OWADY

Owady to najliczniejsza grupa zwierząt. Ich ciała można podzielić na 3 główne części: głowę, tułów i odwłok.

- biedronka

- komar

- mól

- ważka

- motyl - najpierw samiczka składa jaja pod liściem wybranej rośliny. Z jaj wylęgają się gąsienice. Każda ma osiem par nóg, dużo je i rośnie. Kilka razy zmienia skórę. Potem gąsienica przyczepia się cienką jedwabną nitką, wysnutą z pyszczka, do łodygo rośliny i przekształca się w poczwarkę. Osłonka poczwarki jest gruba i twarda. Wewnątrz niej powoli rozwija się motyl: głowa, tułów, skrzydła, nogi, czółki. Na koniec osłonka pęka i wydostaje się z niej motyl. Ma wilgotne i miękkie skrzydełka. Motyl rozkłada skrzydła i czeka aż wyschną i stwardnieją. Gdy to nastąpi może już latać.

- pszczoła

- ćma

- mucha

- mrówka

- świerszcz

- konik polny

- osa

RYBY

Ryby mają opływowy kształt. Ich ciało pokryte jest łuskami, oddychają skrzelami. Jaja składają w wodzie. Jaja nazywamy ikrą. Nie zajmują się swoim potomstwem.

Ryby żyją w morzach, jeziorach, rzekach i strumykach.

Ryby morskie (słonowodne):

- dorsz

- śledź

- sardynka

- szprot

Ryby śródlądowe (słodkowodne):

- sum

- pstrąg

- szczupak

- płoć

- okoń

PŁAZY

Płazy żyją w wilgotnym środowisku. Jaja składają pod wodą. Są bardzo pożyteczne, gdyż zjadają owady - szkodniki lasów, pól, ogrodów. Płazy to:

- żaba

- ropucha

- salamandra plamista

-traszka

Są one pod ochroną.

Żaby i ropuchy są bezbronne. Są sprzymierzeńcami człowieka. Zjadają ogromne ilości owadów, które są szkodnikami naszych sadów, ogrodów, parków i lasów.

Rzekotka drzewna - jest jasnozielona, z wąską przepaską biegnącą przez oko i boki ciała, spód ma jasny. Żyje na drzewach.

Ropucha szara - ma na skórze gruczoły, z których wydostaje się jad odstraszający napastnika.

Żaba trawna - jest brązowa, na grzbiecie ma zwykle ciemniejsze plamy. Już w marcu zaczyna gody.

Żaba składa skrzek w wodzie. Z jaj wylęgają się kijanki, które pozostają w wodzie i podobnie jak ryby oddychają skrzelami. Kijankom rosną kończyny tylne i przednie i zanika ogon. Kijanka staje się żabą

Skrzek - to jaja żab, otoczone galaretowatą osłonką, składane w wodzie.

GADY

W Polsce żyją następujące gatunki gadów:

- jaszczurki (zwinka, padalec)

- węże (żmije, gniewosz plamisty, zaskroniec)

- żółw błotny

Niebezpieczna jest tylko żmija zygzata.

Żmija ma znak V na płaskiej, trójkątnej głowie. Ma zygzakowatą wstęgę od głowy do ogona, ma jadowite zęby. Może być groźna dla człowieka, choć niepodrażniona nie atakuje. Przebywa zwykle w lasach i na porębach. Pod koniec lata składa jaja. Z jaj wykluwają się małe węże. Porusza się wolnej od szybkiego zaskrońca.

Po wiosennym przebudzeniu żmije żyją pod wykrotami, pod kupą kamieni, a nawet w mysiej norze. Chętnie kąpią się w rowie lub w kałuży. Lubią miejsca podmokłe, wilgotne, porośnięte mchem i niskimi ziołami, pod które można się wślizgnąć w razie niebezpieczeństwa. Na łowy wyrusza nocą. Dzień przesypia leżąc na słońcu. Bezszelestnie przesuwa się po ściółce leśnej. Poluje na myszy.

Pod koniec lata żmija składa białe jaja o pergaminowej skorupce. Jaja pękają natychmiast po ich złożeniu i z ich wnętrza wysuwają się małe, cienkie, całkiem wykształcone i zdolne do samodzielnego życia żmijki. Rozpełzają się po całym lesie zostawiając matkę.

Wrogiem żmij są: bocian, jeż, myszołów.

Wykrot - drzewo wyrwane z korzeniami, także dół po wyrwanym drzewie.

