Aktywa trwałe.

Do środków trwałych zalicza się nieruchomości (w tym grunty, prawo użytkowania wieczystego gruntu, budowle i budynki), maszyny urządzenia techniczne, środki transportu i inne przedmioty, które spełniają następujące warunki:

-jednostka gospodarcza sprawuje nad nimi kontrole,

-są kompletne i zdatne do użytku w momencie ich przyjęcia do użytkowania,

-przewidywany okres ich ekonomicznego użytkowania trwa dłużej niż rok,

-są przeznaczone na własne potrzeby jednostki.

Ze względu na związek środków trwałych z charakterem działalności jednostki gospodarczej można wyodrębnić środki trwałe:

-produkcyjne, uczestniczące bezpośrednio lub pośrednio w procesie wytwarzania produktów lub usług bądź obsługujące proce pomocnicze (np. magazynowanie, transport);

-nieprodukcyjne, do których należą domy mieszkalne, obiekty socjalno-kulturalne i ich wyposażenie.

Biorąc pod uwagę stopień wykorzystania środków trwałych rozróżnia się: środki trwałe czynne, które uczestniczą stale w działalności gospodarczej przedsiębiorstwa, środki trwałe nieczynne okresowo (np. wycofanie z eksploatacji w celu remontu lub ze względu na sezonowość produkcji) i środki trwałe uznane za trwałe nieczynne (np. stanowiące rezerwę lub nieczynne z powodu braku popytu na artykuły produkowane przez dany środek trwały).

Rodzajowy podział środków trwałych według funkcji ekonomicznej, jaka pełni w procesach produkcyjnych lub działalności nieprodukcyjnej:

A) środki trwałe zapewniające odpowiednie warunki do prowadzenia procesów produkcyjnych oraz działalności nieprodukcyjnej i obejmujące grunty, budynki oraz obiekty inżynierii lądowej i wodnej;

B) środki trwałe uczestniczące bezpośrednio w procesie gospodarczym, do których zalicza się maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia;

C) środki trwałe umożliwiające przemieszczanie przedmiotów i osób - ś a to środki i urządzenia transportowe;

D) inwentarz żywy

Klasyfikacja rodzajowa środków trwałych wyodrębnia dziesięć (od 0 do 9) zasadniczych grup środków trwałych:

Grupa 0: grunty użytkowane rolniczo, grunty leśne, tereny mieszkalne, przemysłowe, rekreacyjno-wypoczynkowe, tereny zajęte przez morskie wody terytorialne, śródlądowe wody płynące i stojące.

Grupa 1: budynki i lokale np. hale produkcyjne, dworce, magazyny, budynki handlowe, szkolne, mieszkalne.

Grupa 2: obiekty inżynierii lądowej i wodnej, do których należą budowle dla górnictwa i kopalnictwa, elektrownie, rurociągi, linie telekomunikacyjne i elektroenergetyczne, drogi i mosty, drogi kolejowe, boiska sportowe.

Grupa 3: kotły i maszyny energetyczne, do których zalicza się kotły grzejne, parowe, turbiny, silniki spalinowe i elektryczne, reaktory jądrowe.

Grupa 4: maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania np. tokarki, frezarki, piły, młoty, piece przemysłowe, aparaty do spawania.

Grupa 5: maszyny, urządzenia i aparaty specjalistyczne, czyli dostosowane do technologii wytwarzania w poszczególnych gałęziach i branżach np. maszyny i aparatury przemysłu chemicznego, maszyny górnicze, gazownicze, odlewnicze, geodezyjne i kartograficzne itp.

Grupa 6: urządzenia techniczne, takie jak zbiorniki naziemne, rozdzielne i stacje transformatorowe, dźwigi towarowe i osobowe, urządzenia telewizyjne i radiotechniczne, urządzenia i aparaty dla telefonii, urządzenia wentylacyjne i klimatyzacyjne, urządzenia do oczyszczania wody i gazów.

Grupa 7: środki transportu np. statki, samoloty, tabor konny, autobusy, ciągniki, samochody.

Grupa 8: narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenia, do których zalicza się narzędzia i przyrządy pomiarowe, aparaty, sprzęt laboratoryjny, medyczny, wyposażenia kin i teatrów, kioski, domki kempingowe.

Grupa 9: inwentarz żywy np. zwierzęta cyrkowe i w ogrodach zoologicznych oraz pozostałe zwierzęta żywe), zalicza się tu zarówno pojedyncze sztuki, jak i całe stada produkcyjne.

Struktura środków trwałych określa najczęściej udział poszczególnych grup rodzajowych tych środków w ogólnej ich wartości. Zależy ona od wielu czynników, a najważniejszym z nich jest rodzaj działalności; inna jest struktura w rolnictwie, przemyśle, budownictwie, budownictwie jeszcze inna w handlu czy transporcie. Na przykład w sekcji: rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo na koniec 2001 r. budynki i budowle miały największy udział wynoszący 63,1% ogółu wartości środków trwałych brutto; podobnie było w handlu i naprawach, gdzie udział ten wynosił 51,8%, a w sekcji transport, gospodarka magazynowa i łączność udział budynków i budowli wynosi 77,2%. W sekcji rybołówstwo i rybactwo najwyższy udział, bo 60,2% mają środki transportu, w przemyśle poczesne miejsce zajmują budynki i budowle (48%) oraz maszyny, urządzenia techniczne i narzędzia 48,9%.

Wartości niematerialne i prawne-stanowią zbiór składników majątkowych, do których zalicza się:

-koszty zakończonych powodzeniem prac rozwojowych, obejmujące nakłady na badaniu lub uzyskiwaniu wiedzy, których wynik jest wykorzystywany do produkcji nowych lub ulepszonych produktów bądź do usprawnienia technologii wytwarzania;

-wartość firmy

-inne wartości niematerialne i prawne, zawierające autorskie prawa majątkowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje, prawa do wynalazków, patentów, znaków towarowych, wzorów użytkowych oraz zdobniczych, know-how itp.

-zaliczki na poczet nabycia wartości niematerialnych i prawnych.

Wartości firmy-która w tym wypadku nie oznacza wartości samego majątku podmiotu gospodarczego, lecz stanowi różnicę miedzy ceną, jaką gotów jest zapłacić nabywający daną jednostkę gospodarczą, a wartością rynkowa całego jej majątku, czyli wartością rynkową podmiotu gospodarczego.

Inwestycje długoterminowe obejmują:

-nieruchomości i wartości niematerialne i prawne, które nie SA użytkowane przez jednostkę, lecz zostały nabyte w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych, wynikających z przyrostu ich wartości, z transakcji handlowej,

-udział w innych jednostkach gospodarczych, np. udziały w noszone do spółki w formie pieniężnej lub aportów rzeczowych oraz akcje innych jednostek, pozwalające wywierać wpływ na funkcjonowanie tych jednostek.

-długoterminowe papiery wartościowe, np. akcje, obligacje, bony skarbowe, listy zastawne lub udziały w funduszach powierniczych,

-pożyczki długoterminowe udzielane innym jednostkom,

-inne składniki finansowego majątku trwałego.

---