System służy do elektronicznej rejestracji oraz obróbki danych uzyskanych urządzenia typu planograf. W jego skład wchodzą następujące elementy:
interfejs pomiarowy wraz z czujnikami zamontowany na planografie
program pracujący komputerowy pracujący w środowisku MS Windows 95,98,Me,NT,XP
komputer typu IBM PC
przewód transmisji i zasilania
System pomiarowy rejestruje nierówności podobnie jak odbywa się to w systemie mechanicznym z taśmą papierową. Zapis danych odbywa się co ściśle określoną odległość (co obwód kółka), a zapisywany wynik zawiera minimalną oraz maksymalną wartość nierówności dla tego odcinka. Zapis wszystkich wartości w jednostkach niemianowanych (wewnętrznie wykorzystywanych przez system) pozwana na dokonanie kalibracji nawet po wykonanym pomiarze.
-4 ---------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------
4 ---------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------
12 ---------------------------------------------------------------------
Dane techniczne
Rozdzielczość rejestracji drogi: obwód kółka pomiarowego (około 500mm)
Rozdzielczość rejestracji nierówności: 0,1mm
Zakresy pomiarowe: dowolnie definiowane od 1 do 24mm
Można zdefiniować do 6 zakresów pomiarowych dla każej serii danych (np. 3-4,4-6,6-9,9-12,12-15,15<
Maksymalna liczba punktów: bez ograniczeń
Temperatura pracy: od 0 do 45 C
Zasilanie rejestratora: od 9V do 15V (ok. 0,2A), zasilanie standardowe z gniazda zapalniczki samochodowej
Interfejs pomiarowy
Interfejs pomiarowy to urządzenie pośredniczące w przekazywaniu danych między czujnikami pomiarowymi a komputerem. Podczas normalnej pracy interfejs ten nie wymaga żadnej obsługi. Jest on w pełni sterowany przez komputer.
Komputer sterujący
Do sterowania systemem pomiarowym niezbędny jest komputer IBM PC. Komputer ten musi spełniać następujące wymagania:
zainstalowany system operacyjny Windows 95, 98, Me, NT lub XP
wolny interfejs szeregowy RS-232C (popularny port COM)
możliwość zasilania w samochodzie
zalecany jest procesor klasy Pentium MMX lub lepszy
Gdy zastosowany komputer posiada wbudowany system oszczędzania energii należy zwrócić szczególną uwagę na ustawienie poszczególnych funkcji tego systemu. System oszczędzania energii jest obecnie powszechnie stosowany w komputerach typu notebook. Polega on na automatycznym odłączaniu zasilania od poszczególnych układów komputera w przypadku gdy nie korzysta się przez określony czas z klawiatury. Zaleca się takie ustawienie systemu aby wszystkie układy pracowały przez cały czas wykonywania pomiarów. Sposób ustawienia poszczególnych opcji powinien być opisany w instrukcji komputera lub systemu operacyjnego.
Uruchomienie systemu
Przed przystąpieniem do pomiarów należy wykonać następujące połączenia pomiędzy poszczególnymi elementami systemu:
połączyć interfejs pomiarowy z komputerem (gniazdo 9 pinowe) - komputer powinien być wyłączony)
połączyć interfejs pomiarowy z zasilaniem (poprzez gniazdko zapalniczki w samochodzie)
jeśli komputer nie będzie zasilany z własnych baterii podłączyć zasilanie do komputera
Po wykonaniu połączeń można włączyć komputer.
UWAGA! Należy unikać uruchamiania silnika samochodu podczas pracy systemu pomiarowego. Zaleca się podłączenie zasilania interfejsu pomiarowego po włączeniu silnika samochodu.
Po połączeniu systemu należy uruchomić program PLANOGRAF.EXE (Menu „Start->Programy->Omega”).
Opis oprogramowania
Do sterowania przebiegiem pomiarów drogowych oraz przeglądania zgromadzonych w czasie pomiarów danych służy program „PLANOGRAF”. Po uruchomieniu programu na ekranie komputera ukazuje się okno z możliwością wybrania podstawowych funkcji:
Archiwum wyników- zawiera dane zarejestrowane
Pomiary - otwiera okno umożliwiające utworzenie nowej sesji pomiarowej
Kalibracja - otwiera okno kalibracji programu
Wyjście
Poszczególne funkcje programu dostępne są bądź przez standardowe kliknięcie myszką, bądź przez naciśnięcie klawisza Alt+[podkreślona litera w nazwie kontrolki].
Np. przycisk „Kalibracja” można uruchomić po naciśnięciu Alt+K
Kalibracja
Kalibracja systemu pomiarowego polega na:
wyznaczeniu wartości przeliczeniowych odczytów czujnika
wyznaczeniu obwodu koła pomiarowego
Podczas kalibracji dokonane będą odczyty z urządzenia pomiarowego. Należy więc dokonać wszystkich połączeń zgodnie w jednym z poprzednich rozdziałów. W przypadku gdy współczynniki kalibracyjne są znane można je wpisać ręcznie.
