INSTRUMENTALNE ODDZIAŁYWANIA POZNAWCZE
Zorganizowany system działań edukacyjnych dostarczających wiedzy o sprawach ważnych dla procesu terapii.
PROCESY POZNAWCZE A ALKOHOL
Większość alkoholików przejawia łagodne lub umiarkowane deficyty funkcji intelektualnych: głównie w zakresie:
zdolności wzrokowo-przestrzennych (postrzeganie i zapamiętywanie rozmieszczenia obiektów)
sprawności wyższych procesów poznawczych (zdolność myślenia abstrakcyjnego, niezbędnego przy tworzeniu planu, wprowadzenia planu w życie i elastycznej zmiany planu w razie konieczności).
Uszkodzenia funkcji poznawczych z powodu picia alkoholu możliwe są nawet u osób, które nie nadużywają alkoholu.
W porównaniu z mózgiem niealkoholików mózgi osób uzależnionych są mniejsze i mają mniejszą gęstość. Utrata objętości tkanki mózgowej najbardziej zauważalna jest w warstwie zewnętrznej płata czołowego (główny ośrodek wyższych funkcji umysłowych) oraz w móżdżku (odpowiedzialny za chodzenie, równowagę i niektóre aspekty uczenia się).
Niektóre upośledzenia funkcji poznawczych spowodowane piciem alkoholu cofają się przy zachowaniu abstynencji. U kilkumiesięcznych abstynentów stopniowo następuje poprawa w zakresie pamięci operacyjnej i funkcji wzrokowo-przestrzennych. Jest to możliwe gównie dzięki funkcjonalnej reorganizacji mózgu (zadania wykonywane kiedyś przez określone układy mózgowe obecnie uszkodzone przez alkohol zostają przekazane do alternatywnych układów mózgowych).
ODDZIAŁYWANIA EDUKACYJNE W TERAPII UZALEŻNIENIA:
mikroedukacja
indywidualne lektury (określone fragmenty)
nagrania audiowizualne (z określonym zadaniem)
plakaty
ćwiczenia
W edukacji chodzi nie o to aby poszerzyć ogólny poziom wiedzy pacjenta o chorobie ale o to aby wiedza, którą przekazujemy przyczyniła się do zmiany jego myślenia i postępowania.
MIKROEDUKACJA
Określenie celów (zawsze od strony korzyści dla pacjenta)
Sprecyzowanie 2-3 tez (najistotniejszych treści przekazu)
Treść edukacji (prosty, czytelny, jednowątkowy przekaz językiem zrozumiałym dla przeciętnego pacjenta)
Elementy wspomagające (rysunki, metafory, scenki, dowcipy).