NIEUCZCIWA KONKURENCJA

Cel ustawy: ustawa ta reguluje zapobieganie i zwalczanie nieuczciwej konkurencji w działalności gospodarczej, w szczególności produkcji przemysłowej i rolnej, budownictwie, handlu i usługach, w interesie publicznym przedsiębiorców oraz klientów. Ustawa odnosi się wyłącznie do konkurencji w działalności gospodarczej, jej celem jest nie tylko zwalczanie ale i zapobieganie nieuczciwej konkurencji i dlatego samo zagrożenie naruszenia interesu przedsiębiorcy uzasadnia roszczenie o zaniechanie niedozwolonych działań.

Konkurencja jest to dążenie wielu niezależnych przedsiębiorców (podmiotów gospodarczych), na wspólnym im rynku, do osiągnięcia takiego samego celu gospodarczego, w szczególności prowadzenia interesów z dostawcami i odbiorcami. W gospodarce wielorynkowej konkurencja spełnia szereg funkcji np.:

1)sterowanie produkcją i przepływem towarów.

2)rozdzielanie środków pomiędzy przedsiębiorstwa i gałęzie przemysłu.

3)pobudzanie-polepszanie , jest to podnoszenie jakości.

Czyny podmiotów, które swoim zachowaniem zakłócają pełnienie tych funkcji, które nie przestrzegają ustalonych reguł konkurencji, nazywa się czynami nieuczciwej konkurencji. Czynem takim jest też działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta. Czynami nieuczciwej konkurencji w szczególności są:

1)wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa.

2)fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów lub usług.

3)wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług.

4)naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa.

5)nakłanianie do rozwiązania lub nie wykonania umowy.

6)naśladownictwo produktów.

7)pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie.

8)utrudnianie dostępu do rynku.

9)nieuczciwa lub zakazana reklama.

UTRUDNIANIE DOSTĘPU DO RYNKU ma miejsce wtedy gdy przedsiębiorca podejmuje działania, które uniemożliwiają innym przedsiębiorcom konfrontację produkowanych przez nich towarów. W efekcie czego swoboda wejścia na rynek i oferowania na nim towarów lub usług jest ograniczona. Na gruncie tej ustawy nie każde utrudnianie dostępu do rynku jest czynem nie uczciwej konkurencji, za takie będą uznawane działania, które są sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami oraz zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta, a równocześnie skutkują utrudnianiem dostępu do rynku i polegają w szczególności na: dumpingu, bojkocie oraz dyskryminacji.

-Dumping jest to utrudnianie dostępu do rynku przez sprzedaż towarów lub usług poniżej kosztów ich wytworzenia lub ich odsprzedaż poniżej kosztów zakupu, w celu eliminacji konkurencji. Nie są nieuczciwe przypadki sprzedaży poniżej kosztów własnych, które służą jedynie rozwojowi przedsiębiorstwa, np.: sprzedaż promocyjna, wyprzedaż.

-Bojkot jest to utrudnianie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku w drodze nakłaniania osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupów od innych przedsiębiorców. W bojkocie biorą udział zawsze trzy strony: bojkotujący (ten kto namawia do odmowy ), adresat działań bojkotującego (odmawiający), którego działalność przynosi skutek pożądany przez bojkotującego, bojkotowany. Bojkotującym może być pojedynczy podmiot lub ich grupa (kartel). Nie każde działanie - nakłanianie do odmowy sprzedaży lub kupna jest bojkotem. Aby uznać dane działanie za bojkot muszą być spełnione następujące przesłanki: bojkotujący musi być zdolny do wywierania wpływu na decyzję adresata, zwykła zachęta nie wystarczy; adresat nakłaniania musi być zdolny do samodzielnego podejmowania decyzji. Za bojkot nie można uznać działalności organizacji społecznych (konsumenckich) niezależnych od przedsiębiorców przejawiających się w publikowaniu badań jakościowych towarów i usług. -Dyskryminacja jest to utrudnianie dostępu do rynku polegające na rzeczowo nieuzasadnionym zróżnicowaniu w traktowaniu niektórych klientów, może ono polegać na: odmowie zawarcia umowy, zerwaniu istniejącej umowy, zróżnicowaniu w zakresie cen, np.: udzielanie rabatów.

NIEUCZCIWA LUB ZAKAZANA REKLAMA

Reklama w szerokim ujęciu to wszelkie starania zmierzające do upowszechnienia określonych informacji o ludziach, firmach, przedsiębiorstwa lub rzeczach, podejmowane w celu ich popularyzacji, wzbudzenia zainteresowania nimi. Natomiast w wąskim ujęciu pojęcie reklamy odnosi się jedynie do sfery gospodarczej i obejmuje wszelkie działania, aby przy użyciu prawdziwych informacji na temat określonych towarów i usług zwrócić na nie uwagę potencjalnych odbiorców, a jeśli to możliwe jako stałych klientów.

Rodzaje reklam stanowiące czyn nieuczciwej konkurencji:

1. Reklama sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami i uchybiająca godności człowieka. Zakaz reklamy sprzecznej z prawem obejmuje ustanowiony przez normy prawne całkowity lub częściowy zakaz reklamy produktów i usług. Bezwzględny zakaz reklamy dotyczy napojów alkoholowych i wynika z ustawy z 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Względny zakaz reklamy dotyczy wyrobów tytoniowych, zakazana jest reklama w TV, radiu, prasie młodzieżowej, natomiast inne formy reklamy są dozwolone. Reklamą sprzeczną z dobrymi obyczajami i uchybiającą godności człowieka jest reklama sprzeczna z ogólnie przyjętymi w Polsce zasadami moralności, chodzi o wszystkie przypadki używania w reklamie wyrazów, znaków, rysunków uznanych za obraźliwe i nieprzyzwoite poniżające godność człowieka, wykorzystywanie symboli religijnych w sposób naruszający uczucia religijne osób wierzących.

2. Reklama wprowadzająca w błąd. Mamy z nią do czynienia gdy powstałe na jej podstawie wyobrażenia nie są zgodne ze stanem rzeczywistym, decydujące znaczenie mają wyobrażenia adresatów reklamy, a nie opinie reklamujących. Do wprowadzenia w błąd dochodzi gdy reklama zawiera fałszywe informacje;

wprowadzanie w błąd może być rezultatem pominięcia w reklamie informacji o istotnym znaczeniu dla klienta, wprowadzanie w błąd może wystąpić też w przypadku używania w reklamie obiektywnie prawdziwych informacji jeżeli wywołują one u odbiorców mylne wyobrażenia.

3) Reklama nierzeczowa. Są to wszystkie wypowiedzi reklamowe, w których zachęca się odbiorców do nabywania towarów i usług, odwołując się do okoliczności nieistotnych z punktu widzenia cech towarów i usług. Przepis zakazuje apelowania do uczuć klienta przez wywołanie lęku, wykorzystywanie przesądów i łatwowierność dzieci.

4) Reklama ukryta . Są to przypadki wprowadzenia w istotę reklamy informacji, które są rozumiane przez widza, czytelnika, słuchacza za prezentację towaru i usługi bez poinformowania że chodzi o reklamę. Reklama towaru czy usługi powinna być zatem rozpoznawalna. Bardzo trudny w ocenie jest przypadek zwany „product placement” (jest to pokazywanie pozornie przypadkowo np.: w filmach zdjęć określonego produktu). Taki przypadek może być uznany za czyn nieuczciwej reklamy tylko wtedy pokazanie w mediach określonego produktu było zamierzone, celowe i odpłatne.