Kalibracje urządzenia przeprowadza się w następujący sposób:
wybór portu komunikacyjnego
wpisanie obwodu kółka pomiarowego - pomiar można dokonać przez pomiar bezpośredni lub wykonując kilkakrotnie przejazd kalibracyjny przez znany odcinek
wyznaczenie wartości minimalnej równości (maksymalna ujemna wartość)
ustawić kółko pomiaru równości w pozycji minimalnej (krańcowe górne położenie)
nacisnąć przycisk Odczyt obok odpowiedniego pola (Alt+C)
w polu Wartość min. powinna pojawić się nowa wartość - ewentualny komunikat o błędzie pojawi się w pasku statusu na dole okna
wyznaczenie wartości zerowej nierówności
ustawić kółko pomiaru równości w pozycji zerowej
nacisnąć przycisk Odczyt obok odpowiedniego pola (Alt+D)
w polu Wartość dla 0mm powinna pojawić się nowa wartość - ewentualny komunikat o błędzie pojawi się w pasku statusu na dole okna
wyznaczenie wartości kalibracyjnej dla położenia odpowiadającego nierówności 20mm dokonuje się w podobny sposób (pola „Zablokuj odległość między 0 a 20” nie może być zaznaczone), jednak jest to konieczne tylko w przypadku pierwszej kalibracji lub po gruntownych zmianach w urządzeniu (np. remont), w przypadku gdy zmiany takie nie nastąpiły pole „Zablokuj odległość między 0 a 20” można pozostawić zaznaczone i wartość kalibracyjna dla nierówności 20mm zostanie wyznaczona automatycznie
UWAGA!!! Jeśli ostatnia wartość kalibracyjna ma być wyznaczona automatycznie pole „Zablokuj odległość między 0 a 20” musi być zaznaczone jeszcze przed dokonaniem jakichkolwiek zmian w polu Wartość dla 0mm
Wszystkie wartości kalibracyjne można skorygować po dokonaniu pomiarów (dla każdego pomiaru osobno) tak więc w przypadku wykrycia takiej konieczności wyniki można skorygować.
Pomiar drogowy
Po uruchomieniu okna pomiarów należy:
wybrać odpowiedni port komunikacyjny i nacisnąć Połącz, jeśli urządzenie jest poprawnie podłączone pojawi się odpowiedni napis w polu Wersja urządzenia
wypełnić pola karty pomiaru a w szczególności nadać unikalną nazwę (mogącą być jednocześnie nazwą pliku) i nacisnąć Utwórz nową sesję
zarejestrować wszystkie serie danych
ustawić przyrząd na początku odcinka pomiarowego
wpisać nazwę pierwszej serii danych (np. strona lewa) wypełnić pozostałe pola serii danych i nacisnąć Rozpocznij rejestrację
dokonać pomiarów a następnie nacisnąć Przerwij rejestrację
aby dokonać pomiaru następnej serii danych należy nacisnąć przycisk Nowa seria danych aby zakończyć pomiary należy zamknąć okno pomiarów
Struktura danych
Aby sprawnie posługiwać się programem niezbędne jest zapoznanie się ze strukturą danych zapisywanych przez urządzenie.
Seria danych - wyniki pomiarów z jednego przejazdu (np. strona lewa), definiuje się dla niej podstawowe parametry jak:
punkt początkowy - na jego podstawie obliczane położenie każdego punktu pomiarowego
kierunek - zgodny czy przeciwny do kierunku zmian kilometraża na danym odcinku drogi
opis - tekst pojawiający się na wydrukach jako tytuł serii
wartości kalibracyjne - mające bezpośrednio wpływ na przeliczone wyniki
uwagi
Sesja pomiarowa - może składać się z wielu serii danych. Dla sesji pomiarowej drukowane są raporty. Każda sesja pomiarowa zawiera prócz dowolnej ilości serii danych także kartę pomiaru, kilka najważniejszych pól tej karty to:
zakresy pomiarowe - można zdefiniować do 6 zakresów, np. wpisanie wartości 3,4,6 spowoduje dokonanie obliczeń dla zakresów 3-4, 4-6, 6<
Odcinek od i do km - ustala dla jakiego odcinka drogi wykonane będą raporty, punktu serii danych znajdujące się poza tym zakresem nie będą brane pod uwagę przy dokonywaniu raportów
Archiwum wyników
Okno Archiwum wyników służy do przeglądania, edycji oraz wydruku danych oraz raportów.
Po lewej znajduje się drzewo z sesjamie pomiarowymi znajdującymi się w 4 katalogach: Odebrane, Roboczy, Archiwum, Kosz. Na drzewie można przeprowadzać następujące operacje:
rozwijanie drzewa - kliknięcie znaczka `+' przy wybranym katalogu (lub nacisnięcie strzałki `→' w klawiaturze)
przeciąganie myszką sesji z katalogu do katalogu
usuwanie sesji (przez naciśnięcie przycisku USUŃ znajdującego się powyżej drzewa), usuwanie najpierw odbywa się do kosza, z kosza dane usuwane są permanentnie
Na środku okna Archiwum znajduje się Karta pomiarowa. Zawarte w niej dane można edytować, przełączanie między kolejnymi polami wykonuje się przez naciśnięcie klawisza TAB (Shift+TAB przesunięcie z powrotem).
Po prawej stronie okna znajduje się panel z informacjami dotyczącymi wszystkich serii danych. Zawiera on tabele z nazwami wszystkich serii danych. Po wybraniu jednej z sesji można edytować jej parametry takie jak: opis, kierunek, punkt początkowy i wartości kalibracyjne