Fotografia- element pośredniczący w kontaktach między rodzicami a dziećmi. Program Jadwigi Sabały.
Celem przeprowadzonego eksperymentu było nawiązanie pozytywnego kontaktu trójkąta terapeutycznego, a więc kontaktu między rodzicem, dzieckiem i wychowawcą.
W eksperymencie J. Sabała wykorzystała fotografie, uznała, że mają one większy walor emocjonalny niż korespondencja, gdyż unaoczniają osobę nieobecną.
Eksperyment trwał 8 miesięcy od lutego do października. W eksperymencie brało udział 13 dzieci ( 6 dziewczynek i 7 chłopców). Rodzice to chłopi, robotnicy, w jednym przypadku byli to pracownicy umysłowi. Dzieci znajdywały się w zakładzie, a kontakt z rodzicami utrudniała odległość i brak nawyku pisania listów.
Na początku eksperymentu rodzice otrzymali listy z załączonymi fotografiami dzieci. List był krótki, opisywał wydarzenie z życia dziecka, zawierał 10 pozytywnych przekazów. Tematyką fotografii były sytuacje w których dzieci mogły się ukazać rodzicom jako zadowolone, pożyteczne, zasługujące na sympatię i uznanie. Pozowanie do zdjęć było dla dzieci silnym przeżyciem, wiedzieli ze zdjęcia są przeznaczone dla rodziców. W tych dniach chętniej i lepiej pracowały, pamiętały też by ubrać się staranniej. Po wykonaniu serii zdjęć autorka programu zrobiła wystawę zdjęć w klasie, dzieci były tym bardzo ożywione i zadowolone, pytały kiedy wyślą te zdjęcia rodzicom i kiedy przyjdą rodzice.
Kolejna częścią eksperymentu było wysyłanie zdjęć i listów. Listy pisała nauczycielka następnie czytała je dzieciom, w każdym liście było cos miłego o dziecku co podnosiło jego wartość. Do listów dołączone były zdjęcia, na których czasem dziecko pisało dedykację. Dzieci same umieszczały lisy i zdjęcia w kopertach, następnie wraz z nauczycielką szli na pocztę tam kupowali znaczki i wrzucali do skrzynki pocztowej. Moment ten budził w dzieciach zaangażowanie i nadzieję.
Dalszym etapem programu było wręczanie zdjęć rodzicom. Wręczano je przy okazji odwiedzin, lub wysyłano z listem, wówczas gdy dziecko nie było odwiedzane. Wręczanie zdjęć najczęściej odbywało się w klasie, dziecko zdejmowało je z wystawy i opowiadało rodzicom o zdjęciu, rodzic zaś wyrażał swoje opinie. Przy wręczaniu zdjęć często towarzyszyło picie herbaty, stwarzało to okazję do rozmowy nauczyciela z rodzicem, dawało możliwość do obserwacji zachowań miedzy rodzicami a dzieckiem. Ta sytuacja szczególnie sprzyjała uruchamianiu trójkąta terapeutycznego.
Ostatnią częścią eksperymentu było wręczanie dzieciom wspólnych zdjęć z rodzicami. Wszystkie zdjęcia wykonano w dwóch egzemplarzach dla dzieci i rodziców. Zdjęcia te dzieci trzymały na nocnych szafkach w ramkach wykonanych przez siebie na zajęciach praktycznych.
Wpływ eksperymentu na dzieci był znaczny. Obdarzanie rodziców zdjęciami wyzwalało w dzieciach aktywność optymalną dla ich rozwoju, sprawiało radość, wzmagało aktywność ruchową i gotowość do działania społecznie wartościowego. Dzieci przejawiały inicjatywę, byli bardziej gotowi do pomocy swoim kolegom, podnosiła się ich samoocena. Po eksperymencie u trojga dzieci stwierdzono zmniejszenie trudności wychowawczych.
Stwierdzono również wpływ eksperymentu na rodziców, stali się wobec dzieci bardziej serdeczni i uczuciowi, kontakty z dziećmi stały się jakościowo bogatsze. Rodzice częściej odwiedzali swe dzieci w zakładzie, zmniejszył się czas oczekiwania odwiedzin. Rodzice chętniej tez rozmawiali z nauczycielką o dziecku.
Eksperyment wpłynął także na kontakt nauczyciel- dziecko. Zmienił się stosunek dzieci do nauczyciela, nauczyciel stał się dla dzieci osoba znaczącą i bliską, dzieci były gotowe do pracy i wykonywania obowiązków. Sympatia ze strony uczniów i poprawa ich zachowania wpłynęły też korzystnie na stosunek nauczyciela do nich.
Wynikiem programu było nawiązanie bardziej intensywnych i pozytywnych kontaktów w obrębie trójkąta terapeutycznego. Zyskały na tym dzieci, zyskali rodzice, dla których wizyty dziecka stały się interesujące i gratyfikujące, zyskał też nauczyciel jako obdarzony sympatią dzieci i rodziców a także wzbogacił swoją wiedzę kliniczną o dzieciach, rodzicach.