5. Reklama uciążliwa. Jest to reklama, która stanowi szczególnie duże obciążenie dla adresata. Jej cechą jest ingerencja w sferę prywatności, a w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie np.: w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta nie zamawianych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji.

Odpowiedzialność za czyny nieuczciwej konkurencji: z powództwem skierowanym przeciwko osobie reklamującej może wystąpić:

1) przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony.

2) organizacje przedsiębiorcze i organizacje konsumenckie.

Odpowiedzialność za czyny nieuczciwej konkurencji może być:

a) cywilna - przedsiębiorca może żądać: zaniechania niedozwolonych działań; usunięcia skutków niedozwolonych działań ( dążenie do przywrócenia stanu pierwotnego); złożenia jednorazowego lub wielokrotnego oświadczenia o odpowiedniej treści i formie (chodzi tu o przekazanie odbiorcą informacji korygującą błędną opinię o przedsiębiorcy i jego produktach); naprawienia wyrządzonej szkody (roszczenie odszkodowawcze); wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści. W/w roszczenia ulegają przedawnieniu w okresie 3 lat.

b) karna - podlega jej nie tylko sprawca ale i współsprawca, podżegacz i pomocnik. Ustawa przewiduje trzy rodzaje kar: pozbawienie wolności, ograniczenie wolności, kara grzywny. Karalność przestępstwa ustaje jeżeli od chwili popełnienia przestępstwa upłynęło 5 lat.

FUNDACJA

Fundacja jest to instytucja, której podstawą jest majątek przeznaczony przez fundatora (założyciela) na określony cel. Cel fundacji to np. ochrona zdrowia, rozwój gospodarki i nauki, oświata i wychowanie, kultura i sztuka, opieka i pomoc społ.,

Fundacje może stanowić osoba fizyczna, niezależnie od obywatelstwa i miejsca zamieszkania, a także osoba prawna. Ustanowienie fundacji wymaga złożenia oświadczenia woli w formie aktu notarialnego, założyciel może powołać fundację za życia, bądź po swojej śmierci i wówczas ustanawia ją w testamencie. W oświadczeniu woli o ustanowieniu fundacji fundator powinien wskazać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Składnikami majątkowymi mogą być: pieniądze, papiery wartościowe, oddane na własność fundacji na własność nieruchomości lub rzeczy ruchome.

Fundacja działa na podstawie ustawy o fundacjach oraz na podstawie statutu. Fundator ustala statut fundacji określając jej nazwę, siedzibę, cel, majątek, strukturę organizacyjną, itp. Jeżeli fundator ustalił fundację w testamencie, a nie ustalił jej statutu to może wyznaczyć osobę, która ustali statut fundacji. Jeżeli fundator nie upoważnił do tej czynności żadnej osoby, stosuje się przepisy K.C. - „o polecenia”. Fundacja uzyskuje osobowość prawną po wpisaniu do rejestru fundacji, rejestr fundacji prowadzi sąd rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy. Rejestr jest jawny i dostępny dla osób trzecich.

Fundacja może prowadzić działalność gospodarczą w rozmiarach służących realizacji jej celów. Po wpisaniu fundacji do rejestru sąd zawiadamia właściwego ministra ze względu na przedmiot działalności fundacji, działalnością fundacji kieruje zarząd, który reprezentuje fundacje na zewnątrz. Statut fundacji może przewidywać możliwość tworzenia obok zarządu różnego rodzaju rad np.: r. programowa, r. naukowa, itp.. właściwy minister może wystąpić do sadu z wnioskiem o uchylenie uchwały zarządu fundacji oraz wstrzymanie jej wykonania do czasu rozstrzygnięcia sprawy przez sąd. Warunkiem skuteczności takiego wniosku jest wskazanie rażącej sprzeczności uchwały ze statutem lub przepisami prawa. Fundacja ulega rozwiązaniu w sposób wskazany w statucie np.: w razie osiągnięcia celu, w przypadku wyczerpania się środków finansowych, itp. .

SPÓŁKI

Polskie prawo zna 5 rodzajów spółek:

• spółka cywilna

• spółka jawna

• spółka komandytowa

• spółka z o.o.

• spółka akcyjna

W/wym spółki można podzielić według różnych kryteriów:

I podział- ze względów formalnych:

a) spółki prawa cywilnego - normowane są przepisami k.c. (spółka cywilna)

2. spółki prawa

handlowego - regulowane są przepisami k.k. (spółka jawna, komandytowa, z o.o., akcyjna)

II podział- ze względów merytorycznych:

a) spółki osobowe (spółka cywilna, jawna, komandytowa)

b)spółki kapitałowe (spółka z o.o., akcyjna)

Podział ten opiera się na kryterium głównego substytutu, którym w spółkach osobowych są sami wspólnicy, natomiast w spółkach kapitałowych majątek spółki.

Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej - nie są osobami prawnymi, można powiedzieć że nie stanowią odrębnych od samych wspólników podmiotów prawa, za zobowiązania zaciągnięte w związku z prowadzeniem spółki wspólnicy odpowiadają osobiście (tzn. całym swoim majątkiem) i solidarnie, co pozwala wierzycielowi żądać, według jego wyboru, całości lub części świadczenia od wszystkich wspólników łącznie, od kilku z nich, a dopiero zaspokojenie wierzyciela przez któregokolwiek ze wspólników zwalnia pozostałych. W spółkach tych regułą jest że wspólnicy osobiście prowadzą sprawy spółki co stanowi ich prawo i jednocześnie obowiązek.

Z kolei spółki kapitałowe są odrębnymi od wspólników podmiotami prawa, są osobami prawnymi. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki, odpowiada za nie sama spółka całym swoim majątkiem. Ryzyko gospodarcze wspólników ogranicza się do wniesionego udziału. W spółkach kapitałowych działają wyspecjalizowane organy zajmujące się prowadzeniem spraw spółki i ich reprezentowaniem.

Do spółek handlowych odnoszą się utrzymane w mocy przepisy kodeksu handlowego o firmie, rejestrze handlowym i prokurze.

Firma jest nazwą pod którą spółka handlowa prowadzi przedsiębiorstwa. Firma handlowa występuje pod firmą w obronie cywilnej może pozywać i być pozwaną. Obowiązuje zasada prawdziwości firmy, zgodnie z którą firma musi być odbiciem rzeczywistych stosunków prawnych, np. firma spółki jawnej zawiera bądź nazwiska wszystkich wspólników, bądź nazwiska i przynajmniej pierwsze litery imion wspólników, z dodatkiem wskazującym na spółkę. W firmie spółki komandytowej mogą być umieszczone imiona i nazwiska tylko wspólników odpowiadających bez ograniczeń, nie można w niej umieszczać nazwisk komandytariuszy. Firma spółki akcyjnej i z o.o. jest jednocześnie nazwą tych osób prawnych. Firmę wpisuje się do rejestru handlowego, jest on prowadzony dla wyznaczonego obszaru przez sądy gospodarcze. Rejestr handlowy wraz ze złożonymi dokumentami jest jawny, tzn. każdy ma prawo przeglądać rejestr oraz żądać odpisów i wyciągów z rejestru.

Spółki handlowe mogą udzielać szczególnego rodzaju pełnomocnictwa zwanego prokurą. Prokura to szczególnego rodzaju pełnomocnictwo. Upoważnia do wykonywania czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem prawnym wobec osób trzecich, co oznacza że wszystkie czynności prokurenta związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa wywołują skutki dla spółki. Wyraźnego upoważnienia wymaga się dla prokurenta jedynie do zbycia lub wydzierżawienia przedsiębiorstwa, ustanowienia na nim ograniczonego prawa rzeczowego. Prokury udziela się na piśmie. Udzielenie i wygaśnięcie prokury powinno być zgłoszone do rejestru.

