ANALOGIE A SYNEKTYKA
Czym jest synektyka? Jest to metoda twórczego rozwiązywania problemów, która wykorzystuje zdolność i pojemność ludzkiego umysłu do łączenia razem na pozór niepowiązanych ze sobą elementów, co z kolei motywuje umysł do poszukiwania nowych idei i rozwiązań w wybranym przez nas problemie. Twórcą synektyki jest W.J.J. Guilford, który "odkrył" na nowo myślenie metaforyczne. Według Gordona jest to technika, która obok opisanego powyżej myślenia metaforycznego pozwala na uzyskanie nowej perspektywy myślenia. Jest to zjawisko charakterystyczne dla ludzi twórczych.
Nazwa synektyka wywodzi się od greckiego słowa synectikos co oznacza trzymający razem, obejmujący, lub synektadzo - badać razem. Inne źródła poszukują etymologii w greckich słowach syn i ecticos - powiązać oraz różne elementy.
Cel synektyki to osiągnięcie kontroli nad nieświadomymi procesami twórczymi przy użyciu myślenia metaforycznego . W metodzie tej zakłada się, iż każdy jest w stanie rozwiązać problem poprzez własne uzdolnienia twórcze, własne zdolności, pod warunkiem, że będą przestrzegane pewne zasady postępowania. Jedna z podstawowych zasad jest praca w grupie oraz umiejętność odrzucania w myśleniu utartych reguł na rzecz pozornie niemożliwych porównań i rozwiązań. Można tu wyróżnić kilka faz: oswajanie dziwności, druga faza to szukanie czegoś innego i dziwnego w sytuacjach dobrze znanych. Obie fazy angażują procesy myślowe oparte na dostrzeganiu analogii między elementami danymi w zadaniu a konkretną rzeczywistością . Owe analogie to najczęściej: analogia personalna, analogia prosta, analogia symboliczna, analogia fantastyczna . Analogie jako narzędzia twórczego myślenia ułatwiają zrozumienie nowych i trudnych treści, upraszczają je, dostarczają nowych informacji i poszerzają wiedzę. Według Gordona analogia w nauczaniu zwiększa i wydajność i efektywność edukacji. Pozwala na szybsze i głębsze zrozumienie problemu, poszerza strukturę wiedzy i motywuje do działania (poprzez pracę w grupie).
Metoda synektyczna stała się dla mnie motywacją do podjęcia działań na rzecz edukacji w pierwszym etapie kształcenia szkolnego. Przy współpracy z panią Krystyną Kacprzyk powstał scenariusz zajęć pod tytułem Poznajemy wiosenne kwiaty, skierowany dla uczniów klas trzecich. W swojej pracy kierowałam się chęcią poszerzenia wiedzy uczniów i swojej własnej poprzez twórcze myślenie całej grupy. Zajęcia miały charakter otwarty ze względu na szerokie zainteresowanie ze strony innych nauczycieli. Scenariusz opisanych zajęć zamieszczam poniżej.