Poręba - miejsce w lesie po wyrąbanych drzewach.

Zaskroniec z tyłu głowy ma charakterystyczne żółte plamy. Jest niejadowity i niegroźny dla człowieka.

PTAKI

Ptaki są sprzymierzeńcami człowieka, ponieważ zjadają wiele szkodników.

Od marca dla ptaków zaczyna się pracowity okres. Najpierw budują gniazda, które mają być ochroną dla jaj i wykluwających się z nich piskląt. Gdy gniazda są już gotowe samice ptaków znoszą jedno lub kilka jaj i prawie zawsze je wysiadują. Pisklęta wykluwają się z jaj rozbijając skorupki dziobkami. Rodzice karmią swoje małe kilka razy dziennie.

Gniazda są różne. Najczęściej ptaki wiją gniazda wśród gałęzi drzew. Do ich budowy są potrzebne patyczki, trawa, sierść i piórka.

Jaskółka ogonówka buduje swoje gniazdo wysoko pod dachem z błota zlepionego z trawą.

Remiz - jego gniazdo przypomina rękawiczkę. Jest zawieszone na gałązce wysoko nad wodą lub ziemią i utkane z cienkich gałązek, roślin i puchu kwitnących wierzb i topoli.

Dzięcioł wykuwa w pniu drzewa głęboką dziuplę i zakłada w niej gniazdo. Pisklęta dzięcioła wykluwają się w dziupli.

Zimorodek wykopuje w urwistym brzegu rzeki bardzo długi korytarz. Na końcu tego korytarza znajduje się komora lęgowa. Jest ona położona trochę wyżej niż wydrążony korytarz, aby woda nie zalewała gniazda.

Skowronek wygrzebuje gniazdo w ziemi na polu i tam znosi jaja.

Czas wysiadywania jaj jest różny u poszczególnych gatunków ptaków. Pisklęta są ślepe, gołe i bezradne. Przez pewien czas pozostają w gnieździe, chronione i karmione przez rodziców.

Pisklęta ptaków chodzących (kur) i pływających (kaczek, gęsi) pokryte są puchem i od razu zdolne do towarzyszenia matce w poszukiwaniu pożywienia.

Ptaki są sprzymierzeńcami człowieka, ponieważ zjadają wiele szkodników.

Szkodniki niszczone przez ptaki to:

- komary /jaskółka/ Jaskółka - komary, muchy

- muchy /jaskółka/

- stonka ziemniaczana /szpak/ Szpak - stonka ziemniaczana, szkodniki drzew

- szkodniki drzew /szpak/

- jaja i larwy owadów /sikora/ Sikora - jaja i larwy owadów, szkodniki drzew

- szkodniki drzew /sikora/

Sowa uszata - gryzonie (myszy)

SSAKI

Ssaki rozwijają się w organizmie matki. Potem się rodzą. Matki karmią swoje młode mlekiem. Młode przychodzą na świat bezbronne i wymagają opieki. Są roślinożerne i mięsożerne.

- kangur /skacze/

- człowiek /chodzi/

- gepard /biega/

- małpa /wspina się/

- delfin /pływa/

- nietoperz /lata/

- płetwal błękitny - jest największym zwierzęciem i równocześnie największym ssakiem.

W kwietniu rodzą się młode dziki, czyli warchlaki. Mają charakterystyczne pasiaste ubarwienie, które ułatwia im ukrycie się w leśnym gąszczu.

Wczesną wiosną rodzą się też młode wilki i lisy, które kryją się w norach.

Późniejszą wiosną na świat przychodzą sarny i jelenie. Na początku samotnie przebywają w ukryciu, a mam przychodzi tylko w porach karmienia. Po pewnym czasie młode zaczynają chodzić za matką.

Małe sarenki mają sierść w białe plamki, które umożliwiają im ukrycie się przed drapieżnikami.

Ubarwienie pozwalające upodobnić się do otoczenia nazywamy barwami ochronnymi.

U niektórych ssaków rodzice długo opiekują się swoimi dziećmi.

Dziecko przychodzi na świat po 9 miesiącach ciąży. Noworodek ssie mleko matki i dużo śpi. Rok później przestaje być niemowlęciem. Zaczyna prawie wszystko jeść, próbuje chodzić i wymawia pierwsze słowa. Ale musi upłynąć wiele lat zanim człowiek stanie się w pełni samodzielny.

---