Oleje
Spośród parametrów fizyko-chemicznych najważniejszymi wskaż. do oceny przydatności eksploatacyjnej olejów są:
-lepkość, wskaźnik lepk., temp krzepnięcia, odporność na utlenianie i własności przeciwkoroz., własn. zmywające, zdolność zobojętniania kwaśnych prod. spalania, smarowność, stabilność term., zdolność wydzielania wody.
Klasyfikacja olejów:
-zależnie od pochodzenia:
oleje mineralne-otrzymane drogą destylacji ropy naft. Do smarowania współ. siln. Okrętowych stosuje się wył. ulepszone oleje poch. mineralnego.
Oleje roślinne i zwierz.-nie znajdują zastos. w siln.
Oleje syntet-otrzymywane drogą syntezy chem. W grupie tej należy wym głównie oleje silikonowe. Są to wielocząsteczkowe związki krzemu, węgla, wodoru i tlenu. Zaletą jest znaczna odporność na wysokie temp. niskie temp krzepnięcia, bardzo wysoki wsk lepk i odporn na utenianie, działanie wody i innych czynników chem.
Klas lepkościowa SAE:
Opracowana przez ameryk, dzieli oleje na klasy lepkści z pominięciem innych własności. Według aktualnej klasyf SAE-J300 rozróżnia się 11 klas lepk olejów.
Klas jakościowa:
-zwykłe oleje miner-nie zawier dodatków uszlachet lub zawier niewielkie ilości depresatora, dodatku obniż temp krzepnięcia.
-oleje ulepszone-zawier niewielkie ilości dod myjących i podwyższających wart wskaź lepk oraz inhibit korozji i utleniania.
-oleje do ciężkich war pracy-zaw zwiększ ilości detergentów oraz inhibitory korozji i utlen.
-oleje do szczeg ciężkich war pracy-o specjalnych własnościach użytkowych, zawier różnorodne dodat uszlach zwłaszcza myjąco-rozprasz w zależności od war pracy i jakości stos pal.
Klasyfikacja ISO3:
Powstała na rzecz ujednolicenia klasyfikacji olejów smar. Według normy ISO3448 oleje smarowe dzieli się na 18 klas lepkości, we wszystkich klasach temp odniesienia wynosi 40oC.
Panewki
Podział panewek:
1.od ilości warstw:
-panew dwuwarstwowa
(dwumetalowa)
-panew trójwarstwowa
(skorupa, warstwa łożyskowa, powłoka ślizgowa)
2. od stosunku łącznej grubości panwi:
-sztywne(samonośne)
-wiotkie w tym:
grubościenne
średniościenne
cienkościenne
Budowa panwi:
1.stalowa skorupa
2.warstwa pośrednia (brąz lub stop aluminium)
3.warstwa zaporowa
4.warstwa ślizgowa
Rodzaje uszkodzeń:
-spowod stałymi cząstkami zanieczyszczeń
-spow błędami kształtu i położenia
-spow cechami konstrukcyjnymi lub błędami wykonawczymi
-spow błędami montażu
-uszkodzenia zmęczen.
-korozja
-erozja kawitacyjna:
ssąca, wypływowa, przepływowa, uderzeniowa.
-spow niedostat smar
-spow niewłaściwym osadzeniem panewki w obudowie
-erozja elektrostatyczna.
Defektoskopia radiolog:
Ma mniejsze zastosowanie przy weryfikacji silników okrętowych. Metody defekt. radiol stosowane są powszechnie w stoczniach do kontroli spoin spawalniczych. W naprawach silników spal mogą być stosowane do kontroli spawanych kadłubów oraz panwi łożysk regenerowanych w trakcie remontu silnika. Metodami radiologicznymi można badać elementy o grub nie większej niż 200-250mm, ponieważ przy większych grubościach znacznie wydłuża się czas eksploatacji. Jeżeli w kontroli stalowego elementu o grubości 200mm za pomocą Co-60 czas ekspozycji wynosi 48h, to dla elementu o grub 500mm wynosiłby on ok. 2,5 roku. W związku z tym do radiografii grubych elem stosuje się źródła wysokiej energii promieniowania-betatrony
Czułość badania elementów metodami radiol jest stosunkowo duża. Określa się ją zwykle w procentach grubości prześwietlonego elementu np. w spoinach o grubości 5mm można wykryć wady o rozmiarach 1 -1,5% grubości, w spoinach do 50mm- 2-3% grubości.
W weryfikacji elem silnika można stosować grubościomierze gamma konkurujące z grubościomierzami ultradźwiękowymi. Dokładność pom elem o grubości 8 -12mm wynosi 4%. Pomiar trwa tylko 20s
a jego zaletą jest dostęp tylko z jednej str. elem.
Zaletą tej metody jest możliwość wykrywania wad bez przygotow. kontrolowanego elem.
Ultradźwięki:
Rozróżnia się trzy metody badań ultradźwiękowych:
-metoda echa: generator impulsów dostarcza zmienne napięcie elektryczne do przetwornika piezoelektr, który przetwarza drgania elektryczne na mechan i odwrotnie. Drgania te pod postacią impulsu fal rozchodzą się w materiale i po odbiciu od pow. gran
lub wady wracają do przetwornika pobudzając go do drgań mechan. Zmienne napięcie elektr, które wytworzy się na okładkach przetwornika, jest doprowadzane przez wzmacniacz do płytek odchylania lampy oscyloskopowej. Równocześnie z impulsem elektr pobudzającym przetwornik do drgań wyzwalana jest podstawa czasu lampy, wskutek czego na ekranie tej lampy obok impulsu nadanego obserwuje się impuls odbity od wady lub pow ograniczającej.
-metoda cienia: stosuje się dwa przetworniki nadawczy i odbiorczy, umieszczone naprzeciwko siebie, po obu stronach badanego elementu. Jeżeli w materiale elem występują nieciągłości, wówczas natężenie fal ulega osłabieniu. Zmiany te wykrywa przetwornik odbiorczy, a na ekranie oscyloskopu powstaje odpowiedni impuls obrazujący poł. wady.
-metoda rezonansu: polega na wytwarzaniu w badanym materiale fali stojącej i obserwacji występowania maksimum amplitudy tej fali.
Głowica: w urządzeniu tym wykorzystuje się zjawisko piezoelektryczne, polegające na wytwarzaniu ładunków elektrycznych na pow. kryształu, który poddany został rozciąganiu lub ściskaniu. Zjawisko to jest odwracalne: wymiary liniowe kryształu umieszczonego w polu elektr ulegają zmianie. Zjawisko takie wykazują kryształy jonowe takie jak kwarc lub turmalin.
Podział głowic:
1.ze wzgl na rodzaj pracy:
-gł nadawcze (gener ultradźwięków)
-gł odbiorcze
-gł nadawczo/odbior-pojed
-gł nadaw/odbior-podwójne
2.ze wzg na kierunek wprowadzonej wiązki:
-gł normalne - oś gł jest normalną do pow badanego elementu
-gł skośne - kątowe.