1. RÓŻNICE MIĘDZY ADMINISTRACJA PUBLICZNA A ADMINISTRACJA

PRYWATNA:

ADMINISTRACJA PUBLICZNA:

- jest działalnością różniącą się od administracji prywatnej :

- ma być ściśle zespolona z prawem, w prawie ma być określona wola i sposób kontrolowania

administracji publicznej,

- wszelkie działania i zachowania w administracji publicznej mogą być kontrolowane przez

przełożonych

- administracja publiczna może być wykonywana przez podmioty przez prawo do tego powołane

no. Związki zawodowe,

- adresatami administracji publicznej jest każdy z nas, podlegamy administracji publicznej

bezpośrednio, inne podmioty podległe administracji publicznej to m.in. Osoby prawne,

organizacje społeczne.

ADMINISTRACJA PRYWATNA:

- każdy z nas może ją wykonywać.

2. SANKCJEWPRAWIE ADMINISTRACYJNYM:

1. DYSCYPLINARNE ORAZ PORZĄDKOWE - grożą one podwładnemu,

2. CYWILNOPRANE - za naruszenia w ramach działalności i popełnienie przez urzędnika deliktu,

odpowiada sam urzędnik,

3. KARNE - naruszenie obowiązków służbowych, przekroczenie ich lub ich nie wykonanie,

4. POSTĘPOWANIE EGZEKUCYJNE - ............................

3. STOSUNEK ADMINISTRACYJNY

- jest to szukanie przedmiotu prawa administracyjnego przez określenie jego treści i zakresu,

- administracja ma mieć nie tylko prawa lecz tak i o obowiązki względem jednostki i na odwrót,

- możemy wyróżnić 3 kierunki stosunku administracyjno-prawnego:

1. Francja:

- niezależność, wzajemne wykluczenie między sferą administracji publicznej a jednostką,

- administracja nie może wkraczać w sferę jednostki i na odwrót,

- administracja publiczna ma szczególne uprawnienia które mogą wynikać z ustawy,

- wg. Merkla administracja ma być działalnością publiczna dopiero później wymienia te działy,

które od administracji mają być niezależne, np. Wojsko, sądownictwo, ustawodawstwo,

dyplomacja.

2. Niemcy:

- administracja może wkraczać w sferę jednostki i na odwrót,

- nie istnieje niezależność ale ścisła zależność,

- administracji wolno działać tylko wtedy gdy ma do tego upoważnienie,

- jednostkę stawia się w punkcie centralnym

- jednostka ma uprawnienia i obowiązki w prawie administracyjnym gdy istnieje do tego

szczegółowa podstawa prawna,

- musi istnieć korelacja między obowiązkami administracji publicznej a obowiązkami jednostki.

3. kierunek:

- znamion szuka sie w mechanizmie działania prawa administracyjnego,

- podstawowe cechy:

1. odrębność mechanizmu działania administracyjnego od mechanizmu działania sądowego.

PRAWO ADMINISTRACYJNE A ADMINISTRACJA PUBLICZBA

PRAWO ADMINISTRACYJNE- daje uprawnienia i obowiązki administracji w całym zakresie swojego działania, nie ma tu taj sfery irrelewantne.

ADMINISTRACJA PUBLICZNA - w sferze praw i obowiązków jest uprawniona lub zobowiązana do działania w imieniu wykonania zadań które zostały jej narzucone.

4. ADMINISTRACJA PUBLICZNA A JEDNOSTKA - UPRAWNIENIA I OBOWIĄZKI:

ADMINISTRACJA PUBLICZNA:

- wykonuje obowiązki za które jest rozliczana przez te podmioty na rzecz których wykonuje

działalność,

- rozliczna jest w aktach powołujących różne osoby na stanowiska, np. Akty nominujące,

- nie jest możliwe zastosowanie egzekucji wobec administracji publicznej, ale mamy tu do

zastosowania środek zastępczy w postaci powołania do odpowiedzialności służbowej np.