Spółka Cywilna

Jest uregulowana przepisami K.C. od art. 860 do 875. Spółka cywilna jest umową na podstawie której wspólnicy - co najmniej dwie osoby lub prawne, zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego a w szczególności przez wniesienie wkładu. Kodeks wymaga aby umowa spółki została zawarta na piśmie. Jednakże wymóg ten został wprowadzony jedynie dla celów dowodowych co oznacza, że fakt zawarcia umowy nie może być bez zgody stron dochodzonym w postępowaniu sądowym poprzez zeznania stron lub świadków. Spółka cywilna nie jest osobą prawną. Jest spółką osobową. Oznacza to, że podmiotami praw i obowiązków w stosunkach w których występuje spółka są wspólnicy. Jest to tzw. Współwłasność łączna. Majątek wspólny wspólników stanowi majątek odrębny. Jednak jest to majątek wspólników a nie samej spółki. Ponieważ spółka nie jest osobą prawną za zobowiązania spółki, tzn. dotyczące majątku wspólnego wspólnicy odpowiadają osobiście całym swoim majątkiem i solidarnie. Każdy wspólnik jest zobowiązany i uprawniony do prowadzenia spraw spółki. Każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały wspólników może prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresem zwykłych czynności spółki. Wspólnicy są uprawnieni do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczą w stratach spółki bez względu na rodzaj i wielkość wkładu, chyba że umowa stanowi inaczej.

Rozwiązanie spółki cywilnej

1 Wypowiedzenie umowy spółki- powoduje rozwiązanie w przypadku spółek dwuosobowych.

2 Upływ czasu na jaki spółka była utworzona

3 W skutek osiągnięcia zamierzonego celu gospodarczego

4 Uchwała wspólników

5 Śmierć wspólnika

Spółka Jawna

Jest to spółka, która prowadzi we wspólnym imieniu przedsiębiorstwo zarobkowe w większym rozmiarze, a nie jest inną spółką prawa handlowego. Spółka jawna jest typową spółką osobową. Nie posiada osobowości prawnej. Jej konstrukcja jest bardzo zbliżona do spółki cywilnej. Podstawowym kryterium odróżniającym spółkę jawną od cywilnej jest fakt prowadzenia przedsiębiorstwa w większym rozmiarze. Brak jest jednak przepisów określających jakie przedsiębiorstwo jest przedsiębiorstwem o większym rozmiarze. Stąd należy przyjąć, że sami wspólnicy decydują czy prowadzone przez nich przedsiębiorstwo będzie w większym rozmiarze. Umowa spółki jawnej dla celów dowodowych powinna być zawarta na piśmie. Wpis spółki do rejestru handlowego jest obowiązkowy. Spółka jawna może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwaną. Majątek spółki tworzą prawa i rzeczy wniesione do spółki a także nabyte w czasie jej istnienia. Każdy wspólnik w równym stopniu uczestniczy w zyskach i stratach spółki o ile umowa nie stanowi inaczej. Wspólnicy spółki jawnej mają obowiązek powstrzymać się od działalności sprzecznej z interesami spółki. W przypadku naruszenia tego obowiązku zobowiązani są oddać spółce korzyści jakie osiągnęli i zapłacić odszkodowanie za szkodę poniesioną za spółkę.

Rozwiązanie spółki jawnej:

1 Przyczyny przewidziane w statucie (np. upływ czasu na jaki umowę zawarto)

2 Zgoda wszystkich wspólników

3 Ogłoszenie upadłości spółki

4 Wypowiedzenie umowy

5 Śmierć wspólnika

(4 i 5 - w przypadku spółek dwuosobowych)

Spółka Komandytowa

Cechą tej spółki jest zróżnicowana sytuacja prawna wspólników w zakresie odpowiedzialności za zobowiązania spółki. W każdej spółce komandytowej co najmniej jeden wspólnik zwany komplementariuszem odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem i co najmniej jeden zwany komandytariuszem odpowiada do oznaczonej sumy tzw. sumy komandytowej.

Wyjątek!: Komandytariusz odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu podatków w takiej części w jakiej ma prawo uczestniczyć w podziale zysku

Wyjątek ten wynika z art. 47 ust. 2 Ustawy o zobowiązaniach podatkowych z 19.12.1980r.

Komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem bez ograniczeń. Mają też prawo do reprezentowania spółki oraz są zobowiązań do prowadzenia jej spraw.

Komandytariusze odpowiadają do sumy komandytowej, która powinna być ujawniona w rejestrze handlowym. Komandytariusz nie może reprezentować spółki wobec osób trzecich jako wspólnik. Może to czynić jako pełnomocnik spółki w granicach umocowania. Za przekroczenie umocowania odpowiada wobec osób trzecich w pełnym zakresie bez ograniczeń. Jeżeli z umowy spółki nie wynika nic innego, komandytariusz nie ma prawa i obowiązku prowadzenia spraw spółki. Jednakże zgoda komandytariusza jest niezbędna w przypadku podjęcia czynności przekraczających zwykły zarząd.

Przyczyny rozwiązania są takie same jak poprzednie.

Spółka z o. o.

Jest zawiązywane w celach gospodarczych przez jedną lub więcej osób. Istnieje więc możliwość tworzenia jednoosobowych spółek z o.o.

Ustawowe ograniczenie zakładania spółek z o.o. są nieliczne i dotyczą, np. banków, dział. ubezpieczeniowej, giełd, które nie mogą być prowadzone w formie spółek z o.o., a jedynie przez spółki akcyjne. Umowa spółki z o.o. musi być zawarta w formie aktu notarialnego pod rygorem nieważności i musi określać co najmniej:

1 Firmę i siedzibę spółki

2 Przedmiot działalności

3 Czas trwania spółki

4 Wysokość kapitału zakładowego

5 Wysokość i ilość udziałów oraz sposób ich pokrycia (mogą być wnoszone w formie pieniężnej i aportów)

Do powstania spółki z o.o. potrzebne jest:

1 Zawarcie umowy spółki lub sporządzenie aktu założycielskiego

2 Wniesienie całego kapitału zakładowego

3 Ustanowienie władz spółki

4 Zgłoszenie spółki do rejestru handlowego

Przed zarejestrowaniem spółka nabywa osobowość prawną. Jeżeli umowa spółki nie została zgłoszona do rejestru w ciągu 6 m-cy od daty zawarcia lub jeżeli sąd prawomocnym postanowieniem odmówił rejestracji spółki, umowa traci moc wiążącą.

Za zobowiązania spółki wspólnicy nie ponoszą odpowiedzialności.

Wyjątek!: wspólnik odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki z tytułu podatków (art. 47 ust. 2 Ustawy o zobowiązaniach podatkowych.)

Wbrew swojej nazwie spółka z o.o. za swoje zobowiązania odpowiada tak jak każda osoba prawna, całym swoim majątkiem. Nazwa spółki odnosi się do ryzyka ponoszonego przez wspólników. Ryzyko to ogranicza się do utraty wniesionego wkładu. Spółka z o.o. może powstać jako spółka jednoosobowa na podstawie aktu założycielskiego. Celem tak utworzonej spółki jest ograniczenie ryzyka gospodarczego jedynie do składników majątkowych wniesionych do spółki.

Kapitał zakładowy

Pokrywany jest wkładami pieniężnymi lub aportami. Kapitał zakład spółki z o.o. nie może być niższy niż 4 tys.zł.

