciężar.

Met. tzw. Muru szczelinowego - do części ściany .......... (wypuszcza się pręty, żeby można było przymurować oblicówkę ), można wypełnić gramulatem, ze styropianu lub wełny min. Jeżeli ociepli od środka: - zagrożenie kondensacji pary wodnej na ścianie; - zmniejszenie powierzchni pomieszczeń; Met docieplania od środka: na ruszcie. Konstrukcje stalowe - charakterystyczne Bellia: elementy nośne stropu, mostów, schodów, balkonów, budowli wysokościowych, dachówki. Belki podsufitowe. W zależności od przekroju poprzecznego, belki stalowe: - belki pełnościenne; - belki ażurowe; belki kratowe (kratownice płaskie).

Belki ..... : - z kształtowników walocowenych ??, także jako blachownice. Dzielą się: - pojedyńcze, złożone typu skrzynkowego, dwugałęziowe. Słupy stalowe: Ściskany osiowo lub mimośrodkowo; z reguły ustawiany pionowo i przenoszący obciążenia na konstrukcje poniżej lub fanolamenty. Słup(części): głowica (przenoszenie obciążenia na trzon), trzon, podstawa. Trzon: przekr pełnościennym wykonany z kształtu walcowanych, przekr rurowy, złożonym: powiązane pełnymi elementami stalowymi. Kratownice przestrzenne z reguły jest obciązenie na ścianach np. 200x200m takie mogą być wymiary. Robotnicy: cieśle deskowanie kont bet; przygotowanie konstrukcji zbrojeniowe; wykończenie mieszaniny betonowej i jej pielęgnacji; rozdeskowanie konstrukcji betonowych. Deskowanie: - jednorazowe; - przestawno rozbieralne; przesówne. Płyty, sklejki, metale. Roboty: - sortowanie, mierzenie drewna; - obróbka elementów drewno; - wykonanie pewnych elementów; montaż. Krążyny - zadanie pewnej krzywizny. Zbrojownie: - w kręgach; - w prętach. Warsztat: - czyszczenie i mierzenie stali zbrojeniowej; - prostowanie stali; - cięcie; - gięcie; - montaż zbrojenia zespolonego. WIBRATORY (coś dla kobiet ) i zal od zagęszczonego mot: - powierzchniowy; - wgłębne; - przyczepne; - stoły WIBRACYJNE ;) . Przewody betonowe i żelbetonowe: - monolityczne; - ....................... : beton wodoszczelny, niski stos wody do ce ??? , odporny na korozję, stal-max wytrzymałość na rozciąganie. Przekrój: dzwonowy, jajowy. Deskowanie kanałów - przesówne. Tunele wieloprzewodowe: - instalacja gazowa, - przewody energetyczne elektryczne, - wodociągowa, - kanalizacyjne. Kolejność prac: - wykonanie wykopu, - ułożenie na dnie podłoża chudego betonu, - izolacja pozioma dna kanału. - wykonanie

WERSJA 2.0 poprawiona i uzupełniona przez OWCZAR Inc.

---