Nagana, odpowiedzialność dyscyplinarna.

JEDNOSTKI:

- egzekwuję się wobec jednostki postępowanie egzekucyjne

- jednostka może dochodzi szkód spowodowanych przez administrację publiczną w drodze

sądowej,

mnożna również wszcząć postępowanie karne wobec funkcjonariusza administracji publicznej,

5. EGZEKUCJA:

- jest w prawie administracyjnym najważniejszym rodzajem działania które ma umożliwić

wykonanie prawa administracyjnego,

- nikt ani nic nie może zwolnić od egzekucji, musi być prowadzona do skutku,

- postępowanie egzekucyjne może być toczone w sprawie obowiązków pieniężnych i

niepieniężnych,

- koszty egzekucyjne są większe im dłużej trwa postępowanie egzekucyjne

6. ŹRODŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO:

1.POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE:

1.Dotyczą całego obszaru RP:

- KONSTYTUCJA

- USTAWA

- RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODWOE

- ROZPORZĄDZENIA

2. Dotyczą ograniczonego zasięgu:

- AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO

- AKTY PRAWNE, WYDAWANE PRZEZ TERENOWE ORGANY SAMORZĄDU

TERYTORIALNEGO

2. WEWNĘTRZNIE OBOWIĄZUJĄCE

- UCHWAŁY RM

- ZARZĄDZENIA PRAEZYDENTA RP

- ZARZADZENIA PREZESA RM

- ZARZADZENIA MINISTRÓW

- NIEKTORE UCHWAŁY SEJMU I SENTAU

- REGULAMIN ZGROMADZENIA NARODOWEGO

7. ŹRODŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO POWSZECHNIEOBOWIĄZUJĄCE:

- KONSTYTUCJA:

- zawiera treści określające wartości indywidualne społeczne kulturowe, ponadto odróżnia

prawo od sfer pozanormatywnych jak np. Etyka, religia, teologia.

- nie ma ponad konstytucją innych norm w hierarchii źródeł konstytucja zajmuje fundamentalne

miejsce,

- to co jest wcielone do konstytucji nie jest normą, ani zbiorem norm,

- konstytucja nie jest ograniczana w regulacjach,

- reguluje ona przede wszystkim wolności człowieka prawa i obowiązki obywatela, ustrój kraju,

który ma być pochodną praw i wolności obywatela.

- w konstytucji ma być określony mechanizm powoływania władzy publicznej, zakres oraz

struktura jej sprawowania,

- w konstytucji znajdziemy fundamentalny podział na władzę ustawodawczą, sądowniczą i

wykonawcza czyli administrację

- USTAWA ZWYKŁA:

- ma szczególną moc obwiązywania

- obowiązuje w skali całego kraju,

- wszystkie inne akty prawne są wydawane na podstawie upoważnienia zwartego w ustawie,

- powszechnie obowiązuje,

- zajmuje kluczowe miejsce w systemie źródeł prawa administracyjnego,

- podmiotami podporządkowanymi ustawie są:

1. jednostka

2. władza publiczna

- jednostka jest jedynym podmiotem bez którego nie ma porządku prawnego, nie można jej

pozbawić podstawowych wolności, praw podmiotowych i możliwości szukania ochrony

- ustawa przyznaje pewne uprawnienia i obowiązki również osobom prawnym - w zależności

od dziedziny prawa są one mniejsze lub większe

- wszystkie podmioty mają być podporządkowane ustawie,

- ustawa musi regulować: obowiązki obywatela ograniczenia uprawnień, stosunek jednostki do

władzy i na odwrót, rodzaje władzy publicznej i jakie są między nimi granice, formy

proceduralne i organizacyjne które mają znaczenia dla jednostki,

- ustawa ma upoważniać do wydawania wszystkich innych źródeł prawa.

- RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE:

- ratyfikacja jak i wypowiedzenie umowy międzynarodowej może dotyczyć tylko 5 kategorii

związanych z :

1. pokoju,sojuszu,układu politycznego,

2. wolności praw lub obowiązków obywatelskich określonych w konstytucji,

3. członkostwa RP w organizacji międzynarodowej,

4. znaczącego obciążenia państwa pod względem finansowym,

5. spraw uregulowanych w ustawie lub lub w których konstytucja wymaga ustawy.

-RP może na podstawie umowy przekazać organizacji międzynarodowej lub organowi

organizacji międzynarodowej kompetencje organów władzy państwowej w niektórych

sprawach,

- ratyfikacja wymaga: przez Sejm 2/3 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej

liczby posłów i przez Senat 2/3 liczby głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej

liczby senatorów,

- po ogłoszeniu ratyfikowanej umowy międzynarodowej musi być ona opublikowana w

Dzienniki Ustaw RP tym samym stanowi ona część krajowego porządku prawnego za czym

idzie bezpośrednie jej stosowanie chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy

- ratyfikowana umowa międzynarodowa może mieć pierwszeństwo przed ustawą jeżeli była

uprzednia zgoda w ustawie.

- ROZPORZĄDZENIA:

- upoważnienie do jej wydawania są: rząd w całości, Prezes RM, poszczególni ministrowie,

-rozporządzeniu podlegają sędziowie sądów cywilnych jak i karnych chociażby ze względu na

ustawę o aktach stanu cywilnego,

- rozporządzenia podlegają kontroli TK który bada ich zgodność z Konstytucją,

- AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO:

DZIELIMY NA :

I. wydawane przez wojewodę:

1. akty wykonawcze prawa miejscowego

- wydawane na podstawie szczególnej delegacji ustawowej np. Upoważnienia do określenia

obwodów łowieckich na podstawie ustawy o prawie łowieckim.

2. rozporządzenia porządkowe

- wydaje je wojewoda czasem organ rządowej administracji np. Dyrektor urzędu morskiego,

- rozporządzenia porządkowe: wydaje jw. Wojewoda lub organ rządowej administracji, dotyczą

one stanu nadzwyczajnego m.in. Ochrony życia zdrowia spokoju bezpieczeństw publicznego,

- nadzór nad aktami prawa miejscowego sprawuje Prezes RM, który może uchylić kat prawa

miejscowego za niezgodność z ustawa lub innym aktem wyżej postawionym w hierarchii źródeł

prawa administracyjnego, bądź za niezgodność z polityką rządu lub naruszeniem zasad

rzetelności lub gospodarności.

II. wydawane przez samorząd terytorialny:

1. na szczeblu gminy: dotyczą obszaru gminy,ustanowione na podstawie szczegółowych

upoważnień odrębnych ustaw, akty prawa miejscowego na szczeblu gminy stanowi RG w

formie chwały - w przypadku nie cierpiącym zwłoki w formie zarządzenia - które musi być

zatwierdzone na najbliższej sesji prze Radę. Na szczeblu gminy występują również przepisy

porządkowe.

2. na szczeblu powiatu: dotyczą obszaru powiatu,ustanowione na podstawie szczegółowych

upoważnień odrębnych ustaw, akty prawa miejscowego na szczeblu powiatu stanowi RP w

formie chwały - w przypadku nie cierpiącym zwłoki w formie zarządzenia - które musi być

zatwierdzone na najbliższej sesji prze Radę. Na szczeblu powiatu występują również przepisy

porządkowe.

3. na szczeblu województwa: dotyczyć mogą całości województwa bądź jego części, wydawane

na podstawie szczegółowych poważnień odrębnych ustaw, nie wydaje się na szczeblu

województwa przepisów porządkowych.

8. ŹRODŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO WEWNĘTRZNIE OBOWIĄZUJĄCE:

- wiążą jednostki podległe (podrzędne jednostki organizacyjne są podległe nadrzędnym

jednostkom organizacyjnym),

- są oparte na normach kompetencyjnych - są to normy nie stanowiące podstawy prawnej dla

aktów administracyjnych względem jednostek i innych podmiotów, określają

kompetencję,zakres i formę działania, nie są wydawane na podstawie delegacji szczegółowej,

- są wydawane wg. doświadczenia, wiedzy naukowej administracji a nie wg. Kryteriów,

- Przedmiot źródeł wewnętrznie obowiązujących:

- rozwiązują zagadnienia organizacyjne,

- regulują zależność osobową,

- regulują powoływanie i odwoływanie do służby

- regulują wewnętrzny tryb działania w obrębie administracji,

- regulują zagadnienia kontroli i nadzorujący

- WEWNĘTRZNE AKTY ADMINISTRACJI - są bezpośrednio obowiązujące, możne e

porównać do generalnych i indywidualnych aktów administracyjnych

- wg. Filipka - wewnętrzne akty administracyjne są źródłem prawa ale innymi niż powszechnie

obowiązujące:

1.regulują stosunek między jednostkami wewnętrznymi,

2. administracja kieruje sie tymi źródłami

3. zależność w ramach pragmatyki jest zależnością ograniczoną,

4. w zależności wewnętrznej wobec jednostki wyższych inne kryteria są podporządkowane

normie prawnej ...

9. ZASADA RESORTOWOŚCI:

- podział administracji na resorty - gałęzie - wyodrębnione ze względu na przedmiot działania

- wg. Kardynała Richerie, miało być 5 resortów - kryterium rzeczowe:

1. finansów - dochody miały trafiać do skarbu państwa, rozsądne wydatki,

2. spraw wewnętrznych - ochrona porządku i ustroju państwa, dbaać o bezpieczeństwo mieała

Policja opieka obywatelska,

3. spraw zagranicznych - oficjalna reprezentacja państwa na zewnątrz, celem było „dużo

mówić, a nic nie powiedzieć”, zdobywanie informacji na temat innych państw, funkcje tą mieli

sprawować ambasadorzy, konsulowie,

4. do spraw wojskowych - organizacja armii i jej rekrutacja, uzbrojenie, umundurowanie,

wyżywienie, zajmowali się tym stratedzy, taktycy,

5. wymiaru sprawiedliwości - zarządzanie więzieniami, działalność oskarżycielska, egzekucja

karna i cywilna,

- zasada resortwości miała również swoje zastosowanie w Prusach, Austrii czy Rosji.'

- na czele resortu stał minister, który był pierwszym sługą króla.

10. SAMORZĄD:

- pojęcie to wywodzi się z języka niemieckiego, oznaczało samodzielny zarząd, samorząd,

- używano go dla określenia administracji publicznej niesprawowanej przez państwo,

- z prawno- administracyjnego aspektu oznacza powierzenie przez państwo relacji różnego

rodzaju zadań z zakresu administracji publicznej, zrzeszeniom osób, których dotyczą skutki

wykonywania tych zadań,

- samorząd oznacza również administracje publiczną wykonywaną samodzielnie przez odrębne

od państwa posiadające osobowość prawną wspólnoty osób np. Korporacje, związki

publicznoprawne.

SAMORZĄD - PODZIAŁ:

1. terytorialny,

2. specjalny,

3. zlecenie zadań organizacjom społecznym - wykonują zadania i posiadają kompetencje z

administracji publicznej.

11. SAMORZĄD TERYTORIALNY:

- Gmina: ma kluczowe miejsce w samorządzie terytorialnym, choć jest najmniejsza,

- domniemanie zadań i kompetencji na rzecz gminy,

- gdy ustawa nie daje zadań i kompetencji dla szczebli wyższych to są one skierowane dla

gminy,

- ma być kluczowa jednostką organizacyjna,

- wybiera członków do kolegiów odwoławczych,

1. powszechny - każda jednostka i inny podmiot przebywający na terenie samorządu

....terytorialnego podlega mu, nie ma możliwości zrzeknięcia się go, samorząd działa na całym

....swoim terytorium. Przynależność do samorządu określa ustawa jako obowiązkowy.