Wysokość udziału nie może być niższa niż 50 zł. Zbycie udziałów w całości lub w części oraz oddanie ich w zastaw wymaga formy pisemnej pod rygorem nieważności. Wspólnicy mają prawo do czystego zysku wynikającego z bilansu spółki. Kwestie podziału zysku może regulować umowa, która może też wyłączyć zysk od podziału lub może pozostawić te kwestie do decyzji wspólników podjętej w formie uchwały. Poza prawem do udziału w zysku wspólnicy mają też prawo do zwrotu wydatków poniesionych na spółkę do wynagrodzenia za dostarczone przez nich dodatkowe świadczenia niepieniężne.

Spółka posiada właściwą każdej osobie prawnej strukturę organizacyjną i organy.

Władzami spółki są: zarząd, zgromadzenie wspólników i jeżeli umowa spółki tak stanowi rada nadzorcza lub komisja rewizyjna, lub obydwa te organy. Zarząd składa się z jednej lub kilku osób, mogą do niego być powołani wspólnicy lub osoby spoza ich grona. Zarząd reprezentuje spółkę na zewnątrz we wszystkich czynnościach związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. W przypadku braku postanowień umowy do składania oświadczeń i podpisywania w imieniu spółki dokumentów potrzebne jest współdziałanie dwóch członków zarządu lub jednego łącznie z prokurentem. Prawo kontroli działalności spółki przysługuje każdemu wspólnikowi. Umowa może ustanawiać radę nadzorczą lub komisję rewizyjną, albo obydwie te władze i wówczas kontrola indywidualna wspólników zostaje wyłączona. W spółkach o większym kapitale zakładowym (powyżej 25 tys. zł), oraz o większej liczbie wspólników (powyżej 50) ustanawianie rady nadzorczej jest obowiązkowe. Rada nadzorcza lub komisja rewizyjna składa się co najmniej z 3 członków. Członkowie tych organów wybierani są uchwałą wspólników na rok, chyba że umowa stanowi inaczej. Rada nadzorcza jest zobowiązana do wykonywania stałego nadzoru nad działalnością spółki, a w szczególności badania bilansu, rachunku zysków i strat, sprawdzania zarządu, a także jego wnioski co do podziału zysków i pokrycia strat. Po upływie każdego roku obrachunkowego powinno odbyć się zwyczajne zgromadzenie wspólników. Zgromadzenie zwołuje zarząd spółki, a gdyby tego nie uczynił w określonym terminie rada nadzorcza lub komisja rewizyjna. Wspólnicy mogą domagać się zwołania nadzwyczajnego zebrania wspólników, a gdyby nie zostało ono zwołane to wspólnicy reprezentujący co najmniej 0,1 część kapitału zakładowego mogą zwołać je sami. Spółka ulega rozwiązaniu i likwidacji z przyczyn podobnych jak spółka jawna, z wyjątkiem wypadku ustąpienia wspólnika. W czasie likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną, nie można jednak wówczas ustanowić prokury, a ustanowiona wcześniej wygasa. Pozostały po zaspokojeniu wierzycieli majątek dzieli się między wspólników w stosunku do ich udziału, jeżeli umowa nie stanowi inaczej. Po zakończeniu likwidacji spółkę wykreśla się z rejestru.

SPÓŁKA AKCYJNA - jest najbardziej sformalizowaną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki subskrypcji akcji spółka ta znajduje zastosowanie przy dużych przedsięwzięciach gospodarczych wymagających koncentracji dużego kapitału, będącego w posiadaniu inwestorów. Kodeks handlowy zezwala na utworzenie spółki akcyjnej nie tylko w celach gospodarczych, lecz także w każdym innym celu zgodnym z prawem. Spółka akcyjna jest osobą prawną wpisaną do rejestru handlowego. Akcjonariusze nie odpowiadają osobiście za zobowiązania spółki. Działanie spółki oparte jest na statucie znacznie różniącym się od umowy będącej podstawą działania innych spółek. Treść statutu musi bowiem ściśle odpowiadać przepisom prawa, jest on więc w znacznie mniejszym stopniu niż umowa spółki z o.o. uzależniony od woli uczestników spółki. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności, sporządzają go założyciele, których powinno być co najmniej 3, (chyba że założycielem jest państwo). Kapitał akcyjny spółki może być pokryty albo pieniędzmi albo wkładani niepieniężnymi (aporty). Akcje na które dzieli się kapitał akcyjny są równej wartości nominalnej, określają one ogół praw i obowiązków służących akcjonariuszowi, a także są papierami wartościowymi o nominalnej wartości ujawnionej na akcji. Z tytułu posiadania akcji akcjonariusz ma prawo do dywidendy tj. Udziału w rocznym zysku spółki w wysokości określonej przez walne zgromadzenie akcjonariuszy. Akcje mogą być różnego rodzaju:

I podział ze względu na podmiot który je posiada:

• akcje na okaziciela - zawsze zbywalne, bez ograniczeń.

• akcje imienne - zbywanie ich może być ograniczone np.: przez uzależnienie zbycia od zezwolenia spółki.

II podział ze względu na sposób pokrycia akcji:

• akcje gotówkowe.

• akcje aportowe.

III podział ze względu na uprawnienia akcjonariuszy:

• akcje zwykłe.

• akcje uprzywilejowane - mogą dawać przywileje co do:

1. wysokości dywidendy.

2. liczby głosów na walnym zgromadzeniu (jednej akcji nie może być przyznane więcej niż 5 głosów).

3. podziału majątku w razie likwidacji spółki.

Głównym i przeważnie jedynym obowiązkiem akcjonariusza jest pełna wpłata kapitału za objęte akcje. Minimalna wysokość kapitału akcyjnego wynosi 100 tyś zł (1 miliard st. zł). Minimalna wartość jednej akcji nie może być niższa niż 1 zł (10 tyś st. zł). Organami spółki są: zarząd, organy nadzoru (rada nadzorcza i komisja rewizyjna) oraz walne zgromadzenie akcjonariuszy.

Zarząd kieruje działalnością spółki i reprezentuje ją na zewnątrz, może być jednoosobowy lub wieloosobowy. Członkowie zarządu mogą być powoływani spośród akcjonariuszy lub spoza ich grona. Członek zarządu nie może bez z zgody spółki zajmować się interesami konkurencyjnymi, ani też uczestniczyć w spółce konkurencyjnej jako wspólnik lub członek władz spółki. Członkowie spółki otrzymują za swoją działalność wynagrodzenie z tytułu umowy o pracę lub umowy zlecenie. Imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki wpisuje się do rejestru handlowego. Spółka akcyjna powinna mieć radę nadzorczą lub komisję rewizyjną. Wprowadzenia obu tych organów mogą domagać się akcjonariusze dysponujący przynajmniej 0.2 kapitału akcyjnego.

Rada nadzorcza składa się z co najmniej 5 członków, wybranych przez walne zgromadzenie. W spółce akcyjnej akcjonariusze nie mają prawa do indywidualnej kontroli działalności spółki, jak w spółce z o.o. Nadzór jest wykonywany wyłącznie przez wyżej wymienione organy kontrolne. Najwyższym organem spółki jest walne zgromadzenie. Walne zgromadzenia mogą być zwyczajne i nadzwyczajne. Zgromadzenia zwyczajne zwoływane są co roku, po zakończeniu roku obrachunkowego, zgromadzenia nadzwyczajne zwoływane są według potrzeb. Uchwała walnego zgromadzenia może być zaskarżona do sądu w drodze powództwa o unieważnienie uchwały, jest to możliwe w dwóch wypadkach:

1. gdy uchwała została podjęta wbrew przepisom prawa i postanowieniom statutu.

