Pyt. 24 EKSPANSYWNA POLITYKA FISKALNA A RÓWNOWAGA ZEWNĘTRZNA

Ekspansywna polityka fiskalna oznacza wzrost popytu rządowego, wzrost wydatków budżetowych. Wzrost wydatków rządowych to wzrost jednego z rodzajów popytu. Za wzrostem popytu nastąpi wzrost produkcji. Przy zwiększonej produkcji potrzeba więcej pieniądza dla obsługi większej ilości transakcji, dochodzi więc do wzrostu transakcyjnego popytu na pieniądz. Przy danej, nie zmienionej podaży pieniądza wywoła to wzrost jego ceny czyli wzrost stopy procentowej. Oznacza to podwyższenie ceny kredytów inwestycyjnych a co za tym idzie obniżenie popytu inwestycyjnego, a w konsekwencji spadek produkcji. Początkowe podniesienie produkcji zostanie tym samym zahamowane. Ten drugi efekt oznacza, że na skutek wzrostu wydatków rządowych (i wywołanego w ten sposób podwyższenia stopy procentowej) ograniczone zostaną inwestycje prywatne. Zwykle zmniejszone zostaną inwestycje mniej opłacalne. Skala ograniczenia inwestycji zależy od wrażliwości inwestycji na zmianę stopy procentowej. Ostatecznym rezultatem ekspansywnej polityki fiskalnej jest podniesienie stopy procentowej i zwiększenie produkcji, przy czym skala tego wzrostu jest pomniejszona o skutki „efektu wypchania” (tj. wzrost stopy % kredytów „wypycha” mniej opłacalne inwestycje prywatne).

Skuteczna polityka fiskalna, to taka, która przynosi efekty oczekiwane przez jej autorów. Np. gdy ekspansja fiskalna ma prowadzić do wzrostu produkcji. Wtedy właśnie wzrost produkcji będziemy uważać za skuteczność. Wtedy polityka ekspansji jest tym bardziej skuteczna, im większy przyniesie wzrost produkcji. W warunkach niestabilności cen ekspansywna polityka fiskalna może stać się dodatkową przyczyną inflacji. Wzrost zamówień rządowych czyli wzrost popytu ogólnego może spowodować uruchomienie tzw. inflacji ciągnionej przez popyt. Wtedy cały wzrost popytu zamiast prowadzić do wzrostu produkcji zostaje zneutralizowany w wyniku podwyższenia cen.

skutki ekspansywnej polityki fiskalnej

LM

IS₁

IS₀

i ₂

i _{0 =} i₁

Y₀ Y₂ Y₁

Y₁ i Y₂ to efekt wypchania. Skutkiem ekspansywnej polityki fiskalnej to wzrost produkcji z Y₀ do Y ₂ oraz wzrost stopy procentowej z i₀ do i₂.

---