2. przymusowy - przebywanie na terenie jego działalności łączy sie z przymusowym jego

....wykonywaniem.

12. SAMPORZĄD SPECJALNY:

1. zawodowy,

2. zakładowy.

13. SAMORZĄD ZAWODOWY:

- samorząd specjalny,

- sam określa swoje zadania,

- do form samorządu zawodowego zaliczamy: izby rzemieślnicze i cechy oraz samorząd w

zakresie wolnych zawodów, np. np. Adwokat, radca prawny, notariusz, pielęgniarka, architekt,

doradca podatkowy,

- najwczesniej rozwinięty rodzaj samorządu bo już w średniowieczu,

- opraty na zwyczajach i prawie zwyczajowym

- Europejska Karta Samorządu Rady Europy - określa ogólnie rolę organów,sprawowanie władzy

wykonawczej, zapewnienie skutecznego zarządzania, podstawę prawna działania oraz nadzór i

samodzielność finansowa samorządu zawodowego,

- do samorządów zawodowych możemy zakwalifikować np. Rzemiosło, wolne zwody.

RZEMIOSŁO:

- wg. Ustawy z 1989 roku o rzemiośle, rzemiosłem jest zawodowe wykonywanie działalności

gospodarczej przez osobę fizyczną z udziałem kwalifikowanej pracy własnej, w imieniu

własnym i na własny rachunek, przy zatrudnieniu do 15 pracowników najemnych - do których

nie zalicza sie np. emerytów, uczniów.

- Organy samorządu rzemiosła:

- cechy - społeczno-zawodowe i gospodarcze organizacje zrzeszające rzemieślników z

uwzględnieniem zasady dobrowolności,

- spółdzielnie rzemieślnicze - udzielenie pomocy członkom w wykonywaniu ich zadań oraz

prowadzenie własnej działalności gospodarczej i społeczno - wychowawczej,

- izby rzemieślnicze - społeczno - zawodowe organizacje, zrzeszają na zasadzie dobrowolności,

reprezentują zrzeszone organizacje wobec organów administracyjnych i instytucji, prowadza

egzaminy kwalifikacyjne,

- Związek Rzemiosła Polskiego - ogólnopolska reprezentacja rzemiosła, mogą ją powołać do

życia cechy, spółdzielnie rzemieślnicze i izby rzemieślnicze, może być powołana z inicjatywy

co najmniej 10 organizacji samorządu rzemiosła, zapewnia zrzeszonym pomoc w realizacji

zadań statutowych, rozwijanie działalności społeczno - zawodowej, reprezentowanie interesów

rzemiosła w kraju i zagranicą,

- sąd wpisuje do rejestru organizacje rzemieślnicze

WOLNE ZAWODY:

- np. Adwokat, radca prawny, zawody medyczne,

- prawo nie może regulować szczegółowo sposobu jego wykonywania,

- wolny zawód ma być wykonywany w decydującej mierze wg. Indywidualnych sprawności, a

nawet inwencji, pomysłowości, strategii, taktyki, sztuki działania,

- wolne zawody są bardzo zróżnicowane,

- prawo do wykonywania wolnych zawodów przyznaje, zawiesza i odbiera akt władzy

publicznej,

- wykonywanie wolnych zawodów nie jest podporządkowane całkowicie przepisom prawa

cywilnego z tego względu że wybiega poza granice prawa cywilnego,

- istotne elementy każdego z wolnych zawodów musi określać ustaw, która reguluje treść, zakres

wolności zawodowej, zasady nabywania i utraty uprawnień do wykonywania wolnego zawodu,

- tajemnica zawodowa: państwowa i służbowa.

14. SAMORZAD ZAKŁADOWY:

---