2. gdy uchwała godzi w interesy spółki lub akcjonariusza, choćby była zgodna z prawem lub postanowieniami statutu.

Prawo zaskarżenia uchwały przysługuje:

1. zarządowi, radzie nadzorczej lub komisji rewizyjnej oraz poszczególnym członkom tych organów.

2. każdemu akcjonariuszowi, który głosował przeciw uchwale i zażądał po jej powzięciu zaprotokołowania sprzeciwu.

3. akcjonariuszowi bez zasadnie niedopuszczonemu do udziału w walnym zgromadzeniu.

4. innym akcjonariuszom, którzy nie byli na walnym zgromadzeniu, ale tylko w przypadku wadliwego zwołania zgromadzenia lub powzięciem uchwał nie objętych porządkiem obrad.

Rozwiązanie spółki akcyjnej powodują: przyczyny przewidziane w statucie, uchwała walnego zgromadzenia o rozwiązaniu spółki, ogłoszeniu upadłości, inne przyczyny przewidziane przez prawo.

SPÓŁKA Z UDZIAŁEM ZAGRANICZNYM (joint venture)

Podmioty zagraniczne mogą tworzyć wyłącznie spółki kapitałowe (z o.o. i akcyjna), albo obejmować, bądź nabywać udziały lub akcje w spółkach prowadzonych przez takie przedsiębiorstwa. Warunki objęcia udziałów lub akcji przez państwowa osobę prawną w spółkach z udziałem podmiotów zagranicznych w przypadku pokrycia przez te osobę kapitału zakładowego wkładem niepieniężnym stanowiącym przedsiębiorstwo, nieruchomość lub część przedsiębiorstwa zdolną do realizacji zadań gospodarczych, są także przedmiotem w/w ustawy. Zezwolenia wymagają następujące czynności:

1. zawarcie przez państwową osobę prawna ze spółką lub na jej rzecz umowy, której przedmiotem jest używanie mienia tej państwowej osoby prawnej.

2. objęcie przez państwową osobę prawną udziałów lub akcji w spółce w przypadku pokrycia kapitału zakładowego wkładem niepieniężnym stanowiącym przedsiębiorstwo, nieruchomość lub część przedsiębiorstwa zdolną do realizacji zadań gospodarczych.

Zezwolenie wydaje minister skarbu państwa na wniosek państwowej osoby prawnej. Odmowa udzielenia zezwolenia - minister skarbu państwa odmawia wydania zezwolenia jeżeli dokonane czynności zagrażałyby:

1. interesom gospodarczym państwa.

2. bezpieczeństwu i obronności państwa lub obronie tajemnicy państwowej.

Decyzję w sprawie udzielenia zezwolenia wydaje się w terminie 2 miesięcy od daty złożenia wniosku. Cofnięcie zezwolenia ma miejsce gdy spółka nie spełnia warunków określonych w zezwoleniu, w takiej sytuacji minister wzywa do usunięcia nieprawidłowości w określonym terminie. W przypadku bezskutecznego wpływu terminu minister może cofnąć zezwolenie. Cofnięcie zezwolenia jest przyczyną rozwiązania spółki. W razie cofnięcia zezwolenia minister występuje do sądu o rozwiązanie spółki. O rozwiązaniu spółki orzeka sąd - wyrokiem.

OCHRONA WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ

Wynalazkiem podlegającym opatentowaniu jest nowe rozwiązanie o charakterze technicznym nie wynikające w sposób oczywisty ze stanu techniki i mogące się nadawać do zastosowania. Wynalazek powinien być rozwiązaniem nowym przy czym prawo polskie wymaga tzw. nowości światowej, w myśl której rozwiązanie uważane jest za nowe jeśli przed datą według której oznacza się pierwszeństwo do uzyskania patentu nie zostało udostępnione do wiadomości powszechnej w sposób ujawniający dla znawcy dostateczne dane do jego stosowania np.: przez publikacje. Twórcy wynalazku przysługuje prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego, prawa do wynagrodzenia oraz prawo aby wymieniono go w opisach, rejestrach jako twórcę projektu wynalazczego.

Autorstwo jest niezbywalnym prawem przysługującym twórcy. Własność wynalazku, wzoru użytkowego polega na prawie do wyłącznego stosowania, wykorzystywania i rozporządzania wynalazkiem. Prawo majątkowego do wynalazku nakłada na otoczenie obowiązek respektowania, korzystania z wynalazku przez uprawnionego. Dokonanie wynalazku powoduje powstanie na rzecz uprawnionego prawa do patentu.Patent wydaje Urząd Patentowy RP.

Patent jest to dokument w którym stwierdza się prawo do wyłącznego korzystania z wynalazków w sposób zarobkowy lub zawodowy na obszarze państwa polskiego. Rozciągnięcie praw wynikających z wynalazków i wzorów użytkowych na obszar innych państw wymaga opatentowania wynalazku i zarejestrowania w tych państwach. Użytkowanie patentu lub prawa ochronnego w Polsce lub innym kraju zapewnia ochronę jedynie na obszarze tego kraju, który przyznał to prawo. Wynalazek, inaczej wzór użytkowy, korzysta z ochrony w innym państwie, gdy państwo to przyzna patent. Prawo płynące z udzielania patentu jest ograniczone czasowo, obecnie patent trwa 20 lat od daty zgłoszenia w urzędzie patentowym. Prawo do korzystania z cudzego wynalazku, wzoru użytkowego może być udzielone innym osobom, jest to licencja. Upoważnienie do korzystania z wynalazku nabywa się w drodze umowy, są to tzw. umowy licencyjne. Umowa licencyjna wymaga zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności. Na ogół umowa jest odpłatna. W języku prawniczym przyjęło się że wiedzę techniczną o charakterze poufnym, tajnym, która jest użyteczna w procesie technologii produkcji określa się mianem „KNOW HOW” (wiedzieć jak to zrobić). Obok form tradycyjnych polegających na przenoszeniu patentów i świadectw ochronnych, zaczęło się upowszechniać udostępnianie pewnych doświadczeń, tajemnic, procesów technologicznych, które określane są właśnie jako „know how”. Przedmiotem „know how” mogą być:

• nie opatentowane wynalazki.

• nie objęte ochroną wzory użytkowe.

• inne rozwiązania; instrukcje, informacje związane z produkcją i technologią.

„KNOW HOW” jest dobrem intelektualnym o potencjale majątkowym i może być przedmiotem obrotu udostępnionym na podstawie umowy „know how”. W umowie takiej jedna ze stron zobowiązuje się do udostępniania drugiej stronie określonego zasobu informacji z zakresu technologii produkcji. W Polsce umowy „know how” należą do umów nienazwanych, ich treść bowiem nie została uregulowana przepisami ustawowymi, ochrona prawna „know how” może być realizowana na podstawie przepisów kodeksu cywilnego o odpowiedzialności deliktowej z tytułu wynagrodzenia szkody czynem niedozwolonym i o bezpodstawnym wzbogaceniu.

