TEMAT PRACY: „SUBKULTURY MŁODZIEŻOWE”

Subkultura młodzieżowa to okres formowania się kultury młodzieżowej, który charakteryzuje wzory kulturowe wyróżniające grupy młodzieżowe od reszty społeczeństwa. Jest to czas obecności wielu konkurujących ze sobą grup rówieśniczych. Elementy podkreślające ich wzajemną odrębność mają cechy powierzchowności. Styl zabawy, sposób spędzania wolnego czasu, postawy, słownictwo, wygląd - są to raczej wyróżniki zewnętrzne. W rezultacie jednak wszystko mieści się w porządku społecznym, a proponowane przez subkultury zespoły wzorów, ograniczając się do niektórych sfer aktywności kulturowej człowieka nie stanowią autonomicznej całości. Ich niezbędnym uzupełnieniem są wzory dominujące w danym społeczeństwie.

W polski pejzaż kultury popularnej subkultury wpisywały się już od lat pięćdziesiątych do siedemdziesiątych. Muzyka, strój i głoszone przez młodzież hasła były raczej instrumentem używanym w celu zwrócenia na siebie uwagi dorosłych. Uczestnictwo w nieformalnych subkulturach tłumaczono wtedy modą, zarzucając młodzieży bezrefleksyjną asymilację wzorów zachodnich i proste naśladownictwo. Spontaniczna ekspresja subkultur mocno kłóciła się z wizją państwa, w którym każda ze sfer życia społecznego musi być kontrolowana. Chcąc opanować ów żywioł bez stosowania represji wykorzystano państwowe media (radio, prasa), otwierając je dla grup młodzieżowej muzyki, chociaż teksty piosenek dotyczyły bezpośrednio rzeczywistości, mówiącej o systemie zniewolenia alienacji, braku perspektyw, indoktrynacji politycznej.

Opinie wygłaszane o subkulturach zabarwione są uprzedzeniami, negatywnymi skojarzeniami z innością, dewiacją. Obok oskarżeń młodzieży o egoizm, egocentryzm brak aspiracji, jak echo powracają dawniejsze zarzuty o nieautentyczności, powierzchowności, bezrefleksyjne naśladownictwo wzorów zachodnich.

Rzeczywiście uczestnictwo w niektórych subkulturach, spowodowane jest modą i ma charakter zewnętrzności oraz cechy pozorności. Bardzo łatwo dostrzec, że w dobie szybkiego przepływu informacji, powszechnego dostępu do różnych stacji telewizyjnych np. MTV, i radiowych np. RMF FM polska młodzież natychmiast upodabnia się w swoich zachowaniach do rówieśników żyjących w Ameryce - jest to proces nieunikniony.

A teraz kilka słów o cechach subkultur młodzieżowych.

Ideologia, a raczej ideologie subkultur młodzieżowych, rzadko były formułowane w programach czy manifestach. Ich poszczególne elementy dają się wychwycić ze szczątkowych wypowiedzi ludzi uznających siebie za przedstawicieli poszczególnych środowisk, z wydawanej przez nich prasy undergrandowej a zwłaszcza z uprawianej i odbieranej w ramach ruchów subkulturowych sztuki. Ideologicznym fundamentem jest zakwestionowanie norm etycznych, religijnych, politycznych, społecznych organizacji, wzorów i standardów zachowań. Młodzi, jak to określają, występują przeciwko monopolowi na dobro, kulturę i władzę, schematom i konwenansom, oraz dyskryminowaniu przez dorosłych. Ideologiczne samookreślenie polega, więc na odrzuceniu wartości starego systemu, apoteozie wolności i realizowaniu jej we wszystkich dziedzinach życia. Ideologia subkultur jest radykalną i uproszczoną wersją liberalizmu, w którym podkreśla się znaczenie wolności jednostki i swobody wyboru, własnego stylu życia, sposobu myślenia, doświadczania świata. Sprzeciwia się przymusowi i naciskowi autorytetów ( stąd odejście od polityki), nie ceni tradycji, przeciwstawiając im wspólnotę wolnych i poszukujących jednostek. Jest to doktryna radykalnej podmiotowości, realizowana w stroju i sposobie bycia, piosenkach. Największym sceptycyzmem cechuje się ideologia punków, bowiem buntują się oni przeciwko wszelkim zasadom życia społecznego. Swym wyglądem i postawą szokują i prowokują otoczenie. Ich standardowe hasło „nie ma przyszłości”, jest zwieńczeniem refleksji nad otaczającą rzeczywistością i stanowi ideologiczny fundament wycofania i dekadencji.

Niejako adwersarzami punków są skinheadzi; głoszą oni hasło czystości od higieny osobistej po czystość rasy i kultury. Są sympatykami partii narodowych, deklarują przywiązanie do tradycji. Uznając się za obrońców porządku, przyznali sobie prawo do przemocy; swą agresywność realizują począwszy od stadionów po uliczne burdy. W ich przypadku ideologia nie tyle wynika z negacji, co z chęci budowy alternatywnej rzeczywistości nawet poprzez przemoc i agresję. Grupy subkulturowe różnią się między sobą sferą obyczajowości. Legitymujący się najdłuższą historią hipisi jasno określają swój stosunek do seksu i łagodzącej, prowadzącej do introspekcji i miłości marihuany. Skinheadzi stawiają na samodyscyplinę i wyzwalający agresję alkohol. Jasnym światłem w apokaliptycznym tunelu mienią się hard core`owcy, programowo stroniący od rozwiązłości seksualnej i używek. Alkohol i narkotyki oraz wolna miłość to przymioty stanowiące integralny element obyczajowości subkulturowej. Jest to jedna z form manifestowania odmienności młodego pokolenia, próba naruszenia społecznego tabu, wartości wpajanych przez szkołę, kulturę masową i religię.

