LABORATORIUM TECHNOLOGII WYTWARZANIA I NAPRAW
Nazwisko i imię:	Leszek Chybowski Piotr Chełstowski						Grupa:		V MAb
Temat ćwiczenia:	Kontrola stanu zużycia eksploatacyjnego panewek						Numer ćwiczenia:		3
Data wykonania ćwiczenia:		30.09.98		Data oddania sprawozdania:		10.10.98
Prowadzący:			Ocena:			Podpis:

1. Prawidłowe zużycie panewek.

Za panewki prawidłowo zużyte uważa się takie na których powierzchni roboczej stwierdza się:

• lekkie ślady współpracy na ograniczonej powierzchni rozłożone równomiernie przy czym nie przebijają one warstwy antykorozyjnej z cyny;

• obszar odsłoniętej i zużywanej warstwy ślizgowej a warstwa antykorozyjna jest w tych miejscach całkowicie zużyta;

• obszary zużywanej warstwy ślizgowej, lekkie ślady współpracy na warstwie zaporowej a warstwa antykorozyjna zachowana tylko w miejscach nie przeznaczonych do współpracy z czopem.

Za panewki nadające się do dalszej eksploatacji uważa się również takie na których powierzchni występują nie groźne ślady zużycia niepoprawnego np.: niewielkie bruzdy od zanieczyszczeń stałych , niewielkie ślady korozji itp.

Jeżeli skutki nieprawidłowej współpracy przybierają większą skalę to panewkę należy wymienić oraz usunąć przyczynę powstawania nieprawidłowości a w niektórych wypadkach dokonać dokładnej kontroli czopa wału.

Przykłady prawidłowego zużycia panewek.

Zużyta warstwa antykorozyjna z cyny na ograniczonej powierzchni odsłaniająca warstwę ślizgową.

A - Odsłonięta i zużywana warstwa zaporowa;

B - odsłonięta warstwa pośrednia;

C - odsłonięta warstwa ślizgowa.

-1-

Obraz zużycia panewki dwuwarstwowej - widoczne równomierne ślady współpracy na całej powierzchni panewki.

2. Zużycie nieprawidłowe panewek spowodowane niedostatecznym smarowaniem.

Jeżeli do węzła trybologicznego nie jest dostarczona odpowiednia ilość oleju smarnego to jego funkcjonowanie może być nieprawidłowe. Występuje wtedy tarcie mieszane, które powoduje zwiększone zużycie panewki i czopa. Obrazy takiego zużycia są różnorakie i zależą od obciążenia, prędkości, jakości oraz ilości oleju smarnego. Na proces zużycia składają się procesy cząstkowe mogące zachodzić równocześnie, osobno, lub czasowo - jeden po drugim i są to:

• ścinanie wierzchołków nierówności;

• deformacje sprężyste;

• deformacje plastyczne;

• nadtopienia w skali mikro;

• fizyczne i chemiczne zmiany w materiale;

• mikropęknięcia spowodowane naprężeniami termicznymi.

Przykład nieprawidłowego zużycia panewki spowodowanego niedostatecznym smarowaniem.

A - warstwa ślizgowa;

B - przesunięta i zgnieciona część materiału;

C - pęknięcia na powierzchni spowodowane wysokimi temperaturami i widoczne ślady spajania z materiałem czopa;

D - odkształcona plastycznie warstwa ślizgowa naprzemian z zaporową.

Przy dużych obciążeniach węzła łożyskowego i wystąpieniu niedostatecznego smarowania dochodzi najczęściej do bardzo szybkiego zużycia panewek a w skrajnych przypadkach do zatarcia wału.

C

B

A

D

C

B

A

---