ZNAKI TOWAROWE. Ważną rolę w zakresie ochrony dobrego imienia producenta spełniają znaki towarowe, które są zamieszczane na towarze w celu ułatwienia rozpoznania osoby (przedsiębiorstwa), które towar wytworzy-

ło. Znakami towarowymi są mające ostateczny charakter wyróżniający obrazki, kompozycje kolorystyczne,rysunki,litery,zamieszczane na towarach lub ich opakowaniach, rachunkach, prospektach, mających związek z ich wytworzeniem. Znakiem towarowym może być także sygnał dźwiękowy. Znak towarowy pozwala na odróżnienie pochodzenia towarów tego samego rodzaju stanowiąc istotną przesłankę dokonania przez nabywców właściwego wyboru towaru. Każdy podmiot gospodarczy prowadzący działalność gospodarczą, używający znaku towarowego powinien dokonać jego zgłoszenia do rejestru znaków towarowych w urzędzie patentowym. Istota ochrony prawnej polega na zapewnieniu przedsiębiorcy prawa wyłączności w posługiwaniu się znakiem. Uprawnienia z tytułu rejestracji znaku towarowego powstają z chwilą dokonania wpisu do rejestru w urzędzie patentowym, który wydaje świadectwo ochronne. Naruszenie prawa do znaku towarowego może polegać na bezprawnym znakowaniu towarów cudzym znakiem towarowym lub znakiem do niego podobnym (podrobionym). Prawo z rejestracji znaku towarowego trwa 10 lat od daty prawidłowego zgłoszenia znaku w urzędzie patentowym. Ochrona znaku towarowego może być przedłużana wielokrotnie, na kolejne okresy 10-cio letnie. Uprawniony może zaznaczyć że jego znak został zarejestrowany, poprzez umieszczenie litery „R” wziętej w okrąg w sąsiedztwie znaku towarowego. Umieszczenie to ma charakter fakultatywny i służy poinformowaniu potencjalnych nabywców, jak i konkurentów, że znak jest zarejestrowany w urzędzie patentowym i podlega ochronie.

UMOWA FRANCHIZINGU. Strony tej umowy to franchizbiorca i franchizdawca. Istota franchizingu jest sytuacja prawna, w której dawca będąc podmiotem znanym na rynku i mającym na nim ugruntowaną pozycję firmuje działalność innego podmiotu - biorcy, który w ten sposób rozszerza jego rynek. Realizacja umowy franchizingu możliwa jest zarówno w sferze usług jak i dystrybucji towarów. W tym układzie dawca „dzieli się” z biorcą swoją renomą, pojęcie to obejmuje między innymi: firmę dawcy, jego znak towarowy, dobre imię i sławę, okoliczności te stawiają biorcę w bardzo korzystnej sytuacji wobec konkurencji. Zwykle biorca otrzymuje od dawcy wyłączność działania w danej dziedzinie i na danym terenie co dodatkowo wzmacnia jego pozycję. Biorca w zamian za uzyskane świadczenia ma obowiązek wnoszenia na rzecz dawcy opłat: jednorazowej i okresowych (bieżących), ta jednorazowa opłata jest „wynagrodzeniem” za „wprowadzenie” do interesu, natomiast opłaty bieżące są ściśle powiązane procentowo z wartością sprzedaży. Dawca tworząc sieć franchizingową ma możliwość uruchomienia większego kapitału i zasobów ludzkich niż sam posiada, natomiast ryzyko jego zaangażowania w interes jest stosunkowo niewielkie, dawca nie musi poznać warunków lokalnych, gdyż przeprowadzenie rozeznania i penetracji rynku leżą w interesie biorcy i to on ryzykuje w przypadku złej opcji. Dawca nie angażuje się też w sprawy personalne, zatrudnieni są pracownikami biorcy. Rzeczą normalną i istotną jest bieżąca kontrola biorcy przez dawcę, gdyż na skutek nieuczciwych działań biorcy dawca może nie otrzymywać swojej prowizji, a także może być narażony na utratę dobrego imienia.

PRAWO UPADŁOŚCIOWE

Upadłość to szczególny rodzaj przymusowego zaspokojenia wierzycieli dopuszczalny w razie niewypłacalności dłużnika i skierowany do całego jego majątku. Procedura upadłościowa dzieli się na dwie fazy:

1. postępowanie w zakresie ogłoszenia upadłości.

2. postępowanie upadłościowe (w ścisłym tego słowa znaczeniu).

FAZA 1 OGŁOSZENIE UPADŁOŚCI. Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości wszczyna się poprzez wniesienie do sądu rejonowego - sądu gospodarczego, właściwego miejscowo, ze względu na siedzibę dłużnika, wniosku o ogłoszenie upadłości. Ogłoszenia upadłości może żądać dłużnik oraz każdy z jego wierzycieli. Wniosek o upadłość mogą też złożyć:

1. w stosunku do spółki jawnej - każdy ze wspólników.

2. w stosunku do osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych - każdy kto ma prawo je reprezentować.

3. w stosunku do przedsiębiorstwa państwowego - organ założycielski oraz organ uprawniony do reprezentowania skarbu państwa.

4. w stosunku do osoby prawnej i spółki cywilnej będącej w likwidacji - każdy z likwidatorów.

Przesłanki do ogłoszenia upadłości:

1. Trwałe zaprzestanie płacenia długów przez podmiot gospodarczy, a gdy jest nim osoba prawna to upadłość może być ogłoszona także wówczas gdy jej majątek nie wystarcza na zaspokojenie długów. Krótkotrwałe zaprzestanie płacenia długów w skutek przejściowych trudności nie jest podstawą do ogłoszenia upadłości.

2. Wymagane jest aby majątek dłużnika przed ogłoszeniem upadłości przewyższał przewidywane koszty postępowania upadłościowego.

Nie można ogłosić upadłości wobec:

1. jednostek samorządu terytorialnego (gmina).

2. państwowych jednostek organizacyjnych, chyba że została ustawowo wyłączona z odpowiedzialności skarbu państwa za ich zobowiązania.

3. przedsiębiorstw państwowych (PKP, Porty Lotnicze), przedsiębiorstw użyteczności publicznej (Poczta Polska).

4. podmiotu gospodarczego nie będącego osobą prawną, jeżeli jego działalność nie wymaga zgłoszenia do ewidencji.

Sąd może odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości jeżeli majątek dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego, uwzględniając wniosek sąd wydaje postanowienie o ogłoszeniu upadłości.

Środki zaskarżenia: Na postanowienie sądu 1 instancji o ogłoszeniu upadłości służy zażalenie tylko upadłemu. Na postanowienie oddalające wniosek o ogłoszenie upadłości służy zażalenie wnioskodawcy. Jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości dotyczy przedsiębiorstwa państwowego zażalenie zarówno na postanowienie o ogłoszeniu upadłości, jak i na postanowienie oddalające wniosek służy organowi założycielskiemu i organowi reprezentującemu skarb państwa, choćby organ ten nie był wnioskodawcą. Na postanowienie sądu 2 instancji służy kasacja.

Sąd wzywa wierzycieli upadłego aby złożyli swoje wierzytelności w oznaczonym terminie, oraz wyznacza sędziego-komisarza i syndyka.

Wskutek ogłoszenia upadłości upadły podmiot traci prawo zarządu majątkiem, możliwość rozporządzania nim i korzystania z niego, chociaż nadal jest właścicielem. Cały majątek należący do niego w dniu ogłoszenia upadłości, a także nabyty w trakcie postępowania upadłościowego, wchodzi w skład masy upadłości, zarząd nad tym majątkiem przejmuje syndyk. Czynności postępowania upadłościowego pełni sędzia-komisarz, który kieruje tokiem postępowania upadłościowego i ma nadzór nad czynnościami syndyka.

FAZA 2 POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE „SENSU STRICTO”.

Od tej pory nie może toczyć się żadne inne postępowanie (sądowe czy egzekucyjne), w którym spór dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości. Nie mogą być wszczęte nowe postępowania, a toczące się ulegają zawieszeniu. W skład postępowania wchodzą następujące czynności:

1. ustalenie majątku wchodzącego w skład masy upadłości.