Również ważną cechą młodzieżowych subkultur jest image, czyli kreowany przez uczestników wizerunek samego siebie i swego środowiska.

Swoboda noszenia się, uczesania, makijażu ma wyrazić stany emocjonalne oraz jednoznacznie określać przynależność grupową. Ma uczyć innych tolerancji wobec wszelkich dziwactw i nowości. Stąd popularne wytarte i postrzępione dżinsy, wysokie, ciężkie, sznurowane buty, czy t-shirty z emblematami zespołów muzycznych.

Subkultury młodzieżowe w pełni wyczerpują wymagania stawiane przez socjologów zbiorowościom ludzkim, by można traktować je jako grupy społeczne. Posiadają bowiem, zgodnie z definicją: świadomość odrębności, tzw. świadomość „my”. Wspólnoty subkulturowe są atrakcyjną formą radzenia sobie z trudnościami wynikającymi z ich sytuacji psychicznej i społecznej. Są z jednej strony twórczym (kreatywnym) dopełnieniem, zaś z drugiej strony - alternatywą, postrzeganą jako uzupełnienie deficytu.

Okres dorastania jest czasem „przejścia” ze świata dzieci do świata dorosłych, młodym brakuje niezależności finansowej, oraz wielu cech psychicznych, charakterystycznych dla dorosłych. Brak doświadczenia w rozwiązywaniu własnych problemów powoduje pojawienie się w tym wieku licznych konfliktów. Młodzi dostrzegają ograniczenia swobody swych działań, środowisko „narzuca” swoje normy, których świadomość nie jest jeszcze w młodym wieku dostatecznie ukształtowana. Liczą się wtedy przede wszystkim własne odczucia, opinie i przekonania. Młodzież czuje się osamotniona, szuka oparcia wśród kolegów, natrafiając przeważnie na kogoś, kto do tej roli nie dorósł, co pogłębić tylko może nastawienie aspołeczne. Błędne postawy młodzieży wynikają nie tylko z braku doświadczenia, ale czasu i warunków nie pozwalających na głębszą analizę własnego położenia oraz możliwości zrealizowania własnych dążeń i oczekiwań. Pierwszy i bezpośredni impuls często wpływa na okazje, które doprowadzają do ostrego konfliktu z otoczeniem. Zarysowuje się także potrzeba wyrażania własnej indywidualności.

Istotną rolę odgrywa tu aktywność twórcza młodzieży kreującej swój własny świat doznań estetycznych, stąd chęć zamanifestowania odwagi i ekstrawagancji przez ubiór i styl życia. I tu właśnie subkultury młodzieżowe odpowiadają zapotrzebowaniem młodzieży, dają poczucie bycia w grupie, wzmacniają doznania emocjonalne. Grupy subkulturowe zapełniają lukę w systemie socjalizacji młodego pokolenia, która powstała w wyniku transformacji naszego społeczeństwa.

Wydaje się, że w przypadku trudności z przystosowaniem społecznym młodzieży subkultury pełnią funkcję terapeutyczną - łagodząca stan anomii.

Gdyby przyjrzeć się bliżej wielkiej filozofii, która stoi za buntem, agresją, cynizmem, lub nihilizmem subkultur młodzieżowych daje się to często sprowadzić do kilku faktów: zranione dzieciństwo, rozbita rodzina, brak zaufania, upadek autorytetów w domu i szkole. Najdoskonalej wyraża to muzyka młodych, będąc krzykiem niezgody, bezradności, albo też wołaniem o miłość. Wspólnota subkulturowa staje się, więc miejscem zastępczym, daje możliwość określenia się wśród rówieśników, wypełnia emocjonalną pustkę i kanalizuje aktywność młodego człowieka. Ważna jest tutaj kwestia szukania autorytetów pozwalających kierować swoim życiem w oparciu o wzór i przykład do naśladowania. Tak więc dla sporej grupy uczestników odczuwających chłód domu rodzinnego subkultura stanowi idealną wspólnotę zastępczą, daje bowiem poczucie bycia razem, iluzję podmiotowości i możliwości samookreślenia. Z drugiej jednak strony grupy subkulturowe gromadzą osoby ze wszech miar świadome wyboru, zdecydowane na manifestację i jasno określające swe przekonania. Młodzież tego pokroju szuka ludzi podobnych sobie, by w ich towarzystwie kształtować rzeczywistość. Subkultura w tym wypadku jest realizacją autentycznej potrzeby wspólnotowości i ukierunkowana jest na aktywność twórczą i realizowanie swej wizji kultury czy świata. Stanowi ona w tym przypadku wspólnotę autentyczną, będącą dopełnieniem psychicznego i społecznego rozwoju młodego człowieka

Przyczyny powstania i trwałość subkultur zasadzają się na zaspokojeniu potrzeb, które są zwykle realizowane w grupach pierwotnych. Są to: potrzeba bezpośredniego kontaktu z innymi, potrzeba bezpieczeństwa, potrzeba tożsamości społecznej.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---