2. likwidacja majątku masy upadłości.

3. ustalenie wierzytelności.

4. podział funduszy masy.

5. postępowanie układowe o charakterze fakultatywnym.

Ustaleniu masy majątku służy sporządzenie bilansu, spis inwentarza i dokonanie jego oszacowania. Likwidacja obejmuje sprzedaż ruchomości i nieruchomości oraz ściągnięcie wierzytelności. W sposób szczególny jest uregulowana sprzedaż przedsiębiorstwa. Przedsiębiorstwo upadłego w miarę możliwości powinno być sprzedane jako całość. Przed zbyciem przedsiębiorstwa syndyk winien wysłuchać wniosków rady pracowniczej, organu założycielskiego i organu uprawnionego do reprezentowania skarbu państwa. Nabywca przedsiębiorstwa sprzedanego w postępowaniu upadłościowym nie odpowiada za długi upadłego. Pieniądze uzyskane ze sprzedaży majątku upadłego wchodzą w skład masy upadłości i podlegają podziałowi.

Ustalenie wierzytelności następuje poprzez zgłoszenie syndykowi na piśmie wierzytelności w oznaczonym terminie. Syndyk sporządza listę wierzytelności i przedstawia ją sędziemu-komisarzowi. Wierzycielowi, któremu odmówiono uznania wierzytelności, a także w przypadku nieprawidłowości w sporządzonej liście, wierzycielowi przysługuje sprzeciw, składa się go do sądu w terminie 2 tygodni od daty obwieszczenia listy. Zgłoszenie wierzytelności po wyznaczonym przez sąd terminie jest skuteczne, naraża jednak wierzyciela na poniesienie kosztów związanych z opóźnieniem, oznacza to że nie zgłaszanie wierzytelności nie powoduje ich wygaśnięcia.

Po ustaleniu wierzytelności dokonywany jest podział masy majątkowej według kolejności zaspokajania:

1. koszty postępowania upadłościowego oraz koszty postępowania układowego.

2. należności powstałe w skutek czynności syndyka, podatki i inne daniny publiczne oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne należne za ostatnie 2 lata przed ogłoszeniem upadłości.

3. koszty ostatniej choroby i zwyczajowego pogrzebu upadłego, zmarłego na 6 miesięcy przed ogłoszeniem upadłości.

4. inne wierzytelności wraz z odsetkami za ostatni rok.

5. kary i grzywny sądowe, administracyjne lub skarbowe.

6. należności z tytułu darowizn i zapisów.

Należności od punktu 1 do 4 to wierzytelności uprzywilejowane, ma to znaczenie gdy upadły składa podanie o zawarcie układu. Układ może być zawarty z wierzycielami nieuprzywilejowanymi gdy zapewnione jest zaspokojenie wierzytelności uprzywilejowanych. Należy pamiętać że postępowanie układowe uregulowane przepisami prawa upadłościowego jest postępowaniem fakultatywnym i różni się zasadniczo od postępowania układowego prowadzonego na podstawie przepisów „prawo układowe”. Wniosek o dopuszczenie do układu można zgłosić w każdym stadium postępowania upadłościowego. Wniosek powinien zawierać propozycje układowe, jeżeli upadły propozycji nie przedstawi sąd odrzuci wniosek o zawarcie układu. Układ jest przyjęty jeżeli wypowie się za nim większość głosujących wierzycieli mających 3/4 ogólnej sumy wierzytelności. Układ podlega zatwierdzeniu przez sąd, jeśli postanowienie o zatwierdzeniu układu uprawomocni się, wierzytelności uprzywilejowane zostaną zaspokojone lub zabezpieczone sąd wydaje postanowienie o zakończeniu postępowania upadłościowego. Jeżeli ukończenie postępowania nastąpiło w skutek zawarcia i zatwierdzenia układu upadły odzyskuje możliwość zarządzania i rozporządzania majątkiem jeżeli układ tego prawa nie ogranicza.

PRAWO CYWILNE

PRAWO CYWILNE to zespół norm regulujących stosunki majątkowe i niektóre stosunki osobiste pomiędzy równorzędnymi podmiotami. Prawo cywilne składa się w przeważającym stopniu z przepisów dyspozytywnych.

Według przyjętego podziału prawo cywilne składa się z części ogólnej, prawa rzeczowego, zobowiązań i prawa spadkowego.

1. Część ogólna zawiera normy i zagadnienia wspólne dla pozostałych części PC (podmioty, mienie, czynności prawne, przedawnienie)

2. Prawo rzeczowe reguluje prawne formy korzystania z rzeczy, kształtowane w postaci praw podmiotowych)

3. Prawo zobowiązaniowe normuje zobowiązania, które powstają pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem

4. Prawo spadkowe reguluje przejście praw i obowiązków zmarłego na inne podmioty prawne

STOSUNEK CYWILNO-PRAWNY to zachodzące między podmiotami stosunki społeczne na tle majątkowym oraz nieliczne stosunki osobiste regulowane przez normy PC. W każdym stosunku cywilno-prawnym można wyodrębnić nast. elementy:

• podmioty stosunku

• przedmiot stosunku

• uprawnienia wynikające ze stosunku

Podmiotami prawa mogą być osoby fizyczne i osoby prawne.

Osobą fizyczną jest człowiek, który rozpoczyna swój byt prawny w chwili urodzenia a kończy w chwili śmierci. Każdy żyjący człowiek jest podmiotem prawa, przy czym nie odgrywa roli jego płeć, wiek, stan zdrowia fizycznego i psychicznego. Zdolność prawna osób fizycznych jest to zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków. Osoba fizyczna uzyskuje zdolność prawną w chwili urodzenia a kończy w chwili śmierci. Zdolność do czynności prawnych jest to zdolność do tego by za pomocą czynności prawnych nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Czynności tych dokonuje się własnym działaniem i we własnym imieniu.

O ile zdolność prawna polega na samej możności posiadania praw i obowiązków, o tyle zdolność do czynności prawnych daje prawo do aktywności, samodzielnego dysponowania prawami i zobowiązaniami. Stąd prawo wiąże uzyskane zdolności do czynności prawnych z osiągnięciem pewnego wieku i dojrzałości życiowej. W przypadku zdolności do czynności prawnych mogą być 3 sytuacje:

• można mieć pełną zdolność do czynności prawnych

• można mieć ograniczoną zdolność do czynności prawnych

• można nie mieć w ogóle zdolności do czynności prawnych

Pełną zdolność do czynności prawnych osiąga człowiek z chwilą ukończenia 18 lat. Czynnikami ograniczającymi lub wyłączającymi zdolność do czynności prawnych są:

1. Wiek - osoby fizyczne dzielimy na 3 kategorie wiekowe:

• 0-13 lat-osoby należące do tej grupy wiekowej nie posiadają zdolności do czynności prawnych, nie mogą w sposób skuteczny zawierać umów. Robią to za nich przedstawiciele ustawowi, np. rodzice. Czynności prawne dokonywane przez osoby z tej kategorii wiekowej są nieważne.

• 13-18 lat- osoby należące do tej grupy wiekowej posiadają ograniczoną zdolność do czynności prawnych. Czynność prawna takiej osoby wymaga dla swej ważności zgody przedstawiciela ustawowego. Przedstawiciel musi potwierdzić dokonaną czynność prawną. Do chwili potwierdzenia jest to czynność niezupełna. Bez zgody przedstawiciela ustawowego osoby z tej kategorii wiekowej mogą zawierać umowy w drobnych sprawach życia codziennego, ale bez ograniczenia w skuteczności takiej umowy w przypadku rażącego pokrzywdzenia osoby z tej kategorii wiekowej.

• od 18 lat-osoby należące do tej grupy wiekowej posiadają pełną zdolność do czynności prawnych

2. Stan zdrowia psychicznego - osoby chore psychicznie, niedorozwinięte, uzależnione od alkoholu i narkotyków, które nie mogą racjonalnie kierować swoim postępowaniem, na wniosek osób zainteresowanych (np. rodziny) mogą zostać pozbawione zdolności do czynności prawnych lub mogą w zdolnościach tych być ograniczone (ubezwłasnowolnione). O ubezwłasnowolnieniu decyduje sąd biorąc pod uwagę stopień nasilenia choroby. Sytuacja prawna osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej jest taka jak osoby z kategorii wiekowej 0-13 lat, natomiast osoby częściowo ubezwłasnowolnionej jest taka jak osoby z kategorii wiekowej 13-18 lat. Ubezwłasnowolnienia dokonuje się w interesie osoby chorej, gdyż w wyniku braku lub utraty zdolności do racjonalnego kierowania swym postępowaniem może narazić się na straty. Dla osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej sąd wyznacza opiekuna, dla ubezwłasnowolnionej częściowo-kuratora.

Temat: Przedstawicielstwo.

Działanie przedstawiciela charakteryzuje się dwiema cechami:

1. przedstawiciel podejmuje je nie w swoim lecz w imieniu innej osoby.

2. z czynności prawnej przedstawiciela wynikają skutki prawne nie dla niego lecz dla osoby reprezentowanej.

Przepisy kodeksu cywilnego regulują dwa rodzaje przedstawicielstwa:

1. ustawowe - cechuje się tym że prawo przedstawiciela do dokonania czynności prawnej w imieniu innej osoby wynika z przepisów prawa. Przedstawicielem ustawowym są np. : rodzice, kurator osoby ubezwłasnowolnionej. Celem przedstawicielstwa ustawowego jest umożliwienie dokonywania czynności prawnych osobom, które z powodu braku zdolności do czynności prawnych same działać nie mogą.

2. pełnomocnictwo - to prawo przedstawiciela do dokonywania czynności prawnych w cudzym imieniu, opiera się ono na woli osoby reprezentowanej (mocodawcy). Udzielić pełnomocnictwa może każda osoba fizyczna i prawna. Jest to jednostronna czynność prawna, ze względu na zakres umocowania wyróżniamy:

• pełnomocnictwo ogólne - to upoważnienie do dokonywania różnych czynności prawnych w zakresie zwykłego zarządu.

• pełnomocnictwo rodzajowe - to upoważnienie do wielokrotnego dokonywania czynności prawnych określonego rodzaju.

• pełnomocnictwo szczególne - to upoważnienie do dokonywania konkretnej czynności prawnej.

Pełnomocnictwo ogólne powinno być udzielone na piśmie. Pełnomocnictwo do dokonywania czynności prawnej wymagającej formy szczególnej np. : aktu notarialnego, powinno być udzielone w tej samej formie.

Pełnomocnictwo wygasa:

• z upływem terminu na jaki było udzielone.

• przez odwołanie.

• w chwili śmierci pełnomocnika lub mocodawcy.

Przesłanki ważności czynności prawnych

1 Osoba dokonująca czynności prawnej musi posiadać zdolność do czynności prawnych

2 Czynność prawna nie może być sprzeczna z ustawą i zasadami współżycia społecznego

3 Czynność prawna musi być dokonana w przewidzianej formie jeżeli przepisy wymagają określonej formy pod rygorem nieważności (umowy kupna-sprzedaży)

4 Czynność prawna musi być wolna od wad.

Są następujące rodzaje wad:

1 Brak świadomości lub swobody

2 Pozorność

3 Błąd

4 Groźba

W razie braku którejś z w/w warunków czynność prawna jest wadliwa i możę powodować nieważność bezwzględną lub względną czynności prawnych.

Nieważność bezwzględna może się na nią powołać każdy nie tylko strona umowna. Sąd musi ją uwzględnić z urzędu (z własnej inicjatywy). Czynność prawna jest nieważna z mocy samego prawa i nie może być konwalidowana.

Nieważność względna - strona może uchylić się od skutków czynności prawnej. Czynność prawna nie jest nieważna z mocy samego prawa, ale osoba wskazana przez przepisy może spowodować jej unieważnienie.

Przedawnienie

Polega na tym, że po wpływie wskazanego przez prawo terminu dłużnik może uchylić się od spełnienia świadczenia.

Przedawnieniu ulegają jedynie roszczenia majątkowe. Nie podlegają przedawnieniu roszczenia nie mające majątkowego charakteru, np. roszczenia o ochronę dóbr osobistych, roszczenia wynikające z prawa rodzinnego.

Przepisy regulujące przedawnienie roszczeń mają charakter bezwzględnie obowiązujących i strony nie mogą dowolnie przedłużać ani skracać tych terminów.

Zasadniczy termin przedawnienia wynosi 10 lat. Jest on stosowany we wszystkich przypadkach, w których przepisy nie przewidują terminów krótszych. Po upływie 3 lat przedawniają się roszczenia:

1 związana z prowadzeniem dział. gosp.

2 roszczenia o świadczenia okresowe

3 roszczenia pracodawcy i pracownika

Skutek przedawnienia

Dłużnik nie może być na drodze sądowej zmuszany do wykonania swojego obowiązku. Sąd nie uwzględnia przedawnienia z urzędu. Okoliczności przedawnienie powinien podnieść dłużnik. Wówczas sąd nie rozpoznaje sprawy co do istoty i oddala roszczenia.

Własność

Instytucja własności należy do prawa rzeczowego. Prawo rzeczowe to dział prawa cywilnego który oprócz własności reguluje inne prawa do rzeczy. Rzeczami są przedmioty materialne na tyle wyodrębnione, że w obrocie mogą być traktowane jako samoistne dobra.

Podział rzeczy:

1 Ruchomości i nieruchomości

nieruchomości- to część powierzchni ziemskiej stanowiąca przedmiot odrębnej własności (grunt) wraz ze wszystkim co jest z nią trwale związane (zabudowania, roślinność, płoty, itp.).Są to tzw. Części składowe nieruchomości. Jako nieruchomość może być traktowany budynek lub jego część(lokal). Jeżeli na mocy przepisów szczególnych stanowi odrębny od gruntu przedmiot własności

2 Podzielne i niepodzielne

3 Co do gatunku i indywidualnie oznaczone

Własność- jest najszerszym prawem do rzeczy pozwalającym właścicielowi korzystać z nie i rozporządzać nią z wyłączeniem innych osób. Prawo do korzystania z rzeczy polega na faktycznym władaniu rzeczą, jej używaniu, przetwarzaniu, pobieraniu wszelkich pożytków. Pożytki wytwarzane przez rzecz mogą mieć charakter pożytków naturalnych ( plony) i cywilnych (czynsz).Prawo rozporządzania rzeczą polega na możności swobodnego dokonywania czynności prawnych.

Przepisy K.C. przewidują następujące środki ochrony własności:

1 Jeżeli prawo własności zostało naruszone prze zagarnięcie rzeczy właścicielowi przysługuje roszczenie windykacyjne czyli roszczenie o wydanie rzeczy przez osobę która rzecz posiada.

2 Jeżeli czyjeś prawo własności zostało naruszone w inny sposób właścicielowi służy roszczenie negatoryjne czuli roszczenie o zaniechanie naruszania.

---